Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/423-582/12-4/PK1
z 16 listopada 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 7 sierpnia 2012 r. (data wpływu: 10 sierpnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 13 listopada 2012 r. (data wpływu: 15 listopada 2012 r.) na wezwanie organu z dnia 7 listopada 2012 r., sygn. IPPB3/423-582/12-2/PK1, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na obsługę administracyjno-prawną a także negocjacji, które poniesione zostały na podstawie odrębnego porozumienia w imieniu i na rzecz Nabywcy nieruchomości– jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na obsługę administracyjno-prawną a także negocjacji, które poniesione zostały na podstawie odrębnego porozumienia w imieniu i na rzecz Nabywcy nieruchomości. W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi pismem z dnia 7 listopada 2012 r., sygn. IPPB3/423-582/12-2/PK1 wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie opisu zaistniałego stanu faktycznego. Podatnik w dniu 13 listopada 2012 r. (data wpływu: 15 listopada 2012 r.) czyniąc zadość wezwaniu uzupełnił przedmiotowy wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w roku 2008 dokonał zbycia nieruchomości zabudowanej (dalej: Nieruchomość). Wskutek przeprowadzonych badań oraz analiz sporządzonych na zlecenie nabywcy tej Nieruchomości (zwanego dalej: Nabywcą) okazało, się, że sprzedawana Nieruchomość dotknięta była wadami. Stosownie do postanowień par. 12 umowy zbycia Nieruchomości, Nabywcy przysługiwały więc wobec Spółki uprawnienia wynikające z rękojmi za wady/usterki techniczne. W przypadku, gdyby którekolwiek z oświadczeń złożonych przez Spółkę przy okazji sprzedaży, dotyczących stanu prawnego, faktycznego, technicznego okazało się nieprawdziwe, Spółka zobowiązała się do pokrycia wszelkich kosztów związanych z naprawą. Opinią eksperta określone zostały: (a) niezbędny zakres prac naprawczych oraz (b) ich koszt (wartość). Nabywca zlecał wykonanie prac naprawczych bezpośrednio przedsiębiorstwu budowlanemu. Na podstawie faktur otrzymanych od tego przedsiębiorstwa (faktury wystawione były dla Nabywcy) Nabywca obciążał (notą księgowa) kwotą netto Spółkę. Konsekwentnie Spółka na podstawie not obciążeniowych wystawianych przez Nabywcę wypłacała (Nabywcy) odszkodowanie z tytułu rękojmi za wady sprzedanej Nieruchomości. Na dzień składania niniejszego wniosku, łączna wartość wypłaconych przez Wnioskodawcę z tego tytułu kwot wynosi 1 125 582,76 PLN. Kwoty te Spółka rozpoznała jako koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów. Dla niniejszego wniosku istotne jest jednak to, że Nieruchomość (będąca przedmiotem sprzedaży przez Spółkę) była ubezpieczona w Towarzystwach Ubezpieczeń w ramach programu A. (gwarancja dziesięcioletnia), przy czym na podstawie zawartej z ww ubezpieczycielami umów ubezpieczenia, podmiotem uprawnionym z tytułu umowy ubezpieczenia był/jest każdorazowy jej właściciel. W związku ze stwierdzonymi przez Nabywcę usterkami w konstrukcji dachu budynku, stanowiącego część Nieruchomości, niezależnie od tego, że z tytułu rękojmi za wady, Spółka poprzez regulowanie ww not ponosiła swoistego rodzaju koszt niezbędnych napraw (poprzez wypłatę odszkodowania).

