2018.11.28 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-2.4010.372.2018.2.AG
z 28 listopada 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku (data nadania 7 sierpnia 2018 r., data wpływu 10 sierpnia 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 października 2018 r. (data nadania 3 października 2018 r., data wpływu 10 października 2018 r.) na wezwanie z dnia 20 września 2018 r. Nr 0114-KDIP2-2.4010.372.2018.1.AG (data nadania 21 września 2018 r., data odbioru 26 września 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

kwalifikacji do odpowiedniego źródła przychodów wyniku osiąganego z tytułu transakcji:
- z udziałem instrumentów, niebędących pochodnymi instrumentami finansowymi (pytanie nr 1) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, w których instrumentem bazowym są: gaz ziemny, ropa naftowa, energia elektryczna, uprawnienia do emisji CO₂ i prawa majątkowe (pytania nr 2 do 11) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, które zawierane są w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z transakcjami dotyczącymi instrumentów dłużnych (pytanie nr 12) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku (pytanie nr 13) – jest prawidłowe;
- w ramach których, w celu zabezpieczenia ryzyka spółek nienależących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż pochodnego instrumentu finansowego (pytania nr 14 i 15) – jest prawidłowe;
- w ramach których, w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż pochodnego instrumentu finansowego (pytania nr 16 i 17) – jest nieprawidłowe;
- z udziałem Nowego Instrumentu (pytanie nr 18) – jest nieprawidłowe;
ustalenia, czy w sytuacji zmiany charakteru pochodnego instrumentu finansowego (o charakterze nierzeczywistym) w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, charakter pochodnego instrumentu finansowego na moment realizacji/rozliczenia danego instrumentu powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatkowych (pytanie nr 19) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie prawidłowej kwalifikacji przychodów uzyskanych z tytułu transakcji z udziałem instrumentów finansowych, w tym Pochodnych Instrumentów finansowych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Spółka Akcyjna (dalej: Spółka) tworzy wraz z poniższymi podmiotami:

A. Sp. z o.o.,
B. S.A.,
C. Sp. z o.o.,
D. Sp. z o.o.,
E. sp. z o.o.,
F. sp. z o.o.,
G. sp. z o.o.,
H. S.A.,
I. Sp. z o.o.,
J. Sp. z o.o.

podatkową grupę kapitałową [dalej: PGK lub Wnioskodawca] w rozumieniu art. 1a ustawy CIT. Spółka stanowi w podatkowej grupie kapitałowej spółkę dominującą, o której mowa w art. 1a ust. 2 pkt 3a ustawy CIT, natomiast pozostałe spółki to podmioty zależne.

PGK została utworzona na podstawie umowy podatkowej grupy kapitałowej zawartej w formie aktu notarialnego w dniu 19 września 2016 r., która została zarejestrowana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego zgodnie z decyzją z dnia 23 listopada 2016 roku. PGK rozpoczęła swoją działalność z dniem 1 stycznia 2017 r. Głównym przedmiotem działalności PGK jest działalność produkcyjna, usługowa i handlowa w zakresie poszukiwania i eksploatacji złóż gazu ziemnego i ropy naftowej oraz importu, magazynowania i obrotu paliwami gazowymi i płynnymi.

Zakres działalności PGK obejmuje m.in.:

wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej w kraju,
zagospodarowanie złóż gazu ziemnego i ropy naftowej w kraju i za granicą,
import gazu ziemnego do Polski,
magazynowanie gazu ziemnego w podziemnych magazynach gazu,
obrót paliwami gazowymi,
dystrybucję paliwa gazowego.

W ramach PGK, prowadzona jest również działalność związana z wytwarzaniem i obrotem energią elektryczną oraz wytwarzaniem i dystrybucją ciepła, a także obrót towarami powiązanymi, tj. w szczególności prawami majątkowymi czy uprawnieniami do emisji CO₂.

W związku z przedmiotem i zakresem swojej działalności, Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zawiera szereg transakcji z udziałem instrumentów, zarówno tych spełniających definicję pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy CIT, jak i niespełniających tej definicji (dalej łącznie jako: Instrumenty, natomiast w stosunku do Instrumentów spełniających definicję pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy CIT: Pochodne Instrumenty finansowe). Charakter tych Instrumentów jest zróżnicowany.

W portfelu Spółki znajdują się obecnie przede wszystkim Instrumenty, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny lub ropa naftowa.

Biorąc pod uwagę charakter prawny tych Instrumentów, są to zarówno:

kontrakty terminowe (np. typu futures czy forward) stanowiące umowę, w której jedna strona zobowiązuje się do nabycia, a druga strona do sprzedaży w ściśle określonym, przyszłym czasie po ściśle określonej w momencie zawarcia transakcji cenie, określonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia finansowego, jak i

kontrakty SPOT rozliczane na rynku bieżącym, tj. w których przeniesienie instrumentu bazowego i jego rozliczenie następuje niezwłocznie po zawarciu umowy.

Co istotne, u podstaw zawarcia znacznej części transakcji dotyczących Instrumentów, leży chęć i potrzeba jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej (tj. np. zabezpieczenia jej ekspozycji towarowej) i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności). Z perspektywy Spółki, ze względu na zabezpieczający charakter, transakcje te nie stanowią samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału, lecz są one ściśle powiązane z podstawową działalnością operacyjną Spółki.

W ramach Instrumentów, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, zawartych w celu jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, zostały wyodrębnione portfele zabezpieczające stricte ekspozycję towarową Spółki poprzez zabezpieczenie ceny gazu ziemnego. Portfele takie zawierają przede wszystkim Instrumenty typu swap towarowy, których istota sprowadza się do zabezpieczania przed zmianami cen nabywanych bądź sprzedawanych towarów (tu: gazu ziemnego) poprzez zawarcie umowy, w której określone zostają warunki wymiany stałej ceny towaru na zmienną cenę towaru, bądź odwrotnie.

Dodatkowo, w ramach Instrumentów, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, zawartych w celu jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, zostały wyodrębnione portfele zabezpieczające stricte ekspozycję walutową Spółki poprzez zabezpieczenie cen gazu ziemnego. Portfele takie zawierają przede wszystkim Instrumenty typu forward, swap walutowy (swap walutowy oznacza umowę, w której dwie strony postanawiają wymienić między sobą określone kwoty wraz z należnymi odsetkami w różnych walutach na określony czas) czy opcja walutowa (opcja walutowa to instrument finansowy dający nabywcy opcji prawo (nie zobowiązanie) do zakupu (opcja cali) lub sprzedaży (opcja put) waluty w przyszłości po dziś ustalonym kursie, w zamian za zapłaconą na rzecz wystawcy premię).

Natomiast w przypadku części transakcji dotyczących Instrumentów, nie można mówić jedynie o chęci zabezpieczenia przez Spółkę prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Część takich transakcji stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

Ponadto, Spółka zawiera transakcje dotyczące Instrumentów, w których instrumentem bazowym jest energia elektryczna. Podobnie jak w przypadku Instrumentów dotyczących gazu ziemnego, także w tym obszarze są to zarówno kontrakty terminowe, jak i SPOT. Analogicznie, część transakcji dotyczących Instrumentów na energię elektryczną ma u swych podstaw cel w postaci jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności).

Jednocześnie, część transakcji dotyczących Instrumentów na energię elektryczną stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

Dodatkowo, w portfelu Spółki znajdują się Instrumenty, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO₂. Podobnie jak w przypadku Instrumentów dotyczących gazu ziemnego, także w tym obszarze są to zarówno kontrakty terminowe, jak i SPOT. Analogicznie, część transakcji dotyczących Instrumentów dotyczących uprawnień do emisji CO₂ ma u swych podstaw cel w postaci jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności).

Jednocześnie, część transakcji dotyczących Instrumentów na uprawnienia do emisji CO₂ stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

Spółka zawiera także transakcje, gdzie instrumentem bazowym są prawa majątkowe. Podobnie jak w przypadku Instrumentów dotyczących gazu ziemnego, także w tym obszarze są to zarówno kontrakty terminowe, jak i SPOT. Analogicznie, część transakcji dotyczących Instrumentów na prawa majątkowe ma u swych podstaw cel w postaci jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności).

Jednocześnie, część transakcji dotyczących Instrumentów na prawa majątkowe stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

Dodatkowo, Spółka wyodrębniła portfel, w którym znajdują się Instrumenty zabezpieczające ryzyko stopy procentowej oraz kursu walutowego (typu IRS czy CCIRS) w zakresie dotyczącym transakcji Spółki dotyczących instrumentów dłużnych, którymi Spółka dysponuje.

Ponadto, w portfelu Spółki znajdują się także takie Instrumenty, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót Instrumentami. Co do zasady, Spółka pełni rolę animatora rynku, na podstawie umowy zawartej z podmiotem prowadzącym dany rynek, w której zobowiązuje się do stałego składania zleceń kupna i sprzedaży Instrumentów we własnym imieniu i na własny rachunek w celu podtrzymywania i wspomagania płynności obrotu danym Instrumentem.

Wśród powyższych transakcji i Instrumentów zdarzają się także przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek z grupy kapitałowej (dalej: Grupa Kapitałowa), do której należy Spółka, zarówno należących jak i nienależących jednocześnie do PGK Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Instrumentu przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Instrumentu z podmiotem z Grupy Kapitałowej.

Ponadto, zdarzają się także przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących jednocześnie do PGK jak i nienależących jednocześnie do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Instrumentu niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Instrumentu zawartego z inną spółką należącą do PGK (rozliczenie po średniej miesięcznej lub trzymiesięcznej dla danego indeksu giełdowego).

Z tytułu świadczenia usług na rzecz podmiotów z Grupy Kapitałowej (z PGK oraz spoza PGK) Spółka otrzymuje również wynagrodzenie stałe (opłata miesięczna) oraz zmienne na pokrycie kosztów transakcyjnych, wynikające z umowy regulującej zasady współpracy z danym podmiotem.

Dodatkowo, w toku prowadzonej działalności zdarzają się przypadki, iż w trakcie trwania umowy dotyczącej danego Instrumentu/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, zmienia się jego charakter (i portfel, do którego należy), tj. pierwotnie dany Instrument nie miał charakteru zabezpieczającego przychody/koszty działalności Spółki, lecz później (w wyniku różnych okoliczności, np. związanych ze zmianą jego wyceny) jego charakter zmienił się na zabezpieczający takie przychody/koszty.

Ponadto, w najbliższym czasie Spółka zamierza zawrzeć nowe transakcje pochodne zabezpieczające pozycję ekspozycji towarowej Spółki (dalej: Nowy Instrument). Z przyczyn mających swoje uzasadnienie gospodarcze, planowane transakcje obejmowałyby zabezpieczenie pozycji Spółki innym płynnym produktem z dostawą w tym okresie, co termin dostawy towarów Spółki. Co istotne, celem takiego działania jest jedynie jak najlepsze zabezpieczenie pozycji Spółki w ramach dostępnych na rynku instrumentów (a nie chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału). Niżej Wnioskodawca przedstawia krótką charakterystykę założeń Nowego Instrumentu.

