INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 05 grudnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura – 09 grudnia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 01 lutego 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej:

• za lata 1998-2008 - jest nieprawidłowe,
• począwszy od 2009 r. - jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 09 grudnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 01 lutego 2012 r. znak: IBPB II/1/415-1015/11/HK wezwano o jego uzupełnienie. W dniu 14 lutego 2012 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca od lipca 1998 r. ma obowiązek płacenia alimentów na pełnoletnią, niepełnosprawną córkę; z jego emerytury są potrącane comiesięczne kwoty tytułem alimentów w wysokości 462 zł. Córka ze względu na stan zdrowia nie jest w stanie się utrzymać. Nie pracuje i otrzymuje 350 zł zasiłku. Mieszka razem z matką w innej miejscowości. Matka córki nie płaci alimentów. Wnioskodawca nie został pozbawiony praw rodzicielskich. Wnioskodawca utrzymuje z córką stały kontakt i córka od czasu do czasu mieszka u Wnioskodawcy. Wnioskodawca nadmienia, że z matką córki jest rozwiedziony.

W treści uzupełnienia wniosku z dnia 09 lutego 2012 r. Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny informując, iż pytanie zawarte we wniosku dotyczy okresu, w którym Wnioskodawca płaci alimenty tj. od lipca 1998 r. do nadal, gdyż jego córka posiada dożywotni status osoby niepełnosprawnej orzeczony przez Komisję Lekarską. Córka obecnie ma 33 lata. Wnioskodawca doprecyzował, iż córka otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł oraz rentę socjalną wynoszącą około 400 zł. Łącznie otrzymuje miesięcznie niecałe 600 zł. Ponadto Wnioskodawca zaznaczył, że ze względu na posiadane schorzenie córka jest osobą niepracującą. Wnioskodawca wskazał, że obowiązek alimentacyjny względem swojej córki wykonuje samodzielnie. Jednakże zaznaczył, że córka mieszka razem ze swoją matką, z którą wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawcy przysługuje ulga na dziecko...

Jeśli tak, to w jakiej wysokości, od kiedy, jakie dokumenty Wnioskodawca powinien złożyć do urzędu skarbowego...

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ córka jest osobą pełnoletnią ale niepełnosprawną, na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek utrzymania jej w związku z wykonywaniem przez niego obowiązku alimentacyjnego. Zatem w tym przypadku ważne jest, czy rodzic spełnia swój obowiązek alimentacyjny względem dziecka pełnoletniego, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Wnioskodawca uważa, że skoro płaci alimenty, to ma prawo do ulgi.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Ulga prorodzinna, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych została wprowadzona do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588), zmieniającej m.in. ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych z dniem 01 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2007 r. i w 2008r., od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć rocznie kwotę, obliczoną zgodnie z ust. 2, jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4.

Mając na uwadze uregulowania art. 6 ust. 4 ww. ustawy uprawnienie do ulgi w 2007 r. związane jest z wychowywaniem przez podatnika w tym roku m.in. dzieci, bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny, a wg brzmienia tego przepisu obowiązującego od 01 stycznia 2009 r. – lecz mającego zastosowanie do dochodów uzyskanych od 01 stycznia 2008 r. - dzieci, bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną.

Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczeniu podlega kwota stanowiąca iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W myśl art. 27f ust. 3 cyt. ustawy odliczenie kwoty, o której mowa w ust. 2, dotyczy łącznie obojga rodziców, z zastrzeżeniem ust. 4. Kwotę tę odlicza się od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga.

Przepis art. 27f ust. 4 ww. ustawy stanowi, iż w przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują, o ile spełnione są warunki określone w ust. 1.

Jeżeli przez część roku podatkowego dzieci faktycznie zamieszkują u każdego z rodziców, o których mowa w ust. 4, odliczenie przysługuje każdemu z nich, o ile spełnione są warunki określone w ust. 1; w tym przypadku kwota odliczenia stanowi iloczyn liczby miesięcy pobytu dzieci u rodzica i 1/12 kwoty, o której mowa w ust. 2b (art. 27f ust. 5 pow. ustawy)

Przytoczone regulacje ustawowe wskazują wyraźnie, iż podstawowym kryterium skorzystania z prawa do odliczenia ulgi za 2007 r. i 2008 r. było wychowywanie dziecka przez podatnika w danym roku podatkowym, pod warunkiem, że istnieje między dzieckiem a podatnikiem więź prawna wynikająca z bycia biologicznym rodzicem lub stosunku przysposobienia. Ulga dotyczy zawsze obojga rodziców, niezależnie od tego czy są małżeństwem, z tym, że w przypadku małżonków rozwiedzionych – wg regulacji obowiązującej w latach 2007-2008 - ulga przysługiwała temu, u którego dzieci faktycznie zamieszkują. Dlatego też sporadyczne wizyty dzieci u rodzica (tzw. pomieszkanie) nie powodują, że rodzic z którym dzieci faktycznie nie zamieszkują ma prawo do wskazanej ulgi.

