Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-1.4011.368.2020.2.DJ
z 9 czerwca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 4 kwietnia 2020 r. (data wpływu 4 kwietnia 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 maja 2020 r. (data wpływu 22 maja 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu poniesionych wydatków z tytułu otrzymanych kar umownych jest:

• prawidłowe – w odniesieniu do kosztów pośrednictwa prawnika, związanych z odzyskaniem części kar umownych;
• nieprawidłowe – w pozostałym zakresie.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 4 kwietnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu poniesionych wydatków z tytułu otrzymanych kar umownych.

W związku z tym, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 i § 4 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 15 maja 2020 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.368.2020.1.DJ na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ww. ustawy wezwano Wnioskodawczynię do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Przy czym, termin ten zgodnie z art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. – nie rozpoczyna biegu do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii, ogłoszonych z powodu COVID-19. Wobec czego, jeżeli doręczenie wezwania nastąpiło w czasie trwania ww. stanów, rozpoczęcie biegu 7-dniowego terminu nastąpi zatem dopiero po dniu odwołania ostatniego z tych stanów.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że – zgodnie z art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej – okresu oczekiwania między wezwaniem Wnioskodawczyni przez organ do uzupełnienia wniosku, a jego uzupełnieniem, nie wlicza się do terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej, o którym mowa w art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej.

Wezwanie wysłano w dniu 15 maja 2020 r., skutecznie doręczono w dniu 16 maja 2020 r., natomiast w dniu 22 maja 2020 r. (data nadania 20 maja 2020 r.), do tut. organu wpłynęło pismo stanowiące odpowiedź na ww. wezwanie.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowaną będącą stroną postępowania:
  Panią K.S.;
• Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:
  Pana J.S.

przedstawiono następujący stan faktyczny.

Małżonkowie zwracają się o interpretację w zakresie uznania całości kar umownych otrzymanych od spółki (…) jako ich dochodu objętego obowiązkiem odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych. W roku 2017 Wnioskodawczyni wraz z mężem (J.S.) kupili, korzystając z kredytu hipotecznego, mieszkanie w stanie deweloperskim.

Zgodnie z treścią umowy deweloperskiej zawartej między stronami w dniu XX kwietnia 2017 r.:

• 1.
  Odbiór lokalu miał nastąpić do dnia 31 grudnia 2017 r., natomiast umowa przenosząca własność mieszkania miała zostać zawarta najpóźniej do dnia 31 marca 2018 r.
  

• 2.
  W przypadku niezawarcia umowy przenoszącej własność w terminie do 31 marca 2018 r. z winy (…), nabywcy przysługuje uprawnienie do żądania zapłaty przez dewelopera kary umownej w wysokości 0,01% wpłaconych przez nabywcę kwot na poczet lokalu, za każdy dzień zwłoki. Do umowy w późniejszym terminie zostało podpisane porozumienie, zgodnie z którym nowym terminem na zawarcie umowy przenoszącej własność był 30 czerwca 2018 r. Faktycznie umowa przenosząca własność została zawarta dopiero w dniu 4 grudnia 2019 r. We wrześniu 2019 r. małżonkowie dowiedzieli się, że deweloper zaczął nową inwestycję na innym osiedlu i niedługo może mieć problemy z płynnością finansową, dlatego postanowili zwrócić się o wsparcie do Kancelarii Prawnej i odzyskać przynajmniej część należnych małżonkom kar umownych.
  
  

Działający w imieniu małżonków adwokat wystąpił do dewelopera z wezwaniem do zapłaty o wypłatę kwoty (…) zł, według wyliczenia kwoty kar umownych na dzień 2 września 2019 r. (428 dni opóźnienia pomiędzy 1 lipca 2018 r., a 2 września 2019 r.). W związku z brakiem reakcji dewelopera na wezwanie do zapłaty, został w imieniu małżonków złożony pozew do sądu w (…) (siedziba dewelopera). W odpowiedzi na pozew deweloper odesłał swoje negatywne stanowisko w zakresie uznania stanowiska małżonków, jednak później, mimo wszystko wypłacił małżonkom wnioskowaną część kar.

