INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz.770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 04.05.2010r. (data wpływu 14.06.2010r.), uzupełnione pismem z dnia 10.08.2010r. (data wpływu 12.08.2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Wnioskodawcę usług, określenie właściwej podstawy opodatkowania oraz momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczonych usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14.06.2010r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Wnioskodawcę usług, określenie właściwej podstawy opodatkowania oraz momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczonych usług. Wniosek zawierał braki w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym. W związku z czym tut. Organ podatkowy pismem z dnia 03.08.2010r. znak IPPP2/443-394/10-2/MM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o powyższe braki. Wniosek został uzupełniony w terminie prawidłowym.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Stowarzyszenie zgodnie ze swoim statutem zrzesza wydawców posiadających udokumentowany dorobek w zakresie wydawnictw prasowych, publicystycznych, reportażowych, fotograficznych, graficznych, literackich, naukowych, popularno-naukowych encyklopedycznych oraz albumowych, jak również organizacje, których statutowym celem jest reprezentacja wydawców ochrona ich praw. Wśród celów statutowych Stowarzyszenia jest zbiorowe zarządzanie i ochrona praw autorskich członków Stowarzyszenia oraz podmiotów, które powierzyły je Stowarzyszeniu. Zgodnie z postanowieniami statutu Stowarzyszenia sposobem realizacji jego celów statutowych jest w szczególności repartycja opłat z tytułu sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników jak również podejmowanie innych działań z zakresu zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Stowarzyszenie jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych posiada w tym względzie zezwolenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego uprawniające Stowarzyszenie do zbiorowego zarządzania prawami autorskimi do publikacji periodycznych oraz części publikacji periodycznych, posiadających samodzielne znaczenie w zakresie, w którym przysługują one wydawcom.

Zgodnie z art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych producenci i importerzy kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu, a także związanych z nimi czystych nośników są zobowiązani do uiszczania organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym między innymi na rzecz wydawców opłat w wysokości nie przekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników.

Zgodnie z art. 20¹ ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich są zobowiązani do uiszczania za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi opłat w wysokości do 3% wpływów z tej działalności na rzecz twórców oraz wydawców.

Zarówno opłaty o których mowa w art. 20 (w zakresie opłat od urządzeń reprograficznych i związanych z nimi czystych nośników) jak i opłaty, o których mowa w art. 20¹ ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przysługują w 50% wydawcom. Szczegółowe regulacje w zakresie poboru i dystrybucji wskazanych wyżej opłat (zwanych dalej „opłatami”) określają:

1. Rozporządzenie Ministra Kultury z 27 czerwca 2003r. w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych;
2. Rozporządzenie Ministra Kultury z 2 czerwca 2003r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów.
   
   

Zgodnie ze wskazanymi wyżej rozporządzeniami organizacją zbiorowego zarządzania uprawnioną do ich poboru, w części należnej wydawcom jest Stowarzyszenie x z siedzibą w x (zwane dalej „stowarzyszeniem inkasującym”). Stowarzyszenie inkasujące może przekazać innym organizacjom reprezentującym daną kategorię uprawnionych, część zainkasowanych przez nie opłat należną reprezentowanym przez organizację uprawnionym. Co prawda rozporządzenia wykonawcze nie przewidują wśród organizacji, którym organizacje uprawnione do inkasa opłat (w tym organizacja inkasująca) mogą przekazać część opłat organizacji reprezentujących wydawców prasy, niemniej jednak wykładnia celowościowa rozporządzeń musi prowadzić do wniosku, że Stowarzyszenie jest organizacją reprezentującą uprawnionych, w myśl postanowień rozporządzeń wykonawczych, o których mowa powyżej uprawnioną do uzyskania części opłat od organizacji inkasującej.

