Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/423-1107/12/JD
z 30 listopada 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 3 lipca 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2012 r. (wpływ do tut. Biura 30 sierpnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w przypadku dobrowolnego umorzenia akcji za wynagrodzeniem równym wartości nominalnej umarzanych akcji, a niższym niż ich wartość rynkowa, do wynagrodzenia otrzymanego z tego tytułu znajdzie zastosowanie art. 11 ust. 1 w zw. z ust. 4 oraz art. 9a ust. 1 i 2 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 sierpnia 2012 r. do tut. Biura wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w przypadku dobrowolnego umorzenia akcji za wynagrodzeniem równym wartości nominalnej umarzanych akcji, a niższym niż ich wartość rynkowa, do wynagrodzenia otrzymanego z tego tytułu znajdzie zastosowanie art. 11 ust. 1 w zw. z ust. 4 oraz art. 9a ust. 1 i 2 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej także „Spółka”). Spółka posiada 100% akcji spółki Q.. Akcje te zostały objęte przez Wnioskodawcę w zamian za wkłady pieniężne, przy czym cena emisyjna, po jakiej Spółka obejmowała akcje, przekraczała wartość nominalną tych akcji (agio).

W przyszłości Q. zamierza przeprowadzić dobrowolne umorzenie akcji za wynagrodzeniem. W związku z tym Spółka w zamian za posiadane akcje Q. otrzyma wynagrodzenie w formie pieniężnej odpowiadające wartości nominalnej akcji Q.. Planuje się, że wynagrodzenie z tytułu umorzenia tych akcji będzie równe ich wartości nominalnej, przy czym może ono być niższe od ich wartości rynkowej (przy założeniu, że wartość rynkowa umarzanych akcji będzie wyższa od ich wartości nominalnej).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku dobrowolnego umorzenia akcji Q. za wynagrodzeniem równym wartości nominalnej umarzanych akcji, a niższym niż ich wartość rynkowa, do wynagrodzenia otrzymywanego z tego tytułu przez Spółkę znajdzie zastosowanie art. 11 ust. 1 w zw. z ust. 4 oraz art. 9a ust. 1 i 2 lub art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP?

Zdaniem Spółki, w przypadku dobrowolnego umorzenia akcji Q. za wynagrodzeniem równym wartości nominalnej umarzanych akcji, a niższym niż wartość rynkowa umarzanych akcji, do wynagrodzenia otrzymywanego z tego tytułu przez Spółkę zarówno art. 11 ust. 1 w zw. z ust. 4 oraz art. 9a ust. 1 i 2 jak i art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP nie znajdą zastosowania.

Dobrowolne umorzenie akcji za wynagrodzeniem uregulowane zostało w ustawie z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm. - zwanej dalej „k.s.h."). Zgodnie z art. 359 § 1 k.s.h., akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. W myśl natomiast art. 359 § 2 k.s.h., umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego.

Z punktu widzenia ustawy o PDOP, wynagrodzenie z tytułu dobrowolnego umorzenia akcji stanowi obecnie dla akcjonariusza (w tym przypadku dla Spółki) przychód podatkowy rozliczany indywidualnie na zasadach ogólnych.

Ustawa o PDOP przewiduje dwie sytuacje, w których organy podatkowe uprawnione są do oszacowania dochodu/przychodu do wartości rynkowej przedmiotu transakcji. Regulacje te zawarte są w art. 14 ust. 1 oraz w art. 11 ust. 1 ustawy o PDOP.

Stosownie do art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o PDOP, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. Z kolei, zgodnie z art. 11 ust. 1 w zw. z ust. 4 ustawy o PDOP, jeżeli podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań. Co więcej, zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy o PDOP, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takich transakcji.

Zdaniem Spółki, regulacje powyższe nie znajdą jednak zastosowania do przychodu w postaci otrzymywanego przez Spółkę wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia posiadanych przez Spółkę akcji w Q..

