INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2009 r. (data wpływu 13 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka jest rynkowym liderem w zarządzaniu łańcuchem dostaw. Świadczy szeroki wachlarz usług logistycznych, m.in.: pozyskiwanie materiałów, kontrolę jakości produktów, pakowanie komponentów w zestawy, dystrybucję. W ostatnim czasie Spółka zdecydowała się na wprowadzanie dodatkowych godzin pracy między 22.00 a 24.00. Dodatkowe zmiany były początkowo zarządzane tylko okazjonalnie, z czasem stały się jednak normą. Z uwagi na fakt, że w porze nocnej w dzielnicy, w której ulokowany jest zakład nie działa już komunikacja miejska, a odległość od centrum miasta jest znacząca, Spółka była zmuszona zapewniać pracownikom kończącym zmianę o 24.00 transport do domów. W tym celu zawarto umowę z firmą przewozową. O wyznaczonej godzinie pod zakład podstawiane są dwa busy, którymi chętni pracownicy są rozwożeni do wyznaczonych punktów w mieście.

Rozliczenia między Spółką a przewoźnikiem odbywają się w oparciu o wystawiane przez tego drugiego faktury VAT. Wynagrodzenie przysługujące firmie transportowej uzależnione jest od ilości przejazdów wykonanych przez busy w rozliczeniowej jednostce czasu i nie jest w żaden sposób powiązane z liczbą przewiezionych osób. Wobec powyższego nie są pracownikom wystawiane żadne przepustki czy bilety, a i sam przewoźnik nie liczy ani nie legitymuje przewożonych osób. Z transportu może więc skorzystać każdy pracownik Spółki kończący pracę o 24.00, o ile tylko będzie miał taką potrzebę. W praktyce liczba osób korzystających z busów jest płynna i zależy od szeregu niemożliwych do przewidzenia okoliczności. Zdarza się bowiem, że pracownicy przyjeżdżają do pracy własnymi środkami transportu (np. samochody, rowery), wzywają taksówki, czy z jeszcze innych względów nie decydują się na przejazd busem. Spółka nie jest więc w stanie ustalić ile razy, i czy w ogóle, z przejazdów korzystali poszczególni pracownicy.

Decydując się na wprowadzenie przewozów dla pracowników, kierownictwo Spółki kierowało się analizą ekonomiczną i dbałością o interesy Spółki. Uznano, iż wobec zmieniającej się sytuacji na rynku pracy i rosnących trudności związanych ze znalezieniem kompetentnych kadr, w interesie Spółki leży zapewnienie transportu dla swojego personelu. W przeciwnym razie Spółka stałby się mniej atrakcyjnym pracodawcą i ryzykowałby utratę doświadczonych pracowników, którzy wobec niedogodności związanych z dojazdem z miejsca pracy do domów mogliby zdecydować się na zmianę pracodawcy. Sytuacja taka jest tym bardziej prawdopodobna z uwagi na fakt, że inne firmy ulokowane niedaleko siedziby Spółki w strefie ekonomicznej zapewniają swoim pracownikom transport do domów.

W związku z przedstawionym stanem faktycznym Spółka powzięła wątpliwości na trzech płaszczyznach: podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: CIT), podatku od towarów i usług ( dalej: VAT) i podatku dochodowego od osób fizycznych (dalej: PIT).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy poprawna jest interpretacja Spółki, że nie powstają po jej stronie obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż nie jest w stanie stwierdzić, u których pracowników mógł potencjalnie powstać przychód podlegający opodatkowaniu...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o PIT jednym ze źródeł przychodu jest stosunek pracy. Art. 12 ustawy o PIT, wyliczając przychody ze stosunku pracy, stanowi że „za przychody ze (...) stosunku pracy (...) uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych".

Dodatkowo w art. 11 ustawa o PIT stanowi bardziej ogólnie, że źródłami przychodu są: „otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń ".

