INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2008 r. (data wpływu 21 kwietnia 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 maja 2008 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w miejsce spółdzielczego własnościowego prawa do tego lokalu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lutego 2008 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 8 maja 2008 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w miejsce spółdzielczego własnościowego prawa do tego lokalu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Do Spółdzielni wpłynęło kilkaset wniosków członków posiadających spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego o przeniesienie własności lokalu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2003r. Nr 119 poz. 1116 ze zm.). Z uwagi na znaczną ilość wniosków część będzie realizowana przez Spółdzielnię po 31 grudnia 2007r. co oznacza, że spłata ewentualnej reszty wkładu mieszkaniowego, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz spłata nominalnej kwoty umorzenia kredytu lub dotacji podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy nastąpi w 2008 roku. Także część umów przenoszących na członków własności lokalu zostanie zawarta dopiero w 2008 roku mimo, że wpłaty brakującej części wkładu, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy zostały dokonane w 2007 roku. Zdarzenia te dotyczą i będą dotyczyć członków:

1. którzy uzyskali spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu i zasiedlili lokal przed 1 maja 2004r.;
   
2. osób, które zamieszkiwały w lokalu przed 1 maja 2004r., ale uzyskały prawo do tego lokalu na podstawie przepisów art. 15 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jako osoby bliskie;
   
3. osób, które uzyskały prawo do lokalu i zasiedliły go po 1 maja 2004r., ale lokal ten był już przydzielony na zasadach lokatorskich i zasiedlony przed 1 maja 2004r. przez innego członka Spółdzielni,
   
4. osób, które uzyskały prawo do lokalu zasiedlonego po raz pierwszy po 1 maja 2004r.
   
   

Ponadto pismem z dnia 14 kwietnia 2008 r. Wnioskodawca uzupełnił stan faktyczny o następujące informacje:

Lokale, których dotyczą wnioski o ustanowienie odrębnej własności znajdują się w budynkach:

1. Zakładowych wybudowanych i zasiedlonych w latach 1974-1982, przejętych przez Spółdzielnię nieodpłatnie w latach 1992-1993. W tym okresie Spółdzielnia ustanawiała na ww. lokalach spółdzielcze prawa lokatorskie. Od 1995 roku na części z nich dokonywały się przekształcenia na własnościowe prawa spółdzielcze. Pytania dotyczą sytuacji, w której po 1 maja 2004 roku na ww. lokalach następowały zmiany osób nabywającychprawa spółdzielcze w wyniku:
   - zgonu współmałżonka (w mieszkaniu pozostał i nabył prawa żyjący współmałżonek);
   - zgonu rodziców (w mieszkaniu pozostały i nabyły prawa dzieci);
   - rozwodu (w wyniku podziału majątku);
   - zamiany lub zakupu (przy mieszkaniach własnościowych).
   
2. Wybudowanych przez Spółdzielnię, zasiedlonych z własnościowym prawem do lokalu przed 2000r. (żaden z lokali nie posiada spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu), w których nastąpiła zmiana osób nabywających prawa spółdzielcze w wyniku jak powyżej.
   
3. Zakładowych wybudowanych i zasiedlonych w lalach 80-tych, przejętych przez Spółdzielnię nieodpłatnie w roku 2002 oraz odpłatnie w roku 2003. Na przejętych lokalach w chwili obecnej występują prawa: najem i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Pytanie dotyczy sytuacji jak powyżej.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy na podstawie art. 29 ust. 1, 6 i 8 ustawy o VAT żądać od członka ubiegającego się przeniesienie własności spłaty brakującej części wkładu powiększonej o kwotę należnego podatku VAT mimo jednoznacznego brzemienia art. 12 ust 1 pkt 1 i 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych...
   
2. Jak Spółdzielnia ma ustalić podstawę opodatkowania, w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8 ustawy o VAT, skoro zgodnie z treścią art. 2 ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wartość rynkową lokalu musi określić rzeczoznawca majątkowy na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, a nadto zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wartość rynkowa lokalu nie może być wyższa od kwoty, jaką Spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu...
   
3. Czy przepis art. 153 ust. 2 ustawy o dotyczy każdego lokalu zasiedlonego przed 1 maja 2004r., także takiego, który był po raz kolejny zasiedlony na podstawie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu ustanowionego po 1 maja 2004r.
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy wskazane wyżej przepisy art. 29 ust. 8 oraz art. 29 ust. 6 w związku z art. 19 ust. 13 pkt 10 ustawy o VAT w zakresie przenoszenia lokali mieszkalnych na odrębną własność według różnicy między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego nie powinien mieć zastosowania w obecnym stanie prawnym wynikającym ze znowelizowanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ponieważ członek Spółdzielni dokonuje tylko spłaty nominalnej kwoty umorzenia kredytu, a Spółdzielnia nie jest uprawniona do ustalania wartości rynkowej lokalu. Zatem te przepisy są niewykonalne.

Zgodnie z wyżej przytoczonymi przepisami prawa oraz przedstawionym stanem faktycznym Spółdzielnia stoi na stanowisku, że zgodnie z art. 153 ust 2 ustawy o VAT czynności przenoszenia na odrębną własność lokali mieszkalnych zajmowanych na podstawie spółdzielczych lokatorskich praw ustanowionych przed dniem 1 maja 2004r. jak i po raz wtóry po dniu 1 maja 2004r. nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, skoro budynki były oddane do eksploatacji i zasiedlone przed tą datą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
   
2. eksport towarów;
   
3. import towarów;
   
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
   
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Zatem dla celów podatku od towarów i usług lokal mieszkalny został uznany za towar podlegający regulacjom ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Z powyższego wynika, iż czynności związane m.in. z ustanowieniem na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego jak również ustanowienie odrębnej własności tego lokalu stanowią dwie odrębne dostawy towarów w rozumieniu cytowanego wyżej art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy.

