2018.03.12 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.58.2018.1.AM
z 12 marca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 25 stycznia 2018 r. (data wpływu 31 stycznia 2018 r.) uzupełnionym pismem Strony z dnia 6 marca 2018 r. (data wpływu 8 marca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że transakcja zbycia składników majątkowych nie jest wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oraz prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przez Nabywającego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że transakcja zbycia składników majątkowych nie jest wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oraz prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przez Nabywającego.

Niniejszy wniosek został uzupełniony pismem Strony z dnia 6 marca 2018 r. (data wpływu 8 marca 2018 r.)

Przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Pan Stefan K. (dalej: „Zainteresowany”) jest właścicielem dwóch nieruchomości (dla jednej z nieruchomości jest współwłaścicielem w udziale 1/2 części nieruchomości) zabudowanych następującymi budynkami: dwoma budynkami biurowo-handlowymi, budynkiem byłej świetlicy obecnie wykorzystywanym jako sklep, budynkiem hotelu oraz dobudowanym do niego budynkiem przedszkola (dalej: „Nieruchomości”). W odniesieniu do nieruchomości nie występują ograniczenia w rozporządzaniu za wyjątkiem służebności gruntowej, która obciąża jedną z nich oraz prawa pierwokupu w odniesieniu do jednego z lokali położonych w budynku posadowionym na Nieruchomościach. Nieruchomości te, wraz z przynależnymi do nich ruchomościami, były dotychczas wykorzystywane przez Zainteresowanego do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wynajmu/dzierżawy powierzchni użytkowych oraz działalności hotelarskiej.

W związku z planowanym zakończeniem działalności gospodarczej Zainteresowany podjął kroki zmierzające do stopniowego jej wygaszenia (m.in. rozwiązał stosunek pracy z pracownikami zatrudnionymi do obsługi posadowionego na jednej z nieruchomości hotelu). Równocześnie, Zainteresowany podjął działania zmierzające do zbycia wykorzystywanych w działalności składników majątku. W ramach tych działań udało mu się znaleźć potencjalnego nabywcę tych składników majątku, tj. Pana Zbigniewa P. (dalej: „Wnioskodawca”).

Strony zawarły umowę przedwstępną sprzedaży, na mocy której Zainteresowany zobowiązał się, z zastrzeżeniem warunków przewidzianych w umowie, do zbycia Wnioskodawcy nieruchomości wraz z przynależnymi do nich ruchomościami. Zgodnie z przedstawionym wykazem, przedmiotem zbycia będą obok nieruchomości ich wyposażenie, w tym środki trwałe takie jak: suszarka czołowa, kocioł grzewczy czy też ekspres ciśnieniowy.

Przedmiotem nabycia nie będą jednak wartości niematerialne związane z prowadzoną przez Zainteresowanego działalnością, ani prawe czy zobowiązania inne niż te, które z mocy prawa przechodzą na nabywcę nieruchomości. W szczególności nie dojdzie do nabycia:

firmy zainteresowanego,

know-how związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą,

praw autorskich i pokrewnych do utworów wykorzystywanych przez Zainteresowanego w prowadzonej działalności,

koncesji, licencji i zezwoleń,

umowa rachunku bankowego oraz środki pieniężne należące do Sprzedającego;

umowy o zarządzanie Nieruchomościami;

umowy o dostawę mediów;

umowy związane z obsługą administracyjną działalności gospodarczej Sprzedającego (prowadzenie ksiąg, obsługa prawna, itp.),

umowy na usługi takie jak:
- o wywóz śmieci,
- o utrzymania wind,
- ochrony pożarowej,
- ochrony fizycznej obiektu,
- monitoringu przeciwpożarowego,
- dezynsekcji,
- utrzymania zieleni, sprzątania,

księgi handlowe.

W związku z nabyciem nie dojdzie również do przejęcia przez Wnioskodawcę żadnych pracowników Zainteresowanego na zasadach określonych w Kodeksie Pracy (Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 1974 nr 24 poz. 141 z późn. zm.), w zakresie w jakim odnosi się on do przejęcia zakładu pracy. Wnioskodawca nie wyklucza jednak, iż w przyszłości dojdzie do zatrudnienia niektórych pracowników Zainteresowanego.