W związku z przedstawionym stanem faktycznym rodzi się pytanie, czy bezpłatny transport z miejsca pracy do domu może być uznany za przychód pracownika ze wspomnianego źródła. Zdaniem Spółki w przedstawionej sytuacji nie można mówić o powstaniu przychodu w rozumieniu art. 11 i art. 12 ustawy o PIT, gdyż doliczanie do wysokości wynagrodzenia pracownika hipotetycznej wartości świadczeń, z której dany pracownik nie skorzystał doprowadziłoby do nieuzasadnionego zawyżenia podstawy opodatkowania PIT poszczególnych osób. Zdaniem Wnioskodawcy, stanowisko to znajduje poparcie w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak również w interpretacjach urzędów podatkowych.

Aby móc uznać otrzymane nieodpłatnie świadczenie za przychód konieczne jest dokładne ustalenie wartości takiego świadczenia dla konkretnego podatnika. W opinii Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu „(...) przychodem pracownika są wyłącznie te świadczenia, w przypadku których możliwe jest ustalenie wartości świadczenia przypadającego na poszczególnego pracownika" (indywidualna interpretacja podatkowa z 19 grudnia 2007 r.; sygn. ILPB2/415-165/07-4/MT). Pogląd ten podziela również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który podkreśla również decydującą rolę faktu rzeczywistego otrzymania świadczenia przez pracownika dla możliwości powstania przychodu. W orzeczeniu z 10 stycznia 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 1476/07), sąd ten stwierdził, że „(...) w przypadku gdy wartości świadczeń pracowniczych nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika, zwłaszcza wtedy, gdy opłata wnoszona jest ryczałtowo za wszystkich pracowników, (...) brak jest podstaw do ustalenia dla konkretnego pracownika kwoty przychodu uzyskanego z tytułu finansowania przez pracodawcę kosztów dojazdów do i z pracy. Nie sposób stwierdzić bowiem czy pracownik w istocie otrzymał określone świadczenie i jaka jest jego wartość." Warszawski WSA przywołał również orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 lutego 1997 r. (sygn. akt SA/Sz 1191/96), w którym stwierdzono, że: „doliczanie do dochodu pracownika wartości świadczeń jedynie przypadających na pracownika, a nie faktycznie przez niego otrzymanych, byłoby sprzeczne z ustawą."

Wnioskodawca wskazał, iż w świetle przedstawionego stanowiska judykatury i organów podatkowych, wydaję się jasne, że w sytuacji opisanej we wniosku nie dojdzie do powstania przychodu po stronie pracowników Spółki. Spółka płaci firmie przewozowej z góry umówioną kwotę, niezwiązaną w żaden sposób z ilością przewiezionych osób. Liczba pracowników korzystających z transportu jest płynna i niemożliwa do przewidzenia. Wobec tego, Spółka nie jest w stanie ustalić ile razy poszczególni pracownicy skorzystali z usługi, a co za tym idzie jaka jest wartość świadczenia dla poszczególnych pracowników. Co więcej nie jest nawet możliwe stwierdzenie czy dany pracownik w ogóle korzystał z przejazdów czy nie. W takiej sytuacji jakakolwiek próba naliczania przychodu po stronie pracowników musiałaby prowadzić do naruszenia ustawy (opodatkowana zostałaby możliwość, a nie fakt otrzymania przychodu).

Jak wyjaśnił bowiem WSA w Warszawie w cytowanym powyżej orzeczeniu: „(...) stwierdzić należy, w sytuacji, gdy pracodawca ponosi opłaty dojazdu pracowników do pracy na podstawie zawartej z przewoźnikiem umowy, niezależnie od tego czy pracownik korzystał lub nie korzystał w danym miesiącu z tego typu usług, brak jest podstaw do ustalenia przychodu z tego tytułu po stronie pracownika." W takim samym tonie wypowiedział się też właściwy dla Spółki Łódzki Urząd Skarbowy w piśmie z 26 kwietnia 2007 r. (sygn. ŁUS-II-2-415/10/07/AG). O konieczności spełnienia warunku otrzymania świadczenia (a nie tylko postawienia go do dyspozycji pracownika) wypowiadały się także sądy administracyjne analizując sytuację opłacania przez pracodawcę abonamentów medycznych (por. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1302/07 oraz III SA/Wa 625/08).

