Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-1175/13-4/AS
z 17 lutego 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 249, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 14 listopada 2013 r. (data wpływu 18 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usługi wyceny aktywów niepublicznych funduszy inwestycyjnych zamkniętych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usługi wyceny aktywów niepublicznych funduszy inwestycyjnych zamkniętych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Wnioskodawca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, świadczy wyspecjalizowane usługi w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych, utworzonych i działających na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.: dalej: „Ustawa o FI”).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w związku z uchyleniem od dnia 1 kwietnia 2013 r. art. 43 ust. 8 Ustawy o VAT, wykonywane przez Spółkę usługi w zakresie wyceny aktywów niepublicznych funduszy inwestycyjnych zamkniętych (FIZ AN) są objęte zwolnieniem z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT w zw. z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE?
2. Czy do dnia 31 marca 2013 r. wykonywane przez Spółkę usługi w zakresie wyceny niepublicznych aktywów funduszy inwestycyjnych zamkniętych (FIZ AN) korzystały ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE I nr 347, str. 1, ze zm.)?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. pyt. 1

Wykonywane przez Spółkę świadczenia, opisane w stanie faktycznym, po 1 kwietnia 2013 r. stanowią usługi zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT w zw. z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT, zwolnieniu z opodatkowania VAT podlegają usługi zarządzania:

• funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych;
  
• portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
  
• ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
  
• pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
  
• obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonym na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami,
  
  

W stanie prawnym sprzed 1 kwietnia 2013 r. usługa zarządzania była definiowana w art. 43 ust. 8 ustawy VAT. Zgodnie z treścią ww. przepisu, przez zarządzanie należało rozumieć:

• zarządzanie aktywami;
  
• dystrybucję tytułów uczestnictwa;
  
• tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi;
  
• prowadzenie rachunków rejestrów aktywów;
  
• przechowywanie aktywów.
  
  

Z dniem 1 kwietnia 2013 r., powyższy przepis został uchylony. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy nowelizującej przepisy VAT (druk sejmowy nr 805): „Celem zaproponowanej zmiany jest dostosowanie przepisów ustawy o podatku od towarów usług do orzecznictwa TSUE. W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National Trybunał wskazał, że art. 13 część 8 lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g dyrektywy 2006/11 2/WE) nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Wykładnia tego przepisu powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje (podobnie wyrok z dnia 18 listopada 2004 r. w sprawie C-284/03 Temco Europe, Rec. Str. 1-11237, pkt 18 oraz wyrok w sprawie Fonden Marselisborg Lystbldehavn, pkt 28) – pkt 59 tego wyroku.

Trybunał w ww. wyroku orzekł, że pojęcie „zarządzania” funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. Artykuł 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy zawiera odesłanie do definicji państw członkowskich jedynie w odniesieniu do pojęcia funduszy powierniczych – (pkt 41).

W świetle powyższego państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia „zarządzania funduszami inwestycyjnymi” dlatego też uzasadnione jest usunięcie przepisu art. 43 ust. 8 z ustawy VAT.

Trybunał podkreślił, że celem zwolnienia z opodatkowania z art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem tego przepisu jest również zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (pkt 56 uzasadnienia).

W ocenie Trybunału, art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT (jako odpowiednik art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy) poza czynnościami zarządzania zbiorowym portfelem obejmuje także czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe. TSUE odwołał się w tym względzie do czynności zamieszczonych w załączniku II do dyrektywy Rady 85/611/EWG w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (aktualnie: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego) Rady 2009/65/WE, dalej: „Dyrektywa UCITS”).

Zgodnie z aktualnym brzmieniem powyższego załącznika do Dyrektywy UCITS do funkcji wchodzących w skład zbiorowego zarządzania portfelem należą:

• zarządzanie inwestycjami:
  

• administracja, tj.:
  

• obsługa prawna, obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
  

• zapytania klientów;
  

• wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
  

• monitorowanie przestrzegania uregulowań;
  

• prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
  

• wypłata zysków;
  

• emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
  

• rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
  

• prowadzenie ksiąg; oraz
  

• wprowadzanie do obrotu.
  
