INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 maja 2011 r. (data wpływu 5 maja 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 lipca 2011 r. (data wpływu 28 lipca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości.

W złożonym wniosku jako rodzaj sprawy Wnioskodawca wskazał podatek od spadków i darowizn również sformułowane pytanie podatkowe dotyczyło wspomnianego podatku. Jednakże, mając na uwadze treść wniosku tut. Organ powziął wątpliwość co do powyższego i wskazał Wnioskodawcy, że w Jego opinii wniosek może dotyczyć wyłącznie konsekwencji podatkowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych związanych z odpłatnym zbyciem nabytego w spadku udziału w nieruchomości zabudowanej.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa pismem z dnia 19 lipca 2011 r. nr ILPB2/436 -92/11-2/WS Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Zainteresowanego do uzupełnienia wniosku (w tym jednoznacznego wskazania, czy jego przedmiotem jest interpretacja przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn) w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 19 lipca 2011 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 25 lipca 2011 r.), zaś w dniu 28 lipca 2011 r. (data nadania: 27 lipca 2011 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

Ponadto, w odpowiedzi na ww. wezwanie Wnioskodawca wyjaśnił, że przedmiotem złożonego wniosku jest wyłącznie interpretacja przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 30 października 2006 r. postanowieniem sądu Wnioskodawca otrzymał spadek (1/8 część nieruchomości składającej się z domu jednorodzinnego 110 m² i działki 1000 m²) po ojcu zmarłym w dniu 23 czerwca 2000 r. Takie same udziały w spadku, tj. po 1/8 części otrzymało rodzeństwo Wnioskodawcy, tj. siostra i brat, natomiast matka otrzymała 5/8 części. Za powyższy spadek Wnioskodawca wniósł do Urzędu Skarbowego wyliczoną kwotę podatku.

Wnioskodawca wskazuje, że w 2007 r. w ww. nieruchomości na prośbę matki dokonał wymiany stolarki okiennej i drzwi wejściowych na łączną kwotę 12 000,00 zł na które posiada rachunki.

Postanowieniem sądu z dnia 9 kwietnia 2008 r. Wnioskodawca otrzymał spadek po matce zmarłej w dniu 1 stycznia 2008 r. Zgodnie z decyzją naczelnika urzędu skarbowego z 5 listopada 2008 r. spadkobiercy, tj. Wnioskodawca i jego rodzeństwo zostali zwolnieni z podatku i od dnia 9 kwietnia 2008 r. zostali właścicielami wymienionej na wstępie nieruchomości i od tej chwili solidarnie płacili podatek od nieruchomości.

W listopadzie 2008 r. brat Wnioskodawcy za zgodą ich siostry wraz z całą rodziną (tj. trzy rodziny - 9 osób) zajął ww. nieruchomość, tj. wymienił zamki oraz wypuścił na teren posesji psa uniemożliwiając Wnioskodawcy korzystanie z jego współwłasności.

Prowadzone przez długi okres rozmowy z ww. współwłaścicielami nie przyniosły oczekiwanych rezultatów w związku z tym w celu rozwiązania przedmiotowej kwestii w dniu 1 września 2009 r. Zainteresowany wystąpił do Sądu Rejonowego. W konsekwencji powyższego w dniu 7 maja 2010 r. Sąd wydał Decyzję – Ugodę, w myśl której: siostra Wnioskodawcy otrzymała 0,0520 ha działki, jego brat otrzymał 0,0481 ha działki oraz dom jednorodzinny i garaż o powierzchni około 35 m², natomiast Wnioskodawca - w związku z tym że nie było możliwości innego podziału majątku spadkowego, otrzymał od pozostałych współwłaścicieli spłatę w wysokości 194 000,00 zł (płatną w dwóch ratach). W toku sprawy sądowej rodzeństwo Wnioskodawcy nie wyraziło również zgody na zwrot poniesionych przez Niego kosztów związanych z wymianą stolarki okiennej i drzwi wejściowych.

Zgodnie z ww. orzeczeniem pierwsza spłata w wysokości 24 000,00 zł miała nastąpić w terminie 6 miesięcy, tj. do 7 listopada 2010 r., natomiast druga w wysokości 170 000,00 zł, w terminie 12 miesięcy, tj. do 7 maja 2011 r.

Pierwszą ratę Wnioskodawca otrzymał w dniu 10 listopada 2010 r. natomiast drugą ratę ma otrzymać 7 maja 2011 r. Wnioskodawca wskazuje, że cały czas żył w przekonaniu, że nie zbył swojego spadku tylko w celu zakończenia wszelkich wstępnych sporów między współwłaścicielami i szybkiego zakończenia sprawy sądowej zgodził się na takie rozwiązanie sprawy spadkowej. Działając w dobrej wierze złożył również zapytanie do Naczelnika Urzędu Skarbowego, jak również będąc pewnym, że jest to darowizna złożył w Urzędzie Skarbowym PIT SD-Z2 i załączył dokument potwierdzający otrzymanie 24 000,00 zł. Dopiero wówczas dowiedział się, że Urząd Skarbowy interpretuje jego zrzeczenie się jako zbycie części spadku. Wnioskodawca zauważa, że zrozumiałby powyższe jeżeli swoją część sprzedałby osobom obcym czego nigdy by nie uczynił, ponieważ ostatnią wolą zmarłych rodziców było aby pozostawiony dom i działka nie zostały sprzedane tylko pozostały w posiadaniu ich dzieci.

