INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2009r. (data wpływu 11 grudnia 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży wierzytelności własnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 grudnia 2009r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania sprzedaży wierzytelności własnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zajmuje się produkcją wyrobów metalowych dla przemysłu motoryzacyjnego. Prowadzi również działalność polegającą na wynajmie i dzierżawie nieruchomości.

W celu reorganizacji prowadzonej działalności Wnioskodawca planuje sprzedaż środków trwałych tj. maszyn, urządzeń, środków transportu służących działalności produkcyjnej (dalej: „środki trwałe") oraz część wierzytelności własnych Wnioskodawcy, wynikających ze sprzedaży towarów i usług. Spółka przeniesie również na nabywcę, odpłatnie, prawa i obowiązki z tytułu zawartych, przez Wnioskodawcę umów leasingu.

Transakcją nie będą objęte nieruchomości gruntowe, prawo wieczystego użytkowania gruntów, budynki, budowle służące działalności produkcyjnej tj. nieruchomości gruntowe i prawo wieczystego użytkowania, na których zlokalizowane są budynki i budowie służące działalności produkcyjnej np. budynki, w których zlokalizowane są maszyny i urządzenia wykorzystywane w produkcji wyrobów metalowych („Nieruchomości"). Nieruchomości będą używane przez nabywcę środków trwałych służących działalności produkcyjnej, na podstawie zawartej z Wnioskodawcą umowy (np. umowy dzierżawy). Przedmiotem transakcji nie będą również inne nieruchomości Wnioskodawcy tj. te, które Wnioskodawca wynajmuje lub dzierżawi jako wynajmujący lub wydzierżawiający.

W związku ze sprzedażą środków trwałych służących działalności produkcyjnej (maszyny, urządzenia, środki transportu) pracownicy świadczący do tej pory pracę na rzecz Wnioskodawcy z wykorzystaniem tych urządzeń, maszyn, środków transportu, staną się pracownikami nabywcy środków trwałych. Podobnie pracownikami nabywcy stanie się również większość dotychczasowych pracowników „umysłowych” zatrudnionych przez Wnioskodawcę (np. pracownicy działu sprzedaży, zakupów, księgowości, kadr, itd.). Pracownikami Wnioskodawcy pozostaną jednak pracownicy zajmujący się wynajmem nieruchomości.

Zgodnie z zamierzeniami Spółki planowana transakcja nie będzie obejmowała:

• nazwy przedsiębiorstwa Spółki,
• zapasów Spółki,
• części wierzytelności Spółki (poza wymienionymi powyżej),
• części praw i obowiązków wynikających z umów zawartych przez Spółkę (poza wymienionymi powyżej przenoszonymi odpłatnie prawami i obowiązkami wynikającymi z umów leasingu),
• zobowiązań Spółki,
• patentów i innych praw własności przemysłowej Spółki,
• majątkowych praw autorskich Spółki,
• tajemnicy przedsiębiorstwa Spółki,
• ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Spółkę.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedmiotowym stanie faktycznym sprzedaż wierzytelności własnych Spółki będzie stanowiła czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy: stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku sprzedaży wierzytelności własnych nie dochodzi do odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenie usług przez Spółkę.

Po pierwsze analizując charakter prawny sprzedaży wierzytelności własnych z punktu widzenia VAT należy zauważyć, że wierzytelność nie jest towarem.

Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zdaniem Wnioskodawcy, wierzytelność nie mieści się w definicji towaru zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Wierzytelność jest bowiem prawem podmiotowym - roszczeniem, czyli uprawnieniem danego podmiotu do domagania się od dłużnika spełnienia określonego zobowiązania. W konsekwencji dla celów ustawy o VAT sprzedaż wierzytelności nie powinna być traktowana jako dostawa towaru.

Po drugie sprzedaż wierzytelności nie powinna być również traktowana jako świadczenie usług.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż wierzytelności jest wykonaniem własnych uprawnień, wynikających z wierzytelności, ponieważ skutek sprzedaży jest tożsamy z realizacją własnej wierzytelności. Czynność ta jest jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności, jest tylko środkiem dla zrealizowania pierwotnie zamierzonego celu zobowiązania.

Dodatkowo sprzedaży wierzytelności nie można uznać za wykonywanie usługi na rzecz nabywcy wierzytelności, ponieważ nie jest możliwe wskazanie świadczenia, które miałoby być wykonywane na jego rzecz.

Reasumując, sprzedaż własnej wierzytelności na rzecz innego podmiotu gospodarczego nie podlega u sprzedawcy opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca przytoczył następujące wyroki sądów administracyjnych:

• Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 15 października 2007r., (sygn. III SA/Wa 1201/07), w którym stwierdził, że: „W świetle definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT z 2004r. wierzytelność, jako prawo majątkowe, nie jest towarem. Pozostaje więc jedynie do rozstrzygnięcia czy cesja wierzytelności może być potraktowana w kategorii odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT z 2004r. (...) sprzedaż „wierzytelności własnej” nie jest świadczeniem usług przez jej zbywcę."
• Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 5 lutego 2008r., (sygn. III SA/Wa 2869/2006), w którym stwierdził, że (...) aby można mówić o świadczeniu usług, musi istnieć przedmiot świadczenia. Zdaniem Sądu w przypadku sprzedaży wierzytelności własnej, po stronie cedenta. przedmiot świadczenia nie występuje. W związku z tym, zdaniem sądu sprzedaż wierzytelności własnych nie jest świadczeniem usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004r, o podatku od towarów i usług."
• Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 3 kwietnia 2007r., (sygn. I SA/Wr 89/07), w którym stwierdził, iż „w pełni zgadza się z tezą, że „sprzedaż wierzytelności własnej” nie jest świadczeniem usług przez jej zbywcę. U zbywcy zatem nie powstaje z tego tytułu obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług."
• Aktualne w powyższym zakresie jest również stanowisko wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 lutego 2003r. (sygn. akt SA/Bk 877/02), w myśl którego „przeniesienie własności „własnych" wierzytelności nie stanowi usługi pośrednictwa finansowego, gdyż w ogóle nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.”
  
  

Powyższe stanowisko znajduje również, zdaniem Wnioskodawcy, potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo Wnioskodawca wskazuje, iż stanowisko potwierdzające, iż sprzedaż wierzytelności własnych nie stanowi dla sprzedającego ani dostawy towarów ani świadczenia usług potwierdza:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 31 lipca 2009r. (sygn. IPPP2/443-564/09-2/SAP), w której uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, iż „w przypadku sprzedaży wierzytelności własnych nie wystąpi zarówno odpłatna dostawa towarów jak i odpłatne świadczenie usług";
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 6 lutego 2009r. (sygn. IPPP1-443-2041/08-2/BS), w której stwierdził, iż „uwzględniając powyższe, jak również przywołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi)."
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 czerwca 2008r. (sygn. IPPP1/443-608/08-4/SM), w której stwierdził, że „sprzedaż własnej wierzytelności na rzecz innego podmiotu gospodarczego nie podlega u sprzedawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług."
  
  

Mając na uwadze powyższe argumenty, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż sprzedaż wierzytelności własnych nie będzie stanowiła dla niego czynności opodatkowanej VAT, ponieważ nie stanowi ona ani dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 tej ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy.

W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności w formie cesji wierzytelności (przelewu wierzytelności) na osobę trzecią najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi.

Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż.

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca zajmuje się produkcją wyrobów metalowych dla przemysłu motoryzacyjnego. Prowadzi również działalność polegającą na wynajmie i dzierżawie nieruchomości.

W celu reorganizacji prowadzonej działalności Wnioskodawca planuje sprzedaż środków trwałych tj. maszyn, urządzeń, środków transportu służących działalności produkcyjnej (dalej: „środki trwałe") oraz część wierzytelności własnych Wnioskodawcy, wynikających ze sprzedaży towarów i usług. Spółka przeniesie również na nabywcę, odpłatnie, prawa i obowiązki z tytułu zawartych, przez Wnioskodawcę umów leasingu.

Transakcją nie będą objęte nieruchomości gruntowe, prawo wieczystego użytkowania gruntów, budynki, budowle służące działalności produkcyjnej tj. nieruchomości gruntowe i prawo wieczystego użytkowania, na których zlokalizowane są budynki i budowie służące działalności produkcyjnej np. budynki, w których zlokalizowane są maszyny i urządzenia wykorzystywane w produkcji wyrobów metalowych („Nieruchomości"). Nieruchomości będą używane przez nabywcę środków trwałych służących działalności produkcyjnej, na podstawie zawartej z Wnioskodawcą umowy (np. umowy dzierżawy). Przedmiotem transakcji nie będą również inne nieruchomości Wnioskodawcy tj. te, które Wnioskodawca wynajmuje lub dzierżawi jako wynajmujący lub wydzierżawiający.

W związku ze sprzedażą środków trwałych służących działalności produkcyjnej (maszyny, urządzenia, środki transportu) pracownicy świadczący do tej pory pracę na rzecz Wnioskodawcy z wykorzystaniem tych urządzeń, maszyn, środków transportu, staną się pracownikami nabywcy środków trwałych. Podobnie pracownikami nabywcy stanie się również większość dotychczasowych pracowników „umysłowych” zatrudnionych przez Wnioskodawcę (np. pracownicy działu sprzedaży, zakupów, księgowości, kadr, itd.). Pracownikami Wnioskodawcy pozostaną jednak pracownicy zajmujący się wynajmem nieruchomości.

Zgodnie z zamierzeniami Spółki planowana transakcja nie będzie obejmowała:

• nazwy przedsiębiorstwa Spółki,
• zapasów Spółki.
• części wierzytelności Spółki (poza wymienionymi powyżej),
• części praw i obowiązków wynikających z umów zawartych przez Spółkę (poza wymienionymi powyżej przenoszonymi odpłatnie prawami i obowiązkami wynikającymi z umów leasingu),
• zobowiązań Spółki,
• patentów i innych praw własności przemysłowej Spółki.
• majątkowych praw autorskich Spółki,
• tajemnicy przedsiębiorstwa Spółki,
• ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Spółkę.
  
  

Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych nie stanowi dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Pozostaje ona zatem poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.