Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.725.2017.3.BW
z 16 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2017 r. (data wpływu 6 listopada 2017r.), uzupełnionym pismem z 15 stycznia 2018 r. (data wpływu 22 stycznia 2018r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania rozliczeń pomiędzy członkiem i liderem konsorcjum – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 listopada 2017 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony w dniu 22 stycznia 2018r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania rozliczeń pomiędzy członkiem i liderem konsorcjum.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

W dniu 14 czerwca 2016 roku Wnioskodawca zawarł umowę konsorcjum (konsorcjum wewnętrzne, inwestycyjne) z AX prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą /…Sp. k./, gdzie Wnioskodawca jest Uczestnikiem Konsorcjum, a spółka komandytowa wskazana wyżej jest Liderem. Celem umowy konsorcjum jest nabycie przez Lidera nieruchomości we własnym imieniu i na własny rachunek za środki pieniężne pochodzące w 2/3 od Lidera i w 1/3 od Uczestnika, a następnie dalsza odsprzedaż z zyskiem tej nieruchomości w całości lub części w ciągu 5 lat od jej nabycia. Ponadto przez ten okres do momentu zrealizowania inwestycji (przez co rozumie się zgodnie z postanowieniami umowy konsorcjum nabycie nieruchomości a następnie odsprzedaż nieruchomości w całości lub w części bądź złożenie oświadczeń przez Lidera lub Lidera i Uczestnika o zatrzymaniu własności nieruchomości dla siebie w celu jej dalszego wykorzystania po dokonaniu wzajemnego rozliczenia zgodnie z postanowieniami umowy konsorcjum). Lider Konsorcjum zobowiązany jest do zarządzania tą nieruchomością, w tym również do wykonywania naprawy i/lub remontów koniecznych dla zrealizowania inwestycji. Strony ustaliły, iż w okresie zarządzania nieruchomością wyłącznie Lider uprawniony jest do pobierania wszelkich pożytków z niej pochodzących (przez co rozumie się również przychody z najmu), z tym że zobowiązany jest on w pierwszej kolejności przeznaczyć przysługujące mu pożytki na koszty związane z zarządzaniem nieruchomością. Strony ustaliły, iż w wypadku powstania dalszych kosztów związanych z realizacją inwestycji, po wyczerpaniu zgromadzonych przez strony środków przeznaczonych na zakup przedmiotowej nieruchomości oraz jeśli pobrane przez Lidera pożytki z nieruchomości przewyższą wydatki, strony umowy zobowiązują się do ich pokrycia w proporcji takiej jak przy zakupie nieruchomości. Jeśli jednak pożytki z nieruchomości przekroczą wartość uczynionych wydatków na nieruchomość Lider zobowiązany jest wypłacić różnicę (nadwyżka przychodów nad kosztami) Uczestnikowi ww. proporcji. Strony konsorcjum ustaliły okresowe rozliczenia zarówno co do kosztów jak i co do przychodów (w tym pożytków).

Strony umowy ustaliły, że w stosunkach zewnętrznych związanych z realizacją inwestycji występują we własnym imieniu i ze skutkiem dla siebie, co oznacza, że w ramach wykonania i realizacji niniejszej umowy w stosunkach z osobami trzecimi występować będzie wyłącznie Lider we własnym imieniu i ze skutkiem dla siebie, pomiędzy stronami nie powstanie w tym zakresie odpowiedzialność solidarna.

Kwoty uzyskane przez Lidera ze sprzedaży nieruchomości zostaną podzielone między strony w takiej samej proporcji w jakiej ponoszą one koszty związane z realizacją inwestycji. Dopuszczalna jest sytuacja sprzedaży nieruchomości w częściach (wydzielonych lokali) wówczas podział kwot uzyskanych ze sprzedaży następuje po każdej z jednostkowych umów sprzedaży zawartej przez Lidera.

Obie strony umowy konsorcjum są czynnymi podatnikami VAT. Uczestnik konsorcjum, nie będzie świadczył żadnych usług związanych z realizacją inwestycji. Rola Uczestnika w zasadzie ogranicza się do przekazania środków finansowych ustalonych w umowie, zarówno na zakup przedmiotowej nieruchomości jak i na pokrycie powstałych w przyszłości kosztów zarządzania nieruchomością do czasu zrealizowania inwestycji, o ile koszty te nie znajdą pokrycia w pobieranych przez Lidera pożytkach z tej nieruchomości.