Zaznaczyć należy, iż zgodnie z art. 25 § 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Z dniem 01 stycznia 2009 r. - uregulowaniami art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 06 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) - zostały zmienione zasady odliczania ulgi z tytułu wychowywania dzieci, określone w treści art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 tejże ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

Zgodnie z art. 27f ust. 3 powołanej ustawy w przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 wyżej cyt. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Stosownie do art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ww. przepisy stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, tj. m.in. dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 ww. ustawy).

Biorąc powyższe pod uwagę, uprawnionymi do skorzystania z ulgi za okres począwszy od 2009 r. są zatem podatnicy, którzy spełnili poniższe przesłanki, tj:

• osiągali dochody opodatkowane wg skali podatkowej,
• wykonywali władzę rodzicielską, pełnili funkcje opiekuna prawnego (jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało) lub sprawowali opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,
• utrzymywali pełnoletnie dziecko w związku z wykonywaniem przez siebie ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego,
• wykażą podatek (po odliczeniu składki na ubezpieczenia zdrowotne).
  
  

Przy czym warunkiem do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dziecka jest również brak zastosowania w stosunku do dziecka przepisów:

• art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego,
• ustawy z dnia 24 sierpnia 2006r. o podatku tonażowym.
  
  

Zauważyć należy, iż ulga prorodzinna podobnie jak inne ulgi podatkowe, jest uprawnieniem podatnika, a nie jego obowiązkiem. W związku z tym skorzystanie przez Wnioskodawcę z ulgi prorodzinnej uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania określonych w stosownych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w tych latach.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca od lipca 1998 r. ma obowiązek płacenia alimentów na pełnoletnią, niepełnosprawną córkę, która otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł oraz rentę socjalną wynoszącą około 400 zł.

Wnioskodawca wskazał, że obowiązek alimentacyjny względem swojej córki wykonuje samodzielnie. Jednakże zaznaczył, że córka mieszka razem ze swoją matką, z którą wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe.

Wnioskodawca po rozwodzie nie został pozbawiony praw rodzicielskich. Utrzymuje z córką stały kontakt i córka od czasu do czasu przebywa u niego.

Zgodnie z art. 133 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zmianami) rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jednocześnie zakres obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci precyzuje art. 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zależy on od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Oznacza to, że osoby, które zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, obciąża obowiązek alimentacyjny względem dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji uprawnione są do skorzystania z tzw. „ulgi prorodzinnej” określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z przedstawionym stanem faktycznym należy wskazać, iż w latach 1998-2006 ulga prorodzinna nie funkcjonowała w obrocie prawnym, tym samym niemożliwym było i jest jej zastosowanie przez Wnioskodawcę.

Z kolei za 2007 r. i 2008 r. Wnioskodawcy nie przysługiwała ulga, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż, jak wskazał Wnioskodawca, córka cyt. „mieszka wraz z matką w innym mieście”, co oznacza, iż faktycznie zamieszkuje i zamieszkiwała z matką, a w stanie prawnym obowiązującym w latach 2007-2008 - w przypadku małżonków rozwiedzionych - ulga przysługiwała temu z małżonków, u którego dziecko faktycznie zamieszkiwało.

Wnioskodawca natomiast nabył prawo do ulgi prorodzinnej za okres od roku 2009, o ile zostały spełnione wszystkie przesłanki wymagane do jej zastosowania. Jednakże wskazać należy, iż - wobec dyspozycji art. 27f ust. 4 ww. ustawy - roczna kwota odliczenia dotyczy łącznie obojga rodziców. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie mówi, że rodzicom przysługuje wspólnie roczna kwota ulgi i mogą ją oni odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnie ustalonej przez rodziców proporcji. Jeżeli zatem matka córki również nabyła prawo do tejże ulgi za okres począwszy od roku 2009 (co nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji), to odliczona kwota przez oboje rodziców nie może przekroczyć rocznego limitu ulgi (tj. kwoty 1.112,04 zł za każdy rok podatkowy).

Przy czym wskazać należy, iż warunkiem niezbędnym do skorzystania z powyższego odliczenia od podatku jest złożenie zeznania podatkowego za dany rok podatkowy i wykazanie w nim przysługującego odliczenia. Przy czym w przypadku uprzedniego złożenia zeznania podatkowego, w którym nie dokonano przysługującego odliczenia od podatku koniecznym jest złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za dany rok podatkowy wraz z dołączoną do tego wniosku korektą zeznania podatkowego za dany rok.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej ulgi prorodzinnej za lata podatkowe 1998-2008 należało uznać za nieprawidłowe, natomiast w części dotyczącej okresu począwszy od 2009 r. - za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dołączono dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.