Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4014.52.2021.4.MD
z 7 kwietnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 stycznia 2021 r. (data wpływu do Organu – 5 lutego 2021 r.), uzupełnionym 25 i 30 marca 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności aktywów w wykonaniu umowy zastawu –jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 lutego 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności aktywów w wykonaniu umowy zastawu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z tym w piśmie z 19 marca 2021 r. znak: 0114-KDIP1-1.4012.56.2021.2.MŻ, 0111-KDIB2-3.4014.52.2021.3.MD wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 25 i 30 marca 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca – Spółka akcyjna prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług faktoringowych. Co do zasady, w ramach ww. usług, stanowiących główny przedmiot działalności gospodarczej Spółki, występuje ona w roli faktora, wykonując na rzecz zainteresowanych przedsiębiorców (faktorantów) czynności polegające w szczególności na stałym nabywaniu wierzytelności pieniężnych przysługujących faktorantowi od kontrahentów z tytułu wykonywania umów handlowych. W konsekwencji, Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie umowy o świadczenie usług faktoringowych z 31 lipca 2015 r. Spółka nabyła od A. S.A. wierzytelności wynikające z faktur dokumentujących rozliczenia z tytułu sprzedaży energii na (…), wymienionych w załączniku do porozumienia w sprawie spłaty zobowiązań z 21 grudnia 2018 r. (dalej: Porozumienie), zawartego przez Spółkę z B. Sp. z o.o. (dalej: Dłużnik). Na mocy Porozumienia Dłużnik uznał swoje zadłużenie z tytułu ww. wierzytelności do łącznej kwoty wskazanej w Porozumieniu.

W celu zabezpieczenia spłaty wierzytelności objętych Porozumieniem (wraz ze wszelkimi należnymi odsetkami, prowizjami, kosztami i opłatami), 27 maja 2019 r. Spółka zawarła z C. Sp. z o.o (dalej: Zastawca) umowę o ustanowienie zastawu zwykłego i rejestrowego na zbiorze rzeczy ruchomych lub praw stanowiącym całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny (dalej: Umowa zastawu), w postaci majątku energetycznego (wybranych sieci przesyłowych wraz z przyłączami i infrastrukturą towarzyszącą), służącego do dystrybucji energii elektrycznej oraz cieplnej (dalej: Aktywa).

Wspomniane sieci (w tym Aktywa) w części znajdują się/są usytuowane na gruntach stanowiących własność osób trzecich, w tym Skarbu Państwa. Sieci umiejscowione na takich gruntach stanowiły własność Zastawcy, z uwagi na fakt, iż wchodziły w skład przedsiębiorstwa przesyłowego – zgodnie z art. 49 § 1 ustawy Kodeks cywilny.

Aktywa zostały nabyte przez Zastawcę na podstawie umowy sprzedaży nieruchomości wraz z ruchomościami, urządzeniami oraz sieciami energetycznymi, zawartej z Dłużnikiem 18 kwietnia 2019 r. (dalej: Umowa sprzedaży). W Umowie sprzedaży strony przyjęły, że (i) przedmiot sprzedaży nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa, (ii) sprzedaż części przedmiotu umowy objęta jest zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług. W efekcie, przed zawarciem Umowy sprzedaży, strony złożyły właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o rezygnacji z ww. zwolnienia, stosownie do art. 43 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. W rezultacie, Dłużnik naliczył na całej wartości przedmiotu umowy podatek od towarów i usług obliczony według stawki podstawowej (23%). Zastawca odliczył naliczony po jego stronie podatek od towarów i usług w związku z nabyciem przedmiotu sprzedaży od Dłużnika.

Aktywa zostały wybudowane/nabyte przez Dłużnika w okresie 31 maja 1997 r. – 31 grudnia 2018 r. Po wybudowaniu/nabyciu Aktywa były wykorzystywane przez Dłużnika na potrzeby działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług w zakresie dystrybucji energii cieplnej/elektrycznej. Analogiczna działalność była realizowana przez Zastawcę przy wykorzystaniu Aktywów po ich zakupie od Dłużnika na mocy Umowy sprzedaży.

