Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-1.4011.462.2017.1.AM
z 26 stycznia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 4 grudnia 2017 r. (data wpływu 6 grudnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatków związanych z wypłatą zasądzonego wyrokiem sądowym zadośćuczynienia, odszkodowania, renty oraz zasądzonych kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 grudnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatków związanych z wypłatą zasądzonego wyrokiem sądowym zadośćuczynienia, odszkodowania, renty oraz zasądzonych kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest jednoosobowym przedsiębiorcą (osobą fizyczną) prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie produkcji opakowań drewnianych, w tym świadczącym usługi wycinki drzew.

Wnioskodawca wykonuje swoje usługi profesjonalnie od wielu lat. Zatrudnieni przez Wnioskodawcę pracownicy posiadają wszelkie stosowne kwalifikacje do wykonywania tego rodzaju usług.

W dniu 21 stycznia 2009 roku Wnioskodawca wykonywał usługę wycinki drzew na działce leśnej. Przed rozpoczęciem świadczenia usług wycinki drzew, pracownicy Wnioskodawcy oznaczyli (odgrodzili) obszar wykonywanej ścinki w odpowiedni sposób. Dodatkowo na terenie wycinki umieszczono znak „uwaga wycinka drzew". Pracownicy Wnioskodawcy w czasie wykonywania usług wycinki drzew zauważyli nadjeżdżający ciągnik kierowany przez osobę trzecią (zwaną dalej poszkodowanym). Mimo nakazu opuszczenia terenu poszkodowany wjechał traktorem na teren wycinki. Poszkodowany wiedział, że tego dnia drzewa są na tym terenie ścinane, oraz że jest tam obecnych dwóch pracowników Wnioskodawcy. Pracownicy Wnioskodawcy widząc przewracające się na ciągnik drzewo krzyczeli ostrzegając poszkodowanego o możliwym wypadku. Niestety poszkodowany kierując traktorem nie słyszał tych ostrzeżeń. Ścinane drzewo przewróciło się uderzając poszkodowanego. W wyniku zaistniałego zdarzenia, poszkodowany doznał trwałego, znaczącego uszczerbku na zdrowiu.

Poszkodowany wniósł do sądu pozew o zasądzenie od Wnioskodawcy kwoty 300.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 4.390,73 zł tytułem odszkodowania.

Wyrokiem z dnia 28 września 2015 r. Sąd Okręgowy oddalił częściowo powództwo poszkodowanego. Stwierdzając, że sam poszkodowany przyczynił się do powstania szkody w sposób znaczny. Poszkodowany nie zareagował bowiem właściwie na polecenie pracownika oraz wiedział, że w dniu zdarzenia odbywa się wycinka drzew na przedmiotowej działce leśnej.

Mając powyższe fakty na uwadze, Sąd Okręgowy uznał, iż zasadnym jest przyjęcie, że poszkodowany też sam przyczynił się do powstania i rozmiaru szkody w 70% (wina poszkodowanego), a w konsekwencji ograniczył (zmniejszył) do 30% kwoty żądanego przez poszkodowanego odszkodowania i zadośćuczynienia. Przyczynienie się poszkodowanego jest warunkiem miarkowania odszkodowania, zadośćuczynienia oraz renty, a jego konsekwencją jest powinność badania przez sąd okoliczności decydujących o tym, czy zmniejszenie odszkodowania powinno nastąpić i w jakim stopniu. W konsekwencji Sąd zasadził na podstawie art. 441 § 1 i § 2, art. 451 § 1 i art. 442 (1) § 1 Kodeksu cywilnego:

1. kwotę 90.000,00 zł (wraz z ustawowymi odsetkami) tytułem zadośćuczynienia,
2. kwotę 648,60 zł (wraz z ustawowymi odsetkami) tytułem odszkodowania,
3. kwotę 9.441,54 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
   
   

Od wyroku Sądu Okręgowego odwołał się zarówno poszkodowany jak i Wnioskodawca. Po rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny, uwzględniając w części apelację, zmienił zaskarżony wyrok w następującym zakresie: kwotę 90.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia podwyższył do kwoty 150.000,00 zł oraz zasądził dodatkowo miesięczną rentę z tytułu zwiększonych potrzeb powoda w kwocie 864,00 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy poniesione wydatki na wypłatę zasądzonego wyrokiem sądowym zadośćuczynienia, odszkodowania, renty oraz zasądzone w związku z tym koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego, stanowią dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu?

Zdaniem Wnioskodawcy, poniesione wydatki na wypłatę zasądzonego wyrokiem sądowym zadośćuczynienia, odszkodowania, renty oraz zasądzone w związku z tym koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego stanowią dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 poz. 2032 z późn.zm), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Z doktryny i orzecznictwa wynika, iż aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
  

• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  

• został właściwie udokumentowany,
  

• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów.
  