Nabywca, uwzględniając sugestie Spółki, postanowił wystąpić z wnioskiem o wypłatę od powyżej powołanych ubezpieczycieli odszkodowania w ramach programu A.. Jednocześnie Spółka zawarła z Nabywcą tak zwane porozumienie wykonawcze (dalej: Porozumienie). W dniu 20 czerwca 2012 roku, Porozumieniu temu nadano formę pisemną. Intencją stron Porozumienia, było określenie zasad przeprowadzenia rozliczeń finansowych pomiędzy Spółką i Nabywcą w sposób uzasadniony ekonomicznie i sprawiedliwy, dla każdej ze stron, w przypadku uzyskania odszkodowania przez Nabywcę od ubezpieczycieli. W Porozumieniu postanowiono więc, że o ile Nabywca uzyska od ubezpieczycieli kwotę odszkodowania, Nabywca zwróci Spółce kwoty uiszczone przez nią na podstawie powołanych w niniejszym wniosku not obciążeniowych. Innymi słowy, Nabywca zwróci Spółce kwoty odszkodowania, jakie Spółka wypłaciła Nabywcy z tytułu wad sprzedanej Nieruchomości, do wysokości kwoty odszkodowania uzyskanego (przez Nabywcę) w ramach programu A.. Aby jednak do wypłaty odszkodowania w ramach programu A. doszło konieczne było i jest zaangażowanie odpowiednich sił, w tym, rozpoczęcie i prowadzenie negocjacji, obsługi prawnej, w celu uzyskania odszkodowania od ubezpieczycieli. Stosownie do postanowień Porozumienia, wszelkie koszty tej dodatkowej obsługi administracyjnej, związane z żądaniem wypłaty odszkodowania dla Nabywcy, obciążają Spółkę.

Oznacza to, że Spółka zobowiązała się do pokrycia wszelkich kosztów związanych z procedurą żądania wypłaty przez ubezpieczycieli odszkodowania w ramach programu A. dla Nabywcy. Spółka uznała bowiem, że jest żywo zainteresowana wypłatą przez ubezpieczycieli odszkodowania dla Nabywcy, jako że wypłata ta ostatecznie zmniejszy obciążenia Spółki z tytułu rękojmi. Tak jak to zostało już powołane wcześniej, wskutek wypłaty odszkodowania w ramach programu A., Nabywca zwróci Spółce kwoty zapłacone przez nią na podstawie not obciążeniowych, do wysokości uzyskanego od ubezpieczycieli odszkodowania. Dlatego też zaangażowanie finansowe Spółki w realizację procesu żądania wypłaty odszkodowania w ramach programu A. jest uzasadnione, gdyż pozwala oczekiwać, że ostateczne obciążenia finansowe Spółki z tytułu sprzedaży Nieruchomości ulegną zmniejszeniu (poprzez zwrot odszkodowania).

Dla uzupełnienia treści stanu faktycznego Wnioskodawca oświadcza, iż do dnia złożenia niniejszego wniosku poniósł już nakłady finansowe (w ramach procesu żądania wypłaty odszkodowania dla Nabywcy przez ubezpieczycieli) na kwotę brutto 45 795,30 PLN. W przypadku faktycznej wypłaty odszkodowania przez ubezpieczycieli, Spółka zobowiązana będzie do dodatkowej opłaty (dla prowadzącego negocjacje i procedurę wypłaty odszkodowania) w wysokości 15% uzgodnionego do wypłaty przez ubezpieczycieli odszkodowania dla Nabywcy (wynagrodzenie od sukcesu).

Mając na względzie powyższe powstała wątpliwość co do tego, czy koszty procesu żądania wypłaty odszkodowania przez ubezpieczycieli dla nabywcy, wskutek czego Spółka powinna otrzymać zwrot we wskazanym we wniosku zakresie wypłat zrealizowanych dla Nabywcy z tytułu rękojmi, Spółka ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, oraz czy może zaliczyć je do kosztów podatkowych w chwili poniesienia (zaksięgowania na podstawie otrzymanych faktur), czy też dopiero w dacie zwrotu (Spółce) przez Nabywcę odszkodowania (uzyskanego od ubezpieczycieli przez Nabywcę).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż Spółka dokonała zbycia Nieruchomości, która jak się okazało później była dotknięta wadami. Stosownie do postanowień par. 12 umowy zbycia Nieruchomości, Nabywcy przysługiwały więc wobec Spółki uprawnienia wynikające z rękojmi za wady/usterki techniczne. Wskutek tego, Spółka zobowiązała się do pokrycia wszelkich kosztów związanych z naprawą. Opinią eksperta określone zostały: (a) niezbędny zakres prac naprawczych oraz (b) ich koszt (wartość). Nabywca zlecał wykonanie prac naprawczych bezpośrednio przedsiębiorstwu budowlanemu. Na podstawie faktur otrzymanych od tego przedsiębiorstwa (faktury wystawione były dla Nabywcy)