W odpowiedzi na wymienione na wstępie wezwanie Wnioskodawca poinformował, że w złożonym wniosku ORD-IN omyłkowo zaznaczył poz. 58 (podatek od spadków i darowizn) zamiast poz. 54 (podatek dochodowy od osób fizycznych), gdyż wniosek dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponadto, Wnioskodawca wskazał, że w nabytej tytułem dziedziczenia nieruchomości zamieszkiwał, będąc zameldowany na pobyt stały w okresie od 20 października 1967 r. do 20 czerwca 1989 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawca musi zapłacić podatek, a jeżeli tak to w jakiej wysokości...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien zapłacić podatku dochodowego, ponieważ nie dokonał sprzedaży nabytej tytułem dziedziczenia nieruchomości, lecz został zobligowany prawomocną decyzją sądu rejonowego do przyjęcia 194 000,00 zł tytułem spłaty od rodzeństwa, ponieważ nie widzieli oni innej możliwości podziału opisanego we wniosku majątku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

nbspnbsp – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej. Jednocześnie wyjaśnić należy, że ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 8 posłużył się pojęciem „odpłatne zbycie”, nie zawężając czynności prawnych, w wyniku których dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości, jedynie do umowy sprzedaży, czy zamiany. Zatem uznać należy, iż pod pojęciem odpłatnego zbycia rozumie się każdą czynność, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności z dotychczasowego właściciela na nowy podmiot w zamian za korzyść majątkową.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w spadku po rodzicach zmarłych w 2000 r. (ojciec) i 2008 r. (matka) nabył udziały w nieruchomości zabudowanej (budynek mieszkalny i garaż). Wskutek braku porozumienia między współwłaścicielami ww. nieruchomości, tj. Wnioskodawcą i Jego rodzeństwem przeprowadzono dział spadku. W następstwie przeprowadzonych w 2010 r. czynności przedmiot spadku przypadł na współwłasność rodzeństwu Wnioskodawcy, które jednocześnie zostało zobowiązane do dokonania na Jego rzecz spłaty w wysokości 194 000,00 zł.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Powyższe oznacza więc, że posiadane udziały w opisanej we wniosku nieruchomości zabudowanej Wnioskodawca nabył odpowiednio: w 2000 r. z chwilą śmierci ojca oraz w 2008 r. w dacie śmierci matki.

Tak więc, w przedmiocie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu (dochodu) z tytułu odpłatnego zbycia w drodze działu spadku udziałów w przedmiotowej nieruchomości zastosowanie znajdą przepisy obowiązujące w różnych okresach czasu w odniesieniu do części przychodu (dochodu) przypadających na poszczególne udziały we własności tej nieruchomości.

W związku z powyższym, odpłatne zbycie w 2010 r. części nieruchomości odpowiadającej udziałowi, jaki Wnioskodawca nabył w spadku po zmarłym w 2000 r. ojcu, nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem upłynął wskazany w tym przepisie pięcioletni termin. W konsekwencji z tytułu odpłatnego zbycia tej części nieruchomości nie wystąpił obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast dochód - uzyskany z odpłatnego zbycia ww. nieruchomości w części przypadającej na udział nabyty w drodze spadku w 2008 r. po zmarłej matce - podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

W myśl art. 30e ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi - 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Zgodnie zaś z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizny w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 22 ust. 6e, wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Jednakże, zgodnie z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

1. budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,
2. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu,
3. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,
4. prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

– jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit a)-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia.

Jak wynika z powołanych przepisów, warunkiem zwolnienia od podatku dochodowego przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy, jest zameldowanie podatnika w zbywanym budynku lub lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Przepis ten nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania, nie uzależnia zameldowania, a tym samym prawa do zwolnienia, od posiadania tytułu własności do nieruchomości lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu, czy też budynku przez wyżej wskazany okres.

Stosownie do art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Wymóg złożenia w terminie tego oświadczenia jest więc, obok zameldowania na pobyt stały w sprzedawanym domu mieszkalnym przez okres 12 miesięcy, warunkiem koniecznym do zastosowania omawianego zwolnienia. Warunek ten wynika wprost z przepisu art. 21 ust. 21, dotyczącego zwolnień przedmiotowych, przez co stał się on nieodłącznym elementem regulacji dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w myśl art. 8 ust. 3 powołanej ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, podatnicy do których mają zastosowanie przepisy dotyczące tzw. ulgi meldunkowej, oświadczenie o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., składają w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy. W przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, 14 dniowy termin określony w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., nie ma zastosowania.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż odpłatne zbycie w 2010 r. części nieruchomości odpowiadającej udziałowi, jaki Wnioskodawca nabył w spadku po zmarłej w 2008 r. matce, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e analizowanej ustawy. Jednakże zauważyć należy, że w sytuacji, gdy Wnioskodawca spełnił warunki, o których mowa w ww. art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wówczas osiągnięty przez Niego przychód z tytułu odpłatnego zbycia udziału w budynku mieszkalnym podlegał będzie zwolnieniu na zasadach określonych w tym przepisie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.