Zgodnie z ustaleniami dokonanymi pomiędzy stronami ich celem było przeniesienie praw do określonych składników majątkowych, nie zaś przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Zainteresowany, w zawartej umowie przedwstępnej złożył nadto oświadczenie, wedle którego Nieruchomości nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zamiarem stron nie było bowiem powierzenie Wnioskodawcy kontynuowania działalności Zainteresowanego z wykorzystaniem jego przedsiębiorstwa a jedynie wyzbycie się majątku pozostałego po wygaszeniu działalności. Wnioskodawca również nie zamierza wykorzystywać nabytych składników majątku w całości w sposób tożsamy z tym, w jaki były wykorzystywane przez Zainteresowanego. Budynek hotelu oraz świetlicy zostaną w zamyśle Wnioskodawcy zamienione na dom weselny z restauracją i pokojami gościnnymi. Wnioskodawca nie wyklucza jednak możliwości podjęcia działalności hotelowej z wykorzystaniem Nieruchomości, niemniej jednak z uwagi na istotne zmiany charakteru obiektów towarzyszących oraz wyłączenie poza zakres nabywanych składników znaku „H.” nie będzie to kontynuacja działalności Zainteresowanego.

Na tle tak zarysowanego stanu faktycznego, po stronie Zainteresowanego i Wnioskodawcy powstały wątpliwości co do tego, czy planowane zbycie Nieruchomości wraz z przynależnymi ruchomościami należy zakwalifikować do kategorii transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, czy też do dostawy składników majątku Zainteresowanego.

Dodatkowo w piśmie z dnia 6 marca 2018 r. (data wpływu 8 marca 2018 r.) Wnioskodawca, uzupełnił informacje zawarte we wniosku dotyczące opisu sprawy wskazując, że po nabyciu Nieruchomości, wraz z przynależnymi ruchomościami, zamierza wykorzystywać przedmiot nabycia w całości do czynności opodatkowanych VAT, w szczególności do działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług komercyjnego wynajmu nieruchomości handlowych i biurowych oraz do działalności hotelowej, nie wykluczając innych form działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. W zamierzeniu Wnioskodawcy, przedmiot nabycia nie będzie wykorzystywany do czynności zwolnionych z opodatkowania VAT, jak i do czynności pozostających poza zakresem regulacji ustawy o VAT. Jednocześnie Wnioskodawca nadmienia, że zgodnie z poczynionymi przez strony transakcji ustaleniami, z przedmiotu planowanej transakcji być może zostanie wyłączona jedna z nieruchomości, której Zainteresowany jest współwłaścicielem w udziale 1/2 części nieruchomości. Powyższa okoliczność nie ma jednak wpływu na ocenę planowanej transakcji wyrażoną przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług z dnia 25 stycznia 2018 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w nadesłanym uzupełnieniu):

Czy opisana wyżej transakcja zbycia Nieruchomości wraz z przynależnymi ruchomościami stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT i w związku z tym Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?

Stanowisko Zainteresowanych (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku z dnia 6 marca 2018 r.):

Zdaniem Wnioskodawcy opisana wyżej transakcja zbycia Nieruchomości wraz z przynależnymi ruchomościami nie stanowi transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części i jako taka podlegać będzie regulacji ustawy o VAT, w związku z czym Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Jednocześnie, art. 6 ust. 1 ustawy o VAT wyłącza poza zakres regulacji transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

W ustawie o VAT nie zawarto definicji przedsiębiorstwa, stąd w celu ustalenia znaczenia tego pojęcia konieczne jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93 z późn. zm., dalej: “Kodeks cywilny”).

Art. 55¹ Kodeksu cywilnego stanowi, że przedsiębiorstwem jest zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

nazwę przedsiębiorstwa,
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
koncesje, licencje i zezwolenia,
patenty i inne prawa własności przemysłowej,
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
tajemnice przedsiębiorstwa,
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Art. 2 pkt 27e ustawy o VAT zawiera z kolei definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, którą należy rozumieć jako wyodrębniony organizacyjnie i finansowo w ramach danego przedsiębiorstwa zespół składników, który mógłby stanowić samodzielne przedsiębiorstwo. Należy przy tym zauważyć, iż element funkcjonalny przytoczonej definicji, tj. zdolność do stanowienia samodzielnego przedsiębiorstwa ma szczególne znaczenie dla prawidłowego określenia desygnatów pojęcia (wyrok NSA w Warszawie z 17 kwietnia 2014 r., sygn. I FSK 779/13).