  
  

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty związane z zachowaniem źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano, oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego sprawy wskazać należy na przepisy prawa cywilnego, które rozróżnia się szkodę majątkową i szkodę niemajątkową. W przeciwieństwie do szkody na mieniu, szkoda na osobie obejmuje uszczerbki wynikające z uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, pozbawienia życia, a także naruszenia innych dóbr osobistych człowieka. Zasady naprawienia szkody regulują przepisy art. 444 § 1 i art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 444 § 1 tej ustawy, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Przepis art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi natomiast, że w przypadkach przewidzianych w art. 444 tej ustawy sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Jednocześnie nie każdy wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania (zabezpieczenia) źródła przychodów.

Jednak w ocenie Wnioskodawcy, w zaistniałym stanie faktycznym wydatki poniesione z tytułu zadośćuczynienia, czy też odszkodowania za doznaną krzywdę wiążą się z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, w tym również gdy poszkodowanym jest osoba postronna (niebędąca pracownikiem). Przedmiotowe wydatki dotyczą bowiem całokształtu działalności gospodarczej, a obowiązek ich poniesienia wynika wprost z przepisów prawa (art. 444-445 Kodeksu cywilnego). Opisane w stanie faktycznym wydatki są nierozerwalnie związane z ryzykiem podejmowanym przy świadczeniu usług w postaci wycinki drzew. W konsekwencji oznacza to, że wydatek poniesiony na zadośćuczynienie, odszkodowanie czy rentę przysługujące poszkodowanemu przy świadczeniu usług są ściśle związany z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa zajmującego się profesjonalną wycinką drzew. Należy zauważyć, że pomimo fachowego przygotowania, doświadczenia i szkoleń pracowników pracujących przy tego rodzaju usługach, z uwagi na różne okoliczności, np. na strukturę, wiek drzewa, warunki atmosferyczne, czy klęski żywiołowe, mogą wystąpić zdarzenia, których nie da się w żaden sposób przewidzieć czy uniknąć. W rezultacie powyższego mogą zdarzyć się też losowe wypadki, w tym także z udziałem osób postronnych, których nie da się przewidzieć i wyeliminować pomimo dochowania należytej staranności. Ich konsekwencją w wymiarze finansowym jest niestety konieczność wypłaty odszkodowania czy też zadośćuczynienia poszkodowanej osobie.

W tym miejscu, Wnioskodawca pragnie m.in. wskazać na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 11 stycznia 2011 r. o sygn. I SA/Łd 1313/10. Zwrócono w nim uwagę na fakt, że jeżeli wypłata odszkodowania oparta jest na odpowiedzialności na zasadzie ryzyka, taki wydatek nie wykracza poza szeroko pojęty zakres działalności gospodarczej. Mieści się w pojęciu kosztów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie wykracza także poza cel działalności jakim jest osiągnięcie przychodu, gdyż możliwość zaistnienia wypadku, za który odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka jest nierozerwalnie związana z normalnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Takie wypadki, zdaniem Wnioskodawcy, muszą być uwzględnione w ryzyku prowadzenia działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę.

Z uwagi na fakt, iż bezpieczna i prawidłowa wycinka drzew uzależnione od szeregu czynników, które często pozostają poza zakresem kontroli Wnioskodawcy, Wnioskodawca, w przedstawionym stanie faktycznym, pomimo dołożenia należytej staranności, nie miał możliwości całkowitego wyeliminowania ryzyka zaistniałego wypadku i powstałej szkody u poszkodowanego. Można twierdzić, że wypadki związane z wycinką drzew stanowią nieodłączny element ryzyka działalności Wnioskodawcy. Oczywiście Wnioskodawca powinien podejmować wszelkie możliwe działania, by ilość takich wypadków ograniczyć oraz minimalizować ewentualne straty związane z zaistnieniem takich wypadków.