Organizacja inkasująca dokonuje podziału opłat na rzecz uprawnionych po potrąceniu kosztów inkasa i repartycji, udokumentowanych przez organizację inkasującą, przy czym prawo do potrącenia kosztów inkasa i repartycji poniesionych przez stowarzyszenie inkasujące wynika wprost ze wskazanych wyżej rozporządzeń wykonawczych do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy Stowarzyszeniem a organizacją inkasującą organizacja inkasująca przekazała Stowarzyszeniu część zainkasowanych przez siebie opłat, należną wydawcom prasy, przy czym kwota ta przekazana została w wysokości pomniejszonej o potrącone przez organizację inkasującą koszty inkasa i repartycji opłat.

Stowarzyszenie zamierza przystąpić do podziału kwoty opłat otrzymanej od organizacji inkasującej na rzecz wydawców prasy, przy czym zgodnie z wewnętrznymi regulacjami Stowarzyszenia jest ono uprawnione do potrącenia kosztów inkasa i repartycji opłat. Podstawę do dokonania czynności podziałowych stanowi § 8 rozporządzenia, o którym mowa w pkt a) powyżej oraz § 10 rozporządzenia, o którym mowa w pkt b) powyżej. W konsekwencji należy przyjąć, że Stowarzyszenie posiada wynikający z obowiązujących przepisów prawa bezpośredni obowiązek dokonania podziału kwot otrzymanych od organizacji inkasującej. Należy przy tym podkreślić, że kwotą które Stowarzyszenie przeznaczy do podziału na rzecz uprawnionych jest kwota otrzymana od organizacji inkasującej, pozostała po potrąceniu przez tą organizację poniesionych przez nią kosztów inkasa i repartycji.

Stowarzyszenie dokonując podziału, na podstawie wewnętrznych regulacji Stowarzyszenia dokona potrącenia własnych kosztów podziału z opłat przekazywanych przez siebie wydawcom.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy działalność Stowarzyszenia polegająca na podziale uzyskanych od organizacji inkasującej opłat i przekazywaniu ich na rzecz uprawnionych wydawców prasy stanowią świadczenie usług opodatkowanych podatkiem VAT...
2. Jeżeli odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca, czy właściwe jest określenie podstawy opodatkowania świadczonych przez Stowarzyszenie usług jako kwoty wynagrodzenia należnego Stowarzyszeniu od podmiotów uprawnionych (wydawców) na pokrycie kosztów prowadzonej przez Stowarzyszenie działalności w zakresie repartycji opłat, pomniejszonej o należny podatek...
3. Czy obowiązek podatkowy w podatku VAT w odniesieniu do opisanych usług, powstanie, zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w siódmym dniu licząc od dnia dokonania ostatecznego podziału opłat reprograficznych między podmioty uprawnione (wydawców), a tym samym ustalenia kwoty wynagrodzenia należnego Stowarzyszeniu od poszczególnych wydawców...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego Stowarzyszenie bierze udział w prawem ustanowionym systemie dystrybucji opłat na rzecz uprawnionych wydawców. Opłaty nałożone są na podmioty zobowiązane do ich uiszczania z mocy obowiązujących przepisów. Celem regulacji ustanawiających opłaty jest zrekompensowanie podmiotom uprawnionym (w tym wydawcom) uszczerbku, którego doznają w wyniku wykorzystania urządzeń reprograficznych do kopiowania utworów. Sposobem rekompensaty wprowadzonym przez ustawodawcę są należne twórcom i wydawcom z mocy prawa opłaty od podmiotów, które wprowadzają do obrotu lub posiadają urządzenia służące zwielokrotnianiu utworów.

Opłaty stanowią zatem nałożoną przepisami ustawy o prawie autorskim daninę, która ma na celu zrekompensowanie wydawcom potencjalnej możliwości eksploatacji utworów przez inne osoby. Stowarzyszenie nie udziela jakimkolwiek podmiotom praw do korzystania z utworów, ponieważ nie jest ich dysponentem. Jednocześnie zobowiązani do uiszczania opłat nie są w istocie korzystającymi z utworów, a jedynie podmiotami umożliwiającymi bezpośrednio lub pośrednio takie korzystanie. Opłaty mają więc charakter jednostronnej bezzwrotnej daniny, do zapłaty której dany podmiot jest zobowiązany, ale w związku z którą podmiot ten nie uzyskuje żadnej korzyści.

Na rekompensacyjny charakter opłat wskazał między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z 12 czerwca 2008r. (sygn. Akt V CSK 22/08) stwierdzając, że: ustanawiając art. 20 ust. 1 pkt 2 prawa autorskiego ustawodawca uznał, zgodnie ze współczesnymi tendencjami, za konieczne nałożenie na Przedsiębiorców, którzy zapewniają dostęp do urządzeń ułatwiających kopiowanie i tym samym przyczyniają się do wykorzystywania na dużą skalę utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego, obowiązku cywilnoprawnego przekazywania części swych przychodów za pośrednictwem określonych organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórcom i wydawcom. Przewidziane w art. 20 ust. 1 pkt 2 prawa autorskiego opłaty na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania stanowią kompensatę uszczerbku doznawanego przez twórców i wydawców na skutek kopiowania w ramach dozwolonego użytku osobistego”.

Wskazany wyżej charakter opłat reprograficznych powoduje, że Stowarzyszenie jako organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi bierze udział w dystrybucji opłat reprograficznych, przy czym rola Stowarzyszenia polega na odbiorze od organizacji inkasującej części opłat należnych wydawcom, dokonaniu podziału tej części opłat na poszczególnych wydawców według określonej metody, oraz wypłacie wydawcom obliczonych na ich rzecz należności z opłat, po potrąceniu kosztów poniesionych w celu podziału opłat. Stowarzyszenie zatrzymywać będzie zatem pewną część otrzymanych od organizacji inkasującej opłat w celu pokrycia własnych kosztów dystrybucji opłat.

Stowarzyszenie stoi na stanowisku, że w omawianym stanie faktycznym po rozpoczęciu działalności w zakresie podziału opłat otrzymanych od organizacji inkasującej świadczyć będzie na rzecz wydawców (podmiotów uprawnionych do uzyskania opłat) usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Usługi te polegają na pośredniczeniu w pobieraniu opłat, ich podziale i dystrybucji pomiędzy uprawnionych wydawców. Stowarzyszenie występuje zatem w roli inkasenta działającego na rzecz wydawców. Pobiera ono od organizacji inkasującej część opłat należnych podmiotom przez siebie reprezentowanym i przekazuje tą część opłat, po dokonaniu czynności podziałowych, według odpowiedniej metody uprawnionym. W związku ze świadczonymi usługami Stowarzyszenie zatrzymywać będzie część opłat na pokrycie poniesionych kosztów związanych z omawianą działalnością. Zatrzymane kwoty stanowią zdaniem Stowarzyszenia wynagrodzenie należne Stowarzyszeniu z tytułu świadczonych usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Z kolei świadczeniem usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest „każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.

Jak wynika z powyższej definicji świadczenia usług, dla jej spełnienia nie ma znaczenia fakt, iż obowiązek wykonywania określonych czynności wynika z mocy prawa.

Nie ulega wątpliwości, że czynności wykonywane przez Stowarzyszenie w zakresie pobierania oraz dystrybucji opłat reprograficznych powinny być zakwalifikowane jako świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT. W ocenie Stowarzyszenia w analizowanej sytuacji spełnione są przesłanki, które w myśl doktryny i orzecznictwa (w tym wielu orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości), przesądzają o potraktowaniu określonych świadczeń jako odpłatnego świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT. W szczególności zauważyć należy, że w omawianym stanie faktycznym:

1. istnieje jasno określona usługa (poboru i dystrybucji opłat reprograficznych);
2. istnieje beneficjent świadczonych usług (podmioty uprawnione do otrzymania opłat);
3. istnieje określone wynagrodzenie (część opłat zatrzymana przez Stowarzyszenie);
4. istnieje bezpośredni związek pomiędzy wynagrodzeniem i świadczoną usługą (podmioty uprawnione mogą domagać się od Stowarzyszenia wypełniania przewidzianych dla niego zadań);
5. istnieje wzajemność świadczeń polegająca na tym, że wydawcy odnoszą rzeczywistą korzyść z uzyskanego świadczenia, w zamian za które uiszczają wynagrodzenie (w praktyce Stowarzyszenie potrącać będzie wynagrodzenie z części opłat należnej każdemu wydawcy).
   
   

W świetle powyższych faktów, zdaniem Stowarzyszenia czynności polegające na pobieraniu opłat reprograficznych od organizacji inkasującej i podziale tych opłat między poszczególnych wydawców należy uznać za świadczenie usług polegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w zamian za które Stowarzyszenie otrzymywać będzie wynagrodzenie potrącane jako określona, przypadająca na jednego wydawcę wartość udziału w kosztach tej działalności poniesionych przez Stowarzyszenie.

Ad. 2

Biorąc pod uwagę wskazaną wyżej naturę świadczonych przez Stowarzyszenie usług, kwota potrącana przez Stowarzyszenie z dystrybuowanych opłat reprograficznych stanowi wynagrodzenie należne Stowarzyszeniu od poszczególnych wydawców z tytułu świadczonych usług, przy czym zapłata wynagrodzenia następuje w drodze jego potrącenia z kwoty opłat reprograficznych wypłacanych poszczególnym wydawcom.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. W opinii Stowarzyszenia w omawianym stanie faktycznym podstawą opodatkowania świadczonych przez Stowarzyszenie usług jest wyłącznie wartość wynagrodzenia należnego Stowarzyszeniu od poszczególnych wydawców, to jest kwota potrącona przez Stowarzyszenie z opłat, odpowiadająca kosztom poniesionym przez Stowarzyszenie na działalność w zakresie dystrybucji opłat reprograficznych. Kwota wynagrodzenia należnego od poszczególnych wydawców zostanie określona po dokonaniu podziału opłat reprograficznych otrzymanych od organizacji inkasującej na poszczególnych wydawców. Wówczas z wypłaconej każdemu wydawcy kwoty opłat zostanie potrącone wynagrodzenie Stowarzyszenia, które po pomniejszeniu o podatek VAT, stanowi podstawę opodatkowania świadczonych przez Stowarzyszenie usług.

Zdaniem Stowarzyszenia nie ma natomiast wpływu na podstawę opodatkowania usług Stowarzyszenia kwota kosztów inkasa i repartycji poniesiona i potrącona z opłat reprograficznych przez organizację inkasującą.

Ad. 3

W opinii Stowarzyszenia w opisanym stanie faktycznym zastosowanie będą miały ogólne zasady dotyczące określenia obowiązku podatkowego wynikające z art. 19 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w siódmym dniu, licząc od dnia wykonania usługi. Przedmiotowe usługi świadczone będą przez Stowarzyszenie na rzecz wydawców, będących podatnikami VAT, a zatem istnieje obowiązek wystawienia przez Stowarzyszenie faktury dokumentującej świadczenie usług.

Jako moment wykonania usługi, zdaniem Stowarzyszenia należy przyjąć datę ostatecznego ustalenia kwot opłat reprograficznych należnych poszczególnym wydawcom po dokonaniu podziału opłat uzyskanych od organizacji inkasującej. Wówczas będzie dopiero wykonana usługa Stowarzyszenia polegająca na poborze i podziale opłat reprograficznych. W tym również momencie znana będzie wysokość wynagrodzenia należnego Stowarzyszeniu od poszczególnych wydawców z tytułu świadczonych usług. Stowarzyszenie stoi na stanowisku, że powinno przyporządkować swoje wynagrodzenie do poszczególnych wydawców, na rzecz których dokonuje wypłaty pobranych opłat reprograficznych i wystawić na ich rzecz faktury VAT z tytułu świadczonych usług w terminie 7 dni od wskazanego wyżej momentu wykonania usługi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W niniejszej interpretacji odpowiedziano na wniosek w części dotyczącej opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Wnioskodawcę usług, a także określenie właściwej podstawy opodatkowania oraz momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczonych usług (pyt. nr 1, 2 i 4 przedmiotowego wniosku). Rozstrzygnięcie dotyczące zastosowania właściwej stawki podatku VAT dla świadczonych przez Wnioskodawcę usług (pyt. nr 3) zostało ujęte w odrębnej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację, w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.