4. Oprocentowanie

W związku z możliwością występowania zarówno dodatniego, jak i ujemnego salda na rachunku Spółki, Usługodawca będzie dopisywał do rachunku Spółki odsetki kredytowe lub obciążał go odsetkami debetowymi. Oprocentowanie ustalane będzie każdorazowo przez Usługodawcę w oparciu o zmienną stopę procentową zależną od wyniku osiąganego w związku z inwestowaniem przez Usługodawcę funduszy w danej walucie. Odsetki te, w zależności od charakteru salda pierwotnego, będą modyfikować dodatnie lub ujemne saldo konta uczestników systemu na koniec kwartału kalendarzowego. Dla celów kalkulacji odsetek przyjmuje się, że liczba dni w roku kalendarzowym wynosi 360 dni. Odsetki należne Usługodawcy będą obciążały konto Spółki w pełnej wysokości bez uwzględnienia ewentualnej kompensaty wzajemnych zobowiązań oraz bez pomniejszania o jakiekolwiek potrącenia.

5. Wynagrodzenie Usługodawcy

Z tytułu administrowania środkami pieniężnymi Spółki Usługodawcy przysługuje wynagrodzenie wyliczone na bazie kosztów poniesionych przez niego w związku z administrowaniem funduszy Grupy powiększonych o stosowną marżę (wynoszącą w chwili obecnej 5%). Dla obliczenia wartości ww. wynagrodzenia bierze się pod uwagę sumę poniesionych przez Usługodawcę całkowitych kosztów związanych z wykonaniem usługi na rzecz wszystkich uczestników systemu zarządzania środkami finansowymi, którą następnie Usługodawca przyporządkowuje do poszczególnych podmiotów uczestniczących w systemie w oparciu o procentowy stosunek, w jakim pozostaje do siebie wartość bezwzględna średniego salda konta danego uczestnika systemu w stosunku do sumy wartości bezwzględnych średnich sald kont wszystkich uczestników systemu. Powyższe honorarium uiszczane będzie na rzecz Usługodawcy na koniec każdego kwartału kalendarzowego poprzez powiększenie obciążenia konta Spółki. Usługodawca będzie niezwłocznie obciążał konto Spółki kosztami bezpośrednio związanymi z przeprowadzaniem transakcji na rzecz Spółki (np. kosztami pozyskania gwarancji bankowych, kosztami związanymi z dokonywaniem przelewów).

6. Pozostałe warunki Umowy

Końcowe postanowienia Umowy przewidują następujące warunki świadczenia w/w Usług:

• zarówno Spółka, jak i Usługodawca, mogą wypowiedzieć Umowę w formie pisemnej w każdym terminie, bez uprzedzania i podawania powodu,

• Umowa zawarta przez Spółkę podlega prawu szwajcarskim, a wszelkie spory wynikłe w związku z Umową będą rozstrzygane przez stosowny sąd w Zug (Szwajcaria),

• wynikające z Umowy rozliczenia na rachunku Spółki będą prowadzone w walucie uzgodnionej pomiędzy stronami Umowy.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Który z podmiotów należy uznać za świadczący Usługi na podstawie Umowy...
2. W jaki sposób należy określić podstawę opodatkowania podatkiem VAT Usług opisanych w Umowie...
3. Czy w świetle przepisów Ustawy o VAT wyżej opisane Usługi podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy

Spółka stoi na stanowisku, iż podmiotem świadczącym Usługi na podstawie Umowy jest wyłącznie Usługodawca.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (art. 8 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT).

Analizując przedstawiony stan faktyczny, należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie w roli świadczącego usługę występuje wyłącznie Usługodawca. W świetle zawartej Umowy, wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi zarządzania środkami pieniężnymi Spółki są wykonywane właśnie przez Usługodawcę w zamian za przewidziane w Umowie wynagrodzenie.

Spółka chciałaby podkreślić, iż pomiędzy Spółką a Klientami nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane byłyby świadczenia wzajemne. Obciążenie rachunków następuje automatycznie, bez konieczności zawierania odrębnych umów między podmiotami, które przystąpiły do opisywanego systemu finansowego. Jedynym zaś podmiotem przejawiającym aktywność w zakresie zarządzania środkami finansowymi jest Usługodawca.

Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Spółki czynności uczestników systemu polegające na udostępnieniu swoich rachunków bankowych dla Usługodawcy w celu wypełniania warunków Umowy nie stanowią usług w rozumieniu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. (Dz. U. Nr 42, poz. 264 ze zm., dalej: PKWiU) - zgodnie z § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. Nr 207 poz. 1293) do celów podatku od towarów i usług stosuje się wciąż PKWiU wprowadzoną 18 marca 1997 r. (jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2009 r.). Uczestnicy systemu nie świadczą bowiem żadnych Usług zgodnie z Umową i nie przejawiają żadnej aktywności w związku z uczestnictwem w strukturze, a jedynie są odbiorcami tych Usług. Wszelkie czynności faktyczne i prawne, jak np. operacje związane z przelewami środków finansowych i zwrotnymi przelewami tych środków, a także rozliczeniami związanymi z tymi przelewami są dokonywane tylko wyłącznie przez Usługodawcę. W konsekwencji, czynności wykonywane przez uczestników przedmiotowych Usług, umożliwiające Usługodawcy dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach systemu, nie stanowią odrębnego (odpłatnego) świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Usługodawcę usługi zarządzania środkami finansowymi.