  

Powyższe oznacza, że w cytowanym orzeczeniu Trybunał uznał usługi m.in. w zakresie prowadzenia wyceny funduszy, świadczone przez podmiot zarządzający (osobę trzecią) za zwolnione z opodatkowania VAT, jeżeli stanowią odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami powierniczymi.

TSUE poddał analizie wskazany przepis VI Dyrektywy również przy okazji rozpatrywania sprawy C-275/11 GfBk. W wyroku z dnia 7 marca 2013 r. kończącym to postępowanie Trybunał potwierdził i rozwinął najważniejsze tezy wyroku w/s C-169/04 Abbey National. Zdaniem TSUE, dla ustalenia prawa do korzystania ze zwolnienia, niezbędne jest określenie czy dana usługa jest nierozerwalnie związana z działalnością właściwą dla przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, tak że jej skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym. TSUE zwrócił ponadto uwagę, że okoliczność, iż dana czynność nie została wymieniona w załączeniu do obowiązującej wówczas dyrektywy Rady 85/611/EWG nie stanowi przeszkody dla zaliczenia jej do czynności „zarządzania” w rozumieniu przepisów VAT. Katalog ten ma bowiem charakter otwarty. Korzystanie z preferencji nie uniemożliwia nawet fakt że dany rodzaj usług nie wiąże się z dokonywaniem zmian w sytuacji prawnej i finansowej funduszu (pkt 25-26 uzasadnienia).

Ponadto, Trybunał podkreślił, że nie jest warunkiem koniecznym do korzystania ze zwolnienia z opodatkowania okoliczność działania danego podmiotu na podstawie upoważnienia przewidzianego w art. 5g dyrektywy Rady 85/611/EWG. Wynika to z faktu, że na gruncie przepisów VAT, usługi wykonane bez zachowania przewidzianej w przepisach formy są traktowane na równi z czynnościami prawnymi wykonanymi z dochowaniem wszelkich rygorów.

W związku z powyższym, TSUE potwierdził, że z preferencji zawartej w art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy (któremu w obecnym stanie prawnym odpowiada art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT) korzystają wszelkie usługi, których skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym.

W ocenie TSUE, dla uznania, iż dana czynność (usługa) wykonywana na rzecz funduszu inwestycyjnego podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT (wcześniej art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy) należy zbadać, czy świadczenie takie jest nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla funduszu, tak że jego skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania funduszem inwestycyjnym. Jednocześnie Trybunał podkreślił, że fakt, iż usługi świadczone na rzecz funduszu nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT).

W ocenie Spółki, wykonywane przez nią usługi w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych spełniają wymogi zwolnienia z opodatkowania VAT, określone w orzeczeniu TSUE w sprawie C-169/04 Abbey National. Przedmiotowe usługi mieszczą się w zakresie świadczeń wymienionych załączniku II do Dyrektywy UCITS. Jednocześnie, są to usługi specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

Zdaniem Spółki wykonywane przez nią usługi stanowią formę usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, w rozumieniu przedstawionym przez TSUE. Zgodnie z cytowanymi wcześniej przepisami prawa, w tym przepisami Dyrektywy UCITS, są to usługi wykonywane w szczególnym reżimie prawnym. Nie powinno więc ulegać wątpliwości, że są to usługi specyficzne dla działalności zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Specyfika ta wynika z odpowiednich przepisów prawa, co podkreśla już sama nazwa rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych. Nie pozostawia również wątpliwości znaczenie prowadzenia rachunkowości zgodnie z określonymi standardami dla zarządzania funduszami powierniczymi. Z tego powodu, zdaniem Spółki, również przesłanka istotności jest w przedstawionej sytuacji spełniona. Zdaniem Wnioskodawcy, twierdzenia zawarte w orzeczeniach Trybunału świadczą, że intencją unijnego prawodawcy było stosowanie zwolnienia dla wszystkich specyficznych usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych. W ocenie Spółki, wykonywane przez nią usługi wyceny aktywów spełniają wynikające z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przesłanki zwolnienia z opodatkowania VAT. Należy bowiem uznać, że są to usługi specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami.

Kierując się kryteriami wskazanymi przez TSUE, należy podkreślić, że Spółka świadczy usługi wskazane we wniosku na podstawie szczególnego reżimu prawnego – wynikającego z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych. W świetle orzeczenia w/s C-275/11 GfBk, nie ma przy tym znaczenia okoliczność, czy dana usługa została wskazana w katalogu w Dyrektywie UCITS oraz czy świadczy ją podmiot posiadający szczególne uprawnienia. Świadczenia będące przedmiotem wniosku należy zatem uznać za usługi specyficzne dla działalności w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu nadanym temu sformułowaniu przez TSUE.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinno również budzić wątpliwości, iż wycena aktywów funduszy inwestycyjnych jest działalnością niezbędną dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Konsekwentnie, należy uznać za spełniony wynikający orzecznictwa TSUE warunek istotności. Mając na uwadze argumentację wyrażoną w projekcie ustawy nowelizującej ustawę VAT (druk sejmowy nr 805), usługi zarządzania określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT należy definiować mając na uwadze kontekst, cel i ratio legis zwolnienia. Przesłanki te szczegółowo zostały określone w orzeczeniach Abbey National i GfBk. W konsekwencji, w ocenie Spółki, wykonywane przez nią usługi w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych spełniają wymogi wskazane w tym przepisie, a zatem podlegają zwolnieniu z VAT.

Ad. pyt. 2

Usługi w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych świadczone przez Spółkę, powinny korzystać ze zwolnienia od podatku VAT do dnia 31 marca 2013 r., na mocy art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT.

Biorąc pod uwagę art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także art. 14a i art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.) należy stwierdzić, że polski ustawodawca przyznał szczególną rolę orzecznictwu TSUE w procesie wydawania interpretacji ogólnych i indywidualnych. Organy podatkowe przy wydawaniu indywidualnych interpretacji przepisów podatkowych, w imieniu Ministra Finansów, są zobligowane uwzględniać orzecznictwo TSUE. Polska, przystępując do UE, zobowiązana była do rozszerzenia funkcjonującego porządku prawnego o prawo wspólnotowe, obejmujące cały dorobek wspólnoty. Tak rozumiane prawo wspólnotowe charakteryzuje się m.in. pierwszeństwem (nadrzędnością) wobec prawa krajowego oraz bezpośrednim skutkiem norm (bezpośrednią skutecznością). TSUE niejednokrotnie wskazywał, że wówczas gdy przepisy Dyrektywy są bezwarunkowe i dostatecznie precyzyjne, mogą być powoływane przez jednostkę w sporze z organem państwowym, gdy państwo nie implementuje Dyrektywy do prawa krajowego lub zrobi to w sposób nienależyty.

Wnioskodawca stosownie do przedstawionej wyżej argumentacji, stoi na stanowisku, że skoro art. 43 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług niewłaściwie odzwierciedlał do dnia 31 marca 2013 r. postanowienia Dyrektywy 112 i orzecznictwa TSUE i nie prowadził do rezultatu wyrażonego w art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, przez nieuprawnione zawężenie zwolnienia usług zarządzania funduszami i nieobjęcie nim m.in. zleconych usług w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych, świadczone przez nią usługi powinny korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT.

Minister Finansów podejmując rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie winien jest zatem zastosować przepis art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, obejmujący zwolnieniem usługi świadczone przez Spółkę (przepis bezwarunkowy i dostatecznie precyzyjny, który może być powołany jako podstawa zwolnienia świadczonych przez Spółkę usług) uwzględniając orzecznictwo TSUE, co stanowi jednocześnie realizację zasady przestrzegania zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego wobec prawa krajowego i odmówić stosowania prawa krajowego, gdyż jest ono niezgodne z prawem wspólnotowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zwolnienia z opodatkowania usługi wyceny aktywów niepublicznych funduszy inwestycyjnych zamkniętych (stan faktyczny 2 opisany we wniosku). W zakresie możliwości zastosowania zwolnienia dla usług świadczonych przez konsorcjum w postaci analizy sytuacji prawnej majątku, oszacowania wartości, oraz sporządzenia prospektu emisyjnego spółki i czynności wykonywanych przez konsorcjantów i podwykonawców (stan faktyczny 1, opisany we wniosku) oraz usług świadczonych przez konsorcjum i podwykonawców w postaci oferowania instrumentów finansowych (zdarzenie przyszłe opisane we wniosku) zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.