Produktem spełniającym ww. oczekiwania i wymogi Spółki jest instrument pochodny, którego wolumen będzie wynikał ze średniej pozycji w tym okresie, tak jak w poniższym przykładzie (przy czym Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż dane/kwoty podane w niniejszym opisie mają jedynie charakter przykładowy. Spółka podaje jedynie w celu lepszego zaprezentowania istoty/schematu rozliczeń niniejszego Nowego Instrumentu):

Data dostawy	Ekspozycja towarowa	Średnia ekspozycja miesięczna
styczeń 2019	600	475
luty 2019	500	475
marzec 2019	600	475
kwiecień 2019	500	475
maj 2019	400	475
czerwiec 2019	300	475
lipiec 2019	300	475
sierpień 2019	300	475
wrzesień 2019	400	475
październik 2019	500	475
listopad 2019	600	475
grudzień 2019	700	475

Pozycja wolumetryczna netto w poszczególnych miesiącach roku (2019) będzie się wahać, ale średnio wyniesie 475. Cena produktu C. (z dostawą od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.) będzie stanowić odzwierciedlenie prostej średniej arytmetycznej z cen dla poszczególnych miesięcy.

Ww. zabezpieczenie, z uwagi na jego niską płynność uniemożliwiającą sprzedaż wolumenu na rynku fizycznym, będzie realizowane na rynku finansowym. Z tego względu, w momencie zbliżania się do okresu dostawy produktu C., z uwagi na większą sprzedaż na rynku fizycznym, której dostawa będzie mieścić się w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r. (Przy czym, będą to mogły być instrumenty identyczne, czyli C. lub też mające dostawę w ciągu okresu teoretycznej dostawy C., np. w I kwartale 2019 r. (np. produkt Q1’19 z dostawą od 1 stycznia do 31 marca), co pozostawi część roku (od 1 kwietnia do 31 grudnia) dalej zabezpieczoną), pozycje na instrumencie finansowym będą najprawdopodobniej zamykane.

Sprzedaż na rynku fizycznym z dostawą w 2019 r. spowoduje zmniejszenie się ekspozycji wolumetrycznej i konieczność zamknięcia instrumentów finansowych, tak jak w poniższym przykładzie:

w styczniu 2019 ekspozycja towarowa wyniesie 600 i zostanie zabezpieczona instrumentem finansowym w wolumenie 475 (dane z tabeli powyżej). W momencie, gdy nastąpi sprzedaż na rynku fizycznym w dowolnym produkcie z dostawą m.in. w styczniu 2019, np. w wolumenie 200, spowoduje to zmniejszenie się wyjściowej ekspozycji towarowej do 400 i w konsekwencji wymusi zamknięcie 75 instrumentu finansowego – tak, aby nie przekraczał wyjściowego wolumenu (i o ile pozwoli na to płynność tego miesiąca na rynku finansowym). (W powyższym uproszczonym przykładzie rozpatrywany był jeden miesiąc, a zamknięcie zabezpieczenia finansowego było możliwe również w produkcie miesięcznym. W praktyce to co stanie się z zabezpieczeniami na skutek odwracania pozycji będzie zależeć przede wszystkim od: dostępnych produktów na rynku finansowym, ich kosztu oraz rozkładu wolumenu w danym okresie, np. kwartale lub sezonie).

W niektórych okresach (tj. w ww. przedstawionym przykładzie dotyczy to miesięcy od maja do września 2019 r.) wartość wolumenu zabezpieczanego instrumentu bazowego będzie niższa niż wartość stosowanego zabezpieczenia.

Nowy Instrument, w części przewyższającej pozycję zabezpieczaną nie będzie spełniał warunków, od których zależy zakwalifikowanie danego instrumentu do kategorii instrumentów zabezpieczających w rozumieniu stosowanych zasad rachunkowości zabezpieczeń (tj. Nowy instrument jedynie do wysokości pozycji zabezpieczanej będzie miał charakter zabezpieczający i będzie mógł być wyznaczony w rachunkowości zabezpieczeń, natomiast w części przewyższającej pozycję zabezpieczaną nie będzie miał charakteru zabezpieczającego w rozumieniu zasad rachunkowości stosowanych przez Spółkę).

Ponadto, w odpowiedzi na wezwanie organu, Wnioskodawca pismem z dnia 3 października 2018 r. uzupełnił przedmiotowy wniosek o następujące informacje:

Wycena Instrumentów dokonywana jest w oparciu o ceny rynkowe.

Zmiana klasyfikacji Instrumentu z niezabezpieczającego na zabezpieczający wynika z decyzji biznesowej samej Spółki. W przypadku, gdy Spółka postanawia rozwiązać Instrument niezabezpieczający z powodu osiągnięcia zrealizowanego zysku lub osiągnięcia maksymalnej założonej straty na tym instrumencie („zmiana wyceny”) oraz w tym samym czasie Spółka planowałaby zawrzeć na rynku transakcje zabezpieczającą, której instrument byłby identyczny jak ten niezabezpieczający to – w celu uniknięcia kosztów transakcyjnych – Spółka dokonuje zmiany przyporządkowania tego instrumentu do portfela transakcji zabezpieczających. W przeciwnym razie, Spółka zawarłaby na rynku jedną transakcję zamknięcia Instrumentu niezabezpieczającego i w tym samym czasie otworzyła drugi instrument zabezpieczający, co w efekcie daje Spółce tą samą pozycję bez konieczności zawierania jakichkolwiek transakcji. Niemniej jednak zamknięcie oraz nabycie nowego Instrumentu wiązałoby się z dodatkowymi kosztami po stronie Spółki.

Spółka pragnie ponadto wyjaśnić, iż jedynymi instrumentami dłużnymi, którymi dysponuje Wnioskodawca są pożyczki udzielone spółkom wchodzącym w skład Grupy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu transakcji z udziałem Instrumentów niebędących pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy CIT powinien być zawsze kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł (niezależnie od okoliczności takich jak np. to czy transakcje są zawierane w celu zabezpieczenia podstawowej działalności Spółki, czy też nie, czy wynikają one z pełnienia roli animatora rynku, czy są zawierane w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK czy też innych spółek z Grupy Kapitałowej itp.)?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest ropa naftowa, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest energia elektryczna, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO₂ i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są prawa majątkowe, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki , powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest ropa naftowa, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest energia elektryczna, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO₂, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są prawa majątkowe, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z transakcjami dotyczącymi instrumentów dłużnych, którymi dysponuje Spółka, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót Instrumentami, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka spółek z Grupy Kapitałowej (nienależących do PGK), Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu finansowego z podmiotem z Grupy Kapitałowej, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka spółek z Grupy Kapitałowej (nienależących do PGK), Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Pochodnego Instrumentu finansowego zawartego z innym podmiotem z Grupy Kapitałowej (nienależącym do PGK), powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka innej spółki należącej do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu finansowego z inną spółką należącą do PGK, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka innej spółki należącej do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Instrumentu zawartego z inną spółką należącą do PGK, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Nowego Instrumentu powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł?
Czy w sytuacji zmiany charakteru Pochodnego Instrumentu finansowego (o charakterze nierzeczywistym, tj. rozliczanego bez fizycznej dostawy instrumentu bazowego) w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, charakter Pochodnego Instrumentu finansowego na moment realizacji/rozliczenia danego Pochodnego Instrumentu finansowego powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatkowych?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu transakcji z udziałem Instrumentów niebędących pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy CIT powinien być zawsze kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł (niezależnie od okoliczności takich jak np. to czy transakcje są zawierane w celu zabezpieczenia podstawowej działalności Spółki, czy też nie, czy wynikają one z pełnienia roli animatora rynku, czy są zawierane w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK czy też innych spółek z Grupy Kapitałowej itp.).
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest ropa naftowa, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest energia elektryczna, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO₂, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są prawa majątkowe, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest ropa naftowa, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest energia elektryczna, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO², i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są prawa majątkowe, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z transakcjami dotyczącymi instrumentów dłużnych, którymi dysponuje Spółka, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót Instrumentami, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka spółek z Grupy Kapitałowej (nienależących do PGK), Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu Finansowego z podmiotem z Grupy Kapitałowej, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka spółek z Grupy Kapitałowej (nienależących do PGK), Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Pochodnego Instrumentu finansowego zawartego z podmiotem z Grupy Kapitałowej (nienależącym do PGK), powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka innej spółki należącej do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu finansowego z inną spółką należącą do PGK, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka innej spółki należącej do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu Pochodnego Instrumentu finansowego niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Instrumentu zawartego z inną spółką należącą do PGK, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
Wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Nowego Instrumentu powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.
W sytuacji zmiany charakteru Pochodnego Instrumentu finansowego (o charakterze nierzeczywistym, tj. rozliczanego bez fizycznej dostawy instrumentu bazowego) w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, charakter Pochodnego Instrumentu finansowego na moment realizacji/rozliczenia danego Pochodnego Instrumentu finansowego powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatkowych.

Uwagi ogólne (wspólne dla całego wniosku)

Kwalifikacja przychodów z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych

Z dniem 1 stycznia 2018 r. do ustawy CIT wprowadzone zostały nowe regulacje statuujące po stronie podatników CIT obowiązek wyodrębniania przychodów z zysków kapitałowych oraz przychodów z innych źródeł (tj. pozostałych przychodów z działalności, np. gospodarczej podatnika).

Zasadniczą konsekwencją niniejszego jest konieczność odrębnego kalkulowania/określania przez podatnika wyniku podatkowego (tj. dochodu lub straty) z każdego z ww. źródeł oraz brak możliwości odliczania (kompensowania) straty poniesionej z jednego źródła przychodów od dochodu osiągniętego z drugiego źródła przychodów (art. 7 ustawy CIT).

Biorąc pod uwagę powyższe, należy wskazać, iż w związku z ww. nowelizacją podatnik został zobowiązany od prawidłowego zakwalifikowania danej kategorii przychodu osiągniętego przez niego w ramach prowadzonej działalności do właściwego źródła przychodów.

W art. 7b ustawy CIT ustawodawca określił zamknięty katalog kategorii przychodów, które powinny być kwalifikowane do źródła „zyski kapitałowe”. W kontekście okoliczności będących przedmiotem niniejszego wniosku na szczególną uwagę zasługuje ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ww. art. 7b. Zgodnie z powołanymi punktami za przychody z zysków kapitałowych uważa się m.in.: przychody z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych, a także z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze dotyczącej ww. praw lub ze zbycia tychże praw (art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e ustawy CIT) [podkreślenia Wnioskodawcy].

Definicja pochodnych instrumentów finansowych dla celów CIT

Na gruncie CIT przez pochodne instrumenty finansowe rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1768 ze zm., dalej: ustawa OIF) (art. 4a pkt 22 ustawy CIT).