Reasumując, strony konsorcjum uczestniczą w finansowaniu realizacji inwestycji w proporcji 2/3 Lider i 1/3 Uczestnik. Finasowanie inwestycji dotyczy tak pokrycia ceny zakupu nieruchomości jak i w późniejszym okresie kosztów zarządzania i nakładów poniesionych na nieruchomość, które nie znalazły pokrycia w pożytkach uzyskanych z tej nieruchomości. Ponadto strony ustaliły, że uczestniczą w zyskach osiąganych z realizacji inwestycji w proporcji 2/3 Lider i 1/3 Uczestnik. Przez zyski rozumie się zarówno kwoty uzyskane ze sprzedaży nieruchomości w całości lub poszczególnych lokali jak również pożytki z tej nieruchomości, o ile nie zostały zużyte na pokrycie kosztów zarządzanie i nieruchomość.

Konsekwencją tak ukształtowanej umowy konsorcjum jest okoliczność, że wyłącznie - Lider jest stroną w umowach z podmiotami zewnętrznymi zawieranych w celu realizacji inwestycji. Zaś w stosunkach wewnętrznych strony tej umowy konsorcjum uczestniczą w zyskach i stratach we wskazanych proporcjach tj. 2/3 Lider i 1/3 Uczestnik.

W związku z powyższym opisem, w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 1):

Czy prawidłowym jest stanowisko Wnioskodawcy, że czynności polegające na wzajemnych rozliczeniach pomiędzy Liderem i uczestnikiem konsorcjum w związku z tymczasowym i ostatecznym rozliczeniem przychodów i kosztów, zgodnie z udziałami w Konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z tym czy prawidłowym jest postępowanie Lidera, polegające na wystawianiu Wnioskodawcy - Uczestnikowi konsorcjum not księgowych w związku z tymczasowym i ostatecznym rozliczeniem przychodów i kosztów realizacji inwestycji?

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ww. pytania nr 1:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynności polegające na wzajemnych rozliczeniach pomiędzy Liderem i Uczestnikiem konsorcjum w związku z tymczasowym i/lub ostatecznym rozliczeniem przychodów i kosztów, zgodnie z udziałami w Konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, wobec tego rozliczenia te odbywają się na podstawie innej dokumentacji księgowej niż faktura VAT np. noty obciążeniowe lub uznaniowe.

Za słusznością tego stanowiska przemawiają następujące argumenty

Umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Wyjątkiem jest prawo bankowe, które wymienia konsorcjum bankowe. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne w ramach swobody umów, albowiem nie jest to żadna przewidziana w obowiązujących przepisach umowa nazwana. Stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy jednoczesnym ponoszeniu ryzyka gospodarczego. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że jego uczestnicy są związani ustaleniami umownymi. Poza obowiązkami nałożonymi przez ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.) (np. konieczności ustanowienia pełnomocnika - art. 23 ust. 2, czy solidarnej odpowiedzialności - art. 141), ustalenia te mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 3531 Kodeksu cywilnego, np.: zasad reprezentacji, sposobu rozliczeń danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach itp. Celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu. Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) podlegają czynności określone w art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Ustawa o VAT). W szczególności, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na mocy art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT za dostawę towarów uznaje się przeniesienie prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. W świetle art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, za świadczenie usług uważa się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art, 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Do umowy konsorcjum nie odnoszą się żadne szczególne regulacje na gruncie prawa podatkowego, dokonując zatem oceny wewnętrznych rozliczeń pomiędzy uczestnikami konsorcjum, każdorazowo należy dokonywać analizy umowy konsorcjum. Zatem stwierdzić należy, iż od zapisów umowy zależy, czy członkowie konsorcjum świadczą usługi na rzecz lidera i mają obowiązek wystawić faktury VAT, czy usług tych nie świadczą i nie mają prawa wystawić faktur. Zauważyć trzeba, że umowy należy oceniać nie według nazwy, a według zapisów, które regulują wzajemne prawa i obowiązki stron umowy.