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w przedmiotowej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 14 ustawy o PDOP. Przepis ten odwołuje się do szacowania przychodu podatnika w sytuacji, gdy w danej transakcji występuje cena sprzedaży. Jak wynika z powołanych powyżej regulacji k.s.h. w przypadku zbycia akcji w celu ich umorzenia, akcjonariuszowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości ustalonej w uchwale walnego zgromadzenia. K.s.h. nie posługuje się przy tym terminem „cena”, ale terminem „wynagrodzenie”. W kontekście umorzenia udziałów nie można zatem mówić o „cenie". Stosownie do art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm. - zwanej dalej „k.c”) cena jest elementem umowy sprzedaży - sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Określone przepisami k.s.h. dobrowolne umorzenie udziałów może natomiast nastąpić za „wynagrodzeniem”. Termin „wynagrodzenie” nie jest jednak tożsamy z „ceną”. Zgodnie z objaśnieniem zawartym w Słowniku języka polskiego, pojęcie „cena” oznacza „wartość przedmiotu wyrażoną w pieniądzach jako środku zamiennym” (M. Szymczak [red.] w: Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 1999, t. 1 s. 224), natomiast „wynagrodzenie” oznacza „zapłatę za pracę, pensję” bądź „odszkodowanie za stratę” (M. Szymczak [red.] w: Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 1999, t. 3 s. 766). Już z samej językowej wykładni tych pojęć wynika zatem, iż mają one odmienne znaczenie. Instytucji umorzenia akcji nie można zatem utożsamiać ze sprzedażą w rozumieniu k.c, do której odnosi się art. 14 ust. 1-3 ustawy o PDOP.

Prawidłowość przeprowadzonej przez Spółkę analizy potwierdzają organy podatkowe. Spółka pragnie w tym miejscu zaznaczyć, iż powoływane w niniejszym wniosku stanowiska organów podatkowych dotyczą w głównej mierze stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych, w których ma miejsce dobrowolne umorzenie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Z uwagi na analogiczne uregulowanie tej instytucji oraz instytucji dobrowolnego umorzenia akcji w spółce akcyjnej w k.s.h. (zob. art. 199 § 1 i § 2 oraz art. 359 § 1 i § 2) oraz brak rozróżnienia w ustawie o PDOP konsekwencji podatkowych ze względu na rodzaj spółki kapitałowej, której akcje/udziały są umarzane, stanowiska organów podatkowych wydane na gruncie umorzenia udziałów w sp. z o.o. powinny znaleźć pełne zastosowanie w niniejszej sprawie.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 8 stycznia 2010 r., sygn. IBPBII/2/423-38/09/MW, uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym: „Zgodnie z tym przepisem / art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP - przypis Spółki/, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. (...) „umorzenie dobrowolne” nie może być utożsamiane na gruncie prawnym ani z umową sprzedaży akcji, ani z umową zamiany akcji." Ten sam organ podatkowy także w interpretacji indywidualnej z dnia 18 czerwca 2010 r. sygn. IBPBII/2/415-390/10/HS, przychylił się do stanowiska podatnika, zgodnie z którym: „ art. 19 UPDOF, określając zasady szacowania dochodu, odwołuje się do ceny. W przypadku zaś umorzenia udziałów pojęcie ceny nie występuje. W piśmie z dnia 16 lutego 2003 r. (LK-399/LM/BG/2003) Minister Finansów wyraził pogląd, zgodnie z którym „W przypadku, określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych, nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie" nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 par. 2 k.s.h. terminu wynagrodzenie" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 kodeksu cywilnego". Interpretacja ta odnosi się do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niemniej argumentacja w niej zawarta może być także stosowana na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W następnej kolejności wskazać należy, że w przypadku umorzenia udziałów nie dochodzi do transakcji w rozumieniu przepisów o cenach transferowych. Przepisy ustawy o PDOP nie definiują pojęcia „transakcji”. Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego pojęcie „transakcja” oznacza „zawarcie umowy, zwłaszcza handlowej dotyczącej kupna lub sprzedaży” bądź „układ, porozumienie jako wynik rokowań” (M. Szymczak [red.] w: Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 1999, t. 3 s. 485). Zatem można uznać, że przepisy ustawy o POOP w zakresie cen transferowych odnoszą się do transakcji o charakterze handlowym, tj. zdarzeń będących następstwem działalności gospodarczej (podstawowej lub dodatkowej), w wyniku których generowane są przychody. Takie rozumienie terminu „transakcja” używanego w ustawie o PDOP znajduje także potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 października 2011 r., sygn. IPPB5/423-677/11-2/AS, w której organ ten wskazał, iż: „Pojęcie „transakcja” nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Inne akty prawa podatkowego również go nie definiują. Definicji takiej nie zawierają także przepisy prawa cywilnego. Zatem należy stwierdzić, iż pojęcie to nie posiada definicji legalnej. W tym stanie rzeczy, zgodnie z powszechnie przyjętą dyrektywą wykładni językowej, pojęciu użytemu w przepisach, a nie posiadającemu definicji legalnej, należy przypisać znaczenie, jakie to pojęcie ma w języku potocznym, czyli należy przypisać mu znaczenie słownikowe. (...) W konsekwencji pod pojęciem transakcji należy rozumieć umowę lub umowy zawarte z tym samym partnerem lub tymi samymi partnerami, przedmiotem której lub których są dobra i usługi objęte jedną ceną. Z przedstawionej definicji słowa „transakcja” wynika że jest to każda operacja związana z zdarzeniami handlowymi oraz wynikająca z zawartych umów i porozumień”.

