INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2009r. (data wpływu 31 lipca 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT rekompensaty za utracony dochód z tytułu odstąpienia od umowy najmu oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 lipca 2009r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT rekompensaty za utracony dochód z tytułu odstąpienia od umowy najmu oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca od dnia 1 marca 2003r. prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna opodatkowana na zasadach ogólnych. Jest również czynnym podatnikiem podatku VAT. Podstawową działalnością Wnioskodawcy jest sprzedaż oraz serwis maszyn i urządzeń czyszczących. Wnioskodawca wskazał, że prowadzi działalność wyłącznie opodatkowaną.

W dniu 2 września 2008r. nabył nieruchomość do celów prowadzonej działalności gospodarczej.

Jest to prawo wieczystego użytkowania gruntu wraz z zabudowaniami (budynek biurowo-magazynowy i pawilon usługowy).

W księdze wieczystej tej nieruchomości istnieje zapis, że podmiot (spółka z o.o.) ma zagwarantowane prawo najmu tej nieruchomości do dnia 31 maja 2012r. W sytuacji kiedy Wnioskodawca stał się właścicielem wynajmowanej nieruchomości wystąpił konflikt interesów. Ponieważ nieruchomość została zakupiona od Syndyka Masy Upadłościowej innego podmiotu zgodnie z zapisem w księdze wieczystej z jednej strony stał się wynajmującym a z drugiej najemcą nieruchomości, która jest jego własnością.

W związku z powyższym Wnioskodawca zaproponował dotychczasowemu pierwszemu najemcy (spółce z o.o.) zapłatę rekompensaty za utracony dochód w zamian za odstąpienie od umowy najmu. Zapłata rekompensaty nastąpi na podstawie wystawionej przez spółkę faktury, a symbol usługi pod jakim ją sklasyfikowano to 68.20.12.0.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy spółka, która ma prawo najmu może wystawić fakturę za rekompensatę od odstąpienia od umowy najmu...
2. Czy faktura będzie opodatkowana podatkiem VAT, jeśli tak to czy Wnioskodawca ma prawo go odliczyć...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Kontrahent (spółka z o.o.) powinien wystawić fakturę obciążeniową dla firmy Wnioskodawcy o treści: "rekompensata za odstąpienie od umowy najmu", wyliczając jej kwotę na podstawie kalkulacji utraconych zysków, co stanowić będzie załącznik do faktury.
2. Kwota faktury na rekompensatę za utracone korzyści nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

W myśl art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o VAT, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność (świadczona usługa) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Zgodnie z art. 29 cyt. ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia od nabywcy. Obrót zmniejsza się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Przepisy podatkowe nie zawierają definicji rekompensaty za utracone korzyści, czy też odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 K.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 K.c.).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Ze zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku wynika, iż w dniu 2 września 2008r. Wnioskodawca nabył nieruchomość do celów prowadzonej działalności gospodarczej.

Jest to prawo wieczystego użytkowania gruntu wraz z zabudowaniami (budynek biurowo-magazynowy i pawilon usługowy). W księdze wieczystej tej nieruchomości istnieje zapis, że podmiot (spółka z o.o.) ma zagwarantowane prawo najmu tej nieruchomości do dnia 31 maja 2012r. W sytuacji kiedy Wnioskodawca stał się właścicielem wynajmowanej nieruchomości wystąpił konflikt interesów. Ponieważ nieruchomość została zakupiona od Syndyka Masy Upadłościowej innego podmiotu zgodnie z zapisem w księdze wieczystej z jednej strony stał się wynajmującym a z drugiej najemcą nieruchomości, która jest jego własnością. W związku z powyższym Wnioskodawca zaproponował dotychczasowemu pierwszemu najemcy (spółce z o.o.) zapłatę rekompensaty za utracony dochód w zamian za odstąpienie od umowy najmu. Zapłata rekompensaty nastąpi na podstawie wystawionej przez spółkę faktury, a symbol usługi pod jakim ją sklasyfikowano to 68.20.12.0.

Analizując przedstawione zdarzenie przyszłe w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, iż opisane przez Wnioskodawcę czynności wypełniają definicję usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że co do zasady obowiązek pokrycia szkody powstaje z uwagi na dokonanie czynności zabronionej (ex delicto) lub w wyniku niewykonania lub nieprawidłowego wykonania postanowień umowy (ex contracto). Decydujące znaczenie dla oceny skutków prawnych umów w stosunkach pomiędzy stronami ma ich treść, a nie nazwa.