Wnioskodawca dokonując analizy przedstawionego zdarzenia przyszłego, przy uwzględnieniu przytoczonych regulacji doszedł do wniosku, iż dla znalezienia odpowiedzi na pytanie postawione we wniosku należy ustalić, czy stanowiące przedmiot transakcji składniki majątkowe są wystarczające i przydatne dla samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: “TSUE”) zwrócił w tym zakresie uwagę, że znaczenie ma nie tylko możliwość ale i zamiar kontynuowania działalności przez nabywcę, jeśli zamiar ten da się ustalić (wyrok TSUE z 10 listopada 2011 r., sprawie Christel Schriever, C‑444/10).

W tym kontekście, zważywszy że przedmiotem transakcji są jedynie materialne składniki, które były wykorzystywane przez Zainteresowanego do prowadzenia przez niego działalności oraz fakt, iż działalność ta jest systematycznie wygaszana, w ocenie Wnioskodawcy nie sposób mówić o zbyciu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Warto w tym miejscu przytoczyć stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, zgodnie z którym „W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że jeżeli z przedmiotu zbycia wyłączone są istotne elementy przedsiębiorstwa, jak np. firma, patenty, prawa autorskie, to mamy do czynienia ze sprzedażą składników majątkowych, a nie ze sprzedażą przedsiębiorstwa (...). Trudno bowiem mówić o sprzedaży przedsiębiorstwa, gdy przedmiotem takiej sprzedaży nie są jej istotne elementy takie jak chociażby firma.” (Wyrok NSA w Warszawie z 26 lutego 2010 r., sygn. I FSK 150/09).

Wraz z Nieruchomościami nie przechodzą bowiem żadne wartości niematerialne, które umożliwiłyby Wnioskodawcy kontynuowanie działalności Zainteresowanego. W szczególności, nie dojdzie do zbycia oznaczenia przedsiębiorstwa, majątkowych praw autorskich i pokrewnych, czy też tajemnic przedsiębiorstwa. Nie dojdzie również od przejęcia przez Wnioskodawcę pracowników Zainteresowanego, zostali oni bowiem już wcześniej zwolnieni przez Zainteresowanego. Jak zauważył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, „O tym, czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa, decyduje pełen zakres zbywanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo. Ponadto, jak wskazano powyżej, decydujące jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.” (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 8 stycznia 2018 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.697.2017.1.MN).

Tymczasem, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym doszło do przeniesienia jedynie materialnych składników prowadzonego przez Zainteresowanego przedsiębiorstwa. Wobec braku oznaczenia działalności, know-how związanego z jej prowadzeniem, czy też pracowników Wnioskodawca nie będzie mógł kontynuować działalności Zainteresowanego. Nadto, nie ma też takiego zamiaru - budynek hotelu oraz świetlicy zostaną w zamyśle Wnioskodawcy zamienione na dom weselny z restauracją i pokojami gościnnymi. Nawet w sytuacji, w której Wnioskodawca zdecydowałby się na prowadzenie działalności hotelowej, z uwagi na okoliczności opisane powyżej, w szczególności wyłączenie z katalogu przejmowanych składników znaku „Hotel Hetman”, know-how związanego z jego prowadzeniem, wszelkiego rodzaju koncesji i licencji, czy zezwoleń koniecznych do prowadzenia działalności w tym zakresie, nie sposób mówić o kontynuacji działalności Zainteresowanego.

Nabywane przez Wnioskodawcę nieruchomości mogłyby oczywiście służyć wykonywaniu działalności, jak każda w zasadzie nieruchomość, wymagałoby to jednak podjęcia przez Wnioskodawcę dodatkowych działań. To z kolei stoi w opozycji względem idei zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. W tym miejscu należy ponownie przytoczyć stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zaznaczył, iż: „Same w sobie nieruchomości (zabudowane nieruchomości) nie tworzą całości zdolnej do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. Nie stanowią zatem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nawet jeżeli były wykorzystywane przez sprzedawcę również do działalności gospodarczej polegającej na wynajmowaniu tych nieruchomości lub ich części, albo znajdujących się na nich obiektów budowlanych i ich części.

Natomiast sprzedaż wyodrębnionych z takiego zakładu pojedynczych lub nawet wszystkich nieruchomości, nie mogłaby być uznana za sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Bez całej struktury składającej się na działalność w zakresie wynajmu nieruchomości - wciąż byłaby to jedynie sprzedaż nieruchomości, jako składników majątkowych. Okoliczność, że w ramach swojej działalności nabywca nieruchomości uprzednio wynajmowanych, także wykorzystuje te nieruchomości do działalności w zakresie wynajmu nieruchomości (czyni z nich przedmiot najmu) nie oznacza, że nieruchomości te w momencie ich sprzedaży stanowiły zorganizowaną część przedsiębiorstwa, co jest warunkiem zastosowania art. 6 pkt 1 u.p.t.u.