Zgodnie z Umową zastawu, na Aktywa składają się m.in. ruchomości, urządzenia i sieci, jak np. (i) ciepłociągi, (ii) sieci ciepłownicze (wodne) – wraz z przyłączami, (iii) przewody sieci rozdzielczych pary i ciepła, (iv) rurociągi parowe przesyłowe, (v) węzły cieplne, (vi) podpory pod rurociągi, (vii) wymienniki ciepła, (viii) ciepłomierze do pary, (ix) rozdzielnie elektryczne, (x) kontenerowe stacje transformatorowe, (xi) linie kablowe, (xii) elektroenergetyczne sieci rozdzielcze, (xiii) sieci elektroenergetyczne (wraz z przyłączami), (xiv) linie kablowe średniego i niskiego napięcia, (xvi) kable energetyczne, (xvii) kanały kablowe, (xviii) transformatory, (xix) rozdzielnie prądu, (xx) układy pomiarowo-rozliczeniowe, (xxi) mierniki izolacji/ parametrów instalacji elektrycznych, (xxii) drukarka do etykiet.

Wnioskodawca wskazuje, że Aktywa stanowią odpowiednio (i) budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 i pkt 3a ustawy Prawo budowlane – jak np. ciepłociągi, sieci ciepłownicze, rurociągi, podpory pod rurociągi (ii) urządzenia budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9 Prawa budowlanego – jak np. przyłącza sieci, wymienniki ciepła oraz (iii) rzeczy ruchome – jak np. mierniki/liczniki energii, drukarka do etykiet.

W związku z brakiem uregulowania przez Dłużnika zobowiązań objętych Porozumieniem, 8 maja 2020 r. Spółka złożyła Zastawcy oświadczenie o przejęciu przedmiotu zastawu rejestrowego (Aktywów) na własność – w trybie art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz § 7 ust. 1 pkt a) Umowy zastawu.

Zastawca potraktował przejście własności Aktywów na Spółkę jako dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i udokumentował je fakturą [dalej: Faktura], w której (i) wymienił poszczególne Aktywa przypisując im określone wartości netto oraz wskazał, że podlegają one opodatkowaniu według podstawowej stawki podatku od towarów i usług (23%) oraz (ii) wykazał należny podatek obliczony według stawki podstawowej (23%) od całej/łącznej wartości Aktywów (w jednej, zbiorczej kwocie). W związku z przejęciem przez Spółkę własności Aktywów strony nie złożyły oświadczenia o wyborze opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Na Fakturze za podstawę opodatkowania przyjęta została cała wartość Aktywów wskazana w Umowie zastawu.

W związku z przejęciem przez Spółkę przedmiotu zastawu (Aktywów), na Spółkę nie przeszły:

• prawa i obowiązki wynikające z umów o pracę (lub współpracę, albo podobnych), których stroną był Zastawca (nie doszło do transferu pracowników/zakładu pracy Zastawcy);
• aktywa pieniężne należące do/przysługujące Zastawcy (środki na rachunkach bankowych, pieniądze „w kasie”, etc.);
• wierzytelności i zobowiązania Zastawcy;
• dokumentacja księgowo-rachunkowa i pozostała dokumentacja handlowa, poza dokumentacją ściśle związaną z Aktywami;
• prawa i obowiązki wynikające z umowy o świadczenie usług księgowych;
• prawa i obowiązki wynikające z umów na obsługę Aktywów;
• prawa i obowiązki wynikające z umowy rachunku bankowego;
• prawa i obowiązki z umów z podmiotami trzecimi, a dotyczące bieżącej działalności operacyjnej Zastawcy (oprócz umów dzierżawy zawartych przez Zastawcę, do których Spółka wstąpiła z mocy prawa);
• tzw. know-how;
• nazwa przedsiębiorstwa (firma) Zastawcy;
• tajemnice handlowe Zastawcy.
  
  

Od momentu przejęcia, Aktywa wykorzystywane są przez Spółkę na potrzeby działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług w zakresie ich dzierżawy na rzecz D. Sp. z o.o. (dalej: Dzierżawca) – na podstawie umów dzierżawy zawartych uprzednio przez Zastawcę z Dzierżawcą, do których Spółka wstąpiła z mocy prawa (w wyniku przejęcia Aktywów w wykonaniu Umowy zastawu) – zgodnie z art. 678 § 1 w zw. z art. 694 Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawca dokumentuje wynagrodzenie należne mu od Dzierżawcy z tego tytułu (czynsz) przy wykorzystaniu faktur, na których wykazuje należny podatek od towarów i usług obliczony według stawki podstawowej (23%).

