Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie po rozpatrzeniu wniosku z dnia 2.11.2006 roku, w sprawie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst. jedn. Dz. U. Z 2005r., nr 8, poz. 60 z późn. zm.), art. 11 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 9, oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst. jedn. Dz. U. Z 2000r., nr 14, poz. 176 z późn. zm.) postanawia stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę uznać za prawidłowe.

Wnioskiem z dnia 2.11.2006r., oraz uzupełnieniami pisma z 20.11.2006r. i 20.12.2006 r., X zwróciły się z zapytaniem: czy wartość umorzenia pożyczki udzielonej pracownikowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, które to umorzenie nastąpiło po śmierci pracownika, jest opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych w stosunku do małżonka lub innych spadkobierców tego pracownika.

Z treści złożonego zapytania wynika, że pracownik wnioskodawcy otrzymał pożyczkę na remont mieszkania przyznaną ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Przed upływem okresu spłaty pożyczki pożyczkobiorca zmarł. Zdaniem wnioskodawcy, wartość umorzenia takiej pożyczki, co do zasady stanowi przychód ze stosunku pracy, jednakże tylko wobec tej osoby, u której nastąpiło przysporzenie majątkowe z tego tytułu. W przypadku umorzenia pożyczki zmarłemu pracownikowi, wartość tego umorzenia nie jest dziedzicznym prawem majątkowym wynikającym ze stosunku pracy i nie przechodzi na małżonka lub innych spadkobierców pracownika, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Samo otrzymanie pożyczki jest obojętne podatkowo. Przychód pojawia się w momencie umorzenia pożyczki lub jej części.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 w/w ustawy, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 w/w ustawy źródłami przychodów są inne źródła. Przychodami kwalifikującymi się w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do innych źródeł są w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyjątkiem dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21, art. 52 i art. 52a tejże ustawy, oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, oraz takich, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są zobowiązane sporządzić informację o wysokości przychodów (na formularzu PIT-8C), i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, kierowanemu przez Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika (art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Podstawę prawną do tworzenia, i zasady gospodarowania środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych reguluje ustawa z dnia 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1994r., Nr 43, poz. 163 ze zm.). W myśl art. 8 ust. 2 tejże ustawy zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie. Osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są, w myśl art. 2 pkt 5 ustawy o ZFŚS, pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny, oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 w/w ustawy, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.

W przedstawionym przez wnioskodawcę stanie faktycznym, pracownikowi udzielono pożyczki z części zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przeznaczonej na udzielanie pomocy finansowej pracownikom na cele mieszkaniowe, której regulamin został zatwierdzony i wprowadzony do użytku 01.04.2003 r., rozkazem Dowódcy S. Nr 49 z dnia 24.03.2003 r. Paragraf 8 tegoż regulaminu stanowi w ust. 4 pkt 3, iż w przypadku śmierci pożyczkobiorcy można umorzyć pożyczkę w części lub w całości bez stosowania okresu uprzedniego jej zawieszenia, a decyzję o umorzeniu podejmuje Szef Oddziału Finansów S. (Par. 8 ust. 8 regulaminu).

Zgodnie z art. 922 § 2 ustawy z dnia 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Zatem w sytuacji, gdy w związku ze śmiercią pracownika, zgodnie z regulaminem zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, pożyczka udzielona temu pracownikowi z w/w funduszu podlega umorzeniu, zobowiązanie spłaty pożyczki wygasa i nie stanowi długu spadkowego. Pracodawca sam w tym przypadku rezygnuje z prawa żądania spłaty pożyczki od następców prawnych pożyczkobiorcy. W tej sytuacji, zarówno przed umorzeniem, jak i po umorzeniu pożyczki przez pracodawcę, pomiędzy pracodawcą zmarłego pracownika, a spadkobiercami pracownika nie powstaje żaden stosunek prawny dotyczący tejże pożyczki. W tym stanie faktycznym i prawnym spadkobiercy nie uzyskują przychodu w rozumieniu art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie wartość umorzenia pożyczki nie podlega, w stosunku do spadkobierców pracownika, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.