Innymi słowy, okoliczność, że dane nieruchomości mogą stanowić przedmiot najmu tak u ich zbywcy, jak i następnie u nabywcy, nie czyni z nich zorganizowanej części przedsiębiorstwa.” (wyrok NSA w Warszawie z 24 listopada 2016 r., sygn. I FSK 1316/15).

W związku z powyższym wstąpienie z mocy prawa przez Wnioskodawcę w prawa Zainteresowanego w zakresie najmu i dzierżawy nieruchomości również nie może stanowić podstawy do uznania, iż mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Przedstawione wyżej argumenty odzwierciedlone zostały również w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo, w bardzo zbliżonym stanie faktycznym organ uznał, iż: „W świetle przywołanych uregulowań i przedstawionych okoliczności należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że przedmiotowa transakcja sprzedaży nie będzie sprzedażą przedsiębiorstwa, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nie dojdzie więc do zastosowania wyłączenia spod przedmiotowego zakresu opodatkowania VAT przewidzianego w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z treści wniosku planowana transakcja nie obejmie istotnych składników majątku Zbywcy, wchodzących w skład normatywnej definicji i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa Zbywcy: praw i obowiązków wynikających z umów w zakresie dostawy mediów do Nieruchomości, ubezpieczenia Nieruchomości, ochrony Nieruchomości, świadczenia usług księgowych dla Nieruchomości, przeglądu i konserwacji wind, monitoringu przeciwpożarowego, praw i obowiązków wynikających z zawartej umowy o zastępstwo inwestycyjne, środków pieniężnych Zbywcy zgromadzonych na rachunkach bankowych i w kasie, tajemnic przedsiębiorstwa Zbywcy oraz know-how (np. Know-how związany z metodologią wyszukiwania i utrzymania portfolio najemców o zróżnicowanym profilu działalności), ksiąg rachunkowych Zbywcy i innych dokumentów (np. handlowe, korporacyjne) związanych z prowadzeniem przez Zbywcę działalności gospodarczej, należności i zobowiązań Zbywcy związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa Zbywcy, w tym należności i zobowiązań handlowych, zobowiązań Zbywcy związanych z finansowaniem nabycia prawa własności (prawa użytkowania wieczystego) działek gruntu oraz z finansowaniem procesu budowlanego na Nieruchomości.” (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 lipca 2016 r., sygn. IPPP3/4512-282/16-3/IG).

Mając na uwadze powyższe, z uwagi na fakt, iż przedmiotem transakcji nie są istotne elementy decydujące o istnieniu przedsiębiorstwa (m.in. oznaczenie przedsiębiorstwa, czy know-how związany z jego prowadzeniem) ani nabywane składniki nie umożliwiają kontynuowania przez Wnioskodawcę działalności Zainteresowanego w opisanym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa. Te same przyczyny oraz fakt, iż przedmiot transakcji nie jest finansowo, funkcjonalnie oraz organizacyjnie wyodrębniony w ramach przedsiębiorstwa Zainteresowanego nie pozwalają na uznanie, iż dojdzie do zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (wyrok NSA w Warszawie z 12 czerwca 2013 r., sygn. I FSK 1090/12).

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy opisana wyżej transakcja zbycia Nieruchomości wraz z przynależnymi ruchomościami podlegać będzie regulacjom ustawy o VAT.