Wiązało się to jednak po stronie małżonków z dodatkowymi kosztami, tj. (…) zł kosztów stałych pośrednictwa przez adwokata, (…) zł późniejszej prowizji wypłaconej przez dewelopera bezpośrednio prawnikowi małżonków oraz (…) zł wynikających z konieczności zapewnienia zastępstwa procesowego podczas rozprawy w (…). Koszty te nie zostały małżonkom zwrócone przez dewelopera. Druga transza kar umownych w wysokości (…) zł została małżonkom wypłacona przez dewelopera w dniu 31 grudnia 2019 r. po skierowaniu przez małżonków wezwania do zapłaty (już bez pośrednictwa prawnika). Łączna kwota uzyskana od dewelopera w ramach kar umownych za opóźnienie wyniosła więc (…) zł. Łączne udokumentowane koszty odzyskania kar umownych wyniosły (…) (kwota, którą małżonkowie musieli pokryć z własnych środków).

Uzyskane kary umowne miały na celu zrekompensowanie małżonkom kosztów, które musieli pokryć w wyniku opóźnienia dewelopera w zakończeniu inwestycji:

• od grudnia 2017 r. do kwietnia 2019 r. zmuszeni byli ponosić zdecydowanie wyższe koszty mieszkaniowe w związku z koniecznością wynajmu mieszkania. Wysokość kosztów naliczona od miesiąca, w którym zaczęły się kary umowne (po 30 czerwca 2018 r., wynajem trwał do końca kwietnia 2019 r.) wynosi 10 m-cy x (…) zł = (…) zł;
• w wyniku opóźnień małżonkowie byli zmuszeni czterokrotnie podpisać aneksy do umowy kredytu hipotecznego, w wyniku czego musieli zapłacić dodatkowe (…) zł bankowi (zostali obciążeni dwukrotnie po (…) zł – 2 lipca 2018 r. oraz 28 grudnia 2018 r.);
• przez cały okres opóźnienia ponosili wyższe koszty kredytu hipotecznego spowodowane brakiem zabezpieczenia w postaci zawarcia umowy przenoszącej własność mieszkania; obecna miesięczna wysokość rat (…) zł (kredyt w wysokości (…) zł, okres spłaty 30 lat, oprocentowanie z uwzględnionym zabezpieczeniem banku wynosi 4,27%). W przypadku terminowego zawarcia umowy przenoszącej własność okres braku zabezpieczenia skróciłby się proporcjonalnie o 18 miesięcy (okres pomiędzy lipcem 2018 r. i grudniem 2019 r.). Oprocentowanie bez dodatkowego zabezpieczenia banku wynosiłoby 3,37%, co przełożyłoby się na ratę wysokości ok. (…) zł/miesięcznie. W związku z tym opóźnienie dewelopera kosztowało małżonków ok. (…) zł wyższych kosztów kredytu;
• koszty pośrednictwa prawnika związane z odzyskaniem części kar umownych od (…) ((…) zł) zostały opisane powyżej.
  
  

Wszystkie wykazane koszty małżonkowie mogą udokumentować umowami oraz przelewami z konta bankowego. Wyższe oprocentowanie za brak zabezpieczenia dla kredytu hipotecznego jest zapisane w umowie zawartej z bankiem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy całość kar umownych przekazanych przez dewelopera powinna zostać potraktowana jako dochód małżonków, od którego powinni odprowadzić podatek?
2. Czy poniesione przez małżonków koszty, małżonkowie mogą potraktować jako koszty uzyskania przychodu?

