INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 767/09 – stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2009 r. (data wpływu 12 lutego 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 kwietnia 2009 r. (data wpływu 20 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy gruntu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy gruntu. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 16 kwietnia 2009 r. (data wpływu 20 kwietnia 2009 r.) o informacje doprecyzowujące opisane zdarzenie przyszłe.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 14 lipca 2003 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej nabyła do majątku wspólnego udział w nieruchomości gruntowej, rolnej na podstawie umowy nowacji i przeniesienia własności nieruchomości, w wyniku której dłużnik w celu umorzenia zobowiązania pieniężnego wynikającego z wcześniej zawartej umowy pożyczki z Zainteresowaną przeniósł udział w przedmiotowej nieruchomości, a Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem wyraziła na to zgodę (umowa nowacji).

Następnie, w dniu 12 kwietnia 2005 r., dokonano częściowego zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości w ten sposób, że Zainteresowana wraz z małżonkiem w wyniku tej czynności otrzymała na wyłączną własność nieruchomość składającą się z 6 wydzielonych geodezyjnie działek oraz udziały w dwóch kolejnych nieruchomościach powstałych wskutek podziału, z których każda składa się z dwóch wydzielonych geodezyjnie działek.

W roku 2008 między innymi dla przedmiotowych nieruchomości organ administracji samorządowej uchwalił studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, w którym przedmiotowe nieruchomości zostały przeznaczone odpowiednio pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne i drogi. Dla przedmiotowych nieruchomości do chwili obecnej nie został sporządzony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

W uzupełnieniu wskazano, że nieruchomość przez cały okres jej władania, tj. od lipca 2003 r. nie była w żaden sposób wykorzystywana, szczególnie w działalności gospodarczej, w tym rolniczej w rozumieniu ustawy o VAT. Wnioskodawczyni nie posiadała i nie posiada statusu rolnika ryczałtowego. Przedmiotowy grunt nie był udostępniany odpłatnie, bądź nieodpłatnie innym osobom. Zainteresowana nie posiada innych gruntów, które w przyszłości mogłaby sprzedać. Powodem przedmiotowej dostawy jest pogarszająca się sytuacja finansowa i konieczność pokrywania bieżących wydatków. Sprzedawana nieruchomość będzie w momencie transakcji niezabudowana. Wnioskodawczyni nie ponosiła żadnych nakładów na ulepszenie budynków, budowli lub ich części.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż w chwili obecnej przedmiotowych nieruchomości w całości, bądź poszczególnych działek, rodzić będzie obowiązek w podatku VAT...

Zdaniem Wnioskodawczyni, fakt sprzedaży wydzielonych nieruchomości w sposób opisany w niniejszym wniosku, nie czyni jej podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Towarami, w myśl przepisu art. 2 pkt 6 cyt. ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Art. 7 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ww. ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcie podatnika w ww. ustawie o podatku od towarów i usług, zostało zdefiniowane w art. 15 ust. 1, zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym pojęcie działalności gospodarczej obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność zastała wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ww. ustawy).

Powyższe oznacza, że dostawa towarów (w tym przypadku gruntów) podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy do czynienia mamy z podatnikiem VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Kryterium prowadzenia działalności gospodarczej wyłącza z grona podatników podatku VAT osoby fizyczne, w przypadku gdy dokonują one dostawy towarów. Niezbędnym do uznania dostawy towarów za działalność gospodarczą jest, aby w momencie jej dokonania podatnik miał zamiar dokonywać czynności wielokrotnie. Jeżeli podatnik dokonuje sprzedaży gruntu przeznaczonego pod zabudowę, a okoliczności nie wskazują, że czynności te wykonywane są z zamiarem ich ponawiania (kontynuowania) i nie zmierzają do nadania im stałego (zorganizowanego) charakteru, to nie można stwierdzić, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu wyżej wskazanym.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży. Sprzedaż nawet kilkakrotna przedmiotów z majątku prywatnego osoby fizycznej, które nie są powiązane z działalnością gospodarczą oraz nie były nabyte w celu ich odsprzedaży, nie ma charakteru handlowego podlegającego opodatkowaniu.