Generalna regulacja dotycząca prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług została zawarta w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z jego brzmienie, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych z uwzględnieniem ograniczeń przewidzianych w ustawę o VAT, na przykład w art. 88 ustawy o VAT. Jednocześnie, zakres tego prawa wyznaczają proporcje, o których mowa w art. 86 ust. 2a oraz art. 90 ustawy o VAT, w sytuacjach, w których nabyte towary i usługi mają mieszane przeznaczenie.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt iż nabyte Nieruchomości wraz z przynależnymi ruchomościami będą wykorzystywane wyłącznie do działalności opodatkowanej i nie będą wykorzystywane do działalności zwolnionej z opodatkowania lub pozostającej poza zakresem regulacji ustawy o VAT, a jednocześnie nie wystąpią okoliczności uzasadniające zastosowanie wyłączeń, o których mowa na przykład w art. 88 ustawy o VAT, Wnioskodawcy będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości wskazanego powyżej stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Użyte przez ustawodawcę w powyższym przepisie pojęcie „transakcji zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Zatem „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, darowizna, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją określoną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 z poźn. zm.). Na mocy art. 55¹ Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
koncesje, licencje i zezwolenia,
patenty i inne prawa własności przemysłowej,
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
tajemnice przedsiębiorstwa,
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W art. 55² Kodeksu cywilnego ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Zatem, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik zobowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić również należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy – nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z opisu sprawy wynika, że Pan Stefan K. (dalej: „Zainteresowany”) jest właścicielem dwóch nieruchomości (dla jednej z nieruchomości jest współwłaścicielem w udziale 1/2 części nieruchomości) zabudowanych następującymi budynkami: dwoma budynkami biurowo-handlowymi, budynkiem byłej świetlicy obecnie wykorzystywanym jako sklep, budynkiem hotelu oraz dobudowanym do niego budynkiem przedszkola (dalej: „Nieruchomości”). W odniesieniu do nieruchomości nie występują ograniczenia w rozporządzaniu za wyjątkiem służebności gruntowej, która obciąża jedną z nich oraz prawa pierwokupu w odniesieniu do jednego z lokali położonych w budynku posadowionym na Nieruchomościach.

Nieruchomości te, wraz z przynależnymi do nich ruchomościami, były dotychczas wykorzystywane przez Zainteresowanego do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wynajmu/dzierżawy powierzchni użytkowych oraz działalności hotelarskiej.

firmy zainteresowanego,

know-how związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą,

praw autorskich i pokrewnych do utworów wykorzystywanych przez Zainteresowanego w prowadzonej działalności,

koncesji, licencji i zezwoleń,

umowa rachunku bankowego oraz środki pieniężne należące do Sprzedającego;

umowy o zarządzanie Nieruchomościami;

umowy o dostawę mediów;

umowy związane z obsługą administracyjną działalności gospodarczej Sprzedającego (prowadzenie ksiąg, obsługa prawna, itp.),

umowy na usługi takie jak:
- o wywóz śmieci,
- o utrzymania wind,
- ochrony pożarowej,
- ochrony fizycznej obiektu,
- monitoringu przeciwpożarowego,
- dezynsekcji,
- utrzymania zieleni, sprzątania,

księgi handlowe.

W związku z nabyciem nie dojdzie również do przejęcia przez Wnioskodawcę żadnych pracowników Zainteresowanego na zasadach określonych w Kodeksie Pracy, w zakresie w jakim odnosi się on do przejęcia zakładu pracy. Wnioskodawca nie wyklucza jednak, że w przyszłości dojdzie do zatrudnienia niektórych pracowników Zainteresowanego.

Wnioskodawca po nabyciu Nieruchomości, wraz z przynależnymi ruchomościami, zamierza wykorzystywać przedmiot nabycia w całości do czynności opodatkowanych VAT, w szczególności do działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług komercyjnego wynajmu nieruchomości handlowych i biurowych oraz do działalności hotelowej, nie wykluczając innych form działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. W zamierzeniu Wnioskodawcy, przedmiot nabycia nie będzie wykorzystywany do czynności zwolnionych z opodatkowania VAT, jak i do czynności pozostających poza zakresem regulacji ustawy o VAT. Jednocześnie Wnioskodawca nadmienia, że zgodnie z poczynionymi przez strony transakcji ustaleniami, z przedmiotu planowanej transakcji być może zostanie wyłączona jedna z nieruchomości, której zainteresowany jest współwłaścicielem w udziale 1/2 części nieruchomości.

Wnioskodawca ma wątpliwości, czy opisana transakcja dostawy przez Sprzedającego Nieruchomości wraz z przynależnymi ruchomościami stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT i w związku z tym Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

W świetle przywołanych przepisów i przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że przedmiotowa transakcja sprzedaży nie będzie zbyciem przedsiębiorstwa, ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nie dojdzie więc do zastosowania wyłączenia z zakresu opodatkowania podatkiem VAT przewidzianego w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z treści wniosku dokonana transakcja sprzedaży nie będzie obejmowała istotnych składników majątkowych służących do prowadzenia działalności gospodarczej, o których stanowi art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Z opisu sprawy wynika, że transakcji tej nie będzie towarzyszył transfer szeregu kluczowych składników składających się na powyższą definicję przedsiębiorstwa i przesądzających o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.