Zdaniem Zainteresowanych, odzyskane przez małżonków kary umowne nie powinny być traktowane w całości jako dodatkowy dochód małżonków, ponieważ ich głównym celem jest zrekompensowanie małżonkom wyższych kosztów wynikających z opóźnienia dewelopera. Dodatkowo ich odzyskanie wiązało się z koniecznością poniesienia przez małżonków dodatkowych kosztów. Należy dodać, że ponoszone koszty były pokrywane przez małżonków z bieżących wpływów z umów o pracę, które już i tak zostały opodatkowane i rozliczone jako dochód małżonków w zeznaniach podatkowych PIT-37 za kolejne lata. W sytuacji, w której inwestycja prowadzona przez dewelopera nie byłaby opóźniona, większości wskazanych wyżej kosztów małżonkowie by nie ponieśli, a od zaoszczędzonych w ten sposób pieniędzy i tak mieli odprowadzony podatek wynikający z umów o pracę (PIT-37).

W opinii małżonków, jako dodatkowy dochód (od którego małżonkowie powinni odprowadzić podatek dochodowy) powinna być traktowana nadwyżka ponad poniesione przez małżonków koszty. W innej sytuacji odzyskane przez małżonków kary umowne nie pokryją w całości poniesionych przez nich kosztów z winy developera na przestrzeni ostatnich lat. Dodatkowo będą opodatkowane dwukrotnie – pierwszy raz w momencie ich „nabycia” z tytułu umów o pracę, natomiast drugi raz obecnie, przy zwrocie poniesionych kosztów przez dewelopera. W związku z powyższym małżonkowie wnioskują o możliwość uznania jako dochodu podlegającego obowiązkowi podatkowemu kwoty wyliczonej poniżej: (…) zł - suma kwot wystawionych przez dewelopera na PIT-11 dla K.S. i J.S. - (minus) (…) zł - koszt wynajmu mieszkania ponoszony w związku z opóźnieniem dewelopera - (minus) (…) zł - koszty poniesione w związku z uzyskaniem kar umownych od dewelopera (pośrednictwo prawnika) - (minus) (…) zł - wykazane koszty aneksów do umowy o kredyt hipoteczny z bankiem (…) - (minus) (…) zł - koszty wynikające z wyższego oprocentowania poniesione w okresie opóźnienia. Łączny faktyczny dochód w wyniku uzyskania przez małżonków kar umownych od dewelopera = (…) zł. Oznacza to (…) zł na każdą z osób występujących o interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu poniesionych wydatków z tytułu otrzymanych kar umownych jest:

• prawidłowe – w odniesieniu do kosztów pośrednictwa prawnika, związanych z odzyskaniem części kar umownych;
• nieprawidłowe – w pozostałym zakresie.
  
  

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy źródłami przychodów są również inne źródła.

Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności” oznacza, że przepis zawiera tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, niezaliczane do pozostałych źródeł przychodów stanowią przychody objęte tym przepisem. Przychodami ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, mogą więc być także przychody z tytułów innych niż określone w art. 20 ust. 1 ustawy, w tym także z tytułu otrzymanej kary umownej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w roku 2017 Wnioskodawczyni wraz z mężem kupili – korzystając z kredytu hipotecznego – mieszkanie w stanie deweloperskim. Zgodnie z treścią umowy deweloperskiej zawartej między stronami w dniu XX kwietnia 2017 r. odbiór lokalu miał nastąpić do dnia 31 grudnia 2017 r., natomiast umowa przenosząca własność mieszkania miała zostać zawarta najpóźniej do dnia 31 marca 2018 r. W przypadku niezawarcia umowy przenoszącej własność w terminie do 31 marca 2018 r. z winy dewelopera, nabywcy przysługiwało uprawnienie do żądania zapłaty przez dewelopera kary umownej w wysokości 0,01% wpłaconych przez nabywcę kwot na poczet lokalu za każdy dzień zwłoki. Do umowy w późniejszym terminie zostało podpisane porozumienie, zgodnie z którym nowym terminem na zawarcie umowy przenoszącej własność był 30 czerwca 2018 r. Faktycznie, umowa przenosząca własność została zawarta dopiero w dniu 4 grudnia 2019 r. Działający w imieniu małżonków adwokat wystąpił do dewelopera z wezwaniem do zapłaty o wypłatę kwoty (…) zł, według wyliczenia kwoty kar umownych na dzień 2 września 2019 r. (428 dni opóźnienia pomiędzy 1 lipca 2018 r., a 2 września 2019 r.). W związku z brakiem reakcji dewelopera na wezwanie do zapłaty, został w imieniu małżonków złożony pozew do sądu. W odpowiedzi na pozew deweloper odesłał swoje negatywne stanowisko w zakresie uznania stanowiska małżonków, jednak później, mimo wszystko wypłacił małżonkom wnioskowaną część kar. Wiązało się to jednak po stronie małżonków z dodatkowymi kosztami, tj. (…) zł kosztów stałych pośrednictwa przez adwokata, (…) zł późniejszej prowizji wypłaconej przez dewelopera bezpośrednio prawnikowi małżonków oraz (…) zł wynikających z konieczności zapewnienia zastępstwa procesowego. Koszty te nie zostały małżonkom zwrócone przez dewelopera. Druga transza kar umownych w wysokości (…) zł została małżonkom wypłacona przez dewelopera w dniu 31 grudnia 2019 r. po skierowaniu przez małżonków wezwania do zapłaty (już bez pośrednictwa prawnika). Łączna kwota uzyskana od dewelopera w ramach kar umownych za opóźnienie wyniosła więc (…) zł. Łączne udokumentowane koszty odzyskania kar umownych wyniosły (…) zł (kwota, którą małżonkowie musieli pokryć z własnych środków). Uzyskane kary umowne miały na celu zrekompensowanie małżonkom kosztów, które musieli pokryć w wyniku opóźnienia dewelopera w zakończeniu inwestycji: od grudnia 2017 r. do kwietnia 2019 r. zmuszeni byli ponosić zdecydowanie wyższe koszty mieszkaniowe w związku z koniecznością wynajmu mieszkania; w wyniku opóźnień małżonkowie byli zmuszeni czterokrotnie podpisać aneksy do umowy kredytu hipotecznego, w wyniku czego musieli zapłacić dodatkowe (…) zł bankowi; przez cały okres opóźnienia ponosili wyższe koszty kredytu hipotecznego, spowodowane brakiem zabezpieczenia w postaci zawarcia umowy przenoszącej własność mieszkania; koszty pośrednictwa prawnika związane z odzyskaniem części kar umownych od dewelopera ((…) zł).

W nawiązaniu do otrzymanych przez małżonków kar umownych zauważyć należy, że kara umowna jest instytucją prawa cywilnego. Szczegółowe przepisy prawne dotyczące kary umownej zawarte zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, z późn. zm.) w art. 483-485.

Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej (art. 483 § 2 ww. Kodeksu).

Na podstawie art. 484 § 1 ww. ustawy, w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.

Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana (art. 484 § 2 Kodeksu cywilnego).

Zatem, kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość szkody, i w konsekwencji stanowi zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy.

W związku z powyższym, otrzymane należności z tytułu kar umownych wypłacone przez dewelopera z tytułu niewykonania zobowiązania, wynikającego z umowy wzajemnej stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Odnosząc się natomiast do kosztów uzyskania przychodu należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają szczegółowych unormowań w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych poniesionych wydatków. Ustawodawca również nie wskazuje enumeratywnie, jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, że zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z uzyskanymi przychodami. Z oceny związku z uzyskanym przychodem winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl przywołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione przez osoby inne niż podatnik),
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.
  
  

Koszty poniesione w celu uzyskania przychodów to te, które zostały poniesione z zamiarem uzyskania przychodu. Ten zamiar (cel) musi być, po pierwsze – obiektywnie realny, po drugie – istniejące okoliczności faktyczne muszą wskazywać na to, że dany wydatek w istocie mógł podatnikowi pozwolić na przewidywanie osiągnięcia przychodu. Natomiast koszty ponoszone w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, to wydatki mające na celu ochronę źródła przychodu, tak by źródło to istniało w stanie niepogorszonym.

Koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła, a nie jakiekolwiek przychody. Koszty uzyskania przychodu są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowane do danego źródła przychodów.

Zatem, kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ww. ustawy i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie podkreślić należy, że koszt musi mieć związek z uzyskanym przychodem w tym sensie, że musi wpływać na jego powstanie lub zwiększenie. Określony wydatek w celu osiągnięcia przychodów, jak również w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów powinien być, zatem niezbędny, a przynajmniej pożyteczny w sensie możliwości (wpływu) na wygenerowanie przychodów.

Zatem, możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodu, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że do kosztów uzyskania przychodu małżonkowie mogą zaliczyć jedynie koszty pośrednictwa prawnika związane z odzyskaniem części kar umownych.

Natomiast odnosząc się do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu pozostałych kosztów wymienionych przez małżonków, tj. koszt wynajmu mieszkania ponoszony w związku z opóźnieniem dewelopera, koszty aneksów do umowy o kredyt hipoteczny z bankiem, koszty wynikające z wyższego oprocentowania poniesione w okresie opóźnienia, należy wskazać, że nie stanowią one kosztów uzyskania przychodu z tytułu otrzymanych należności z tytułu kar umownych wypłaconych przez dewelopera w związku z niewykonaniem przez niego zobowiązania wynikającego z umowy wzajemnej, gdyż nie zachodzi bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionymi wydatkami a uzyskanym przez małżonków przychodem (to znaczy, że ich poniesienie nie było warunkiem koniecznym uzyskania przychodu, otrzymanego z tytułu kar umownych).

Reasumując, kwoty kar umownych wypłaconych przez dewelopera stanowią po stronie małżonków przysporzenie majątkowe, podlegające opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle przytoczonych przepisów prawa i nakreślonego stanu faktycznego należy uznać, że poniesione przez małżonków i prawidłowo udokumentowane koszty poniesione w związku z uzyskaniem kar umownych od dewelopera (tj. koszty pośrednictwa prawnika) mogą być wykazane w rocznym zeznaniu podatkowym składanym za rok 2019 jako koszty uzyskania przychodów, a więc w zeznaniu za rok podatkowy, w którym małżonkowie uzyskali od dewelopera kwoty kar umownych. Natomiast pozostałe wymienione we wniosku wydatki (tj. koszt wynajmu mieszkania ponoszony w związku z opóźnieniem dewelopera, koszty aneksów do umowy o kredyt hipoteczny z bankiem, koszty wynikające z wyższego oprocentowania poniesione w okresie opóźnienia) nie są kosztami uzyskania przychodu.

W tym miejscu należy również wyjaśnić, że skoro kwoty kar umownych wypłaconych przez dewelopera dotyczą obojga współmałżonków, wówczas każde z małżonków winno w składanym za rok 2019 zeznaniu rocznym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, według ustalonego wzoru (PIT-36), wykazać przychód z innych źródeł w wysokości połowy otrzymanej od dewelopera kwoty, a tym samym poniesione przez małżonków koszty związane z dochodzeniem należności (uzyskaniem kar umownych od dewelopera), tj. koszty pośrednictwa prawnika, również powinny być ujęte przez każdego z małżonków w wysokości połowy ogółem poniesionych kosztów uzyskania przychodów.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Końcowo, w odniesieniu do przedstawionych kwot podanych we wniosku, należy wskazać, że ewentualne przeliczenia, jakich należałoby dokonać nie należą do kompetencji tut. organu. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa, a więc istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy Wnioskodawczyni prawidłowo postrzega, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony stan faktyczny. Podkreślenia wymaga, że organ interpretacyjny nie jest uprawniony do dokonywania obliczenia podstawy opodatkowania czy też zobowiązania podatkowego. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, to na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. Stąd też organ interpretacyjny nie analizował i nie może odnieść się do wskazanych przez Wnioskodawczynię kwot.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanej będącej stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.