Zgodnie z obecnym brzemieniem art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy OIF, instrumentami finansowymi są niebędące papierami wartościowymi:

tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania;
instrumenty rynku pieniężnego;
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565;
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron;
opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę;
niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych;
instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego;
kontrakty na różnicę;
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych;
uprawnienia do emisji.

Zasady kwalifikowania przychodów z tytułu transakcji z udziałem instrumentów finansowych do właściwego źródła przychodów

Biorąc pod uwagę łączne brzmienie art. 7, art. 7b i art. 4a pkt 22 ustawy CIT, należy wskazać, iż kwalifikując przychody osiągane przez podatnika z tytułu transakcji z udziałem instrumentów finansowych należy w pierwszej kolejności ustalić, czy spełniają one ustawową definicję pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy CIT. Jedynie bowiem w przypadku instrumentów spełniających ww. definicję można mówić o przychodach ze źródła zyski kapitałowe. W przypadku instrumentów niespełniających ww. definicji, nawet jeśli stanowiłyby one instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy OIF, przychody osiągane z ich wykorzystaniem należy zawsze kwalifikować do źródła przychodów z innych źródeł.

Kolejną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest określenie charakteru danej transakcji, w której bierze udział instrument spełniający ustawową definicję pochodnego instrumentu finansowego.

Z literalnej wykładni art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d, e ustawy CIT wynika bowiem, iż co do zasady, przychody osiągane z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu ustawy CIT), powinny być kwalifikowane do źródła „zyski kapitałowe”. Wyjątek dotyczy jednak pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych (tj. instrumentów zabezpieczających przychody/koszty z pozostałej działalności podatnika), które powinny być zaliczane do przychodów z pozostałej działalności podatnika.

Powyższa wykładnia jest podzielana przez organy podatkowe w wydawanych przez nie indywidualnych interpretacjach podatkowych. Tytułem przykładu wskazać należy interpretację indywidualną z 15 lutego 2018 r. (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.9.2018.2.JKT) wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS), w której organ stwierdził wprost:

„Wobec powyższego, skoro zawierane przez Wnioskodawcę opcje walutowe służą zabezpieczeniu przychodów z prowadzonej działalności, oraz mając na uwadze, że ich nabycie nie miało celu zarobkowego (spekulacyjnego), zastosowanie znajdzie wyłączenie zawarte w cyt. art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b ustawy CIT.

Zatem, przychody uzyskiwane przez Wnioskodawcę w związku z obrotem opcjami walutowymi związanymi z zakupem towarów handlowych przez Wnioskodawcę nie będą stanowiły przychodów z zysków kapitałowych, o których mowa w art. 7b ustawy CIT” [podkreślenia Wnioskodawcy].

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z 26 kwietnia 2018 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.72.2018.2.BKD), w interpretacji indywidulanej z 25 kwietnia 2018 r. (0114-KDIP2-3.4010.62.2018.2.KK) czy w interpretacji indywidulanej z 23 kwietnia 2018 r. (sygn. 0111-KDIB2-1.4510.75.2018.l.JP).

Podsumowując powyższe, wskazać należy, że do źródła przychodów z pozostałej działalności podatnika powinny być kwalifikowane przychody (ewentualnie straty) osiągane przez podatnika z tytułu: realizacji transakcji z udziałem: (i) instrumentów, które nie posiadają na gruncie CIT statusu pochodnych instrumentów finansowych oraz (ii) pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu ustawy CIT), których celem jest zabezpieczenie dochodu z pozostałej działalności podatnika. Natomiast przychody (straty) z tytułu realizacji transakcji z udziałem pozostałych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy CIT (tj. np. o charakterze niezabezpieczającym przychodów/kosztów podatnika czy takich, w których podatnik pełni rolę animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót instrumentami) należy kwalifikować do źródła: „zyski kapitałowe”.

Pojęcie instrumentów o charakterze zabezpieczającym i niezabezpieczającym

Co do zasady, pojęcia instrumentów o charakterze zabezpieczającym i niezabezpieczającym nie zostały zdefiniowane wprost w przepisach prawa podatkowego.

Niemniej jednak, w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe czy w doktrynie prawa podatkowego przyjmuje się, iż przez pochodne instrumenty finansowe o charakterze niezabezpieczającym należy rozumieć takie instrumenty, które stanowią samoistne, niezależne (niezwiązane z innymi rodzajami/przedmiotem działalności podatnika) operacje mające na celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału (tak np. DKIS w interpretacji indywidualnej z 15 lutego 2018 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.9.2018.2.JKT).

Natomiast przez instrumenty o charakterze zabezpieczającym rozumie się instrumenty, które nie stanowią samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału, niezwiązanych z działalnością operacyjną podatnika, lecz takie, których zasadniczym celem jest zapewnienie stosownego zabezpieczenia dla określonego rodzaju działalności podmiotu (tj. w szczególności zabezpieczenie przychodów/kosztów tej działalności) i które z taką działalnością można powiązać (tak np. DKIS w interpretacji indywidualnej z 15 lutego 2018 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.9.2018.2.JKT).

Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, na gruncie prawa podatkowego należy przyjąć, że dla określenia charakteru danego Instrumentu decydujące znaczenia powinna mieć intencja/cel podmiotu zawierającego transakcję, znajdująca odzwierciedlenie w stosownej dokumentacji posiadanej przez podatnika.

Ad. 1

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego, w związku z przedmiotem i zakresem swojej działalności, Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności zawiera szereg transakcji z udziałem Instrumentów, wśród których znajdują się także transakcje dotyczące Instrumentów, które nie spełniają w ogóle definicji pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy CIT.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7 i art. 7b ustawy CIT (w szczególności ust. 1 pkt 6 lit. b, d, e art. 7b), w przypadku Instrumentów niespełniających definicji pochodnych instrumentów finansowych określonej w ustawie CIT, nie powinno być wątpliwości, iż wynik osiągany z tytułu transakcji z ich udziałem powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Należy mieć bowiem na uwadze, iż podatnik kwalifikuje osiągany przychód/poniesioną stratę do źródła przychodów z zysków kapitałowych jedynie w przypadku, gdy dana kategoria przychodu została wprost określona w dyspozycji art. 7b ustawy CIT.

W sytuacji natomiast, gdy dana kategoria przychodu nie wypełnia dyspozycji żadnego z punktów/ustępów art. 7b ustawy CIT, nie ma wątpliwości, iż przychód ten należy zakwalifikować do źródła przychodów z innych źródeł/przychodów z pozostałej działalności podatnika.

Odnosząc powyższe do Instrumentów niespełniających definicji pochodnych instrumentów finansowych określonej w ustawie CIT, należy uznać, iż nie kwalifikują się one do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 7b ustawy CIT. W szczególności należy podkreślić, iż nie wypełniają one dyspozycji art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ustawy CIT. W przepisach tych jest bowiem mowa o kwalifikowaniu do źródła przychodów z zysków kapitałowych określonych rodzajów Pochodnych Instrumentów finansowych w rozumieniu art. 4 pkt 22 ustawy CIT.

W konsekwencji, Instrumenty niespełniające definicji określonej w art. 4 pkt 22 ustawy CIT, nie powinny być w ogóle rozpatrywane w kontekście kwalifikowania ich do źródła przychodów z zysków kapitałowych. Dlatego też bezzasadnym staje się do celów CIT rozpatrywanie ich charakteru, tj. np. czy transakcje są zawierane w celu zabezpieczenia podstawowej działalności Spółki, czy też nie, czy wynikają one z pełnienia roli animatora rynku, czy są zawierane w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK czy też innych spółek z Grupy Kapitałowej itp.

Na powyższe konkluzje nie powinna mieć także wpływu okoliczność, iż Instrumenty, których dotyczy niniejsze pytanie mogą wypełniać definicję instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy OIF. Kwalifikacja Instrumentów na gruncie ustawy OIF, w zakresie w jakim nie pokrywa się z definicją Pochodnych Instrumentów finansowych określoną w ustawie CIT, jest irrelewantna z punktu widzenia zastosowania art. 7b ustawy CIT.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wynik osiągany przez Spółkę z tytułu transakcji z udziałem Instrumentów niebędących pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy CIT powinien być zawsze kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł (niezależnie od okoliczności takich jak np. to czy transakcje są zawierane w celu zabezpieczenia podstawowej działalności Spółki, czy też nie, czy wynikają one z pełnienia roli animatora rynku, czy są zawierane w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK czy też innych spółek z Grupy Kapitałowej itp.).

Ad. 2

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Spółka zawiera szereg transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych (w rozumieniu ustawy CIT), których instrumentem bazowym jest gaz ziemny.

W konsekwencji, w stosunku do takich transakcji zastosowanie potencjalnie znajdzie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ustawy CIT, gdyż dyspozycją ww. przepisu objęte zostały sytuacje, gdzie podatnik uzyskuje przychód/ponosi stratę z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu ustawy CIT).

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e ustawy CIT, rozstrzygnięcia wymaga kwestia charakteru danych transakcji, w których biorą udział Pochodne Instrumenty finansowe, a których instrumentem bazowym jest gaz ziemny.

Jak bowiem zostało wcześniej wskazane, co do zasady, do przychodów z „zysków kapitałowych” w oparciu o art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ustawy CIT zalicza się wynik podatkowy osiągnięty przez podatnika z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy CIT. Przy czym, kwalifikacja ta nie ma charakteru bezwzględnego. Z dyspozycji art. 7b ust. 1 pkt b, d i e ustawy CIT zostały bowiem wyłączone przychody osiągane przez podatnika z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych (tj. instrumentów zabezpieczających przychody/koszty z pozostałej działalności podatnika), które powinny być zaliczane do przychodów z pozostałej działalności podatnika/do przychodów z innych źródeł.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, część transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny jest zawieranych w celu jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (tj. np. zabezpieczenia jej ekspozycji towarowej) i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności). Transakcje te nie stanowią samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału, lecz są one ściśle powiązane z podstawową działalnością operacyjną Spółki.

Ponadto, w ramach Instrumentów, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, zawartych w celu jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, zostały wyodrębnione portfele zabezpieczające stricte ekspozycję towarową Spółki poprzez zabezpieczenie ceny gazu ziemnego (obejmujące np. swapy towarowe) oraz portfele zabezpieczające stricte ekspozycję walutową Spółki poprzez zabezpieczenie cen gazu ziemnego (obejmujące np. Instrumenty typu forward, swap walutowy czy opcja walutowa).

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż u podstaw ww. transakcji zawieranych przez Spółkę leży jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia przychodów/kosztów prowadzonej podstawowej, operacyjnej działalności gospodarczej (która to działalność nie stanowi działalności kapitałowej), a nie chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału.

Jak wskazano powyżej w części uzasadnienia: „Uwagi ogólne (wspólne dla całego wniosku). Pojęcie instrumentów o charakterze zabezpieczającym i niezabezpieczającym”, dla celów kwalifikacji Instrumentów jako zabezpieczające bądź niezabezpieczające zasadnicze znaczenie powinna mieć intencja/cel, które leżą u podstaw zawarcia przez podatnika transakcji (znajdująca odzwierciedlenie w stosownej dokumentacji posiadanej przez podatnika).

