INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2011 r. (data wpływu 30 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do kosztów podatkowych wydatków związanych z postępowaniem przed Krajową Izbą Odwoławczą przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do kosztów podatkowych wydatków związanych z postępowaniem przed Krajową Izbą Odwoławczą przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka realizuje inwestycję dofinansowaną z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Projekt jest realizowany w oparciu o jeden kontrakt na roboty oraz cztery kontrakty na usługi:

• Kontrakt 1 – Wykonanie robót budowlanych – budowy (Projektuj i Buduj),
• Kontrakt 2 – Inżynier,
• Kontrakt 3 – pomoc techniczna dla JRP,
• Kontrakt 4 – Promocja i informacja,
• Kontrakt 5 – Edukacja ekologiczna.

Wyłonienie wykonawców poszczególnych Kontraktów odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, ze zm.)

Zamawiający przeprowadził postępowanie przetargowe do jednego z Kontraktów i dokonał wyboru wykonawcy.

Jeden z oferentów biorących udział w postępowaniu przetargowym złożył odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych, zarzucające niesłuszne odrzucenie jego oferty.

Obowiązkowym elementem wyroku oraz postępowania kończącego postępowanie odwoławcze jest rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego. Zgodnie z art. 191 ustawy Prawo zamówień publicznych o kosztach postępowania rozstrzyga Izba, a ponoszą je strony stosownie do wyniku postępowania, przy czym obojętne jest, czy strona przegrała proces z przyczyn czysto formalnych, czy dlatego, że jej żądanie było niezasadne. Wydając wyrok, Izba orzekła o uwzględnieniu odwołania i nakazie unieważnienia czynności wyboru oferty, w związku z czym obciążyła Spółkę kosztami postępowania. Obejmują one koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika wykonawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki związane z postępowaniem przed Krajową Izbą Odwoławczą przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych obejmujące poniesione przez Zamawiającego koszty strony wnoszącej odwołanie, z tytułu wpisu od odwołania oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika wykonawcy stanowią koszty uzyskania przychodu...

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty poniesione w związku z powyższym odwołaniem, jako koszty pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki, powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Każdy prawidłowo udokumentowany wydatek niewymieniony w katalogu negatywnym, zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który jest związany chociażby pośrednio z działalnością podatnika i ma lub może mieć wpływ na uzyskanie przychodów, podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Ponadto, wydatek ten nie jest standardowym elementem procesu inwestycyjnego, a jego poniesienie wynika zazwyczaj z określonych nieprawidłowości stąd podobnie jak kary czy odszkodowania dotyczące inwestycji nie powinien zwiększać wartości środków trwałych w budowie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

Regulacja zawarta w art. 15 ust. 6 powołanej ustawy normuje ponadto, iż kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

Jednocześnie stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a) (t.j. gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części - wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem pkt 8a, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

W przedmiotowej sprawie Jednostka w ramach prowadzonej działalności podejmuje zadanie inwestycyjne zmierzające do wytworzenia środka trwałego.

Wydatki na wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych są odnoszone w koszty uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne (odpisy z tytułu zużycia tych składników majątku), dokonywane od ich wartości początkowej. Dokonywanie odpisów amortyzacyjnych musi więc być poprzedzone prawidłowym – zgodnym z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych – ustaleniem wartości początkowej środka trwałego podlegającego amortyzacji. Stosownie bowiem do art. 16h ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 16k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, z zastrzeżeniem art. 16e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Wartość początkową środka trwałego – w razie jego wytworzenia we własnym zakresie – zgodnie z art. 16g ust. 1 ustawy podatkowej, ustala się według kosztu wytworzenia. Zgodnie z treścią art. 16g ust. 4 ww. ustawy za koszt wytworzenia uważa się – wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Cytowana definicja ma charakter otwarty. Ustawodawca obejmuje pojęciem kosztu wytworzenia środka trwałego – co do zasady – wszelkie koszty, których poniesienie jest związane bezpośrednio z realizacją inwestycji. Oceniając dany wydatek pod kątem możliwości uznania go za element wartości początkowej wytwarzanego we własnym zakresie środka trwałego, należy zatem badać, czy stanowi on element procesu wytwarzania tego składnika majątku podatnika.