Nabywca obciążał (notą księgową) kwotą netto Spółkę. Konsekwentnie Spółka na podstawie not obciążeniowych wystawianych przez Nabywcę wypłacała (Nabywcy) odszkodowanie z tytułu rękojmi za wady sprzedanej Nieruchomości. Łączna wartość owego odszkodowania wypłacona Nabywcy do dnia złożenia wniosku o interpretację osiągnęła ww. powołaną wartość 1.125.582,76 złotych. Spółka nie zaliczyła tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, uznając, że istota dokonanej wypłaty może wypełnić znamiona art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten stanowi, że nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług. Mając na względzie charakter dokonanych przez Spółkę wypłat na rzecz Nabywcy, mających zrekompensować wady, jakimi dotknięta była Nieruchomość, oraz rodzaj dokumentu (nota księgowa), na podstawie którego wypłaty zostały zrealizowane, Spółka uznała, że zaliczenie takiego wydatku do kosztów uzyskania mogłoby zostać zakwestionowane przez organy podatkowe, właśnie w oparciu o powołany powyżej przepis ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. i jakkolwiek w ocenie Spółki w przypadku konieczności dokonywania napraw wadliwej rzeczy, będącej przedmiotem zbycia, w ramach rękojmi za wady, ponoszone z tego tytułu koszty powinny móc zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dacie ujęcia ich jako koszty w prowadzonych przez podatnika księgach rachunkowych, na podstawie odpowiedniego dowodu księgowego, to jednak w obawie przed tym, że organy podatkowe powyższy pogląd mogą próbować zakwestionować (w szczególności dlatego, że to nie Spółka ponosiła bezpośrednio koszt napraw/usuwania usterek), Spółka zaewidencjonowała wypłacone w oparciu o otrzymaną (od Nabywcy) notę księgową kwoty, jako koszty nie wpływające na podstawę opodatkowania/stratę podatkową Spółki. Wedle bowiem wiedzy Spółki, niejednokrotnie organy podatkowe, takie dodatkowe prace zmierzające do usunięcia wad, utożsamiały ze swoistego rodzaju odszkodowaniem, karą jaką ponosi zbywca. Mając na względzie powyższe i odnosząc się raz jeszcze do wezwania organu podatkowego, Spółka uznała, że z uwagi na to, że charakter dokonanych wypłat na rzecz Nabywcy przemawiać może (przy niekorzystnej interpretacji organów podatkowych) za uznaniem ich jako swoistego rodzaju odszkodowanie z tytułu wad rzeczy sprzedanej (przyczyna faktyczna), w celu uniknięcia ryzyka podatkowego, Spółka powinna zaliczyć je do kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów (przyczyna prawna wynikająca z treści art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych),

W odniesieniu natomiast do kwestii kwalifikacji kwot otrzymanych przez Spółkę na mocy Porozumienia Wnioskodawca podał, iż wskutek wypłaty Nabywcy odszkodowania w ramach programu A., Nabywca zwróci Spółce kwoty zapłacone przez nią na podstawie not obciążeniowych, do wysokości uzyskanego od ubezpieczycieli odszkodowania. Zwrot nastąpi na podstawie skorygowanych przez Nabywcę not obciążeniowych. Oznacza to, że zwrot (Spółce) przez Nabywcę uzyskanych od ubezpieczycieli kwot wpłynie na zmniejszenie wartości kwot żądanych przez Nabywcę, a opisanych powyżej, w odniesieniu do pierwszego z pytań wskazanych w wezwaniu organu podatkowego. Innymi słowy, Spółka nie rozpozna wprost dodatkowego przychodu do opodatkowania z tego tytułu, ale wykaże zwrot tego co w ramach Porozumienia, okaże się finalnie (wskutek wypłaty odszkodowania przez A.) nadpłatą (zrealizowaną przez Spółkę na rzecz Nabywcy). Zwrot do Spółki kwot uzyskanych przez Nabywcę od A., z ekonomicznego punktu widzenia, oznaczać więc będzie zmniejszenie wartości kosztów, których Spółka, stosowanie do przedstawionych powyżej wyjaśnień faktycznych i prawnych, z ostrożności nie rozpoznała jako koszty uzyskania przychodów.Innymi słowy uzyskanie przez Spółkę wypłaty ze strony Nabywcy spowoduje ekonomicznie istotne zmniejszenie wartości kosztów nie stanowiących kosztów podatkowych.