Zatem, zdaniem Spółki, przepisy o cenach transferowych zawarte w ustawie o PDOP nie znajdą zastosowania w przypadku dobrowolnego umorzenia akcji, które stanowi zdarzenie o charakterze czysto restrukturyzacyjnym i jednorazowym, a ponadto jest uregulowane szczególnymi przepisami k.s.h.

Co więcej, zauważyć należy, iż powołane przepisy regulują sposób ustalania „cen transakcyjnych” z tytułu opisanych w tych przepisach zdarzeń gospodarczych (takim pojęciem operuje ustawodawca m.in. w art. 11 ust. 3a ustawy o PDOP). Jak natomiast Spółka wskazała powyżej, w kontekście wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów nie można mówić o „cenie”. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż dyspozycja art. 11 ustawy o PDOP nie obejmuje czynności umorzenia udziałów. Skoro bowiem umorzenie to nie następuje za cenę, to tym bardziej nie można ustalić dla niego ceny rynkowej, czy też nierynkowej. Czynność ta nie stanowi zatem transakcji w rozumieniu przepisów o cenach transferowych. W konsekwencji, nie powstaje też obowiązek sporządzania dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o PDOP.

Warto wskazać też na aspekt celowościowy przepisów dotyczących cen transferowych, tj. uniemożliwianie dokonywania modyfikacji dochodów z transakcji przez powiązanych ze sobą podatników, w celu zmniejszenia ich zobowiązań podatkowych. Tymczasem, celem umorzenia akcji nie jest modyfikacja wysokości dochodów, jakie osiągają podatnicy powiązani, poprzez zastosowanie nierynkowej ceny. Instytucja zbycia akcji w celu ich umorzenia jest jedynie środkiem służącym zmniejszeniu/wycofaniu zaangażowania kapitałowego akcjonariusza w spółce poprzez prawne unicestwienie jego akcji, a nie dokonaniu jakiejkolwiek transakcji gospodarczej, w szczególności zbyciu praw w zamian za ich ekwiwalent. W przypadku bowiem umorzenia akcji operacja ta ze swej natury zawierana jest pomiędzy podmiotami powiązanymi. W rezultacie warunki, na jakich dochodzi do umorzenia akcji, nie mogą być porównywane z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, a przeprowadzenie takiego porównania celem oszacowania dochodu jest wymagane na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o PDOP. Stanowisko Spółki, zgodnie z którym przepisy o cenach transferowych nie znajdą w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zastosowania, potwierdzone jest w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego wydawanych przez organy podatkowe. I tak, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, w interpretacji indywidualnej z dnia 9 września 2011 r., sygn. ITPB1/415-635/11/MR, uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym: „do (...) umorzenia udziałów, zarówno (i) za wynagrodzeniem niższym od wartości rynkowej umarzanych udziałów, bądź (ii) bez wynagrodzenia, nie będą miały zastosowania przepisy otzw. cenach transferowych (...)”. Podobnie, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 2 listopada 2010 r., sygn. ILPB3/423-660/10-3/KS, dotyczącej umorzenia udziałów za wynagrodzeniem, uznał za prawidłowe stanowisko podatnika: „nie sposób przyjąć, iż umorzenie udziałów w Spółce za wynagrodzeniem mogłoby zostać potraktowane jako transakcja pomiędzy podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

