INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconego odszkodowania z tytułu dostarczenia towaru w niewłaściwym stanie oraz możliwości zaliczenia do przychodów zwróconej kwoty odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 czerwca 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconego odszkodowania z tytułu dostarczenia towaru w niewłaściwym stanie oraz możliwości zaliczenia do przychodów zwróconej kwoty odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka zajmuje się wykonywaniem usług transportowych. W dniu 3 września 2001 roku Podatnik otrzymał zlecenie od przedsiębiorcy polskiego na wykonanie przewozu tuszy dziczyzny schłodzonej do przedsiębiorcy z siedzibą w Niemczech. Spółce określono temperaturę przewozu ładunku i taką ustawiono na urządzeniach chłodniczych. Odbiorca ładunku w Niemczech stwierdził jednak, że otrzymał towar o temperaturze wyższej, na skutek czego poniósł straty, gdyż część tusz nie nadawała się do dalszego przerobu. W związku z powyższym odbiorca ładunku (przedsiębiorca niemiecki) wystąpił do sądu w Niemczech przeciwko polskiemu przedsiębiorcy o odszkodowanie za straty poniesione z tytułu dostarczenia tusz w niewłaściwym stanie. W wyniku przeprowadzonych czynności wyjaśniających, sąd nie dał wiary wyjaśnieniom kierowcy i zasądził od polskiego przedsiębiorcy odszkodowanie w kwocie 90.000 euro (roszczenie główne 53.800 euro plus oprocentowanie w wysokości 7% przez 5 lat plus koszty postępowania). Przedsiębiorca z siedzibą w Polsce wystąpił z kolei z pozwem skierowanym bezpośrednio przeciwko Wnioskodawcy o zwrot odszkodowania. W styczniu 2008 roku Spółka zawarła ugodę z przedsiębiorcą polskim przed sądem niemieckim, zgadzając się zwrócić 70% wartości kwoty, to jest 225.000 zł. Jednocześnie Podatnik wystąpił do firmy ubezpieczeniowej o zwrot kwoty z tytułu ryzyka w przewozach. W odpowiedzi Wnioskodawca otrzymał decyzję od firmy ubezpieczeniowej, zgodnie z którą przyznano Spółce odszkodowanie do pełnej wysokości sumy ubezpieczeniowej w wysokości 100.000 zł za szkodę komunikacyjną.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zapłacona kwota odszkodowania 225.000 zł (w tym około 19.200 zł odsetek) jest kosztem uzyskania przychodów, a zwrot w wysokości pełnej sumy ubezpieczeniowej w kwocie 100.000 zł od firmy ubezpieczeniowej jest przychodem podatkowym...

Zdaniem Spółki, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów od 2007 roku są między innymi koszty poniesione w celu zachowania źródła przychodów. Spółka zgodziła się pokryć odszkodowanie kontrahentowi, z którym w dalszym ciągu współpracuje i dzięki któremu otrzymuje wiele zleceń. Fakt nie podpisania ugody z polskim przedsiębiorcą spowodowałby natychmiastowe zerwanie umowy, a to z kolei znaczne zmniejszenie przychodów. Tak więc podpisane porozumienie pozwoliło pomyślnie prowadzić działalność i uzyskiwać przychody. Kwotę 225.000 zł Spółka ujęła jako koszt uzyskania przychodów, a kwotę 100.000 zł od ubezpieczyciela jako przychód podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej ocenie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku pomiędzy poniesionym kosztem, a powstaniem przychodu. Kosztem uzyskania przychodów będą zarówno wydatki, których poniesienie bezpośrednio przekłada się na uzyskanie konkretnych przychodów, jak i takie, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia.

Działania podmiotu gospodarczego mogą niekiedy doprowadzić do naruszenia dóbr innych osób i z tego tytułu może być on zmuszony do zapłaty kar umownych i odszkodowań. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu:

1. wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,
2. zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
3. zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Przepis ten stanowi katalog zamknięty, dotyczący zdarzeń gospodarczych spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej. Wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych wydatków z kosztów podatkowych. Ustawodawca wyłączył zatem z kosztów uzyskania przychodów te wydatki, nie chcąc „premiować” przypadków nienależytego wykonania zobowiązania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka otrzymała zlecenie od przedsiębiorcy polskiego na wykonanie przewozu tuszy dziczyzny schłodzonej do przedsiębiorcy z siedzibą w Niemczech. Towar został dostarczony jednak w niewłaściwym stanie. W konsekwencji Spółka zobowiązana została na podstawie ugody zawartej z polskim przedsiębiorcą do pokrycia odszkodowania wypłaconego przez niego spółce z siedzibą w Niemczech, z uwagi na nienależyte wykonanie usługi transportu tuszy dziczyzny. Zaznaczyć należy zatem, iż tut. organ nie jest uprawniony do przeprowadzenia analizy, czy Wnioskodawca dochował należytej staranności w trakcie transportu towaru, jednakże w wyniku przeprowadzonych czynności wyjaśniających, sąd nie dał wiary wyjaśnieniom kierowcy i zasądził od polskiego przedsiębiorcy odszkodowanie, przesądzając jego winę. Ugoda, którą podpisał Wnioskodawca z tym przedsiębiorcą, w świetle której Spółka zobowiązała się zwrócić przedsiębiorcy kwotę 70% wartości tego odszkodowania, przesądza z kolei o winie Podatnika.

Stosownie do postanowień zawartych w art. 355 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Ponadto z treści art. 355 § 2 ww. ustawy wynika, iż należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Odszkodowania są natomiast sposobem naprawienia szkody, w tym m.in. szkody powstałej na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Zgodnie z art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego odszkodowanie to świadczenie, które wyrównuje straty poniesione przez poszkodowanego oraz utracone przez niego korzyści. Stosownie do zapisu art. 471 tej ustawy, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Wykonanie w sposób wadliwy zobowiązania jest równoznaczne z nienależytym wykonaniem zobowiązania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Z art. 472 ww. ustawy wynika zasada, że dłużnik jest odpowiedzialny za niezachowanie należytej staranności, jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego.

Stosownie z kolei do norm art. 774 tej ustawy przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Usługi przewoźnika nie obejmują samego tylko działania, ale również jego rezultat.

Jeżeli zatem usługa w dostarczeniu towaru została wykonana, a w trakcie jej wykonania nastąpiło uszkodzenie przewożonego towaru, wówczas zastosowanie znajdzie właśnie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z uwagi na jego dyspozycję wydatki Spółki w kwocie 225.000 zł z tytułu zawartej ugody z polskim przedsiębiorcą w celu pokrycia odszkodowania przyznanego przez sąd przedsiębiorcy niemieckiemu, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy stanowi natomiast, iż do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Tym samym zwrócona wartość odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej w pełnej wysokości sumy ubezpieczeniowej w wysokości 100.000 zł z tytułu szkody komunikacyjnej, nie stanowi przychodu Podatnika.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy – Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.