Należy jednak z całą mocą podkreślić, że dzięki oczekiwanemu zwrotowi wszelkie podjęte przez Spółkę działania, opisane w pierwotnym wniosku o interpretację oraz przypomniane w niniejszym dokumencie polegają na ograniczeniu uszczuplenia majątku Spółki, a to stanowić powinno wystarczającą podstawę do uznania, iż czynności będące przedmiotem wniosku o interpretację podjęte zostały w związku z zabezpieczeniem źródła przychodów Spółki. Oczekiwany zwrot Spółce środków finansowych przez Nabywcę (po uzyskaniu przez tego ostatniego odszkodowania od ubezpieczycieli) umożliwi Spółce rozpoznanie „dodatkowych” środków finansowych, dzięki którym Spółka będzie mogła podjąć nowe wyzwania gospodarcze, a tym samym zabezpieczyć źródła nowych przychodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w opisanym stanie faktycznym, Spółka ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, koszty obsługi negocjacyjnej/prawnej/administracyjnej prowadzonego w imieniu i na rzecz Nabywcy postępowania w celu wypłaty dla Nabywcy odszkodowania przez ubezpieczycieli w ramach programu A.?
   
2. Czy Spółka prawidłowo uznaje, że wskazane w pytaniu nr 1 koszty, Spółka ma prawo zaliczyć do kosztów pośrednich, a tym samym ma prawo rozpoznać je jako koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia, to jest zgodnie z przepisami art. 15 ust. 4d w związku z ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 Ustawy o PDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww ustawy. Zatem podstawową cechą kosztu podatkowego jest związek tego kosztu z przychodem (ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów). Oczywiście ponoszony koszt nie może być kosztem wymienionym na tzw. liście kosztów negatywnych, zawartej w art. 16 Ustawy o PDOP.

Związek kosztów podatkowych z przychodami jest zatem podstawowym warunkiem uznania wydatku za koszt podatkowy. Nie jest to jednak jedyny warunek kwalifikacji wydatku jako kosztu podatkowego. Wyrok WSA w Krakowie z dnia 23 kwietnia 2009 r., I SAIKr 296/09, wskazuje wyraźnie, że: „1. Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zmierzającą do stworzenia, zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów. 2. Kosztami będą wydatki poniesione z zamiarem zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby przynosiło ono przychody także w przyszłości. 3. Związek wydatków z przychodami nie musi być bezpośredni”. W doktrynie zwykło się jednak uważać, że za koszt uzyskania przychodu powinien zostać uznany również koszt poniesiony w celu minimalizacji nakładów finansowych. Innymi słowy nakłady finansowe służące ograniczeniu wydatków podatnika również mogą być potraktowane jako koszt uzyskania przychodów. W jednej z interpretacji przepisów prawa podatkowego (ILPB3/423-552/08-2/MC), Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, wedle którego poniesione przez niego wydatki jako „(...) dokonane z myślą o ograniczeniu negatywnych konsekwencji finansowych dla Spółki, w związku z wystąpieniem szkody na mieniu lub osobie klienta (w stosunku do której odpowiedzialność za szkodę ponosi Spółka). Należy zatem wskazać, iż zawarcie polisy, jak i dodatkowej umowy wynika z dążenia Spółki do racjonalnego ograniczenia strat finansowych przedsiębiorstwa (w szczególności ograniczenia kosztów naprawy szkody, uniknięcia kosztów postępowania sądowego). (... ) zawarcie umowy służy interesom gospodarczym Spółki, jako iż ukierunkowane jest na ograniczenie obciążeń finansowych oraz na zapobieżenie negatywnemu wpływowi przedmiotowych zdarzeń („wypadków”) na wizerunek Spółki (reputację). W powyższym kontekście przedmiotowe koszty (...) należy uznać za celowe z perspektywy ekonomiczności i racjonalności gospodarczej”.