W konsekwencji, uznać należy, iż w przypadku gdy u podstaw zawarcia przez Spółkę danych transakcji dotyczących Pochodnych Instrumentów finansowych (objętych zakresem niniejszego pytania) leży jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia przychodów/kosztów prowadzonej podstawowej, operacyjnej działalności gospodarczej, a nie chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału, wynik osiągany przez Wnioskodawcą z tytułu tychże transakcji powinien zostać zakwalifikowany do źródła przychodów z innych źródeł.

Natomiast okoliczności takie jak: rodzaj Pochodnego Instrumentu finansowego (tj. np. czy jest to pochodny instrument finansowy typu forward, czy też inny); rodzaj rynku, na jakim są zawierane transakcje; szczegóły techniczne dotyczące rozliczeń czy inne – podobne, pozostają irrelewantne z punktu widzenia kwalifikacji wyniku osiąganego z ich tytułu do celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 3

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, część transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym jest ropa naftowa jest zawieranych w celu jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (tj. np. zabezpieczenia jej ekspozycji towarowej) i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności). Transakcje te nie stanowią samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału, lecz są one ściśle powiązane z podstawową działalnością operacyjną Spółki.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest ropa naftowa, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 4

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, część transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym jest energia elektryczna jest zawieranych w celu jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (tj. np. zabezpieczenia jej ekspozycji towarowej) i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności). Transakcje te nie stanowią samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału, lecz są one ściśle powiązane z podstawową działalnością operacyjną Spółki.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest energia elektryczna, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 5

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, część transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO₂ jest zawieranych w celu jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (tj. np. zabezpieczenia jej ekspozycji towarowej) i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności). Transakcje te nie stanowią samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału, lecz są one ściśle powiązane z podstawową działalnością operacyjną Spółki.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO₂, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 6

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, część transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym są prawa majątkowe jest zawieranych w celu jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (tj. np. zabezpieczenia jej ekspozycji towarowej) i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności). Transakcje te nie stanowią samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału, lecz są one ściśle powiązane z podstawową działalnością operacyjną Spółki.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są prawa majątkowe, i które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 7

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, u części transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny nie stoi jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i ryzyka z nią związanego. Część takich transakcji stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

W konsekwencji, uznać należy, iż w przypadku gdy u podstaw zawarcia przez Spółkę danych transakcji dotyczących Pochodnych Instrumentów finansowych, (objętych zakresem niniejszego pytania) leży przede wszystkim chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału (a nie chęć zabezpieczenia prowadzonej operacyjnej działalności gospodarczej) wynik osiągany przez Wnioskodawcę z tytułu tychże transakcji powinien zostać (w oparciu o dyspozycję art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e) zakwalifikowany do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest gaz ziemny, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Ad. 8

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, u części transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym jest ropa naftowa nie stoi jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i ryzyka z nią związanego. Część takich transakcji stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

W konsekwencji, uznać należy, iż w przypadku gdy u podstaw zawarcia przez Spółkę danych transakcji dotyczących Pochodnych Instrumentów finansowych (objętych zakresem niniejszego pytania) leży przede wszystkim chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału (a nie chęć zabezpieczenia prowadzonej operacyjnej działalności gospodarczej) wynik osiągany przez Wnioskodawcę z tytułu tychże transakcji powinien zostać (w oparciu o dyspozycję art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e) zakwalifikowany do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest ropa naftowa, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Ad. 9

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, u części transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym jest energia elektryczna nie stoi jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i ryzyka z nią związanego. Część takich transakcji stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

W konsekwencji, uznać należy, iż w przypadku gdy u podstaw zawarcia przez Spółkę danych transakcji dotyczących Pochodnych Instrumentów finansowych (objętych zakresem niniejszego pytania) leży przede wszystkim chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału (a nie chęć zabezpieczenia prowadzonej operacyjnej działalności gospodarczej) wynik osiągany przez Wnioskodawcę z tytułu tychże transakcji powinien zostać (w oparciu o dyspozycję art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e) zakwalifikowany do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest energia elektryczna, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Ad. 10

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, u części transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO₂ nie stoi jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i ryzyka z nią związanego. Część takich transakcji stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

W konsekwencji, uznać należy, iż w przypadku gdy u podstaw zawarcia przez Spółkę danych transakcji dotyczących Pochodnych Instrumentów finansowych (objętych zakresem niniejszego pytania) leży przede wszystkim chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału (a nie chęć zabezpieczenia prowadzonej operacyjnej działalności gospodarczej) wynik osiągany przez Wnioskodawcę z tytułu tychże transakcji powinien zostać (w oparciu o dyspozycję art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e) zakwalifikowany do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest są uprawnienia do emisji CO₂, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Ad. 11

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, u części transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, których instrumentem bazowym są prawa majątkowe nie stoi jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej ryzyka z nią związanego. Część takich transakcji stanowi po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ściśle z przedmiotem jej podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

W konsekwencji, uznać należy, iż w przypadku gdy u podstaw zawarcia przez Spółkę danych transakcji dotyczących Pochodnych Instrumentów finansowych (objętych zakresem niniejszego pytania) leży przede wszystkim chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału (a nie chęć zabezpieczenia prowadzonej operacyjnej działalności gospodarczej) wynik osiągany przez Wnioskodawcę z tytułu tychże transakcji powinien zostać (w oparciu o dyspozycję art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e) zakwalifikowany do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym są prawa majątkowe, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Ad. 12

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Spółka w ramach prowadzonej działalności wyodrębniła dodatkowo portfel, w którym znajdują się Pochodne Instrumenty finansowe zabezpieczające ryzyko stopy procentowej oraz kursu walutowego (typu IRS czy CCIRS) w zakresie dotyczącym transakcji Spółki dotyczących instrumentów dłużnych, którymi Spółka dysponuje.

Istotą instrumentów dłużnych jest stwierdzenie istnienia wierzytelności powstałej w związku z udostępnieniem innym podmiotom (dłużnikom) środków finansowych. Na ich podstawie dłużnicy zobowiązują się, co do zasady, do zwrotu, w określonym czasie, otrzymanej kwoty w całości, a także do zapłaty odsetek z tytułu wykorzystywania pożyczonego kapitału. Spółka, dysponując określonym instrumentami dłużnymi, zdecydowała się na zabezpieczenie transakcji z ich udziałem za pomocą określonych Pochodnych Instrumentów finansowych (objętych zakresem niniejszego pytania).

W konsekwencji, w stosunku do takich transakcji zastosowanie potencjalnie znajdzie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ustawy CIT, gdyż dyspozycją ww. przepisu objęte zostały sytuacje, gdzie podatnik uzyskuje przychód/ponosi stratę z tytułu transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych (w rozumieniu ustawy CIT).

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e ustawy CIT, rozstrzygnięcia wymaga kwestia charakteru danych transakcji, w których biorą udział Pochodne Instrumenty finansowe, w zakresie dotyczącym transakcji Spółki dotyczących instrumentów dłużnych, którymi Spółka dysponuje.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, część transakcji obejmujących Pochodne Instrumenty finansowe, które są zawierane przez Spółkę ma na celu zabezpieczenie ryzyka związanego z transakcjami dotyczącymi instrumentów dłużnych (tj. w zakresie ryzyka związanego ze zmianami stopy procentowej lub kursu walutowego), którymi dysponuje Spółka w ramach prowadzonej działalności (a w konsekwencji zabezpieczenia przychodów/kosztów tej działalności). Transakcje te nie stanowią samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału, lecz są one ściśle powiązane z podstawową działalnością operacyjną Spółki.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż u podstaw ww. transakcji zawieranych przez Spółkę leży jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia przychodów/kosztów w związku z posiadanymi przez Spółkę instrumentami dłużnymi w ramach prowadzonej podstawowej, operacyjnej działalności gospodarczej (która to działalność nie stanowi działalności kapitałowej), a nie chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z transakcjami dotyczącymi instrumentów dłużnych, którymi dysponuje Spółka, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 13

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, w portfelu Spółki znajdują się także takie Pochodne Instrumenty finansowe, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót Instrumentami. Pełniona przez Spółkę rola animatora rynku, sprowadza się do stałego składania zleceń kupna i sprzedaży Pochodnych Instrumentów finansowych we własnym imieniu i na własny rachunek w celu podtrzymywania i wspomagania płynności obrotu danym Pochodnym Instrumentem finansowym.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e ustawy CIT, rozstrzygnięcia wymaga kwestia charakteru zawieranych przez Spółkę transakcji, w związku z pełnieniem przez nią roli animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót Instrumentami.

Powyższe oznacza, iż jedynie wynik z tytułu transakcji zawieranych z udziałem pochodnych instrumentów finansowych spełniających wszystkie ww. warunki, tj. zabezpieczających przychody lub koszty z podstawowej, operacyjnej działalności tego podatnika (niebędącej działalnością kapitałową), będzie mógł być kwalifikowany do źródła przychodów z innych źródeł. Niespełnienie choćby jednej z ww. przesłanek oznacza kwalifikację wyniku do przychodów z zysków kapitałowych.

Biorąc pod uwagę okoliczności transakcji objętych zakresem niniejszego pytania, wskazać należy, iż u podstaw ich zawarcia leży chęć podtrzymania i wspomagania płynności obrotu danym Pochodnym Instrumentem finansowym na danym rynku, na którym jest prowadzony obrót danymi Instrumentami.

W konsekwencji, nie można uznać, iż u podstaw ich zawarcia leży chęć zabezpieczenia przychodów/kosztów prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, a więc nie wypełniają one dyspozycji wyłączenia za stosowania art. 7b ust. 6 pkt b, d lub e ustawy CIT. Dlatego też, zdaniem Wnioskodawcy, wynik osiągnięty z tytułu ww. transakcji należy zaliczyć do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót Instrumentami, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Ad. 14

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, w toku działalności Spółki, zdarzają się przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek z Grupy Kapitałowej (do której należy Spółka), nienależących jednocześnie do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu finansowego z podmiotem z Grupy Kapitałowej.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e ustawy CIT, rozstrzygnięcia wymaga kwestia charakteru ww. transakcji objętych zakresem niniejszego pytania.

Biorąc pod uwagę okoliczności transakcji objętych zakresem niniejszego pytania, należy wskazać, iż z perspektywy całej Grupy Kapitałowej wykazują one, co prawda, charakter zabezpieczający. Niemniej jednak, o Pochodnych Instrumentach finansowych zabezpieczających w rozumieniu wyłączenia z zysków kapitałowych z art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ustawy CIT można mówić jedynie w stosunku do Pochodnych Instrumentów finansowych, które zabezpieczają (własne) pozycje konkretnego podatnika. W sytuacji natomiast, gdy dany Pochodny Instrument finansowy ma zabezpieczać pozycje (przychody/koszty) podmiotu trzeciego, choćby nawet powiązanego kapitałowo, nie można uznać, iż podatnik zawiera go w celu zabezpieczenia przychodów lub kosztów swojej działalności.