Art. 43 ust. 1 pkt 10 cyt. ustawy zwalnia od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe.

Natomiast zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 14 cyt. ustawy przez pierwsze zasiedlenie rozumie się wydanie pierwszemu nabywcy lub pierwszemu użytkownikowi obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu.

Z opisanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż wnioski o ustanowienie odrębnej własności dotyczą lokali mieszkalnych w odniesieniu do których ustanowione zostało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i w których następowały zmiany osób nabywających to prawo w wyniku zgonu, rozwodu, nabycia tj.:

• Lokali znajdujących się w zakładowych budynkach wybudowanych i zasiedlonych w latach 1974-1982, przejętych nieodpłatnie przez Spółdzielnię w latach 1992-1993. W tym okresie ustanowiono lokatorskie prawo do lokalu, które począwszy od 1995 r. przekształcono w spółdzielcze własnościowe prawo do tego lokalu,
  
• Lokali wybudowanych przez Spółdzielnię i zasiedlonych, w których ustanowiono spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przed 2000 r.,
  
• Lokali wybudowanych i zasiedlonych w latach 80-tych, przejętych nieodpłatnie w 2002 r. oraz odpłatnie w 2003 r. w odniesieniu do których ustanowiono własnościowe prawo do lokalu.
  
  

Zatem ustanawiane własnościowe prawa w wyniku zmiany osób nabywających własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego są kolejnymi dla danego mieszkania. Tym samym mamy do czynienia z sytuacją, w której powtórne ustanowienie własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nastąpiło po jego pierwszym zasiedleniu.

W związku z powyższym ustanowienie po raz wtóry w odniesieniu do tych lokali:

• własnościowego prawa do lokalu dokonane po jego pierwszym zasiedleniu jest zwolnione z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy.
  
• ustanowienie w miejsce tego prawa, prawa odrębnej własności lokalu, który został uprzednio zasiedlony (niezależnie od tego kiedy pierwotnie ustanowiono własnościowe prawo do lokalu spółdzielczego) również korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10.
  
  

Zasady zawierania z członkiem spółdzielni mieszkaniowej umowy o przekształceniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębna własność określają przepisy art. 17¹⁴ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.).

Z brzmienia art. 17¹⁴ ust. 1 cyt. ustawy wynika, iż na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu:

1. spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami;
   
2. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 1¹.
   
   

Ponadto ust. 1¹ powołanego przepisu stanowi, iż spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo władności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

Zgodnie z ust. 2 powołanego przepisu wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

Stosownie do art. 19 ust. 13 pkt 10 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub wydania albo przeniesienia własności lokalu lub własności domów jednorodzinnych w przypadku czynności ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia na rzecz członka spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub ustanowienia na rzecz członka odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub przeniesienia własności lokalu w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych.

Ponadto, w art. 19 ust. 15 cyt. ustawy postanowiono, iż w przypadkach określonych w ust. 10, 13 pkt 2-5 i 7-10 otrzymanie części zapłaty (ceny) lub części wkładu budowlanego i mieszkaniowego powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Według art. 29 ust. 6 cyt. ustawy w przypadku czynności, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 10, jako kwotę należną, o której mowa w ust. 1, przyjmuje się wartość należnego wkładu budowlanego albo wkładu mieszkaniowego, pomniejszoną o kwotę należnego podatku. Do wniesienia wkładu w formie innej niż pieniężna przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio. W przypadku gdy część wkładu budowlanego lub mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową kredytu na sfinansowanie kosztów budowy, podstawę opodatkowania powiększa się o kwotę kredytu, w części przypadającej na dany lokal. Stosownie do ust. 7 powołanego przepisu do podstawy opodatkowania, o której mowa w ust. 6, wlicza się również inne opłaty wnoszone przez członków spółdzielni, które nie są wkładami budowlanymi lub mieszkaniowymi, wynikające z uczestnictwa członków spółdzielni w zobowiązaniach spółdzielni związanych z budową lub wynikające z ostatecznego rozliczenia kosztów budowy – zgodnie z postanowieniami statutu.

Ponadto art. 29 ust. 8 ww. ustawy stanowi, że jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Natomiast art. 153 ust. 1 i ust.2 powołanej wyżej ustawy stanowi, iż do podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29 ust. 6 i ust. 7, nie wlicza się wartości wkładów i opłat, o których mowa w tym przepisie, oraz części tych wkładów i opłat, wniesionych przed 1 maja 2004 r. Natomiast po myśli ust.2 ww. artykułu przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust.8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004r.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, iż w przypadku przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności, podstawa opodatkowania określana jest zgodnie z art. 29 ust. 6 i ust. 7 ustawy o VAT.

Do tej formy przekształcenia nie stosuje się natomiast art. 29 ust. 8 oraz art. 153 ust. 2 cyt. ustawy.

W oparciu o przytoczone wyżej przepisy stwierdzić należy, iż jako podstawę opodatkowania przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w odrębną własność należy przyjąć kwoty, o których mowa w art. 29 ust. 6 i ust. 7 ww. ustawy, które należne są spółdzielni od członka z tytułu dokonania tej czynności. Podstawę opodatkowania stanowią zatem kwoty, będące uzupełnieniem wkładu budowlanego (jeżeli przekształcenie wiąże się z obowiązkiem dokonania dopłat) lub stanowiące spłatę przypadających na dany lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową przekształcanego lokalu.

Do podstawy opodatkowania nie wlicza się kwot już pobranych z tytułu ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania przekształcenia lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności, w sytuacji gdy ustanowienie tego prawa oraz zasiedlenie nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. oraz ustanowienia odrębnej własności lokalu na rzecz najemcy tego lokalu zawarta została w odrębnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.