Konsekwentnie organ podatkowy przyznał rację podatnikowi, że ten ma prawo zaliczyć do kosztów podatkowych również wydatki, które co do zasady nie miały przynosić nowych przychodów, ale poczynione były jedynie w celu ograniczenia ewentualnych nakładów finansowych podatnika.

Podobnie w interpretacji IPPB3/423-867/09-5/AG Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko podatnika za prawidłowe, a tym samym uznał koszty poniesione w celu zapobieżenia lub też ograniczenia obciążeń finansowych jako konstytuujące koszty uzyskania przychodów. Zaliczenie wydatków poniesionych w celu uniknięcia dodatkowych obciążeń finansowych do kosztów znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładem jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 sierpnia 2006 r. (sygn. akt III SA/Wa 1447/06), w którym Sąd wskazał, iż: „Artykuł 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., o podatku dochodowym od osób prawnych (...) ma zastosowanie również w sytuacji, gdy wydatek poniesiono nie tylko w celu osiągnięcia przychodu, ale także w celu zapobieżenia powstaniu straty”.

Mając na względzie powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, że koszty obsługi administracyjnej/negocjacyjnej/prawnej ponoszone w celu uzyskania przez Nabywcę odszkodowania, dzięki któremu zmniejszeniu ulegną nakłady finansowe Spółki w związku ze sprzedażą Nieruchomości mogą stanowić koszt uzyskania przychodów dla Spółki. Podjęte bowiem przez Spółkę działania polegają na ograniczeniu uszczuplenia majątku Spółki, a to stanowić powinno wystarczającą podstawę do uznania, iż mamy do czynienia z zabezpieczeniem źródła przychodów Spółki. Oczekiwany zwrot Spółce środków finansowych przez Nabywcę (po uzyskaniu przez tego ostatniego odszkodowania od ubezpieczycieli) umożliwi Spółce rozpoznanie „dodatkowych” środków finansowych, dzięki którym Spółka będzie mogła podjąć nowe wyzwania gospodarcze, a tym samym zabezpieczyć źródła nowych przychodów. Ewidentnie zatem spełnione są przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP. Spółka ponosząc nakłady finansowe na obsługę żądania wypłaty odszkodowania Nabywcy, zabezpiecza sobie zwrot środków finansowych przez Nabywcę. Konsekwentnie koszty te powinny konstytuować koszty uzyskania przychodów dla Spółki. Wskutek ich poniesienia, Spółka zabezpiecza sobie zwrot odszkodowania wypłaconego Nabywcy Nieruchomości w ramach rękojmi. Dzięki oczekiwanemu zwrotowi (przez Nabywcę) środków finansowych zabezpiecza późniejsze źródła przychodów. Dlatego też w ocenie Spółki ponoszone przez nią na podstawie Porozumienia dodatkowe koszty to jest koszty obsługi administracyjnej/negocjacyjnej/prawnej żądania wypłaty przez ubezpieczycieli odszkodowania w ramach programu A., może Spółka zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy o PDOP.

Zgodnie z jednolitą linią orzecznictwa, kosztem uzyskania przychodów są wszelkie koszty bezpośrednie i pośrednie poniesione w celu uzyskania przychodów. W wyroku WSA w Warszawie z dnia 25 września 2008 r., III SA/Wa 656/08, na ten temat stwierdzono: „Każdy koszt, który został poniesiony w sposób bezpośredni lub pośredni, rzeczywisty lub potencjalny (tzn. w intencji podatnika poniesiony w celu zwiększenia przychodu, choćby niezasadnie z punktu widzenia ekonomicznego), może być uznany za koszt „uzyskania przychodu”. Również w wyroku WSA w Warszawie z dnia 25 września 2008 r., III SA/Wa 870108, postanowiono: „1. Ustawodawca w żaden sposób nie dal podstaw do zawężania pojęcia kosztów uzyskania przychodów i zaliczania do nich jedynie wydatków bezpośrednio związanych z konkretnymi przychodami. 2. W przypadku gdy podatnik w momencie podejmowania decyzji o poniesieniu konkretnego wydatku oceni, że obiektywnie przyczyni się on do osiągnięcia przychodów z działalności gospodarczej tego podatnika, organ podatkowy nie może kwestionować zasadności poniesienia tego wydatku i wykluczenia go do kosztów uzyskania przychodów.”