Szerokie, odwołujące się do pojęcia świadczenia, określenie zakresu przedmiotowego w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie oznacza, że świadczeniem usług jest każda czynność czy zdarzenie, którego efektem jest odpłatne przysporzenie jedne ze stron na skutek działania bądź zaniechania innej strony. Z powyższych uregulowań ustawy o VAT wynika bowiem, że usługą jest każde, co do zasady, odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów i które przejawia się tym, że świadczeniobiorca (będący konsumentem danej usługi) odnosi z niego, choćby nawet potencjalną korzyść. W szeregu orzeczeń (np. C-498/99, publ. LEX nr 83900, C-16/93, publ. LEX nr 83886, C-89/81, publ. www.curia.europa.eu, czy C-154/80, publ. www.curia.europa.eu), istotnych z punktu widzenia spornej w tej sprawie kwestii Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wyraził pogląd, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

1. istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
2. wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
3. istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
4. odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
5. istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
   
   

Tymczasem takich elementów, typowych dla świadczenia usług za wynagrodzeniem nie można dostrzec w ramach wewnętrznych rozliczeń pomiędzy Liderem i Uczestnikiem Konsorcjum.

W umowie konsorcjum zawartej przez Wnioskodawcę rozliczenie wszystkich wydatków i uzyskanych przychodów dokonywany przez Lidera Konsorcjum nie może zostać uznany za odsprzedaż usług lub towarów przez jeden podmiot innym podmiotom wchodzącym w skład Konsorcjum, gdyż to nie oni są beneficjentami tych czynności. Jak już wyżej wskazano w ramach umowy Konsorcjum zawartej przez Wnioskodawcę nie przewiduje się aby jej strony świadczyły co do zasady na swoją rzecz jakiekolwiek usługi lub dokonywali sprzedaży towarów w zakresie realizacji inwestycji. Rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia, jeśli nie towarzyszy im świadczenie usługi, nie mogą być bowiem same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pogląd taki był wielokrotnie wyrażany przez Naczelny Sąd Administracyjny, np. w uzasadnieniu w wyroku z 12 czerwca 2013 roku sygn. I FSK 1128/12 czy wyroku z 12 sierpnia 2015 roku sygn. akt I FSK 1373/14. Należy podkreślić, że świadczenia członków Konsorcjum, które mają rzeczywiście charakter dostawy towarów bądź usług, czyli świadczenia, które są dokonywane przez Członków Konsorcjum, działających w roli dostawców lub podwykonawców Konsorcjum, są opodatkowywane i dokumentowane zgodnie z wymogami Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast świadczeniem usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…) w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca zawarł umowę konsorcjum ze spółka komandytową, gdzie Wnioskodawca jest Uczestnikiem Konsorcjum, a spółka komandytowa jest Liderem.

Obie strony umowy konsorcjum są czynnymi podatnikami VAT.

Celem umowy konsorcjum jest nabycie przez Lidera nieruchomości we własnym imieniu i na własny rachunek za środki pieniężne pochodzące w 2/3 od Lidera i w 1/3 od Uczestnika, a następnie dalsza odsprzedaż z zyskiem tej nieruchomości w całości lub części w ciągu 5 lat od jej nabycia. Konsekwencją tak ukształtowanej umowy konsorcjum jest okoliczność, że wyłącznie - Lider jest stroną w umowach z podmiotami zewnętrznymi zawieranych w celu realizacji inwestycji. Zaś w stosunkach wewnętrznych strony tej umowy konsorcjum uczestniczą w zyskach i stratach we wskazanych proporcjach tj. 2/3 Lider i 1/3 Uczestnik.

Uczestnik konsorcjum, nie będzie świadczył żadnych usług związanych z realizacją inwestycji. Rola Uczestnika w zasadzie ogranicza się do przekazania środków finansowych ustalonych w umowie, zarówno na zakup nieruchomości jak i na pokrycie powstałych w przyszłości kosztów zarządzania nieruchomością do czasu zrealizowania inwestycji, o ile koszty te nie znajdą pokrycia w pobieranych przez Lidera pożytkach z tej nieruchomości.