Zdaniem Spółki, dodatkowym argumentem na poparcie tezy, iż jedynym podmiotem świadczącym Usługi na podstawie Umowy jest Usługodawca, jest fakt, iż wchodzące w skład Usług czynności przypominają w swojej konstrukcji tzw. cash-pooling, czyli usługę finansową umożliwiającą wzajemne bilansowanie sald rachunków spółek należących do tej samej grupy kapitałowej, w której zgromadzoną kwotą zarządza uczestnik wiodący (tzw. pool leader).

W doktrynie oraz orzecznictwie przyjmuje się, iż w przypadku usługi cash-poolingu, wszystkie wykonywane czynności polegające na zarządzaniu płynnością finansową świadczone są w całości wyłącznie przez pool leadera na rzecz poszczególnych Uczestników.

Przykładowo, można przytoczyć opinię Urzędu Statystycznego z dnia 6 grudnia 2002 r. – znak RE-5672-976a/2729/2002, stanowiącą odpowiedź na zapytanie dotyczące kwalifikacji czynności wykonywanych przez uczestników innych niż pool leadera w ramach umowy cash-poolingu. Urząd Statystyczny w powyższym piśmie podkreślił, iż „... zgodnie z obowiązującą od dnia 01 lipca 1997 r. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (Dz. U. Nr 42/97 poz. 2642 z późn. zm.) oraz zgodnie z Klasyfikacją Wyrobów i Usług usługi są to czynności (będące końcowymi efektami działalności) o charakterze usługowym świadczone przez podmioty gospodarcze (jednostki organizacyjne) na rzecz innych podmiotów gospodarczych (jednostek organizacyjnych) lub na rzecz ludności. Opisane czynności klientów banku nie spełniają w/w zasad i nie stanowią usług w rozumieniu Klasyfikacji PKWiU”. Jak wynika z uzasadnienia przytoczonego pisma, organ statystyczny uznał, iż w przypadku czynności wykonywanych w ramach cash-poolingu usługa świadczona jest przez ten podmiot, który organizuje operacje przepływów środków pieniężnych, zaś pozostałe podmioty uczestniczące w dokonywanych operacjach finansowych za pośrednictwem podmiotu organizującego przepływy, są jedynie odbiorcami usługi.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Między innymi, w interpretacji z dnia 31 marca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie przyznał, iż: „…czynności wykonywane przez uczestników usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową na podstawie zawartych umów, w tym także przez Wnioskodawcę, umożliwiających bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash-poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 cyt. ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową”.

Analogiczny pogląd został wyrażany przez organy skarbowe m.in. w:

• interpretacji indywidualnej z dnia 10 lutego 2009 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPPI-443-2175/08-2/AK),

• interpretacji indywidualnej z dnia 17 czerwca 2008 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (IBPP2/443-267/08/ICz),

• interpretacji indywidualnej z dnia 8 listopada 2007 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowe w Warszawie (sygn. IP-PP2-443-124/07-03/KCH),

• interpretacji indywidualnej z dnia 8 listopada 2007 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IP-PP2-443-112/07-4/BM).
  
  

Również w doktrynie podkreśla się, iż czynności polegające na transferze środków finansowych pomiędzy rachunkami uczestników w systemie cash-poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia usług, lecz są efektem wypełniania przez pool leadera warunków zawartej umowy z uczestnikami systemu. W szczególności, w artykule opublikowanym w Biuletynie Instytutu Studiów Podatkowych nr 12/2001 autor artykułu Jarosław Sekita zajął stanowisko, iż: „nie można mówić o usłudze świadczonej pomiędzy posiadaczami rachunków bankowych. Podmioty te są bowiem „łącznie” usługobiorcami banku, który świadczy usługę pośrednictwa finansowego — zwolnioną od opodatkowania. Ustalenie sposobu naliczania odsetek (a w konsekwencji tego ich wzajemnych rozliczeń) jest tylko formą ustalenia treści stosunku obligacyjnego usługobiorców, a nie — samą w sobie — usługą.”