Mając na względzie powyższe, koszty ponoszone przez Spółkę na podstawie Porozumienia, należałoby rozpoznać jako koszty pośrednie, podlegające rozpoznaniu jako koszty uzyskania przychodów w chwili ich poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d w związku z ust. 4e Ustawy o POOP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W niniejszej sprawie przedmiotem zapytania Podatnika jest kwestia możliwości zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodów wydatków powstałych w związku z realizacją postanowień Porozumienia zawartego pomiędzy Spółką a Nabywcą nieruchomości. W konsekwencji sedno rozważań Wnioskodawcy oscyluje wokół przesądzenia, czy wydatki powstałe w toku negocjacji, a także wydatki administracyjno-prawne mogą stanowić w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, dalej „ustawa o CIT”) koszty uzyskania przychodów.

W ocenie organu interpretacyjnego, rozstrzygnięcie przedłożonego zagadnienia wymaga wszechstronnego odniesienia się do przedłożonego przez Wnioskodawcę opisu stanu faktycznego. W konsekwencji, dla dokonania prawidłowej jego oceny konieczne jest nie tylko rozważenie przedmiotowych wydatków w odniesieniu do samego Porozumienia zawartego przez Spółkę z Nabywcą nieruchomości, lecz przede wszystkim wskazanie na przyczynę tego Porozumienia, która niejako determinuje kwalifikację podatkową przysporzenia otrzymanego z tego tytułu przez Podatnika. Należy mieć bowiem na uwadze, iż powodem, dla którego Wnioskodawca zawarł przedmiotowe Porozumienie jest okoliczność związana z koniecznością uiszczenia na rzecz Nabywcy nieruchomości należności wynikających z rękojmi za wady/usterki zbywanej Nieruchomości. Co istotne kwoty wypłacone z tytułu rękojmi nie zostały przez Spółkę zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodów. W ocenie organu interpretacyjnego, pomimo, iż Wnioskodawca w stanie faktycznym kwalifikuje wyżej wpłacone na rzecz Nabywcy nieruchomości kwoty jako wynikające z rękojmi, na przeszkodzie do zaliczania wskazanych wydatków do kosztów uzyskania przychodów stała dyspozycja art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Przepis ten swoim zakresem z katalogu możliwych kosztów uzyskania przychodu wyłącza zatem te kary umowne i odszkodowania, których podstawą dochodzenia są; wady dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług, zwłoka w dostarczeniu towaru wolnego od wad, a także zwłoka w usunięciu wad towarów albo wykonanych usług (vide: wyrok WSA w Poznaniu z dnia 23 listopada 2006 r., sygn. akt I SA/Po 742/06, wyrok NSA z dnia 15 maja 2008 r., sygn. akt II FSK 463/07). Zdaniem organu interpretacyjnego, wypłacone odszkodowanie wypełniając dyspozycję wyżej wskazanego przepisu nie zostało uznane za koszty uzyskania przychodu. Powyższe w sposób pośredni, zostało potwierdzone przez Wnioskodawcę w uzupełnieniu do przedmiotowego wniosku, w którym Spółka sama stwierdza, iż na przeszkodzie do uznania wydatków poniesionych na rzecz Nabywcy nieruchomości stała dyspozycja powołanego przepisu (przyczyna prawna uniemożliwiająca uznanie poniesionych wydatków za koszty uzyskania przychodu). Mając powyższe na uwadze, organ interpretacyjny przyjął fakt nie zaliczenia wskazanych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jako element stanu faktycznego. W konsekwencji, wspomniane wydatki poniesione przez Spółkę uznane zostały jako nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Okoliczność ta ma istotne znaczenie dla kwalifikacji prawno-podatkowej przysporzenia majątkowego wynikającego z zawartego przez Wnioskodawcę Porozumienia. Należy mieć bowiem na uwadze, iż na jego podstawie nastąpi zwrot kwot uiszczonych przez Spółkę z tytułu wystawionych not obciążeniowych tj. kwot wypłaconych z tytułu odszkodowania za wady sprzedanej nieruchomości, które jak to już zostało podniesione nie zostały uznane za koszty uzyskania przychodu z uwagi na dyspozycję art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. W konsekwencji w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Pojęcie „innych wydatków” należy w ocenie organu rozpatrywać z jednej strony w świetle poprzedzającego powołany przepis art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o CIT, który nie pozwala na uznanie za przychód podatkowy zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Z drugiej zaś strony, te „inne wydatki”, jako nie wymienione w art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o CIT, winny być wykładane w kontekście całokształtu regulacji zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. W tym sensie zastosowanie znajdzie wykładnia systemowa powołanego przepisu, zgodnie z którą za „inne wydatki”, a zatem te nie wymienione enumeratywnie a art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o CIT, należy uznać wydatki, które na mocy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Pojęcie „innych wydatków” należy bowiem interpretować przez pryzmat zawartego w przedmiotowej normie sformułowania „nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów”. W ocenie organu interpretacyjnego powyższe rozumienie normy prawnej zawartej w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT znajduje uzasadnienie w konstrukcji opodatkowania dochodu jako nadwyżki sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania. Skoro bowiem pewne wydatki nie zostają przez ustawodawcę uznane za koszty uzyskania przychodów, to tym samym ich zwrot podatnikowi nie może wpływać na powstanie po jego stronie przychodu podatkowego. A contrario jedynie zwrot wydatków, które z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów stanowi przychód podatkowy.