W szczególności, do wartości składających się na koszt wytworzenia środka trwałego należą:

1. wartość – w cenie nabycia – rzeczowych składników majątku zużytych do wytworzenia środków trwałych, t.j. przede wszystkim materiałów, z których został wykonany środek trwały,
2. wartość – w cenie nabycia – wykorzystanych usług obcych zużytych do wytworzenia środków trwałych, t.j. zarówno usług polegających na samym wytwarzaniu środka trwałego, t.j. przede wszystkim jego budowie, jak i innych usług niezbędnych do wytworzenia i uczynienia tego składnika majątku zdatnym do używania, np. kosztów prac geologicznych niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę, usług projektowych, usług inżynierskich, doradztwa finansowego i prawnego związanego z prowadzoną inwestycją, kosztów sporządzenia dokumentacji przetargowej, kosztów niezbędnych ekspertyz obiektów budowlanych,
3. koszty wynagrodzeń wraz z pochodnymi, t.j. przede wszystkim koszty wynagrodzeń dla pracowników zatrudnionych przy realizacji inwestycji.

Jednocześnie jednak – co wymaga podkreślenia – ustawodawca wyłączył z kosztu wytworzenia środka trwałego koszty operacyjne.

W przedstawionym stanie faktycznym – w związku z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych, w którym orzeczono uwzględnienie odwołania złożonego przez oferenta – Wnioskodawca poniósł wydatki na rzecz strony wnoszącej odwołanie z tytułu zwrotu mu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia jego pełnomocnika. Należy przy tym podkreślić, iż skutkiem przedmiotowego orzeczenia było także unieważnienie czynności wyboru oferty. Dlatego też trudno dopatrzeć się związku tego kosztu z prowadzoną przez Jednostkę inwestycją. Co więcej, omawiane wydatki nie kształtują wartości środka trwałego. Nie można więc ich zakwalifikować jako „inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych”. Tym bardziej, iż – jak sama Spółka wskazuje prezentując własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego – koszty te są „pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki”, a jako takie nie mogą stanowić o wartości początkowej wytwarzanego środka trwałego. W konsekwencji, omawiane wydatki nie generują tej wartości. Niniejsze jest potwierdzeniem stanowiska Spółki w tym zakresie.

Kwalifikując natomiast poniesione wydatki w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyjaśnić należy, iż z treści niniejszego przepisu wynika jednoznacznie, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie w art. 16, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Przy czym zwrot „w celu” oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. W konsekwencji, nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą może być kosztem podatkowym i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Należy przy tym podkreślić, iż skoro ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to ten cel musi być widoczny. Ponoszone koszty powinny zatem omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność.

Dlatego też właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

• przeznaczenie wydatku (celowość i zasadność dla funkcjonowania firmy),
• potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W przedmiotowej sprawie nie można wykazać takiego związku przyczynowo-skutkowego. Wydatki na zwrot wpisu od odwołania oraz na zastępstwo procesowe (wynagrodzenie prawnika, który reprezentował interesy powoda i działał w jego imieniu i na jego rzecz ) zostały poniesione na rzecz spółki, która wniosła odwołanie. Wnioskodawca został zobowiązany do ich poniesienia z racji przegrania sprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych. Poniesione wydatki jakimi są koszty sądowe obejmujące zwrot opłaty i zastępstwa procesowego nie przyczyniły się w żaden sposób do uzyskanego przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie były to również normalne koszty funkcjonowania Wnioskodawcy. Zasądzone koszty były efektem nienależycie przygotowanego postępowania przetargowego, co skutkowało unieważnieniem czynności wyboru oferty. Wobec tego nie zachodzi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesieniem przedmiotowych wydatków a osiągnięciem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu Wnioskodawcy. Wydatki te nie spełniają więc warunku kosztów poniesionych w celu zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.