Podatnikiem w obrocie nieruchomościami byłby podmiot, który jest handlowcem i obraca częstotliwie budynkami, lokalami lub gruntami. Czynności podlegające opodatkowaniu wykonane przez podmiot niewystępujący w tym przypadku w charakterze podatnika pozostają poza zakresem opodatkowania. Przedmiotowa nieruchomość nie została nabyta z zamiarem jej odsprzedaży, lecz w celu zaspokojenia roszczeń wynikających z wcześniej zawartej umowy pożyczki. Nic nie wskazuje na to, że planując dokonanie sprzedaży działek, Wnioskodawczyni będzie działała w charakterze handlowca. Nie można bowiem stwierdzić, że nabyła działkę w celu odsprzedaży, ponieważ pochodzi ona z majątku osobistego, otrzymanego w ramach datio in solutum.

W związku z powyższym, sprzedaż działek przez Wnioskodawczynię nie będzie stanowiła działalności gospodarczej z uwagi na fakt, iż transakcja nie ma charakteru zarobkowego, lecz związana jest z przysługującym Podatnikowi prawem do rozporządzania własnym majątkiem.

Ponadto Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej, z którą przedmiotowa nieruchomość byłaby związana. Oznacza to zatem działanie Wnioskodawczyni w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni wskazuje orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym m. in. wyroki:

1. WSA w Szczecinie z dnia 24 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Sz 826/07, zgodnie z którym „osoba fizyczna, która sprzeda kilka działek, nie staje się z tego powodu podatnikiem VAT, ponieważ nie prowadzi działalności gospodarczej" (Wspólnota 2008/21/44),
2. NSA w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, zgodnie z którym „przepisy art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) powinny być rozumiane w ten sposób, że warunkiem sine qua non uznania, iż dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku VAT jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód. To w świetle art. 4 ust. 1 i ust. 2 Dyrektywy, z tytułu wykonania takiej czynności dany podmiot nie może być uznany za podatnika VAT i to bez wzglądu na to, czy czynność tę wykonuje jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy, czy też wielokrotnie”,
3. WSA we Wrocławiu z dnia 17 kwietnia 2007 r., syng. akt I SA/Wr 123/07, zgodnie z którym „nie zawsze zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy będzie skutkował uzyskaniem statusu podatnika VAT. Celem ustawodawcy było obciążenie tym podatkiem podmiotów profesjonalnych” (Rejent 2007/5/182),
4. WSA w Warszawie z dnia 21 lutego 2007 r., sygn. akt II SA/Wa 4176/06 (Lex 322257), zgodnie z którym kryterium działalności gospodarczej wyklucza z grona podatników VAT osoby fizyczne i instytucje nieprowadzące działalności gospodarczej, nawet jeśli wykonują czynności dostawy towarów.
   
   

W dniu 27 kwietnia 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną nr ILPP1/443-192/09-4/MT, w której stwierdził, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2009 r. (data wpływu 12 lutego 2009 r.) jest nieprawidłowe. Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wniesiono w dniu 18 maja 2009 r., zaś odpowiedzi na ww. wezwanie udzielono pismem z dnia 15 czerwca 2009 r. nr ILPP1/443/W-51/09-2/HMW (skutecznie doręczonym w dniu 30 czerwca 2009 r.).

W dniu 31 lipca 2009 r. wpłynęła do tut. Organu skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie zaskarżonej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 767/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację i zasądził od Ministra Finansów na rzecz Strony skarżącej kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 767/09 – stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Z kolei art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem, w przedmiotowej sprawie podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności handlowej.