Mając na uwadze powyżej zaprezentowaną argumentację do kategorii „innych wydatków” nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów zaliczyć należy z pewnością wydatki, które zostały z mocy prawa nie uznane za koszty uzyskania przychodów, tj. wydatki wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. W ocenie organu interpretacyjnego kwalifikacja wydatków jako nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów uniemożliwia uznanie przysporzenia otrzymanego na podstawie zawartego Porozumienia za przychód podatkowy. W tym miejscu, podnieść należy, iż Podatnik w uzupełnieniu do przedmiotowego wniosku również wskazuje, iż „Spółka nie rozpozna wprost dodatkowego przychodu do opodatkowania z tego tytułu” (tj. z tytułu zwrotu kwot wypłaconych wcześniej na rzecz Nabywcy, które następnie w wyniku otrzymania przez Nabywcę odszkodowania od ubezpieczyciela zostaną wypłacone na rzecz Spółki).

W rezultacie, kwalifikacja kwot otrzymywanych przez Podatnika na podstawie zawartego Porozumienia, jako nie stanowiących przychodu podatkowego w sposób bezpośredni wpływa na możliwość zaliczenia wydatków poniesionych przez Spółkę na obsługę negocjacyjną/ prawną/ administracyjną prowadzoną w imieniu i na rzecz Nabywcy postępowania w celu wypłaty dla niego odszkodowania przez ubezpieczycieli w ramach programu A.. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Dyspozycja powołanego przepisu wskazuje zatem, iż określony wydatek, ażeby mógł zostać zliczony do kosztów podatkowych musi spełniać szereg przesłanek. W tym miejscu dla potrzeb niniejszego postępowania wystarczy wskazać na jeden kluczowy warunek kwalifikacji wydatku do kosztów uzyskania przychodów, a mianowicie na związek jaki ten wydatek musi mieć na fakt osiągnięcia przychodu, zachowania albo zabezpieczenia jego źródła. Związek ten wynika z celowości poniesienia określonego wydatku („koszty poniesione w celu”) w tym sensie, iż każdy wydatek musi wpływać czy to na osiągnięcie przychodu, czy też na zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła. Powyższe oznacza, iż kosztem uzyskania przychodu jest tylko taki wydatek, który nakierowany jest na przychód (czy to poprzez jego osiągnięcie, zabezpieczenie albo zachowanie). Z powołanego przepisu wynika również, iż zorientowanie kosztu na przychód nie oznacza osiągnięcia jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a jedynie takiego, które można uznać za przychód podatkowy. Wykładnia tak rozumianego art. 15 ust. 1 ustawy o CIT znajduje swoje normatywne źródło w przepisach art. 7 wspomnianej ustawy, który reguluje przedmiot opodatkowania. Skoro bowiem dochodem stanowiącym przedmiot opodatkowania zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o CIT jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, uznać należy, iż różnica pomiędzy przychodem a kosztem jego uzyskania wyznaczająca przedmiot opodatkowania dotyczy jedynie przysporzeń oraz wydatków o charakterze podatkowym, znajdujących swoje źródło w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W konsekwencji, mając powyższe na uwadze, nie sposób uznać wydatków poniesionych przez Spółkę (stanowiących przedmiot zapytania) jako kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te dotyczą przysporzenia majątkowego, które nie może być