Biorąc pod uwagę powyższe w sytuacji, gdy dany Pochodny Instrument finansowy ma zabezpieczać przychody lub koszty innej niż Wnioskodawca spółki należącej do Grupy Kapitałowej (nienależącej jednocześnie do PGK), wynik osiągnięty z tytułu realizacji ww. transakcji Wnioskodawca powinien uwzględniać w źródle: „zyski kapitałowe”.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż niniejsza wykładnia jest podzielana także przez organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez nie w analogicznych do niniejszego stanach faktycznych.

Tytułem przykładu można wskazać np. interpretację indywidualną DKIS z 20 marca 2018 r. (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.505.2017.1.BM), w której wskazano:

,,Celem wskazanych transakcji będzie zabezpieczenie ryzyka walutowego danego podmiotu z Grupy związanego z transakcją, którą podmiot ten zawarł z zewnętrznym kontrahentem.

W odniesieniu do powyższego brzmienia przepisu oraz mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe, nie można uznać, iż transakcje na pochodnych instrumentach finansowych zawierane przez Wnioskodawcę zabezpieczają przychody lub koszty, które są niezaliczane do zysków kapitałowych.

Podstawową funkcją zawieranych przez Spółkę transakcji z podmiotami powiązanymi w grupie jest zabezpieczenie ryzyka walutowego tych podmiotów, wynikającego m.in. z zakupu surowców, sprzedaży produktów, realizacją lub otrzymywaniem płatności w walucie obcej. Rozliczenie poniesionych przychodów wynikających z ww. transakcji następuje więc w spółkach z grupy a nie u Wnioskodawcy.

Wyjątek odnoszący się do możliwości niezaliczania do zysków kapitałowych przychodów z pochodnych instrumentów finansowych, jako służących zabezpieczaniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych, odnosi się do przypadku kiedy te (zabezpieczane) przychody uwzględniane są w rozliczeniu dochodu danego podatnika, a nie podmiotu trzeciego”.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka spółek z Grupy Kapitałowej (nienależących do PGK), Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu Finansowego z podmiotem z Grupy Kapitałowej, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Ad. 15

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, w toku działalności Spółki, zdarzają się przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek z Grupy Kapitałowej (do której należy Spółka), nienależących jednocześnie do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Pochodnego Instrumentu finansowego zawartego z innym podmiotem z Grupy Kapitałowej (nienależącym do PGK).

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e ustawy CIT, rozstrzygnięcia wymaga kwestia charakteru ww. transakcji objętych zakresem niniejszego pytania.

Tytułem przykładu można wskazać np. interpretację indywidualną DKIS z 20 marca 2018 r. (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.505.2017.1.BM), w której wskazano:

„Celem wskazanych transakcji będzie zabezpieczenie ryzyka walutowego danego podmiotu z Grupy związanego z transakcją, którą podmiot ten zawarł z zewnętrznym kontrahentem.

Podsumowując powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka spółek z Grupy Kapitałowej (nienależących do PGK), Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Pochodnego Instrumentu finansowego zawartego z innym podmiotem z Grupy Kapitałowej (nienależącym do PGK), powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Ad. 16

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, w toku działalności Spółki zdarzają się także przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących jednocześnie do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu finansowego z podmiotem należącym do PGK.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e ustawy CIT, rozstrzygnięcia wymaga kwestia charakteru ww. transakcji objętych zakresem niniejszego pytania.

Jak bowiem zostało wcześniej wskazane, co do zasady, do przychodów z „zysków kapitałowych” w oparciu o art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ustawy CIT zalicza się wynik podatkowy osiągnięty przez podatnika z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy CIT. Przy czym kwalifikacja ta nie ma charakteru bezwzględnego. Z dyspozycji art. 7b ust. 1 pkt b, d i e ustawy CIT zostały bowiem wyłączone przychody osiągane przez podatnika z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych (tj. instrumentów zabezpieczających przychody/koszty z pozostałej działalności podatnika), które powinny być zaliczane do przychodów z pozostałej działalności podatnika/do przychodów z innych źródeł.

Powyższe oznacza, iż wynik z tytułu transakcji zawieranych z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych spełniających wszystkie ww. warunki, tj. zabezpieczających przychody lub koszty z podstawowej, operacyjnej działalności tego podatnika (niebędącej działalnością kapitałową), będzie mógł być kwalifikowany do źródła przychodów z innych źródeł.

W tym miejscu należy wskazać, iż w świetle art. 1a ust. 1 ustawy CIT, podatnikami CIT mogą być również grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych, tj. tzw. „podatkowe grupy kapitałowe” (w dalszych ustępach art. 1a ustawy CIT zostały wskazane konkretne warunki, jakie muszą być spełnione, aby grupa spółek mogła utworzyć podatkową grupę kapitałową kreującą odrębnego podatnika CIT).

W podatkowych grupach kapitałowych dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę uzyskanych zdanego źródła przychodów nad sumą ich strat poniesionych z tego źródła przychodów. Jeżeli za rok podatkowy suma strat poniesionych z danego źródła przychodów przez spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej przekracza sumę dochodów uzyskanych z tego źródła, różnica stanowi stratę podatkowej grupy kapitałowej poniesioną ze źródła przychodów (art. 7a ust. 1 ustawy CIT).

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, iż w sytuacji, gdy dane spółki utworzą podatkową grupę kapitałową, to właśnie ta podatkowa grupa kapitałowa (a nie poszczególne spółki wchodzące w jej skład) staje się na gruncie CIT odrębnym podatnikiem ustalającym jeden łączny dochód podlegający opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc powyższe przepisy do okoliczności będących przedmiotem niniejszego pytania, należy wskazać, iż Spółka wraz z innymi podmiotami (w tym z podmiotami, z którymi zawiera transakcje objęte niniejszym pytaniem) utworzyła podatkową grupę kapitałową (w rozumieniu art. 1a ustawy CIT). W konsekwencji, do celów CIT odrębnym podatnikiem nie jest Spółka, lecz PGK – Wnioskodawca, a dochód który podlega opodatkowaniu tym podatkiem to łączny dochód PGK.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje oraz okoliczności transakcji objętych zakresem niniejszego pytania, uznać należy, iż w niniejszym przypadku będą spełnione wszystkie warunki/przesłanki pozwalające na wyłączenie ze źródła przychodów z zysków kapitałowych określonych przychodów osiąganych z tytułu transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych.

Transakcje objęte zakresem niniejszego pytania są/będą bowiem zawierane w celu zabezpieczenia ryzyka działalności gospodarczej jednej ze spółek, która jest częścią PGK będącego w niniejszych okolicznościach podatnikiem CIT opodatkowującym łączny dochód osiągnięty przez wszystkie podmioty wchodzące w jego skład. W konsekwencji, transakcje te są z podatkowego punktu widzenia zawierane w celu zabezpieczenia przychodów/kosztów działalności gospodarczej tego podatnika, który je zawiera i który wykazuje do opodatkowania dochód, na który składa się wynik także z tych transakcji (tu: PGK –Wnioskodawca).

Biorąc pod uwagę okoliczność, iż przedmiotem niniejszego wniosku jest kwalifikacja wyniku osiąganego z niniejszych transakcji do celów CIT, to podmiotowość prawno-podatkowa na gruncie tego właśnie podatku powinna mieć decydujące znaczenia dla potrzeb klasyfikacji niniejszych transakcji.

Podsumowując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka innej spółki należącej do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu finansowego, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 17

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, w toku działalności Spółki zdarzają się także przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących jednocześnie do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Pochodnego Instrumentu finansowego zawartego z inną spółką należącą do PGK.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e ustawy CIT, rozstrzygnięcia wymaga kwestia charakteru ww. transakcji objętych zakresem niniejszego pytania.

Jak bowiem zostało wcześniej wskazane, co do zasady, do przychodów z „zysków kapitałowych” w oparciu o art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ustawy CIT zalicza się wynik podatkowy osiągnięty przez podatnika z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy CIT. Przy czym kwalifikacja ta nie ma charakteru bezwzględnego. Z dyspozycji art. 7b ust. 1 pkt b, d i e ustawy CIT zostały bowiem wyłączone przychody osiągane przez podatnika z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych (tj. instrumentów zabezpieczających przychody/koszty z pozostałej działalności podatnika), które powinny być zaliczane do przychodów z pozostałej działalności podatnika/do przychodów z innych źródeł.

W podatkowych grupach kapitałowych dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę uzyskanych z danego źródła przychodów nad sumą ich strat poniesionych z tego źródła przychodów. Jeżeli za rok podatkowy suma strat poniesionych z danego źródła przychodów przez spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej przekracza sumę dochodów uzyskanych z tego źródła, różnica stanowi stratę podatkowej grupy kapitałowej poniesioną ze źródła przychodów (art. 7a ust. 1 ustawy CIT).

Podsumowując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka innej spółki należącej do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego przy jednoczesnym zawarciu Pochodnego Instrumentu finansowego niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Instrumentu zawartego z inną spółka należąca do PGK, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 18

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, w najbliższym czasie Spółka zamierza zawrzeć nowe transakcje pochodne zabezpieczające pozycję ekspozycji towarowej Spółki (określone powyżej jako Nowy Instrument), których charakterystyka także została przedstawiona w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego.

Biorąc pod uwagę fakt, iż Nowy Instrument będzie stanowił Pochodny Instrument finansowy (w rozumieniu ustawy CIT), zastosowanie potencjalnie znajdzie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d lub e ustawy CIT. W konsekwencji, rozstrzygnięcia wymaga kwestia charakteru danych transakcji, których przedmiotem będzie Nowy Instrument.

Jak wynika z charakterystyki założeń Nowego Instrumentu, celem jego zawarcia jest jedynie jak najlepsze zabezpieczenie pozycji Spółki w ramach dostępnych na rynku Instrumentów, a nie chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału.

Jak wskazano powyżej w części uzasadnienia: „Uwagi ogólne (wspólne dla całego wniosku). Pojęcie instrumentów o charakterze zabezpieczającym i niezabezpieczającym”, dla celów kwalifikacji Pochodnych Instrumentów finansowych jako Instrumentów zabezpieczających bądź niezabezpieczających zasadnicze znaczenie powinna mieć intencja/cel, które leżą u podstaw zawarcia przez podatnika danych transakcji (znajdująca odzwierciedlenie w stosownej dokumentacji posiadanej przez podatnika).

W konsekwencji, uznać należy, iż w przypadku gdy u podstaw zawarcia przez Spółkę Nowego Instrumentu leży jedynie chęć jak najlepszego zabezpieczenia (w ramach dostępnych na rynku Instrumentów) przychodów/kosztów prowadzonej podstawowej, operacyjnej działalności gospodarczej (niestanowiącej działalności kapitałowej), a nie chęć osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału, wynik osiągany przez Wnioskodawcą z tytułu transakcji z udziałem Nowego Instrumentu powinien zostać zakwalifikowany do źródła przychodów z innych źródeł.