Wnioskodawca podkreśla, że wyrządzona szkoda osobie trzeciej (poszkodowanemu) nie była przez niego działaniem zamierzonym. Zaniechanie Wnioskodawcy, jak wskazano w uzasadnieniu do wyroku Sądu Apelacyjnego, wynikało jedynie z faktu, iż pracownicy Wnioskodawcy przystąpili do prac wycinkowych w czasie kiedy na terenie strefy niebezpiecznej znajdowała się osoba postronna. To poszkodowany, a nie Wnioskodawca, co potwierdza uzasadnienie wyroku, w znacznym stopniu (70% winy) przyczynił się do powstania i rozmiarów szkody. Gdyby więc nie było niewłaściwego i nieodpowiedniego zachowania samego poszkodowanego nie doszłoby do nieszczęśliwego wypadku. Szkoda osobowa powstała więc w zdecydowanej mierze na skutek działania samego poszkodowanego. Zachowania poszkodowanego sprowadzało się do działania naruszającego prawo, jakim było wjechanie na teren wycinki drzew, ze świadomością możliwych negatywnych skutków tego typu zachowania, a także poprzez brak właściwej reakcji na polecenie pracownika Wnioskodawcy nakazującego opuszczenie terenu.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym wydatki, zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, choćby z uwagi na fakt, iż dokonanie na rzecz poszkodowanego płatności są uzasadnione ważnym interesem gospodarczym Wnioskodawcy. Niezapłacenie zadośćuczynienia wraz z odsetkami, odszkodowania oraz comiesięcznej renty, groziłoby brakiem możliwości kontynuowania działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę: zajęciami komorniczymi, utratą płynności, naruszeniem dobrego imienia firmy, a w konsekwencji zerwaniem stosunków handlowych i zniwelowaniem szans na uzyskanie kolejnych zamówień w przyszłych okresach (a tym samym brakiem przychodów).

Wnioskodawca uważa, że również koszty zastępstwa procesowego oraz koszty sądowe stanowić będą koszt uzyskania przychodów, ponieważ ich poniesienie miało na celu uchronienie przedsiębiorstwa przed uszczupleniem majątku wykorzystywanego do działalności gospodarczej.

Reasumując wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na mocy wyroku sądowego poniesione na rzecz osoby poszkodowanej, będące skutkiem nieszczęśliwego wypadku zaistniałego przy wycince drzew, tj. zadośćuczynienie wraz z odsetkami, odszkodowanie, kwotę comiesięcznej renty oraz kwotę kosztów sądowych i procesowych - stanowią koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż są to wydatki związane z zachowaniem źródła przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 200), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Powyższe oznacza, iż podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 23 ust. 1 ww. ustawy oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

Treść przywołanego art. 22 ust. 1 ww. ustawy wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

• poniesienie wydatku,
  

• poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.
  
  
  

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Ustawodawca w omawianym przepisie nie zdefiniował pojęcia „koszty bezpośrednio związane z przychodami” oraz „koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami”. Jednak znaczenie tych pojęć można ustalić posługując się ich językowym znaczeniem.

Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu. Kosztami zaś innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są wszelkie koszty niebędące kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem.

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to musi być ten cel widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

• przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu). Ze względu na szeroki zakres celowości, powinno poddawać się szczegółowej analizie czynniki wpływające na celowość w postaci racjonalności i efektywności;
  

• potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
  
  
  

Ponadto obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Do tego katalogu należą m.in. wydatki, które nie są zaliczane do kosztów podatkowych po przekroczeniu ustawowo określonych limitów, gdy nie spełnią określonych warunków, bądź ze względu na swój charakter bezwzględnie nie stanowią kosztów podatkowych. Jednocześnie wskazać należy, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodu, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są wymienione w art. 23 z mocy samego prawa są uznawane za koszty podlegające odliczeniu. Nie stanowi to bowiem wystarczającej przesłanki do obciążenia ich wartością kosztów uzyskania przychodów.

W tym miejscu podkreślić należy, iż słusznie spostrzegł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 07.03.2013 r., sygn. akt III SA/Wa 2577/12, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, iż samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodu, nie stwarza domniemania, że wszystkie pozostałe koszty, które nie są wymienione w art. 23 u.p.d.o.f., zostają z mocy samego prawa uznane za koszty podlegające odliczeniu. Innymi słowy, poniesienie wydatku, który nie został wyłączony w art. 23 nie oznacza, że wydatek taki automatycznie będzie uznany za koszt uzyskania przychodów. Podatnik ma bowiem możliwość odliczenia od przychodów wszelkich kosztów pod warunkiem, że mają one związek z przychodem z prowadzonej działalności (gospodarczej, wykonywanej osobiście), a ich poniesienie ma, bądź może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Ustawodawca posługując się zwrotem "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu" przypisuje temu określeniu cechę świadomego, zamierzonego, przemyślanego i logicznego działania podatnika podporządkowanego osiągnięciu przychodów, a nie odwołuje się do skutku będącego następstwem określonego działania. Wykładnia językowa użytego przez ustawodawcę określenia ,,koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu" oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków pod tym jednakże warunkiem, iż wykaże, że świadomie poniósł określony wydatek, który ma bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, czy wykonywaną umową, a jego poniesienie miało lub mogło mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni na mocy wyroku sądowego została zobowiązana do wypłaty na rzecz osoby poszkodowanej, będące skutkiem nieszczęśliwego wypadku zaistniałego przy wycince drzew, odszkodowanie, zadośćuczynienie i renty oraz pokrycia kosztów sądowych i procesowych.