traktowane jako przychód podatkowy. Nakierowane są one bowiem na osiągnięcie konkretnego przysporzenia majątkowego, tj. zwrotu wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu. W opisie stanu faktycznego Wnioskodawca w sposób wyraźny wskazuje, iż należności otrzymane z tytułu zawartego Porozumienia stanowić będą zwrot kwot uiszczonych przez Spółkę na podstawie wcześniej wystawionych przez Nabywcę not obciążeniowych. W konsekwencji, w ocenie organu interpretacyjnego, poniesione przez Podatnika wydatki związane z uzyskaniem odszkodowania od ubezpieczyciela nie mogą zostać uznane, tak jak chciałby Wnioskodawca, jako wydatki ogólne służące zabezpieczeniu źródła przychodów rozumianego jako całość przychodów Spółki, lecz jako wydatki nakierowane na osiągnięcie konkretnego (definiowalnego) przysporzenia majątkowego (tj. przysporzenia określonego w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT), które jak to zostało już powyżej wskazane nie może być traktowane jako przychód podatkowy. Powyższe natomiast skutkuje nie istnieniem po stronie przedmiotowych wydatków podstawowej cechy warunkującej uznanie ich za koszty podatkowe zasadzającej się w braku po ich stronie przymiotu celowości. Wydatki te nie wpływają bowiem na przychód podatkowy i tym samym nie mogą zostać uznane za koszty o tym charakterze. Bez znaczenia bowiem dla podatkowej kwalifikacji wydatków jest okoliczność ich faktycznego poniesienia, która z punktu widzenia ekonomicznego wpływać będzie na osiągnięcie określonego przysporzenia majątkowego. Ekonomiczny charakter przysporzenia nie zawsze bowiem przekłada się na jego podatkową kwalifikację, która wynika z rygoryzmu ustawy podatkowej, nie zaś z gospodarczych uwarunkowań podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. W rezultacie, w obliczu tak przedłożonego opisu stanu faktycznego stanowisko Wnioskodawcy, (tj. prawno-podatkowa jego kwalifikacja) dopuszczające możliwość zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest nieprawidłowe.

Mając na uwadze, iż powyżej wskazane rozstrzygnięcie determinuje odpowiedź na drugie pytanie przedłożone w ramach niniejszego wniosku, stwierdzić należy, iż w obliczu wykluczenia przez organ interpretacyjny możliwości rozpoznania powyżej wskazanych wydatków jako kosztów uzyskania przychodów określenie momentu ich ujęcia staje się bezprzedmiotowe i tym samym nie zostanie objęte rozważaniami poczynionymi przez organ w przedmiotowym postępowaniu.

Odnosząc się natomiast do powołanych we wniosku indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego, a także orzeczeń sądów administracyjnych stwierdzić należy, iż stany faktyczne w nich wskazane nie są tożsame ze stanem faktycznym przedłożonym przez Wnioskodawcę i w tym sensie nie mogą wpływać na ocenę organu w niniejszym postępowaniu. Ponadto, istotą interpretacji prawa podatkowego jest rozstrzyganie indywidualnych spraw podatników i w tym znaczeniu nie sposób przyjąć, iż podobne w warstwie motywacyjnej rozstrzygnięcia mogą aktualizować obowiązek organu do uznania stanowiska podatnika za prawidłowe, skoro to właśnie organ winien jest dokonać w ramach postępowania interpretacyjnego tej indywidualnej oceny stanowiska wnioskodawcy w zakresie przedłożonego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.