W tym miejscu Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż szczególne okoliczności dotyczące Nowego Instrumentu, takie jak:

fakt, iż w niektórych okresach wartość wolumenu zabezpieczanego instrumentu bazowego będzie niższa niż wartość stosowanego zabezpieczenia; czy
fakt, iż Nowy Instrument, w części przewyższającej pozycję zabezpieczaną nie będzie spełniał warunków, od których zależy zakwalifikowanie danego Instrumentu do kategorii Instrumentów zabezpieczających w rozumieniu stosowanych zasad rachunkowości zabezpieczeń (tj. Nowy Instrument jedynie do wysokości pozycji zabezpieczanej będzie miał charakter zabezpieczający i będzie mógł być wyznaczony w rachunkowości zabezpieczeń, natomiast w części przewyższającej pozycję zabezpieczaną nie będzie miał charakteru zabezpieczającego w rozumieniu zasad rachunkowości stosowanych przez Spółkę);

- pozostają irrelewantne z punktu widzenia kwalifikacji wyniku osiąganego z tytułu realizacji transakcji z udziałem Nowego Instrumentu do celów CIT.

Wystąpienie nadwyżki wartości zabezpieczania nad wartość zabezpieczanego instrumentu bazowego, będzie wynikać ze szczególnych warunków niniejszych transakcji oraz będzie uzasadnione specyficznym sposobem kalkulacji wartości zabezpieczenia. Nie będzie natomiast w jakikolwiek sposób wpływać na cel stojący u podstaw zawarcia Nowego Instrumentu, który powinien mieć decydujące znaczenia dla kwalifikacji osiąganego z jego tytułu wyniku do celów CIT.

Analogicznie należy potraktować okoliczność, iż Nowy Instrument jedynie do wysokości pozycji zabezpieczanej będzie miał charakter zabezpieczający (w rozumieniu zasad rachunkowości) i będzie mógł być wyznaczony w rachunkowości zabezpieczeń, natomiast w części przewyższającej pozycję zabezpieczaną nie będzie miał charakteru zabezpieczającego w rozumieniu zasad rachunkowości stosowanych przez Spółkę.

Niewątpliwie okoliczność, iż dany Pochodny Instrument finansowy stanowi Instrument zabezpieczający w rozumieniu zasad rachunkowości może stanowić dodatkowy argument za uznaniem go za Pochodny Instrument finansowy o charakterze zabezpieczającym także na gruncie prawa podatkowego. Niemniej jednak, okoliczność ta (lub jej brak) nie mogą mieć przesądzającego znaczenia dla kwalifikacji danego Pochodnego Instrumentu finansowego do celów CIT. Należy bowiem zauważyć, iż prawo podatkowe jest odrębną gałęzią prawa z własną, autonomiczną siatką pojęciową, niezależną od siatki pojęciowej prawa bilansowego.

W tym miejscu warto podkreślić, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych powszechnie uznaje się, iż zasady rachunkowości mogą być na gruncie prawa podatkowego wykorzystywane jedynie pomocniczo i nie można uznać, iż mają one charakter podatkotwórczy. Tytułem przykładu można wskazać wyroki sądów administracyjnych w zakresie, w jakim uznają one, iż bilansowy sposób rozliczenia danych kosztów nie determinuje sposobu i moment ich ujęcia do celów podatkowych (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 października 2017 r., sygn. akt II FSK 2447/15).

W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy, tak długo, jak długo zasadnym będzie twierdzenie, iż Nowy Instrument został zawarty w celu jak najlepszego zabezpieczenia pozycji ekspozycji towarowej Spółki, a nie z chęci osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału, okoliczności, iż: (i) w niektórych okresach wartość wolumenu zabezpieczanego instrumentu bazowego może być niższa niż wartość stosowanego zabezpieczenia, czy że (ii) nie będzie on w części stanowił Instrumentu zabezpieczającego w rozumieniu zasad rachunkowości stosowanych przez Spółkę, pozostają irrelewantne z punktu widzenia jego kwalifikacji jako Pochodnego Instrumentu finansowego o charakterze zabezpieczającym (przychody/koszty z podstawowej, operacyjnej działalności gospodarczej Spółki) do celów CIT.

Podsumowując powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Nowego Instrumentu powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Ad. 19

Na wstępie należy wskazać, iż co do zasady, sposób i moment ujęcia w przychodach podatkowych i kosztach uzyskania przychodów rozliczeń transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych zależą w głównej mierze od tego, czy transakcja ma charakter rzeczywisty, czy też nierzeczywisty.

W przypadku transakcji o charakterze nierzeczywistym (tj. takich, w których nie następuje fizyczna dostawa instrumentu bazowego, a realizacja transakcji jest dokonywana poprzez rozliczenie między stronami różnicy cen), kwota wynikająca z rozliczenia transakcji powinna zostać rozpoznana odpowiednio jako przychód podatkowy (jeśli wystąpi zysk z transakcji) lub koszt uzyskania przychodów (jeśli wystąpi strata).

Zgodnie z art. 12 ust. 3f ustawy CIT, za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw. Oznacza to, że przychód podatkowy należy rozpoznać na zasadzie kasowej, tj. w dacie otrzymania płatności.

W przypadku, gdy po stronie podatnika powstanie strata (zobowiązanie), wartość tej straty powinna być zaliczona do kosztów podatkowych w dacie poniesienia, tj. ujęcia tego kosztu w księgach (zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy CIT) – w praktyce jest to dzień rozliczenia kontraktu (tak też np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 22 stycznia 2016 r., sygn. IPPB3/4510-939/15-2/MW).

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, w toku prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy zdarzają się przypadki, iż w trakcie trwania umowy dotyczącej danego Pochodnego Instrumentu finansowego/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, zmienia się jego pierwotny charakter (i portfel, do którego należy), tj. pierwotnie dany Pochodny Instrument finansowy nie miał charakteru zabezpieczającego przychody/koszty podstawowej, operacyjnej działalności Spółki (tj. pierwotnie u podstaw jego zawarcia nie leżał cel w postaci zabezpieczenia przychodów/kosztów działalności Spółki), lecz później (w wyniku różnych okoliczności, np. związanych ze zmianą jego wyceny) jego charakter zmienił się na zabezpieczający takie przychody/koszty.

Niewątpliwie w sytuacji zmiany charakteru Instrumentu w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem z niezabezpieczającego na zabezpieczający, powstaje pytanie, jakie kryterium stosować, aby prawidłowo zakwalifikować wynik osiągany w wyniku takich transakcji do właściwego źródła przychodów.

Biorąc pod uwagę, iż na gruncie CIT w przypadku transakcji o charakterze nierzeczywistym (tj. takich, w których nie następuje fizyczna dostawa instrumentu bazowego, a realizacja transakcji jest dokonywana poprzez rozliczenie między stronami różnicy cen), za moment, na który ustala się wysokość przychodu/kosztu podatkowego uznaje się moment realizacji/rozliczenia danego Pochodnego Instrumentu finansowego (vide: uwagi powyżej), w opinii Wnioskodawcy, charakter Pochodnego Instrumentu finansowego na ten właśnie moment powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatku CIT.

Innymi słowy, jeżeli na moment realizacji i rozliczenia danego Pochodnego Instrumentu finansowego, Instrument ten nie miał charakteru zabezpieczającego przychody lub koszty podstawowej działalności operacyjnej Wnioskodawcy, osiągnięty wynik (tj. zysk lub strata) powinien zwiększać odpowiednio przychody lub koszty ze źródła „zyski kapitałowe”. Z kolei w przypadku, gdy na moment realizacji, dany Pochodny Instrument finansowy miał charakter zabezpieczający (przychody lub koszty z operacyjnej działalności Wnioskodawcy) osiągnięty wynik należy uwzględnić w źródle przychodów z innych źródeł.

Podsumowując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji zmiany charakteru Pochodnego Instrumentu finansowego (o charakterze nierzeczywistym, tj. rozliczanego bez fizycznej dostawy instrumentu bazowego) w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, charakter Pochodnego Instrumentu finansowego na moment realizacji/rozliczenia danego Pochodnego Instrumentu finansowego powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatkowych.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości jego stanowiska w zakresie przedstawionych pytań.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w zakresie:

kwalifikacji do odpowiedniego źródła przychodów wyniku osiąganego z tytułu transakcji:
- z udziałem instrumentów, niebędących pochodnymi instrumentami finansowymi (pytanie nr 1) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, w których instrumentem bazowym są: gaz ziemny, ropa naftowa, energia elektryczna, uprawnienia do emisji CO₂ i prawa majątkowe (pytania nr 2 do 11) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, które zawierane są w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z transakcjami dotyczącymi instrumentów dłużnych (pytanie nr 12) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku (pytanie nr 13) – jest prawidłowe;
- w ramach których, w celu zabezpieczenia ryzyka spółek nienależących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż pochodnego instrumentu finansowego (pytania nr 14 i 15) – jest prawidłowe;
- w ramach których, w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż pochodnego instrumentu finansowego (pytania nr 16 i 17) – jest nieprawidłowe;
- z udziałem Nowego Instrumentu (pytanie nr 18) – jest nieprawidłowe;
ustalenia, czy w sytuacji zmiany charakteru pochodnego instrumentu finansowego (o charakterze nierzeczywistym) w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, charakter pochodnego instrumentu finansowego na moment realizacji/rozliczenia danego instrumentu powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatkowych (pytanie nr 19) – jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1036, z późn. zm.; dalej: „updop”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Z art. 7 ust. 2 tej ustawy wynika z kolei, że dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11, art. 24a i art. 24b, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Należy w tym miejscu zauważyć, że od 2018 r. w updop, przychody podatników tego podatku zostały rozdzielone na źródła:

z zysków kapitałowych oraz
z innych źródeł.

Wydzielając źródło przychodów z zysków kapitałowych na gruncie updop, ustawodawca zamieścił w ustawie katalog, w którym określił listę przychodów alokowanych do tego źródła. Katalog ten został zawarty w art. 7b updop.

Stosownie do wprowadzonego do updop z dniem 1 stycznia 2018 r. art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d oraz e updop, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych, a także z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnych charakterze dotyczącej tych praw lub ze zbycia tych praw.

Zgodnie z art. 4a pkt 22 updop, ilekroć w ustawie mowa o pochodnych instrumentach finansowych – oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Stosownie natomiast do art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1768, z późn. zm.), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565,
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,
niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
kontrakty na różnicę,
opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Kwalifikując przychody osiągane w związku z transakcjami z udziałem instrumentów finansowych należy więc ustalić, czy spełniają one ustawową definicję pochodnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 4a pkt 22 updop. Jedynie w przypadku instrumentów spełniających ww. definicję można mówić o przychodach z zysków kapitałowych. W odniesieniu natomiast do instrumentów nie spełniających tej definicji, przychody osiągnięte z ich udziałem będą stanowiły przychody z innych źródeł.