Wobec powyższego Spółka stoi na stanowisku, że w związku z zapewnieniem transportu pracownikom nie powstaje po jej stronie obowiązek oszacowania wartości tego świadczenia i pobrania PIT. Stanowisko to jest zgodne z cytowanymi powyżej poglądami sądów administracyjnych i organów podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Treść art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy określa źródła przychodów, gdzie m.in. w pkt 1 wymienia się stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Natomiast, zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 12 ust. 3 ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

Zatem, w przypadku usług zakupionych przez pracodawcę na rzecz pracowników, w tym także usług transportowych - wartość pieniężną tych świadczeń dla celów podatkowych ustala się wg ceny ich zakupu (art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wartość otrzymanego od pracodawcy świadczenia w zakresie przewozu pracownika do pracy jak i z pracy – co do zasady – stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niemniej jednak przychodem pracownika będą wyłącznie te świadczenia, w przypadku których możliwe będzie ustalenie wartości świadczenia przypadającego na poszczególnego pracownika.

Z przedstawionych we wniosku informacji wynika, że Wnioskodawca zawarł umowę z firmą przewozową na dowóz pracowników do pracy. Opłata za usługę ustalona zostanie w sposób ryczałtowy – bez względu na ilość przewożonych osób. Każdy z pracowników będzie mógł podjąć decyzję o korzystaniu, bądź też nie w danym dniu ze środka transportu finansowanego przez Zainteresowanego.

W przedmiotowej sprawie nie ma trudności z ustaleniem wartości świadczenia przypadającego na poszczególnych pracowników. Zdaniem tut. Organu istnieje bowiem możliwość zindywidualizowania wartości otrzymanego świadczenia. Pracodawca wykupując usługę u przewoźnika zakontraktuje środki transportu, tj. dwa busy, w których znana jest liczba miejsc, z których może skorzystać określona grupa pracowników kończących pracę o 24.00. Pracodawca zatem będzie wiedział komu udziela świadczenia w postaci dowozu do oraz z pracy. W konsekwencji znana będzie pracodawcy opłata jaką ponosi za konkretnego pracownika. Nie będzie zatem problemu z ustaleniem wartości przychodu przypadającego imiennie na pracownika.

Jednocześnie wskazać należy, iż o powstaniu obowiązku podatkowego po stronie pracownika nie decyduje ile razy pracownik faktycznie skorzystał z przewozu zorganizowanego przez zakład pracy (w ramach umowy z przewoźnikiem), ale sam fakt otrzymania od pracodawcy świadczenia w postaci możliwości korzystania z wykupionej u przewoźnika usługi.

Problemy związane z ustaleniem, który pracownik i w jakim dniu korzystał z przewozu do pracy i z pracy pozostaną bez wpływu na powstanie u pracownika przychodu.

Pracownik otrzymuje bowiem konkretną korzyść finansową w postaci możliwości skorzystania z oferowanego przez pracodawcę transportu. Tym samym pracownik otrzyma świadczenie, które spowoduje u niego przysporzenie w majątku, w postaci możliwości korzystania z usług, za które nie zapłaci.

Ryczałtowy sposób rozliczenia usługi z przewoźnikiem nie może być podstawą odstąpienia od ustalenia przychodu po stronie pracownika. Pracodawca doskonale będzie wiedział komu udziela świadczenia w postaci dowozu do pracy i z pracy, zna bowiem swoich pracowników z imienia i nazwiska i będzie wiedział którzy wyrażą chęć skorzystania z dowozu do pracy i z pracy. W tym stanie rzeczy ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że przedmiotowe świadczenie na rzecz pracowników spowoduje powstanie przychodu, podlegającego opodatkowaniu w myśl przepisu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Spółce ciążą obowiązki płatnika. Zatem Spółka, jako płatnik, obowiązana jest doliczać wartość świadczeń opłaconych za pracownika do wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z art. 31, 32 i 38 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę pisma urzędowego oraz powołanych wyroków sądów administracyjnych co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Rozstrzygnięcie przedstawionego we wniosku pytania dotyczącego:

• podatku od towarów i usług, zawarto w interpretacji indywidualnej z dnia 27 kwietnia 2009 r. nr ILPP2/443-185/09-2/MR,
• podatku dochodowego od osób prawnych, zawarto w interpretacji indywidualnej z dnia 29 kwietnia 2009 r. nr ILPB3/423-144/09-2/KS.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.