Reasumując, strony konsorcjum uczestniczą w finansowaniu realizacji inwestycji w proporcji 2/3 Lider i 1/3 Uczestnik. Finasowanie inwestycji dotyczy tak pokrycia ceny zakupu nieruchomości jak i w późniejszym okresie kosztów zarządzania i nakładów poniesionych na nieruchomość, które nie znalazły pokrycia w pożytkach uzyskanych z tej nieruchomości.

W przedmiotowej sprawie wyjaśnienia wymaga, czy czynności polegające na wzajemnych rozliczeniach pomiędzy Wnioskodawcą jako uczestnikiem konsorcjum i liderem konsorcjum, w związku z tymczasowym i ostatecznym rozliczeniem przychodów i kosztów, zgodnie z zawartą umową Konsorcjum na realizację inwestycji podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odnosząc się do powyższej kwestii należy na wstępie wskazać, że w praktyce gospodarczej bardzo często inwestycje budowlane realizowane są przez wykonawców funkcjonujących w formie konsorcjum, które jest związkiem kilku przedsiębiorstw zawartym w celu dokonania wspólnego przedsięwzięcia. Występują różne modele konsorcjów, z których każde może mieć indywidualny charakter. To z postanowień konkretnej umowy konsorcjum wynika sposób jego organizacji i rozliczeń pomiędzy jego członkami a inwestorem, jak również zakres usług świadczonych przez poszczególnych członków konsorcjum.

W prawie cywilnym ani w prawie podatkowym nie występuje definicja konsorcjum, jednakże przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

W przedmiotowej sprawie celem umowy konsorcjum jest nabycie przez Lidera nieruchomości we własnym imieniu i na własny rachunek za środki pieniężne pochodzące w 2/3 od Lidera i w 1/3 od Uczestnika, a następnie dalsza odsprzedaż z zyskiem tej nieruchomości w całości lub części w ciągu 5 lat od jej nabycia. Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca jako uczestnik konsorcjum, nie będzie świadczył żadnych usług związanych z realizacją inwestycji. Rola Uczestnika w zasadzie ogranicza się do przekazania środków finansowych ustalonych w umowie, zarówno na zakup nieruchomości jak i na pokrycie powstałych w przyszłości kosztów zarządzania nieruchomością do czasu zrealizowania inwestycji, o ile koszty te nie znajdą pokrycia w pobieranych przez Lidera pożytkach z tej nieruchomości.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że czynności polegające na wzajemnych rozliczeniach pomiędzy Liderem i uczestnikiem konsorcjum w okolicznościach wskazanych we wniosku nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ww. ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.
   
   

Natomiast, w myśl ust. 2 ww. artykułu, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zatem z ww. przepisów wynika, że do wystawienia faktury VAT zobowiązany jest podmiot, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wykazano wyżej rozliczenia pomiędzy członkiem i liderem konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, tym samym nie powinny być dokumentowane fakturą VAT.

Pobierane więc od Wnioskodawcy przez lidera konsorcjum kwoty na realizacje inwestycji mogą być więc dokumentowane innymi dokumentami księgowymi, w tym chociażby notami księgowymi.

Należy jednak zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Tut. Organ pragnie podkreślić, że ciężar wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego spoczywa na składającym wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Organ podatkowy nie może w tym względzie zastępować Wnioskodawcy – nie jest on bowiem uprawniony ani do zakreślania granic stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), ani do ustalania we własnym zakresie, czy podany przez Wnioskodawcę stan faktyczny odpowiada stanowi rzeczywistemu. Organ wydający interpretację bazuje zatem wyłącznie na tym, co poda Wnioskodawca. Tym samym to Wnioskodawca ponosi pełną odpowiedzialność za przedstawiony przez siebie stan faktyczny/zdarzenie przyszłe i ewentualne negatywne konsekwencje przedstawienia opisu w sposób niezgodny z rzeczywistością. Jednocześnie zaznacza się, że ochronę daje wyłącznie interpretacja wydana do stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego tożsamego ze stanem rzeczywistym.

Zatem zmiana któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego lub zmiana stanu prawnego powoduje, że niniejsza interpretacja traci swoją ważność, a Wnioskodawca nie może korzystać z ochrony wynikającej z tej interpretacji.

Ponadto wskazać należy, ze poruszona w przedmiotowym wniosku kwestia dotycząca podatku dochodowego będzie przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia;
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.