Do stwierdzenia czy wymienione wyżej wydatki, do których Wnioskodawczyni jest zobowiązana (zgodnie z wyrokiem sądowym) wypłacić na rzecz osoby pokrzywdzonej - mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów istotnym jest ustalenie czy ich poniesienie przyczyni się do osiągnięcia przychodu bądź służyć będzie zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów Wnioskodawcy.

Podstawą roszczenia o zadośćuczynienie jest krzywda, czyli szkoda niemajątkowa. Zadośćuczynienie może być przyznane poszkodowanemu tylko w wypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie. Jest nim m.in. przepis art. 445 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.; dalej: Kodeks cywilny), który w związku z art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego przewiduje przyznanie poszkodowanemu zadośćuczynienia pieniężnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Z kolei w myśl art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Z kolei w myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1822, z późn. zm.), strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W przepisie tym ustawodawca wyraził przy okazji określenia ww. pojęcia zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, co oznacza, że strona przegrywająca sprawę zwraca na żądanie przeciwnika koszty procesu. W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak nałożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu (art. 100 Kodeks postępowania cywilnego). Natomiast w myśl art. 108 § 1 Kodeks postępowania cywilnego Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony. Zgodnie zaś z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 623) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

W ocenie tutejszego Organu, w opisanym stanie faktycznym, nie są spełnione przesłanki zawarte w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, że celem poniesionych przez Wnioskodawczynię kosztów związanych z zasądzonymi przez Sąd odszkodowaniem, zadośćuczynieniem czy rentą wypłacanej osobie pokrzywdzonej - nie jest uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Celem zapłaty jest bowiem zwolnienie się Wnioskodawczyni z zobowiązań a zapłata ww. świadczeń nie przynosi żadnego przychodu.

Analiza przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego prowadzi do wniosku, że co prawda wypłata kwot z tytułu zasądzonego odszkodowania, zadośćuczynienia i renty wiążą się pośrednio z prowadzoną przez Wnioskodawczynię działalnością gospodarczą, jednakże oceniając charakter omawianych wydatków nie można wykazać związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy zapłatą tych kwot, a uzyskiwanymi przez Wnioskodawczynię przychodami.

Trudno tym samym racjonalnie uzasadnić, w jaki sposób ich zapłata miałaby przyczynić się do wzrostu poziomu przychodów Wnioskodawczyni lub do zwiększenia szans na ich uzyskiwanie bądź na zachowanie lub zabezpieczenie przychodu. W odniesieniu natomiast do podniesionej przez Wnioskodawcę kwestii ryzyka prowadzonej działalności wskazać należy, że podejmując decyzje dotyczące finansów Wnioskodawca powinien liczyć się z konsekwencjami wynikającymi z tych decyzji, a zachowując się racjonalnie powinien mieć na uwadze ryzyko związane z prowadzeniem swej działalności. W ramach tego ryzyka winien również przewidzieć ewentualne negatywne finansowo efekty swych działań. Ryzyko nie może jednak być utożsamiane z dowolnym kształtowaniem stosunków w celu obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Możliwość zaliczania danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów ma przede wszystkim skłaniać podatników do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych i działań, w tym znaczeniu, że przysparzać one będą konkretnych przychodów podatkowych lub też zachowają źródło przychodów w niezmienionym stanie albo zabezpieczą to źródło przed uszczupleniem czy też zmniejszeniem.

Również poniesione wydatki jakimi są koszty sądowe - obejmujące zwrot kosztów sądowych i zastępstwa procesowego poniesionych przez Wnioskodawczynię - nie przyczyniły się w żaden sposób do uzyskania przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie są to również normalne koszty funkcjonowania Wnioskodawczyni. Poniesienie tych wydatków jest formą dolegliwości finansowej z tytułu przegrania procesu sądowego. Zatem są to pewnego rodzaju dolegliwe dla Wnioskodawczyni wydatki i nie przynoszą jej przychodu. Wydatki te są ściśle powiązane z dochodzeniem roszczeń przez osobę poszkodowaną i są kosztami postępowania sądowego.

Mając zatem na uwadze stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa, stwierdzić należy, że poniesienie przez Wnioskodawczynię na rzecz osoby poszkodowanej wydatków z tytułu wypłaty zasądzonego odszkodowania, zadośćuczynienia i renty oraz wydatków z tytułu kosztów sądowych i zastępstwa procesowego nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Przedmiotowe wydatki nie zostaną poniesione w celu osiągnięcia, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wobec tego należy je ocenić jako nie spełniające kryterium celowości, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.