Zgodnie z aktualnymi założeniami Spółki, Aktywa są przeznaczone/będą w przyszłości przedmiotem sprzedaży na rzecz wybranego nabywcy (dalej: Nabywca). Wnioskodawca zakłada, iż sprzedaż ta będzie opodatkowana według właściwej stawki podatku od towarów i usług (tj. nie będzie objęta zwolnieniem od podatku). Przy tym kwestia sposobu opodatkowania zbycia Aktywów na rzecz Nabywcy będzie stanowić przedmiot odrębnego wniosku o interpretację indywidualną złożonego przez Spółkę.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy na Spółce ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia Aktywów od Zastawcy? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Zdaniem Wnioskodawcy, na Spółce nie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia Aktywów od Zastawcy.

W ocenie Wnioskodawcy, w związku z nabyciem przez Spółkę Aktywów, w tym objętych zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, po stronie Spółki nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wynika to z faktu, iż czynność polegająca na przejęciu przedmiotu zastawu nie jest wymieniona w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (uregulowanym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). W przypadku takiej transakcji tytułów do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie stanowią w szczególności (i) umowa sprzedaży lub (ii) orzeczenie sądowe/ugoda.

Na poparcie stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretację indywidualną.

Powyżej przywołano tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydano odrębne rozstrzygnięcie – interpretację z 1 kwietnia 2021 r. znak: 0114-KDIP1-1.4012.56.2021.3.MŻ.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 815, ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że na podstawie umowy o świadczenie usług faktoringowych z 31 lipca 2015 r. Wnioskodawca nabył wierzytelności wynikające z faktur dokumentujących rozliczenia z tytułu sprzedaży energii, wymienionych w załączniku do porozumienia w sprawie spłaty zobowiązań z 21 grudnia 2018 r., zawartego przez Spółkę z B. Sp. z o.o. (dalej: Dłużnik). Na mocy Porozumienia Dłużnik uznał swoje zadłużenie z tytułu ww. wierzytelności do łącznej kwoty wskazanej w Porozumieniu. W celu zabezpieczenia spłaty wierzytelności objętych Porozumieniem (wraz ze wszelkimi należnymi odsetkami, prowizjami, kosztami i opłatami), 27 maja 2019 r. Spółka zawarła z C. Sp. z o.o. (dalej: Zastawca) umowę o ustanowienie zastawu zwykłego i rejestrowego na zbiorze rzeczy ruchomych lub praw stanowiącym całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny (dalej: Umowa zastawu), w postaci majątku energetycznego (wybranych sieci przesyłowych wraz z przyłączami i infrastrukturą towarzyszącą), służącego do dystrybucji energii elektrycznej oraz cieplnej (dalej: Aktywa). W związku z brakiem uregulowania przez Dłużnika zobowiązań objętych Porozumieniem, 8 maja 2020 r. Spółka złożyła Zastawcy oświadczenie o przejęciu przedmiotu zastawu rejestrowego (Aktywów) na własność – w trybie art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz § 7 ust. 1 pkt a) Umowy zastawu.

Wnioskodawca uważa, że na Spółce nie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia Aktywów od Zastawcy.

Stosownie do art. 306 § 1 Kodeksu cywilnego, w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.

Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej (art. 306 § 2 Kodeksu cywilnego).

Zastaw to prawo rzeczowe ograniczone, który ma dać wierzycielowi gwarancję spełnienia świadczenia poprzez możliwość uzyskania spłaty z przedmiotu zabezpieczenia. Zastaw prowadzi do obciążenia najczęściej rzeczy prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością.

Jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Na kwalifikację umowy zastawu dla celów opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie ma wpływu postanowienie, zgodnie z którym w przypadku nieuregulowania przez Dłużnika zobowiązań w terminie określonym Porozumieniu, Spółka zaspokoi się poprzez przejęcie na własność przedmiotu zastawu. W takim przypadku aktywa stanowiące przedmiot zastawu zostały przeniesione na Spółkę, jednak wciąż czynnością stanowiącą podstawę przeniesienia aktywów jest umowa zastawu.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż przeniesienie własności aktywów na Spółkę (Wnioskodawcę) w drodze wykonania umowy zastawu nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Jest to bowiem czynność, która nie mieści się w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych określonych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zaznaczyć należy, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko czynności ściśle określone w tym katalogu. Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie zawiera umowy zastawu.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U., poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.