Podsumowując, Spółka pragnie podkreślić, iż w praktyce organów podatkowych powszechny jest pogląd, iż wynagrodzenie wypłacane w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów nie podlega regulacjom zawartym w art. 14 oraz art. 11 ustawy o PDOP. W szczególności, stanowisko takie wielokrotnie potwierdzał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, który jest właściwy do wydania interpretacji w niniejszej sprawie. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej dnia 2 listopada 2010 r., sygn. IBPBII/2/423-20/10/AK, zajął stanowisko, zgodnie z którym: „W stosunku do opisanej transakcji nie znajdzie jednak zastosowanie cytowany wyżej art. 11 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ww. przepis odnosi się bowiem do sytuacji, kiedy w wyniku powiązań, zostaną narzucone warunki odbiegające od warunków rynkowych. Natomiast w sytuacji umorzenia udziałów nie jest możliwe ustalenie, czy transakcja została przeprowadzona na warunkach rynkowych. Umorzenie udziałów z samej swojej natury następuje pomiędzy spółką a jej udziałowcem (udziałowcami). W konsekwencji brak jest porównywalnych transakcji pomiędzy niezależnymi podmiotami. Tym samym nie powstanie dla Spółki obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej z tytułu transakcji odpłatnego zbycia udziałów na rzecz Spółki-Córki w celu umorzenia tych udziałów, na podstawie art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (...). W omawianej sytuacji powołany powyżej przepis art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych również nie znajdzie zastosowania. Przepis ten odwołuje się bowiem do szacowania przychodu podatnika w sytuacji, gdy w danej transakcji występuje cena sprzedaży. W przypadku zaś zbycia udziałów w celu ich umorzenia przepisy Kodeksu spółek handlowych nie posługują się terminem „cena", ale terminem „wynagrodzenie". W przypadku, określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych, nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje „wynagrodzenie", a termin „wynagrodzenie" nie jest tożsamy z „ceną". Zatem stanowisko Spółki, zgodnie z którym do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia nie znajdą zastosowania przepisy art. 9a, 11 i 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należało uznać za prawidłowe". Ten sam organ w interpretacji indywidualnej z dnia 30 grudnia 2011 r., sygn. IBPBII/27423-37/11/MMa, uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym: „fakt, iż wartość rynkowa umorzonych udziałów może być wyższa od wartości, według której zostanie ustalone wynagrodzenie należne A. SA. z tytułu umorzenia, nie będzie skutkować oszacowaniem dodatkowego przychodu po stronie wnioskodawcy. W szczególności, zdaniem wnioskodawcy, w analizowanym zdarzeniu przyszłym nie znajdą zastosowania przepisy, zgodnie z którymi organy podatkowe mogłyby oszacować przychód wynikający z różnicy między wartością rynkową a wartością księgową umarzanych udziałów, tj. art. 12 ust 5a, art. 14 lub art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. (...). Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że konstrukcja umorzenia udziałów uregulowana w k.s.h. wyklucza zastosowanie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku wypłaty wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów poniżej wartości rynkowej (...). W ocenie wnioskodawcy przytoczony powyżej przepis [ art. 11 ustawy o PDOP - przypis Spółki] nie będzie miał zastosowania z uwagi na fakt, iż w przypadku umorzenia udziałów za wynagrodzeniem, nie mamy do czynienia z transakcją dla celów przepisów o cenach transferowych. Umorzenie udziałów bowiem stanowi operację techniczną mającą na celu unicestwienie udziałów. Ponadto powyższy przepis odnosi się do sytuacji, kiedy w wyniku powiązań zostaną narzucone warunki odbiegające od warunków rynkowych. Natomiast w przypadku umorzenia, nie jest możliwe ustalenie czy transakcja została przeprowadzona na warunkach rynkowych, bowiem umorzenie udziałów z samej swojej natury następuje pomiędzy spółką a jej udziałowcem. Podmioty niepowiązane w myśl art. 11 nie dokonują takich czynności. Tym samym, brak jest porównywalnych transakcji pomiędzy niezależnymi podmiotami i z tego względu, zdaniem wnioskodawcy, przepisy art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie będą miały zastosowania do wypłaty wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów.

Stanowisko to także zostało potwierdzone w wyjaśnieniach Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 2 listopada 2010 r., sygn. IBPBII/2/423-20/10/AK, która dotyczyła umorzenia udziałów bez wynagrodzenia: „zatem stanowisko Spółki, zgodnie z którym do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia nie znajdą zastosowania przepisy art. 9a, 11 i 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należało uznać za prawidłowe”.

Także Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 czerwca 2009 r., sygn. IPPB3/423-227/09-2/MS, dotyczącej umorzenia udziałów za wynagrodzeniem, organ uznał stanowisko podatnika za prawidłowe, iż do umorzenia udziałów nie będą miały zastosowania przepisy o tzw. cenach transferowych (art. 9a oraz art. 11 ustawy o PDOP), ani przepisy o cenie rynkowej (art. 14 ustawy o PDOP). Zaprezentowane w niniejszym wniosku stanowisko Spółki znajduje również w pełni potwierdzenie w najnowszej interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 maja 2012 r., sygn. IPPB3/423-74/12-2/DP.

W rezultacie, w przypadku dobrowolnego umorzenia akcji Q. za wynagrodzeniem równym wartości nominalnej umarzanych akcji, a niższym niż wartość rynkowa umarzanych akcji, do wynagrodzenia otrzymywanego z tego tytułu przez Spółkę zarówno art. 11 ust. 1 w zw. z ust. 4 oraz art. 9a ust. 1 i 2 jak i art. 14 ust. 1 ustawy o PDOP nie znajdą zastosowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 359 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm., dalej „ksh”), akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

Jak wynika z art. 359 § 2 ksh, umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Umorzenie akcji polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym jak i korporacyjnym.

Umorzenie może być przeprowadzone:

• za zgodą wspólnika w drodze nabycia akcji przez spółkę – tzw. umorzenie dobrowolne;
• bez zgody wspólnika – tzw. umorzenie przymusowe.
  
  

Jeżeli zgromadzenie akcjonariuszy podejmuje uchwałę w sprawie umorzenia akcji, to powinno w niej określić jego warunki, a w szczególności podstawę prawną umorzenia oraz wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umarzane akcje. Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników akcji.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Q. zamierza przeprowadzić dobrowolne umorzenie akcji za wynagrodzeniem. W związku z tym Spółka w zamian za posiadane akcje Q. otrzyma wynagrodzenie w formie pieniężnej odpowiadające wartości nominalnej umarzanych akcji.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm. dalej „updop”), podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami – w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 – lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji.

Stosownie do postanowień art. 11 ust. 1 updop, jeżeli:

1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

-i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

W myśl art. 11 ust. 4 updop, przepisy m.in. ust. 1 stosuje się odpowiednio, gdy:

1. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
2. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.
   
   

W stosunku do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego nie znajdzie jednak zastosowania cytowany wyżej art. 11 ust. 1 updop. Ww. przepis odnosi się bowiem do sytuacji, kiedy w wyniku powiązań, zostaną narzucone warunki odbiegające od warunków rynkowych. Natomiast w sytuacji umorzenia udziałów nie jest możliwe ustalenie, czy transakcja została przeprowadzona na warunkach rynkowych. Umorzenie udziałów z samej swojej natury następuje pomiędzy spółką a jej udziałowcem (udziałowcami). W konsekwencji brak jest porównywalnych transakcji pomiędzy niezależnymi podmiotami.

Z tego powodu nie można też przyjąć, że przepis art. 14 updop będzie miał w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zastosowanie. Tym samym, na podstawie art. 9a updop, nie powstanie dla Spółki obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej z tytułu wystąpienia zdarzenia opisanego we wniosku. Stanowisko Spółki jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 14 marca 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.