Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.288.2018.2.HS
z 1 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 6 grudnia 2018 r. (data wpływu 13 grudnia 2018 r.), uzupełnionym 11 lutego 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 21 stycznia 2019 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4014.288.2018.1.HS wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 11 lutego 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 17 października 2016 r. Pan A. zawarł przedwstępną umowę deweloperską ze spółką X Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w B. Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego. Mocą wskazanej umowy deweloper zobowiązał się do wybudowania budynku mieszkalnego wielorodzinnego, w którym znajdować się będzie samodzielny lokal mieszkalny o powierzchni 33,92 m², a Pan A. zobowiązał się lokal ten kupić wraz ze związanym z tym lokalem udziałem w prawie własności nieruchomości oraz częściach wspólnych budynku i innych urządzeń. Strony ustaliły cenę lokalu mieszkalnego na łączną kwotę 159 424,00 zł, która to cena zawiera 8% podatek VAT. Ponadto w umowie tej zawarto zapis, że zapłata ceny za lokal mieszkalny będzie odbywać się w ratach zgodnie z ustalonym w umowie harmonogramem płatności. Następnie, 1 października 2018 r. przed tym samym notariuszem, za zgodą dewelopera doszło do zmiany przedmiotowej umowy deweloperskiej, polegającej na tym, że Pan A. przeniósł ogół przysługujących mu praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej na rzecz swojej teściowej – Wnioskodawczyni. Ponadto strony umowy zawarły porozumienie, że dotychczas wpłacone na rzecz dewelopera przez Pana A. raty w łącznej kwocie 143 481,60 zł, zostaną rozliczone przez strony w ten sposób, że Wnioskodawczyni zwróci ich równowartość Panu A. w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy. Strony umowy oświadczyły, że nie będą miały wobec siebie żadnych innych roszczeń z tytułu zawartego porozumienia. Strony nie przewidziały ponadto żadnych dodatkowych świadczeń z tytułu zawarcia porozumienia.

Wnioskodawczyni zwróciła Panu A. kwotę 143 481,60 zł na wskazany przez niego numer rachunku bankowego 3 października 2018 r. Na marginesie Wnioskodawczyni tylko nadmienia, że pozostałe do spłacenia raty wynikające z umowy deweloperskiej Wnioskodawczyni uiściła deweloperowi.

Notariusz przy spisywaniu powyżej opisanej umowy przeniesienia praw i obowiązków pobrał od Wnioskodawczyni podatek od czynności cywilnoprawnych w stawce 1% (wyliczonej od kwoty jaką Wnioskodawczyni zobowiązała się zwrócić Panu A.) na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 1 435 zł. Wnioskodawczyni w tym miejscu wskazuje, że podstawą prawną zawartej pomiędzy nią a Panem A. umowy był art. 509 Kodeksu cywilnego. Na podstawie bowiem zawartej umowy Pan A. przeniósł na Wnioskodawczynię prawa i obowiązki wynikające z zawartej przez niego umowy deweloperskiej, dzięki czemu Wnioskodawczyni wstąpiła w miejsce Pana A., nabywając jego prawa i obowiązki wynikające z przedwstępnej umowy deweloperskiej z 17 października 2016 r., tj. zobowiązana została m.in. do spłaty pozostałych rat ceny nabycia lokalu mieszkalnego oraz do zawarcia ze spółką B. umowy ustanawiającej odrębną własność lokalu i kupna tego lokalu.

W uzupełnieniu wniosku z 4 lutego 2019 r. Wnioskodawczyni wskazała, że czynność, o której mowa we wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego została dokonana na podstawie przepisów art. 509 Kodeksu cywilnego, a charakter prawny tej czynności nie przyjął postaci żadnej z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Z pewnością przedmiotowa cesja praw i obowiązków nie przyjęła postaci umowy sprzedaży. Zgodnie bowiem z treścią art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W zaistniałym stanie faktycznym sprawy nie doszło do zapłaty przez Wnioskodawczynię na rzecz Pana A. ceny sprzedaży. Strony ustaliły jedynie w umowie cesji, że Wnioskodawczyni, w związku z przeniesieniem na nią przez Pana A. ogółu praw i obowiązków z umowy deweloperskiej zwróci Panu A. wpłacone przez niego uprzednio na rzecz dewelopera raty. Warto także zauważyć, że z tytułu dokonanej cesji praw i obowiązków na Wnioskodawczynię oraz przyjęcia zwrotu wpłaconych rat, Pan A. nie osiągnął żadnego dochodu.

Mając powyższe na uwadze nie można w przedmiotowym przypadku mówić o dokonaniu sprzedaży.