Należy zauważyć, że Wnioskodawca nie zawarł z pierwszym najemcą - Spółką z o.o. umowy najmu przedmiotowej nieruchomości. Wypłata rekompensaty nie będzie zatem wykonaniem umowy w zakresie zapłaty kary umownej lecz jedynie propozycją Wnioskodawcy wypłaty na rzecz Spółki z o.o. rekompensaty za utracony dochód w zamian za odstąpienie od tej umowy najmu.

Zatem w ocenie tut. organu, w opisanym zdarzeniu przyszłym otrzymana kwota rekompensaty nie będzie posiadała cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż nie zaistniały okoliczności (brak umowy najmu przedmiotowej nieruchomości pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką z o.o.), które w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania.

Niezależnie bowiem od użytej przez Wnioskodawcę nomenklatury, propozycja zapłaty przez Wnioskodawcę rekompensaty za utracony dochód w zamian za odstąpienie Spółki o.o. od umowy najmu będzie w rzeczywistości wynagrodzeniem za świadczoną przez Spółkę z o.o. usługę (odstąpienia od tej umowy najmu), dającą Spółce z o.o. oraz wypłacającemu je podmiotowi wyraźne i bezpośrednie korzyści.

Spółka z o.o. uzyska bowiem określoną kwotę pieniędzy tytułem zapłaty za utracony dochód w zamian za odstąpienie od umowy najmu, Wnioskodawca uzyska również dodatkowe korzyści (zyski) w postaci udostępnienia mu przedmiotowej nieruchomości w celu jej eksploatacji i czerpania zysków we własnym zakresie.

Pomiędzy Wnioskodawcą i Spółką z o.o. zaistnieje zatem relacja zobowiązaniowa, którą należy traktować jako wzajemne świadczenie usługi za wynagrodzeniem.

Świadczeniem usług jest bowiem każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zależności, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania.

W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona przez Wnioskodawcę kwota pieniędzy tytułem zapłaty za utracony dochód w zamian za odstąpienie od umowy najmu związana jest z określonym zachowaniem Spółki z o.o. (odstąpieniem od umowy najmu), a zatem ze świadczeniem usługi przez tą Spółkę, która w zamian za odstąpienie od ww. umowy najmu otrzyma opisane wynagrodzenie.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 41 ust. 13 ww. ustawy, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę.

Reasumując, zapłatę przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki z o.o. rekompensaty za utracony dochód w zamian za odstąpienie od umowy najmu nie będzie można uznać za odszkodowanie w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, lecz należy je traktować jako formę wynagrodzenia za świadczenie usługi, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, według stawki podstawowej 22%.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie usługa, za świadczenie której Spółka z o.o. otrzyma wynagrodzenie zwane rekompensatą za utracony dochód w zamian za odstąpienie od umowy najmu, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych 22% stawką podatku od towarów i usług oraz winna być udokumentowana fakturą VAT wystawioną przez Spółkę z o.o. na rzecz nabywcy usługi – tj. Wnioskodawcy.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1, zgodnie z którym, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, kontrahent (Spółka z o.o.) powinien wystawić fakturę obciążeniową dla firmy Wnioskodawcy należało zatem uznać za prawidłowe. Za nieprawidłowe natomiast należało uznać stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2, zgodnie z którym faktura na rekompensatę za utracone korzyści nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odnośnie wskazanej we wniosku ORD-IN w pytaniu nr 2 kwestii prawa do odliczenia przez Wnioskodawcę podatku naliczonego z wystawionej przez kontrahenta faktury VAT, stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

1. z tytułu nabycia towarów i usług,
2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

-z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje zatem wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m. in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zatem w myśl powyższych przepisów, Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego z wystawionej przez kontrahenta (Spółkę z o.o.) faktury VAT dokumentującej zapłatę przez Wnioskodawcę rekompensaty za utracony dochód w zamian za odstąpienie Spółki z o.o. od umowy najmu, w takim zakresie, w jakim wyświadczenie tej usługi przez kontrahenta będzie związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych.

W związku z powyższym oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, należało je uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto należy zauważyć, że stosowana dla celów podatku VAT do dnia 31 grudnia 2009r., Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU), wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów dnia 18 marca 1997r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) - (Dz. U. Nr 42, poz. 264 ze zm.), nie zawiera wskazanego przez Wnioskodawcę symbolu PKWiU 68.20.12.0.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.