Jednocześnie, przy prawidłowym kwalifikowaniu przychodu do odpowiedniego źródła, należy określić również charakter danej transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych.

Z literalnej wykładni przepisu art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e updop wynika, że co do zasady, przychody osiągane z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu updop), powinny być kwalifikowane do źródła „zyski kapitałowe”. Wyjątek dotyczy jednak pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych (tj. instrumentów zabezpieczających przychody/koszty z pozostałej działalności podatnika), które powinny być zaliczane do przychodów z innych źródeł.

W związku z powyższym, do źródła przychodów z innych źródeł (tj. z pozostałej działalności podatnika) powinny być kwalifikowane przychody osiągane przez podatnika z tytułu: realizacji transakcji z udziałem: (i) instrumentów, które nie posiadają na gruncie updop statusu pochodnych instrumentów finansowych oraz (ii) pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu updop), których celem jest zabezpieczenie dochodu z pozostałej działalności podatnika. Natomiast przychody (straty) z tytułu realizacji transakcji z udziałem pozostałych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy updop (tj. np. o charakterze niezabezpieczającym przychodów/kosztów podatnika) należy kwalifikować do źródła: „zyski kapitałowe”.

Pochodne instrumenty finansowe o charakterze niezabezpieczającym to takie instrumenty, które stanowią samoistne, niezależne operacje (nie związane z przedmiotem działalności podatnika), mające na celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału. Natomiast instrumenty o charakterze zabezpieczającym to instrumenty, nie stanowiące samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału, mające na celu zapewnienie stosownego zabezpieczenia dla określonego rodzaju działalności podmiotu (w szczególności zabezpieczenie przychodów/kosztów tej działalności).

Ad. 1

Zgodnie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca realizuje m.in. transakcje z udziałem Instrumentów, niespełniających definicji pochodnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 4a pkt 22 updop.

Jak wskazano na wstępie, przychód powstały w związku z realizacją transakcji z udziałem Instrumentów, niebędących pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu updop nie może zostać zakwalifikowany do źródła przychodów z zysków kapitałowych. Nie znajdzie bowiem w tym przypadku zastosowania przepis art. 7b ust. 1 pkt 6 updop.

W związku z powyższym, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu transakcji z udziałem Instrumentów niebędących pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu updop powinien być zawsze kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł (niezależnie od okoliczności takich jak np. to czy transakcje są zawierane w celu zabezpieczenia podstawowej działalności Spółki, czy też nie, czy wynikają one z pełnienia roli animatora rynku, czy są zawierane w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK czy też innych spółek z Grupy Kapitałowej itp.).

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Ad. 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 i 11

Jak wynika z opisu sprawy, zakres działalności PGK obejmuje m.in.:

wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej w kraju,
zagospodarowanie złóż gazu ziemnego i ropy naftowej w kraju i za granicą,
import gazu ziemnego do Polski,
magazynowanie gazu ziemnego w podziemnych magazynach gazu,
obrót paliwami gazowymi,
dystrybucję paliwa gazowego.

W ramach PGK prowadzona jest również działalność związana z wytwarzaniem i obrotem energią elektryczną oraz wytwarzaniem i dystrybucją ciepła, a także obrót towarami powiązanymi, tj. w szczególności prawami majątkowymi czy uprawnieniami do emisji CO₂. W związku z przedmiotem i zakresem działalności, Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera szereg transakcji m.in. z udziałem instrumentów, spełniających definicję pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu updop („Pochodne Instrumenty finansowe”).

Spółka realizuje transakcje z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest/są:

gaz ziemny;
ropa naftowa;
energia elektryczna;
uprawnienia do emisji CO₂;
prawa majątkowe.

Część z ww. transakcji zawieranych jest w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową działalnością operacyjną, a część w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki.

Jak zaznaczono powyżej, co do zasady, na podstawie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e updop, przychody osiągane z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu updop), powinny być kwalifikowane do źródła „zyski kapitałowe”. Wyjątek dotyczy jednak pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych (tj. instrumentów zabezpieczających przychody/koszty z pozostałej działalności podatnika), które powinny być zaliczane do przychodów z innych źródeł.

W związku z powyższym, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest/są: gaz ziemny, ropa naftowa, energia elektryczna, uprawnienia do emisji CO₂ oraz prawa majątkowe, i które zawierane są przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

Natomiast wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, których instrumentem bazowym jest/są: gaz ziemny, ropa naftowa, energia elektryczna, uprawnienia do emisji CO₂ oraz prawa majątkowe, i które są zawierane przez Spółkę w innym celu niż zabezpieczenie ryzyka związanego z podstawową, operacyjną działalnością Spółki, powinien zostać zakwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należy uznać za prawidłowe.

Ad. 12

Z wniosku wynika, że Spółka wyodrębniła również portfel, w którym znajdują się Pochodne Instrumenty finansowe zabezpieczające ryzyko stopy procentowej oraz kursu walutowego (typu IRS czy CCIRS) w zakresie dotyczącym transakcji Spółki dotyczących instrumentów dłużnych, którymi dysponuje Spółka. Ww. instrumentami dłużnymi – jak wskazano w uzupełnieniu wniosku – są jedynie pożyczki udzielone spółkom wchodzącym w skład PGK.

Jak wskazał we własnym stanowisku Wnioskodawca, istotą instrumentów dłużnych jest stwierdzenie istnienia wierzytelności powstałej w związku z udostępnieniem innym podmiotom (dłużnikom) środków finansowych. Na ich podstawie dłużnicy zobowiązują się, co do zasady, do zwrotu, w określonym czasie, otrzymanej kwoty w całości, a także do zapłaty odsetek z tytułu wykorzystywania pożyczonego kapitału.

Art. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera zamknięty katalog przychodów z tzw. zysków kapitałowych, który nie obejmuje przychodów/dochodów uzyskanych z tytułu udzielonych pożyczek (np. w postaci odsetek, prowizji). Ewentualne przychody z udzielonych pożyczek zaliczane są więc do innych źródeł przychodów. W tym kontekście zabezpieczenie pochodnymi instrumentami finansowymi ryzyka zmiany stóp procentowych i ryzyka zmiany kursów walut, w odniesieniu do udzielonych przez Wnioskodawcę pożyczek, powinno zostać uznane jako zabezpieczenie przychodów niezaliczanych do zysków kapitałowych.

W związku z powyższym, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, które są zawierane przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z transakcjami dotyczącymi instrumentów dłużnych, którymi dysponuje Spółka, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z innych źródeł.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Ad. 13

Jak wskazano w stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, w portfelu Spółki znajdują się również takie Pochodne Instrumenty finansowe, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót tymi Instrumentami. Co do zasady, Spółka pełni rolę animatora rynku na podstawie umowy zawartej z podmiotem prowadzącym dany rynek, w której zobowiązuje się do stałego składania zleceń kupna i sprzedaży Pochodnych Instrumentów finansowych we własnym imieniu i na własny rachunek w celu podtrzymywania i wspomagania płynności obrotu danym Pochodnym Instrumentem finansowym.

Z uwagi na charakter ww. transakcji należy zauważyć, że zawierane są one w celu podtrzymania i wspomagania płynności obrotu Pochodnymi Instrumentami finansowymi na danym rynku. Nie można jednocześnie stwierdzić, że transakcje te mają na celu zabezpieczenie przychodów/kosztów prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. W związku z tym, przychodu z tego tytułu nie można zakwalifikować do przychodów z innych źródeł.

Zatem, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji z udziałem Pochodnych Instrumentów finansowych, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót Instrumentami, powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest prawidłowe.

Ad. 14 i 15

Wnioskodawca wskazał ponadto, że w toku działalności Spółki zdarzają się przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek z grupy kapitałowej (dalej: Grupa Kapitałowa), do której należy Spółka, nienależących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Instrumentu przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Instrumentu z podmiotem z Grupy Kapitałowej.

Ponadto, zdarzają się także przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek nienależących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Instrumentu niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Instrumentu zawartego z inną spółką.

Biorąc pod uwagę okoliczności ww. transakcji należy zauważyć, że z perspektywy całej Grupy Kapitałowej wykazują one co prawda charakter zabezpieczający, jednakże o Pochodnych Instrumentach finansowych zabezpieczających przychody/koszty działalności, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b można mówić jedynie wtedy, gdy instrumenty te zabezpieczają własną działalność konkretnego podmiotu. Zatem, gdy dany Pochodny Instrument finansowy zabezpieczać ma przychody/koszty innego podmiotu, choćby nawet powiązanego kapitałowo, nie można stwierdzić, że Spółka zawiera daną transakcję w celu zabezpieczenia przychodów bądź kosztów własnej działalności.

W związku z powyższym należy przyznać rację Wnioskodawcy, że wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka spółek z Grupy Kapitałowej (nienależących do PGK), Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego:

przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu finansowego z podmiotem z Grupy Kapitałowej, oraz
niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Pochodnego Instrumentu finansowego zawartego z innym podmiotem z Grupy Kapitałowej (nienależącym do PGK)

- powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie, jest prawidłowe.

Ad. 16 i 17

Jak wynika również z opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, zdarzają się także przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek z Grupy Kapitałowej, do której należy Spółka, należących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Instrumentu przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Instrumentu z podmiotem z Grupy Kapitałowej.

Jednocześnie, zdarzają się również przypadki, gdy w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Instrumentu niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Instrumentu zawartego z inną spółką należącą do PGK (rozliczenie po średniej miesięcznej lub trzymiesięcznej dla danego indeksu giełdowego).

W odniesieniu do powyższego należy zauważyć, że zgodnie z art. 1a ust. 1 updop, podatnikami mogą być również grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych, zwane dalej „podatkowymi grupami kapitałowymi”.

Zgodnie z przywołanym na wstępie art. 7 ust. updop, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów (…). Dochodem ze źródła przychodów, stosownie do art. 7 ust. 2 updop, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Nie budzi wątpliwości fakt, że w przypadku podatkowych grup kapitałowych, to poszczególne spółki z grupy zobowiązane są do ustalenia swojego dochodu. Zgodnie bowiem z art. 7a ust. 1 updop, w podatkowych grupach kapitałowych dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę uzyskanych z danego źródła przychodów nad sumą ich strat poniesionych z tego źródła przychodów. Jeżeli za rok podatkowy suma strat poniesionych z danego źródła przychodów przez spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej przekracza sumę dochodów uzyskanych z tego źródła, różnica stanowi stratę podatkowej grupy kapitałowej, poniesioną ze źródła przychodów. Dochody i straty spółek oblicza się zgodnie z art. 7 ust. 2 i 3.

