Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-453/12-2/WM
z 27 lipca 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2012 r. (data wpływu 30 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dnia 23 listopada 2011 r., na jednej ze stacji benzynowych, Wnioskodawczyni wraz z mężem zakupiła hot-doga dla siedmioletniego syna. Okazało się, że w hot-dogu znajdowała się mysz.

Na potwierdzenie ww. faktów Wnioskodawczyni posiada stosowną dokumentację, w skład której wchodzi m.in. decyzja SANEPID-u o zamknięciu sklepu na ww. stacji paliw.

Koncern, do którego należy stacja paliw wyznaczył przedstawiciela regionalnego do prowadzenia rozmów w sprawie załagodzenia sytuacji i odwiedzenia Zainteresowanej od poinformowania mediów, jak również wniesienia sprawy do sądu.

Odbyło się również spotkanie, podczas którego przekonano Wnioskodawczynię do polubownego załatwienia sprawy. Ponadto, w celu zrekompensowania synowi Zainteresowanej zaistniałej sytuacji, ustalono zadośćuczynienie pieniężne (…).

W marcu 2012 r. Wnioskodawczyni otrzymała od koncernu druk w celu podanie danych identyfikacyjnych, na którym Zainteresowana podała dane syna. W odpowiedzi na powyższe, koncern przesłał PIT-8C.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy za zadośćuczynienie pieniężne na rzecz małoletniego syna należy odprowadzić podatek?
2. Jeśli tak, to czy nie powinien płacić go koncern?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, ze względu na kompensacyjny i represyjny charakter zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę i doznanie cierpień psychicznych przez dziecko z tytułu dokonania czynu niedozwolonego i narażenie na utratę zdrowia poprzez niedopuszczalne zaniedbania na stacji pali – Zainteresowana powinna być zwolniona z obowiązku zapłaty podatku lub podatek od kwoty zadośćuczynienia winien uiścić koncern.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednocześnie, jak wynika z treści przepisu art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.

Zgodnie z postanowieniami z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Zadośćuczynienie stanowi zatem co do zasady przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie zadośćuczynienia podlegają opodatkowaniu.

I tak, mając na uwadze art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Natomiast, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, ze zwolnienia od podatku korzystają inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zaakcentować przy tym należy, iż przepisy dotyczące zwolnień podatkowych należy interpretować ściśle. Niedopuszczalna jest w tym przypadku wykładnia rozszerzająca, systemowa, bądź celowościowa. Jest to zgodne z ogólnie przyjętą w prawie podatkowym zasadą, że wszelkie ulgi i zwolnienia – jako stanowiące odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania – muszą być stosowane wprost.

Z analizy wniosku wynika, iż małoletni syn Zainteresowanej uzyskał zadośćuczynienie pieniężne tytułem wyrządzonej krzywdy i doznanych cierpień psychicznych. Przedmiotowa kwota została ustalona na podstawie umowy zawartej między stronami.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, iż na gruncie badanej sprawy nie występują przesłanki uprawniające do zastosowania w stosunku do uzyskanego zadośćuczynienia instytucji zwolnienia od podatku. Podkreślić bowiem należy, iż zasady ustalania, jak i wysokość wypłaconej kwoty nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, lecz kwota ta została określona w drodze negocjacji i zawartego między stronami porozumienia. Ponadto, zadośćuczynienie nie zostało otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej. W konsekwencji, na gruncie analizowanej sprawy nie możliwości zastosowania żadnego z ww. zwolnień przedmiotowych.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy podatkowej, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Nadmienić należy, iż zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Z wykładni gramatycznej ww. przepisu wynika zatem, iż co do zasady dochody małoletnich dzieci dolicza się do dochodów rodziców, za wyjątkiem dochodów wyraźnie wskazanych w tym przepisie. Tylko dochody z pracy małoletnich dzieci, stypendiów oraz dochody z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku podlegają opodatkowaniu na imię małoletniego dziecka.

Sposób opodatkowania dochodów małoletnich dzieci uzależniony został od tego, czy rodzicom przysługuje zarząd nad danym składnikiem majątku dziecka, czy też nie, a to z kolei wynika z przepisów ustawy dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). W myśl art. 101 § 1 tej ustawy, rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską, natomiast zgodnie z art. 101 § 2 ww. ustawy, zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.

Reasumując, stwierdzić należy, iż zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w cytowanym wyżej art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przedmiotowe zadośćuczynienie podlega opodatkowaniu jako przychód z tzw. innych źródeł. W konsekwencji, mając na uwadze ww. art. 7 ust. 1 ww. ustawy podatkowej, Zainteresowana zobowiązana jest doliczyć dochód małoletniego syna do swojego dochodu podlegającemu opodatkowaniu.

Ponadto, stwierdzić należy, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest podstaw, aby podatek z tytułu ww. zadośćuczynienia płacił podmiot je wypłacający.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo, tut. Organ pragnie nadmienić, że dokumenty dołączone przez Zainteresowaną do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.