Podsumowując, zdaniem Spółki, w analizowanej sprawie podmiotem świadczącym Usługi na podstawie Umowy jest wyłącznie Usługodawca jako organizator oraz aktywny wykonawca usługi zarządzania środkami finansowymi. Tym samym, Spółka jak również pozostali Klienci nie wykonują w ramach przedmiotowej Umowy żadnych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jednocześnie, Spółka pragnie zauważyć, iż stosownie do art. 27 ust. 4 pkt 4 w związku z ust. 3 pkt 1 i 2 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług finansowych — w przypadku, gdy usługi te świadczone są na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - jest miejsce, gdzie nabywca tej usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania. W przypadku usług wymienionych w art. 27 ust. 4 pkt 4 Ustawy o VAT świadczonych na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 3 tego artykułu, podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT jest ich usługobiorca.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż w przypadku gdy usługi zarządzania środkami finansowymi, stanowiące usługi finansowe, są świadczone przez Usługodawcę nieposiadającego zarówno siedziby, jak i stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, na rzecz Spółki, która posiada w Polsce swoją siedzibę, usługi te będą podlegały opodatkowaniu jako import usług na terytorium kraju. Do rozliczenia w zakresie podatku VAT tej transakcji obowiązana będzie Spółka, stając się podatnikiem jako nabywca przedmiotowych usług. Sytuacja ta nie ulegnie zmianie również po wprowadzeniu planowanych zmian do Ustawy o VAT.

Ad pytanie 2

W zakresie pytania nr 2, Spółka stoi na stanowisku, iż podstawą opodatkowania podatkiem VAT w opisanym przypadku będzie łączna kwota pobierana przez Usługodawcę z rachunku należącego do Spółki, obejmująca opłaty z tytułu administrowania środkami pieniężnymi Spółki oraz wynagrodzenie w postaci odsetek obciążających rachunek bankowy Spółki.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 Ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i ust. 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Ponadto, jak wynika z art. 29 ust. 17 ww. ustawy, podstawą opodatkowania w imporcie usług jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić.

Jak zostało przedstawione w stanie faktycznym, Usługodawca w ramach świadczonej usługi jest uprawniony do pobierania stosownego wynagrodzenia za dokonywanie operacji na rachunkach oraz ponadto do naliczania odsetek z tytułu korzystania ze środków finansowych przez uczestników systemu i udostępniania środków finansowych innym uczestnikom systemu. Konsekwentnie, całość świadczenia należnego Usługodawcy, na które składa się opłata z tytułu administrowania środkami pieniężnymi Spółki oraz wynagrodzenie z tytułu oprocentowania udostępnionych Spółce środków, stanowić będzie podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Jako uzasadnienia do zajętego stanowiska Spółka pragnie zacytować interpretację prawa podatkowego z dnia 6 lipca 2006 r. wydaną przez Naczelnika Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej sygn. PP/443-46//BKJ-45422, w analogicznym stanie faktycznym, w której organ stwierdził, iż: „zauważyć jednocześnie należy, że pojęcie „kwota należna” oznacza całość świadczenia należnego nabywcy, zatem nie tylko kwotę faktycznie zapłaconą, ale również należne, a nie uiszczone odsetki stanowić będą podstawę opodatkowania”.

Ad pytanie 3

Spółka stoi na stanowisku, iż wyżej opisane Usługi podlegają zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT, od podatku zwalnia się m.in. usługi wymienione w załączniku nr 4 do Ustawy. W pozycji nr 3 tego załącznika, znajdują się usługi pośrednictwa finansowego, z pewnymi wyłączeniami, w ramach których nie znajdują się jednak usługi polegające na zarządzaniu środkami finansowymi.

Zdaniem Spółki, Usługi świadczone zgodnie z Umową przez Usługodawcę stanowią usługę w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów, która to jest usługą z zakresu pośrednictwa finansowego, sklasyfikowaną w PKWiU pod numerem 65.23.10-00.00 „usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane”. Tym samym, jest więc usługą pośrednictwa finansowego objętą zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację poselską z dnia 15 lipca 2004 r. nr 6005 dotyczącą kwalifikacji do celów podatkowych porozumień o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową przez grupę spółek. Przedstawiciel Ministerstwa Finansów przytoczył w wyżej wymienionym piśmie informację uzyskaną od Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, z której wynika, iż zgodnie z zasadami metodycznymi PKWiU usługi wykonywane w ramach porozumień o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową przez grupę spółek klasyfikuje się w grupowaniu PKWiU 65.23.10-00.00 „usługi pośrednictwa finansowego, gdzie indziej niesklasyfikowane”.

Powyższe stanowisko zostało wielokrotnie potwierdzone przez organy skarbowe, w m.in. poniższych interpretacjach prawa podatkowego:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 lutego 2009 r. (sygn. IPPP3/443-116/08-4/RK),

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 lipca 2008 r. (sygn. IP-PP2-443-649/08-4/AS),

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 maja 2008 r. (sygn. IBPP2/443-88/08/lCz).
  
  

Konsekwentnie, w oparciu o wyżej przedstawioną argumentacje, Spółka stoi na stanowisku, iż Usługi opisane w stanie faktycznym podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a także przedstawionego zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.