Skoro zatem każda spółka z grupy ma obowiązek indywidualnego ustalenia dochodu/straty z uwzględnieniem źródeł przychodów, nie można czynić wyjątków od tej zasady nieprzewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Łączna analiza przepisów art. 7a ust. 1 oraz art. 7 ust. 2 i 3 doprowadza bowiem do jednoznacznego wniosku – każda ze spółek wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej ma obowiązek ustalenia (w celu obliczenia podstawy opodatkowania) sumy przychodów ze źródła przychodów oraz kosztów ich uzyskania.

W związku z powyższym, każda ze spółek wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej zobowiązana jest ustalić dochód, który jest sumą dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. Dochodem ze źródła przychodów jest natomiast nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła nad kosztami ich uzyskania.

Zatem, to poszczególne spółki należące do podatkowej grupy kapitałowej, w celu ustalenia wysokości dochodu, powinny odrębnie wykazać przychody oraz koszty ich uzyskania. Podmioty wchodzące w skład PGK, mimo że nie są odrębnymi podatnikami, to i tak prowadzą własną ewidencję celem prawidłowego ustalenia przychodów/kosztów, które dopiero w następnej kolejności włączane są do sumy przychodów/kosztów PGK, jako podatnika podatku dochodowego.

Jak wynika z opisu sprawy, niektóre transakcje zawierane są przez Spółkę w celu zabezpieczenia ryzyka działalności gospodarczej innej spółki, należącej do PGK. Ponadto, za usługi świadczone na rzecz podmiotów z PGK Spółka otrzymuje również odrębne wynagrodzenie na pokrycie kosztów transakcyjnych, wynikające z umowy z danym podmiotem. W tych okolicznościach uznać należy, że wskazane transakcje są zawierane w celu zabezpieczenia przychodów/kosztów działalności innego niż Spółka podmiotu gospodarczego. Przychody i koszty ich uzyskania, jak wynika z powyższych wyjaśnień, są bowiem ustalane na poziomie spółek tworzących podatkową grupę kapitałową, a nie na poziomie PGK, jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych.

Powstały wynik finansowy powinien zostać zatem zakwalifikowany do źródła przychodów z zysków kapitałowych, gdyż transakcje zawierane są w tym przypadku w celu zabezpieczenia przychodów/kosztów innego podmiotu. W omawianym przypadku nie znajdzie więc zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b updop. O pochodnych instrumentach finansowych zabezpieczających przychody/koszty działalności, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, można mówić jedynie wtedy, gdy instrumenty te zabezpieczają działalność konkretnego podmiotu. Tymi podmiotami w Podatkowej Grupie Kapitałowej są poszczególne spółki wchodzące w jej skład. To poszczególne spółki generują przychody/koszty podatkowe, które jako element składowy rzutują na globalny wynik podatkowy Podatkowej Grupy Kapitałowej.

Mając na uwadze powyższe, wynik osiągany przez Spółkę z tytułu realizacji transakcji, gdzie w celu zabezpieczenia ryzyka innej spółki należącej do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż przez Spółkę danego Pochodnego Instrumentu finansowego:

przy jednoczesnym zawarciu lustrzanego Pochodnego Instrumentu finansowego z inną spółką należącą do PGK; oraz
niebędącego lustrzanym odpowiednikiem Instrumentu zawartego z inną spółką należącą do PGK

- powinien być kwalifikowany przez Wnioskodawcę do źródła przychodów z zysków kapitałowych, bez możliwości zastosowania wyłączenia na podstawie ww. art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b updop.

Stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie jest zatem nieprawidłowe.

Ad. 18

Wnioskodawca zamierza również w najbliższym czasie zawrzeć nowe transakcje pochodne zabezpieczające pozycję ekspozycji towarowej Spółki (opisane we wniosku jako „Nowy Instrument”). Nowy Instrument będzie stanowił Pochodny Instrument finansowy w rozumieniu updop.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu sytuacji wynika, że z przyczyn mających swoje uzasadnienie gospodarcze, planowane transakcje obejmowałyby zabezpieczenie pozycji Spółki innym płynnym produktem z dostawą w tym okresie, co termin dostawy towarów Spółki. Co istotne, celem takiego działania jest jedynie jak najlepsze zabezpieczenie pozycji Spółki w ramach dostępnych na rynku instrumentów (a nie chęć osiągnięcia zysków z posiadanego kapitału).

Dodatkowo z opisu tzw. Nowego Instrumentu wynika, że wystąpią okresy, w których wartość wolumenu zabezpieczanego instrumentu bazowego będzie niższa niż wartość stosowanego zabezpieczenia w postaci pochodnego instrumentu.

W takim przypadku należy uznać, że pochodny instrument finansowy w części w jakiej faktycznie nie zabezpiecza tzw. ekspozycji towarowej Wnioskodawcy nie może zostać uznany jako zabezpieczający przychody/koszty podstawowej działalności operacyjnej Wnioskodawcy. W odniesieniu do przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu przedmiotowego instrumentu, istotne jest to, że rzeczywista realizacja części wyniku z danego instrumentu, w określonych okresach roku podatkowego, nie będzie dotyczyć zabezpieczenia ekspozycji towarowej Wnioskodawcy.

Cel zawarcia tzw. nowych instrumentów pochodnych określony przez Wnioskodawcę jako zabezpieczenie ekspozycji towarowej Spółki, wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, nie może wyłącznie wpływać na kwalifikację wyniku z realizacji danego pochodnego instrumentu finansowego. Znaczenie w tym przypadku ma również faktyczna realizacja danego instrumentu w poszczególnych okresach.

Jeżeli realizacja tzw. Nowego Instrumentu w poszczególnych okresach, w części nie dotyczy zabezpieczenia przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych, w tej części powinna zostać zaliczona do źródła zyski kapitałowe, określonego w art. 7b updop, stosownie do brzmienia ust. 1 pkt 6 lit b przedmiotowego przepisu.

Z kolei, realizacja tzw. Nowego Instrumentu w poszczególnych okresach, w części dotyczącej zabezpieczenia ekspozycji towarowej powinna zostać zaliczona do przychodów z innych źródeł.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że stanowisko Wnioskodawcy w niniejszym zakresie jest nieprawidłowe.

Ad. 19

We wniosku wskazano również, że w toku prowadzonej działalności zdarzają się równocześnie sytuacje, że w trakcie trwania umowy dotyczącej danego Instrumentu/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, zmienia się jego charakter (i portfel, do którego należy), tj. pierwotnie dany Instrument nie miał charakteru zabezpieczającego przychody lub koszty działalności Spółki, lecz później (w wyniku różnych zdarzeń) jego charakter zmienił się na zabezpieczający takie przychody/koszty.

Wątpliwości Wnioskodawcy w odniesieniu do powyższych okoliczności dotyczą tego, czy w sytuacji zmiany charakteru Pochodnego Instrumentu Pochodnego (o charakterze nierzeczywistym, tj. rozliczanego bez fizycznej dostawy instrumentu bazowego) w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, charakter Pochodnego Instrumentu finansowego na moment realizacji/rozliczenia danego Pochodnego Instrumentu finansowego powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatkowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku transakcji o charakterze nierzeczywistym, kwota wynikająca z rozliczenia transakcji powinna zostać rozpoznana odpowiednio jako przychód podatkowy (jeśli wystąpi zysk z transakcji) lub koszt uzyskania przychodów (jeżeli wystąpi strata).

W odniesieniu do powyższego wskazać trzeba, że zgodnie z art. 12 ust. 3f updop, za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 4d updop, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e).

W przypadku transakcji o charakterze nierzeczywistym (rozliczanej bez fizycznej dostawy instrumentu bazowego), za moment, na który ustala się wysokość przychodu/kosztu uzyskania przychodu uznaje się moment realizacji/rozliczenia danego Pochodnego Instrumentu finansowego. Ten właśnie moment, jak słusznie twierdzi Wnioskodawca, powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji dla celów wyliczenia podatku dochodowego od osób prawnych.

W świetle powyższego, jeżeli na moment realizacji danego Pochodnego Instrumentu finansowego, nie ma on charakteru zabezpieczającego przychody/koszty podstawowej działalności operacyjnej, wynik (zysk lub strata) powinien zwiększać odpowiednio przychody bądź koszty ze źródła „zyski kapitałowe”. W sytuacji natomiast, gdy Pochodny Instrument finansowy na moment realizacji ma charakter zabezpieczający przychody lub koszty z działalności operacyjnej Wnioskodawcy, osiągnięty wynik należy zakwalifikować do pozostałych źródeł przychodów, innych niż zyski kapitałowe.

W konsekwencji, należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że w sytuacji zmiany charakteru Pochodnego Instrumentu finansowego (o charakterze nierzeczywistym, tj. rozliczanego bez fizycznej dostawy instrumentu bazowego) w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, charakter Pochodnego Instrumentu finansowego na moment realizacji/rozliczenia danego Pochodnego Instrumentu finansowego powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatkowych.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie, jest prawidłowe.

Należy jednak podkreślić, że stosownie do sformułowanego pytania nr 19, ocena organu dotyczy charakteru instrumentu w dniu jego realizacji/rozliczenia po zmianie jego kwalifikacji na zabezpieczający przychody/koszty z działalności operacyjnej Wnioskodawcy. Tym samym, nie dotyczy ewentualnych przychodów/kosztów wynikających z dokonywania rozliczeń z jego udziałem przed datą jego przekwalifikowania na charakter zabezpieczający przychody/koszty działalności operacyjnej Wnioskodawcy.

Podsumowując powyższe rozważania stwierdzić zatem należy, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie:

kwalifikacji do odpowiedniego źródła przychodów wyniku osiąganego z tytułu transakcji:
- z udziałem instrumentów, niebędących pochodnymi instrumentami finansowymi (pytanie nr 1) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, w których instrumentem bazowym są: gaz ziemny, ropa naftowa, energia elektryczna, uprawnienia do emisji CO₂ i prawa majątkowe (pytania nr 2 do 11) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, które zawierane są w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z transakcjami dotyczącymi instrumentów dłużnych (pytanie nr 12) – jest prawidłowe;
- z udziałem pochodnych instrumentów finansowych, które wynikają z pełnienia przez Spółkę roli animatora rynku (pytanie nr 13) – jest prawidłowe;
- w ramach których, w celu zabezpieczenia ryzyka spółek nienależących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż pochodnego instrumentu finansowego (pytania nr 14 i 15) – jest prawidłowe;
- w ramach których, w celu zabezpieczenia ryzyka innych spółek należących do PGK, Spółka zawiera transakcje obejmujące zakup/sprzedaż pochodnego instrumentu finansowego (pytania nr 16 i 17) – jest nieprawidłowe;
- z udziałem Nowego Instrumentu (pytanie nr 18) – jest nieprawidłowe;
ustalenia, czy w sytuacji zmiany charakteru pochodnego instrumentu finansowego (o charakterze nierzeczywistym) w trakcie trwania umowy/dokonywania rozliczeń z jego udziałem, charakter pochodnego instrumentu finansowego na moment realizacji/rozliczenia danego instrumentu powinien wyznaczać kryterium kwalifikujące wynik osiągnięty z danej transakcji do celów podatkowych (pytanie nr 19) – jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin