INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 lipca 2011r. (data wpływu 7 lipca 2011r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 października 2011r. (data wpływu 5 października 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego gruntu orzeczone decyzją administracyjną w zamian za odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy stanowi odpłatną dostawę towarów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2011r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia z dnia 5 października 2011r. (data wpływu 5 października 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego gruntu orzeczone decyzją administracyjną w zamian za odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy stanowi odpłatną dostawę towarów oraz jaka będzie podstawa opodatkowania z tytułu wykonania czynności wymienionej w pytaniu nr 1.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Decyzją o odszkodowaniu na podstawie art. 104 i 107 Kpa, art. 12 ust. 4, ust. 4a, ust. 4d, ust. 4f, ust. 5, art. 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz art. 128 ust. 1, art. 129, art. 132 ust. 1a, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami oraz ostatecznej decyzji o ustaleniu lokalizacji dróg gminnych realizowanych w ramach projektu inwestycyjnego "…", Prezydent Miasta orzekł o ustaleniu odszkodowania na rzecz Spółki w wysokości 1.241.971 złotych za wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego, ustanowionego na nieruchomości oznaczonej geodezyjnie jako działki nr 3/108, 3/111, 3/129, 3/130, 3/133 oraz 3/157 w obrębie 1026 miasta. Odszkodowanie za wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego w kwocie 1.241.971 złotych, o którym mowa wyżej, zostało ustalone na podstawie operatu szacunkowego określającego aktualną wartość rynkową kompleksu działek położonych w obrębie geodezyjnym 1026 miasta. Zgodnie z punktem 10 przedmiotowego operatu szacunkowego ppkt 5 "Oszacowana wartość rynkowa nieruchomości nie obejmuje podatków i opłat związanych ze sprzedażą nieruchomości w tym podatku VAT”.

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 1):

Czy wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego gruntu orzeczone decyzją administracyjną w zamian za odszkodowanie na rzecz Spółki stanowi odpłatną dostawę towarów...

Zdaniem Wnioskodawcy, wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego gruntu na podstawie decyzji administracyjnej Prezydenta Miasta nie jest odpłatną dostawą towarów, ponieważ nie stanowi przeniesienia prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie z nakazu organu władzy publicznej.

W tym przypadku jest to wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego, które jest prawem rzeczowym pośrednim między prawem własności a prawami rzeczowymi ograniczonymi.

W związku z powyższym z tytułu odszkodowania nie powstaje obowiązek podatkowy.

Ponadto zdaniem spółki, jeżeli czynność ta stanowi odpłatną dostawę towarów i podlega podatkowi VAT, to podstawę opodatkowania powinna stanowić cena wynikająca z operatu szacunkowego (wskazana jako cena netto) sporządzonego przez uprawnionego rzeczoznawcę (sformułowane w piśmie z dnia 5 października 2011r.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Na podstawie powołanego art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy, zarówno oddanie gruntów w wieczyste użytkowanie, jak i zbycie tego prawa ustawodawca określił jako dostawę towarów. Koresponduje to w pełni z istotą wieczystego użytkowania, które daje wieczystemu użytkownikowi szerokie prawo do dysponowania gruntem z tego tytułu, upodobniając tę instytucję prawną do własności.

Natomiast z art. 7 ust. 1 pkt 1 wymienionej ustawy, wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów stanowi odpłatną dostawę towarów. Ten szczególny przypadek dostawy towarów określony w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Własność towaru nie jest tu najistotniejsza cechą opisanego przypadku, lecz nierówna pozycja stron takiej specyficznej dostawy, w której jedna niejako „zmuszona” jest poddać się określonym nakazom płynącym z organu lub z mocy prawa.

Wskazana dostawa podlega opodatkowanie jedynie wtedy, gdy czynność ta zostanie wykonana przez podatnika podatku od towarów i usług, w związku z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą. Zgodnie zaś z treścią z art. 15 ust. 1 powołanej ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat. Za samodzielnie prowadzoną działalność gospodarczą ustawodawca rozumie również czynności wykonane jednorazowo, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywanie ich w sposób częstotliwy (art. 15 ust. 2 ustawy).

Określony w cyt. ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest by czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

W świetle art. 233 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.), w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Zacytowane powyżej unormowanie, jak również następne przepisy Kodeksu cywilnego (art 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2) przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

W kwestii tej wypowiedział się Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 21 kwietnia 2005r. w sprawie C-25/03. ETS przedstawił pogląd, że pojęcie dostawy towaru nie odnosi się do przeniesienia własności w formach przewidzianych we właściwym prawie krajowym, lecz obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej prawo do faktycznego dysponowania nim, jak gdyby była właścicielem tego dobra.

Z opisu sprawy wynika, iż decyzją o odszkodowaniu na podstawie art. 104 i 107 Kpa, art. 12 ust. 4, ust. 4a, ust. 4d, ust. 4f, ust. 5, art. 18 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz art. 128 ust. 1, art. 129, art. 132 ust. 1a, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami oraz ostatecznej decyzji o ustaleniu lokalizacji dróg gminnych realizowanych w ramach projektu inwestycyjnego "…", Prezydent Miasta orzekł o ustaleniu odszkodowania na rzecz Spółki w wysokości 1.241.971 złotych za wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego, ustanowionego na nieruchomości oznaczonej geodezyjnie jako działki nr 3/108, 3/111, 3/129, 3/130, 3/133 oraz 3/157 w obrębie 1026 miasta. Odszkodowanie za wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego w kwocie 1.241.971 złotych, o którym mowa wyżej, zostało ustalone na podstawie operatu szacunkowego określającego aktualną wartość rynkową kompleksu działek położonych w obrębie geodezyjnym 1026 miasta. Zgodnie z punktem 10 przedmiotowego operatu szacunkowego ppkt 5 "Oszacowana wartość rynkowa nieruchomości nie obejmuje podatków i opłat związanych ze sprzedażą nieruchomości w tym podatku VAT”.

Zatem w przedstawionym stanie faktycznym podmiotem wywłaszczonym będzie Wnioskodawca, będący użytkownikiem wieczystym gruntów, w stosunku do których wygasło z mocy prawa prawo wieczystego użytkowania, przedmiotem wywłaszczenia będą grunty przeznaczone pod realizację inwestycji drogowej, a wywłaszczenie to nastąpi w zamian za odszkodowanie.

W świetle powyższego ustalone decyzją administracyjną odszkodowanie stanowi wynagrodzenie Wnioskodawcy za pozbawienie go prawa wieczystego użytkowania gruntu z nakazu władzy publicznej (prawa do rozporządzania gruntem jak właściciel).

Ze szczególnego przypadku dostawy towarów opisanego w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika bowiem, iż dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem.

Wobec powyższego, mając na uwadze szerokie ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, należy uznać, że pozbawienie prawa wieczystego użytkowania gruntu z nakazu władzy publicznej (w drodze decyzji administracyjnej) w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu według stawki podatku od towarów i usług właściwej dla gruntów, będących przedmiotem wywłaszczenia.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca zagadnienia objętego pytaniem nr 2 będzie przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.