W ocenie Wnioskodawczyni, cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej zawarta 1 października 2018 r. pomiędzy nią a Panem A. przybrała formę umowy pisemnej, nienazwanej sporządzonej w formie aktu notarialnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy fakt zawarcia umowy cesji i porozumienia co do zwrotu wpłaconych rat podlega zgłoszeniu do urzędu skarbowego?
2. Czy zawarta pomiędzy Wnioskodawczynią a jej zięciem Panem A. umowa cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej oraz porozumienie co do zwrotu wpłaconych do dnia zawarcia cesji rat podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
3. Czy podatek od czynności cywilnoprawnych w kwocie 1 435 zł został pobrany od Wnioskodawczyni przez notariusza i przekazany do urzędu skarbowego należnie?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, umowa cesji i porozumienie co do zwrotu rat nie podlegają zgłoszeniu do urzędu skarbowego i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, albowiem nie noszą znamion żadnej z umów wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• (uchylona),
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• (uchylona),
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne, nawet podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

A zatem, skoro zawarta umowa cesji i porozumienie nie nosiły znamion żadnej z umów wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych Wnioskodawczyni nie była zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na poparcie własnego stanowiska Wnioskodawczyni wskazała na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27 marca 2014 r. Znak: ILPB2/436-2/14-5/WS wydaną w niemalże identycznej sprawie, zgodnie z którą w takim wypadku nie ma obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. W przywołanej interpretacji wskazano, że umowa cesji i porozumienia jako nie wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybiorą postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j Dz.U. z 2017 r., poz. 1150 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (art. 1 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy). Podatkowi podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione pkt 1 i 2 (art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Zauważyć należy, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Umowa cesji należy do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umów przenoszących własność. Z uwagi na to, iż ustawodawca nie nadał cesji praw formy samoistnej umowy należy posiłkować się treścią art. 510 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.), z którego wynika, że czynnością prawną stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności.

Jednakże podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i jego uzupełnienia wynika, że za zgodą dewelopera doszło do zmiany umowy deweloperskiej, polegającej na tym, że na Wnioskodawczynię został przeniesiony ogół przysługujących Panu A. praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej. Strony umowy zawarły porozumienie, że dotychczas wpłacone na rzecz dewelopera przez Pana A. raty w łącznej kwocie 143 481,60 zł, zostaną rozliczone przez strony w ten sposób, że Wnioskodawczyni zwróci ich równowartość Panu A. w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy. Strony umowy oświadczyły, że nie będą miały wobec siebie żadnych innych roszczeń z tytułu zawartego porozumienia i nie przewidziały ponadto żadnych dodatkowych świadczeń z tytułu zawarcia porozumienia. Zawarta umowa cesji i porozumienia sporządzona w formie aktu notarialnego przybrała formę umowy pisemnej, nienazwanej, nie mającej znamion żadnej z umów wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych (również umowy sprzedaży, nie doszło bowiem do zapłaty ceny sprzedaży).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przywołane wyżej przepisy prawa – przyjmując za Wnioskodawczynią, że zawarta umowa cesji i porozumienia w istocie nie przybrała postaci żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności umowy sprzedaży – należy stwierdzić, że opisana we wniosku umowa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym z tytułu jej zawarcia Wnioskodawczyni nie była zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, podatek od czynności cywilnoprawnych był nienależny. Wnioskodawczyni nie była również zobowiązana do zgłoszenia umowy w urzędzie skarbowym.

Stanowisko Wnioskodawczyni uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Należy nadmienić, że postępowanie w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych, z uwagi na przedmiot i charakter wydawanych w jego toku rozstrzygnięć, jest postępowaniem szczególnym, odrębnym, do którego nie mają bezpośredniego zastosowania inne (poza wskazanymi w ustawie) przepisy Ordynacji podatkowej, w szczególności nie jest postępowaniem dowodowym, które może być prowadzone w toku kontroli podatkowej lub czynności sprawdzających. Organ wydający interpretację indywidualną nie może więc zbadać w sensie merytorycznym „sprawy podatkowej” wynikającej z przytoczonego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego lecz jedynie pozytywnie lub negatywnie ocenić, z przytoczeniem przepisów prawa podatkowego, czy stanowisko pytającego zawarte we wniosku odnoszące się do regulacji przepisów prawa podatkowego jest słuszne i znajduje oparcie w okolicznościach przedstawionego stanu faktycznego. Organ wydający interpretację przepisów prawa podatkowego nie może bowiem prowadzić postępowania ani podejmować rozstrzygnięć zastrzeżonych dla innego trybu orzekania, w tym w ramach czynności sprawdzających, postępowania kontrolnego czy podatkowego, które są prowadzone w oparciu o konkretną dokumentację.

Oznacza to, że okoliczność, czy opisana czynność istotnie rodzi skutki w podatku od czynności cywilnoprawnych podlega szczegółowej i ostatecznej weryfikacji przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających lub postępowania podatkowego, a nie przez Organ interpretacyjny.

Dodatkowo należy jeszcze raz podkreślić, że tut. Organ nie bada stanu faktycznego, przyjmując opis stanu faktycznego wskazany przez Wnioskodawczynię.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.