W wyniku transakcji nie dojdzie do przekazania m.in.: firmy zainteresowanego, know-how związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, praw autorskich i pokrewnych do utworów wykorzystywanych przez Zainteresowanego w prowadzonej działalności, koncesji, licencji i zezwoleń, ksiąg handlowych, pracowników, umowy rachunku bankowego oraz środków pieniężnych należących do Sprzedającego, umowy o zarządzanie Nieruchomościami, umowy o dostawę mediów, umów związanych z obsługą administracyjną działalności gospodarczej Sprzedającego (prowadzenie ksiąg, obsługa prawna, itp.),

Zatem opisanego przedmiotu transakcji nie można uznać za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, ponieważ nie stanowi on zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych, o którym mowa w tym przepisie pozwalającego na samodzielne realizowanie celów gospodarczych, bez angażowania innych, własnych zasobów Wnioskodawcy.

Opisany przedmiot transakcji nie będzie również stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wyjaśniono wyżej, dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego zbyciu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.

Analizując, czy określone składniki majątkowe stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa, zawsze należy wziąć pod uwagę profil działalności danego przedsiębiorcy, warunki rynkowe oraz specyfikę danej branży. Nie można zatem wyznaczyć szczegółowego katalogu warunków koniecznych do spełnienia, aby można było mówić o istnieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Opisany we wniosku przedmiot Transakcji sprzedaży nie stanowi w istniejącym przedsiębiorstwie Sprzedającego zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy. Przedmiot Transakcji nie stanowi składników majątkowych wydzielonych organizacyjnie i funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie Zbywcy, które umożliwiałyby prowadzenie niezależnego przedsiębiorstwa.

Z wniosku wynika, że zamiarem stron nie było powierzenie Wnioskodawcy kontynuowania działalności Sprzedającego z wykorzystaniem jego przedsiębiorstwa a jedynie wyzbycie się majątku pozostałego po wygaszeniu działalności. Wnioskodawca również nie zamierza wykorzystywać nabytych składników majątku w całości w sposób tożsamy z tym, w jaki były wykorzystywane przez Zainteresowanego. Budynek hotelu oraz świetlicy zostaną w zamyśle Wnioskodawcy zamienione na dom weselny z restauracją i pokojami gościnnymi. Wnioskodawca nie wyklucza jednak możliwości podjęcia działalności hotelowej z wykorzystaniem Nieruchomości, niemniej jednak z uwagi na istotne zmiany charakteru obiektów towarzyszących nie będzie to kontynuacja działalności Sprzedającego.

Przeznaczone do sprzedaży składniki majątkowe nie funkcjonują w przedsiębiorstwie Sprzedającego samodzielnie, natomiast stanowią część większej całości. Pomiędzy przeznaczonymi do sprzedaży składnikami majątkowymi nie istnieją funkcjonalne zależności, które pozwoliłyby Wnioskodawcy na prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem tylko tych składników. Zatem, przedmiot Transakcji nie może funkcjonować jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Jak wskazano aby zespół składników materialnych i niematerialnych w tym zobowiązań mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa musi być organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie, składniki te muszą być wystarczające do realizacji określonych zadań gospodarczych. Ponadto zespół tych składników powinien być tak zorganizowany w istniejącym przedsiębiorstwie aby mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Nabywane przez Wnioskodawcę składniki majątkowe nie są na tyle zorganizowane aby umożliwiały prowadzenie na nich działalności bez dodatkowych nakładów.

Zatem, w rozpatrywanej sprawie nabywane przez Wnioskodawcę składniki majątkowe, które przejmie od Sprzedającego w wyniku planowanej transakcji nie będą stanowiły przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa, której definicję zawiera art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. Tym samym, do planowanej transakcji nie będzie miał zastosowania art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem transakcja ta nie będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT.

Planowana transakcja zbycia składników majątkowych będzie stanowić w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy według właściwej stawki podatku VAT.

Jak wynika z przytoczonych powyżej regulacji ustawowych, prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W przedmiotowej sprawie warunek ten zostanie spełniony, nabyte w ramach ww. transakcji składniki majątkowe będą wykorzystywane do wykonywania przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych.

Tym samym, Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z prawidłowo wystawionych faktur dokumentujących nabycie składników majątkowych będących przedmiotem transakcji, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin