INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 01 marca 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 01 marca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dnia 30 maja 2006r. na podstawie aktu notarialnego umowy darowizny wnioskodawca stał się właścicielem mieszkania. Skorzystał wtedy z ulgi podatkowej, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W dniu 19 września 2009r. wnioskodawca zawarł związek małżeński i planuje powiększenie rodziny. Dlatego konieczna stała się poprawa warunków mieszkaniowych poprzez kupno nowego, większego mieszkania. Na zakup nowego mieszkania wnioskodawca wraz z żoną wziął kredyt hipoteczny. Kluczowym warunkiem zabezpieczenia materialnego przy ubieganiu się o kredyt była sprzedaż mieszkania nabytego w darowiźnie. Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania została podpisana 21 grudnia 2009r. Nowy lokal mieszkalny na podstawie aktu notarialnego wnioskodawca nabył wraz z żoną w dniu 28 grudnia 2009r. Sprzedaż nieruchomości nabytej w darowiźnie sfinalizowana został aktem notarialnym w dnia 9 lutego 2010r. Wszystkie środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania nabytego w darowiźnie wnioskodawca przeznaczy na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup mieszkania nabytego wraz z żoną.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku ze sprzedażą mieszkania przed upływem 5 lat od jego nabycia aktem darowizny, zachowana zostanie ulga podatkowa o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn...

Zdaniem wnioskodawcy w związku z zawarciem małżeństwa i planowanym powiększeniem rodziny zmiana warunków mieszkaniowych jest konieczna. Umowa sprzedaży mieszkania nabytego w darowiźnie została zawarta przed podpisaniem aktu notarialnego potwierdzającego zakup nowej nieruchomości. W związku z faktem, że intencją rodziców wnioskodawcy, od których otrzymał mieszkanie, było zapewnienie mu samodzielnego mieszkania, wnioskodawca uważa, że skoro cała kwota uzyskana ze sprzedaży ww. mieszkania zostanie przekazana na spłatę kredytu hipotecznego, który został zaciągnięty na zakup nowej nieruchomości, to ulga podatkowa powinna zostać utrzymana. Dla rodziny wnioskodawcy ewentualny podatek stanowi znaczne obciążenie finansowe; o tą kwotę trzeba pomniejszyć sumę, która zostanie przeznaczona na spłatę kredytu hipotecznego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Ponieważ nabycie ww. lokalu mieszkalnego (nieruchomości) w drodze darowizny nastąpiło 30 maja 2006r tj., przed 01 stycznia 2007r., w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2007r., z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, który w przedstawionym stanie faktycznym nie ma zastosowania.

W myśl z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006r., podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Ulga, o której mowa w ust. 1 art. 16 ww. ustawy przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki (art. 16 ust. 2 ww. ustawy):

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4, t.j. posiadają obywatelstwo polskie lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy,
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego,
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu,
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
   2. od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
   
   

Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą zamieszkiwać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

Zgodnie z art. 16 ust. 7 powołanej powyżej ustawy, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Zaznaczyć należy, iż obie przesłanki muszą wystąpić łącznie.

W świetle przytoczonego wyżej przepisu, podstawą uzasadniającą zbycie lokalu może być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika, która powoduje konieczność zmiany warunków (miejsca) zamieszkania. Konieczność w rozumieniu art. 16 tejże ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową, gdy chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany.

Za przesłankę uzasadniającą zbycie lokalu mieszkalnego w świetle omawianej ustawy uznać należy trudne warunki materialne podatnika w sytuacji, gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży mieszkania na zakup lokalu o mniejszej powierzchni i z mniejszym czynszem, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika. Okolicznością uzasadniającą konieczność zmiany warunków mieszkaniowych jest też stan zdrowia, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w lokalu nabytym w drodze darowizny, a także trudna sytuacja życiowa, rodzinna, która wymaga poprawy, zmiany.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca w 2009r. wstąpił w związek małżeński. Małżonkowie planują powiększenie rodziny i podjęli decyzję o zakupie większego mieszkania. Na zakup nowego mieszkania wzięli kredyt hipoteczny. Warunkiem uzyskania kredytu była sprzedaż mieszkania nabytego przez wnioskodawcę w darowiźnie. Nowy lokal mieszkalny wnioskodawca nabył wraz z żoną w grudniu 2009r. Sprzedaż nieruchomości nabytej w darowiźnie sfinalizowana została w lutym 2010r. Wszystkie środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania nabytego w darowiźnie wnioskodawca przeznaczy na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup większego mieszkania.

W powołanym wyżej art. 16 ust. 7 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawodawca stwierdził, że jedynie „uzasadniona konieczność” zmiany warunków mieszkaniowych pozwala na zachowanie prawa do ulgi przewidzianej w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie wystarcza zatem dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Stosując wykładnię językową, pojęcie „konieczność” oznacza nieodzowność, przymus lub, że coś jest nieuchronne, nie dające się uniknąć. Zatem konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik. Opisana we wniosku sytuacja życiowa wnioskodawcy, jej zmiana, zawarcie związku małżeńskiego, planowanie powiększenia rodziny, zapewnienie warunków do wychowywania dzieci, nie stanowią przesłanki konieczności zmiany warunków mieszkaniowych, w rozumieniu powołanego powyżej przepisu. Zmiana ta jest efektem realizacji określonych planów życiowych, a nie konieczności życiowej, w jakiej znalazł się wnioskodawca.

Reasumując, stwierdza się, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku wnioskodawca nie spełnia pierwszego z warunków do zachowania tzw. ulgi mieszkaniowej, t.j. konieczności zmiany warunków mieszkaniowych. Ponieważ przesłanki do zachowania powyższej ulgi muszą wystąpić łącznie, to fakt niespełnienia pierwszego warunku jest wystarczający do utraty tej ulgi podatkowej. Przy czym nie można zgodzić się z wnioskodawcą, że zbycie lokalu mieszkalnego nabytego w drodze darowizny nastąpiło przed nabyciem nowego lokalu mieszkalnego. Jak bowiem wynika z wniosku nabycie nowego lokalu nastąpiło w dniu 28 grudnia 2009r., natomiast zbycia poprzedniego lokalu mieszkalnego (darowanego) dokonano w dniu 09 lutego 2010r. Wcześniej zawarto jedynie umowę przedwstępną, która to umowa nie jest umową przenoszącą własność, tym samym w wyniku jej zawarcia nie dochodzi do zbycia. Ta okoliczność nie ma jednak znaczenia w przedmiotowym przypadku i tym samym nie została poddana ocenie wobec braku spełnienia przesłanki uzasadniającej konieczność zmiany warunków mieszkaniowych.

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że katalog zwolnień podatkowych wymienionych w art. 16 ww. ustawy jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn podlega m.in. nabycie własności rzeczy i praw majątkowych na wskazanych w przepisie warunkach. Zachowanie prawa do tegoż zwolnienia przysługuje również na warunkach ściśle przepisem określonych. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 16 ust. 7 w związku z art. 16 ust. 1 ww. ustawy jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie NSA, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy stanowiące ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca. Oznacza to, iż osoby, które chcą skorzystać ze zwolnień wymienionych w ustawach podatkowych, w tym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn muszą ściśle wypełnić warunki wskazane przez ustawodawcę. Literalne brzmienie art. 16 ust. 7 w związku z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozostawia wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie warunki do zachowania prawa do ulgi nie zostały spełnione. Bowiem fakt zamieszkiwania 2 osób (wnioskodawcy i jego żony) nawet w małym mieszkaniu nabytym w darowiźnie, które dopiero planują powiększenie rodziny, nie jest wystarczający do uznania, że w przedmiotowej sprawie zaszła „uzasadniona konieczność” zmiany warunków mieszkaniowych.

Zatem stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.