Podkreślić przy tym należy, że zwłaszcza w przypadku działalności gospodarczej w zakresie handlu, zamiar częstotliwego wykonywania czynności ujawniony być musi już w momencie nabycia towaru, a nie w momencie jego sprzedaży. Nie można pominąć, że pod pojęciem „handel” należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. Jeżeli zatem dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonania takiej czynności i to bez względu na to, czy czynność tę wykonał jednorazowo ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy.

Taka właśnie sytuacja występuje w przypadku sprzedaży przez osobę fizyczną majątku prywatnego. Sprzedaż majątku nabytego na własne potrzeby, a nie z przeznaczeniem do działalności handlowej, zarówno w całości, jak i w częściach, jednemu lub wielu nabywcom, z zyskiem lub bez, nie może być uznana za działalność handlową ze skutkiem w postaci uznania tej osoby za podatnika VAT.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż w dniu 14 lipca 2003 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej nabyła do majątku wspólnego udział w nieruchomości gruntowej, rolnej na podstawie umowy nowacji i przeniesienia własności nieruchomości, w wyniku której dłużnik w celu umorzenia zobowiązania pieniężnego wynikającego z wcześniej zawartej umowy pożyczki z Zainteresowaną przeniósł udział w przedmiotowej nieruchomości, a Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem wyraziła na to zgodę (umowa nowacji). Następnie, w dniu 12 kwietnia 2005 r., dokonano częściowego zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości w ten sposób, że Zainteresowana wraz z małżonkiem w wyniku tej czynności otrzymała na wyłączną własność nieruchomość składającą się z 6 wydzielonych geodezyjnie działek oraz udziały w dwóch kolejnych nieruchomościach powstałych wskutek podziału, z których każda składa się z dwóch wydzielonych geodezyjnie działek.

W roku 2008 między innymi dla przedmiotowych nieruchomości organ administracji samorządowej uchwalił studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, w którym przedmiotowe nieruchomości zostały przeznaczone odpowiednio pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne i drogi. Dla przedmiotowych nieruchomości do chwili obecnej nie został sporządzony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

W uzupełnieniu wskazano, że nieruchomość przez cały okres jej władania, tj. od lipca 2003 r. nie była w żaden sposób wykorzystywana, szczególnie w działalności gospodarczej, w tym rolniczej w rozumieniu ustawy o VAT. Wnioskodawczyni nie posiadała i nie posiada statusu rolnika ryczałtowego. Przedmiotowy grunt nie był udostępniany odpłatnie, bądź nieodpłatnie innym osobom. Powyższe dowodzi, iż wskazany grunt nie był wykorzystywany w celach zarobkowych.

Ponadto, Zainteresowana nie posiada innych gruntów, które w przyszłości mogłaby sprzedać. Powodem przedmiotowej dostawy jest pogarszająca się sytuacja finansowa i konieczność pokrywania bieżących wydatków. Sprzedawana nieruchomość będzie w momencie transakcji niezabudowana. Wnioskodawczyni nie ponosiła żadnych nakładów na ulepszenie budynków, budowli lub ich części.

Grunt spełnia definicję towaru, wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

W przedmiotowej sprawie Zainteresowanej nie można jednak uznać za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Nic nie wskazuje na to, aby dokonując planowanej sprzedaży nieruchomości gruntowej Wnioskodawczyni działała w charakterze handlowca. Pod pojęciem handel należy bowiem rozumieć dokonywanie w sposób zorganizowany zakupów towarów w celu ich odsprzedaży. W analizowanej sprawie nie można stwierdzić, że grunt został nabyty w celu odsprzedaży, ponieważ pochodzi z majątku nabytego dla celów prywatnych i sprzedawanego z uwagi na pogarszającą się sytuację finansową.

Reasumując, Wnioskodawczyni dokonując transakcji sprzedaży gruntu nabytego na cele prywatne, nie wykorzystywanego w działalności gospodarczej, nie będzie działała w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej. Tym samym, dostawa przedmiotowej nieruchomości gruntowej nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.