P O S T A N O W I E N I E

W odpowiedzi na zapytanie sformułowane we wniosku z dnia 15 listopada 2006 r. (data wpływu do tutejszego Urzędu 20 listopada 2006 r.), dotyczące stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w zakresie zapytania nr 1, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie

postanawia

uznać stanowisko Podatnika za nieprawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż podstawową działalnością Spółki jest wynajem szalunków budowlanych. Zgodnie z postanowieniami umowy podpisywanej do tej pory przez Spółkę elementy zniszczone bądź nie zwrócone na dzień finalnego rozliczenia budowy, wchodzące w skład przedmiotu najmu, podlegały sprzedaży najemcy z rabatami uzgodnionymi w drodze odrębnych negocjacji. Najemca z kolei zobowiązywał się do zapłaty ceny w terminie 30 dni od dnia wystawienia faktury przez Spółkę. Do tej pory Spółka rozpoznawała obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Jednakże w przyszłości Spółka zamierza zmienić treść umowy w taki sposób, aby kwoty otrzymywane do tej pory od Najemców jako zapłata za sprzedaż szalunków, stanowiły w przyszłości odszkodowanie. W przypadku utraty szalunków Spółka będzie otrzymywać od swoich Najemców odszkodowanie odpowiadające wartości utraconych szalunków. Odszkodowanie to będzie wypłacane na rzecz Spółki w przypadkach gdy szalunki zostaną zniszczone oraz gdy zostaną utracone poprzez ich zagubienie lub kradzież.

Zagadnienie, o rozstrzygnięcie którego zwraca się Spółka, dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług kwoty otrzymywanej przez Spółkę od Najemcy za zniszczone bądź nie zwrócone w terminie szalunki.

Spółka stoi na stanowisku, że w/w kwota była i jest w istocie odszkodowaniem i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do opisanego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie uzasadnia swoje stanowisko jak niżej.

Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Spółki, zgodnie z którym dokonywane dotychczas płatności, wypłacane do tej pory z tytułu sprzedaży, były w istocie odszkodowaniami. Zgodnie z zasadą swobody umów, wyrażoną w art. 353(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Strony w zawieranej umowie określiły warunki sprzedaży, ustalając w nich m.in. przedmiot sprzedaży oraz cenę. Określiły również warunki, po spełnieniu których dojdzie do przeniesienia prawa własności szalunków na Najemcę. Zgodnie z przepisem art. 89 w/w ustawy z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego (warunek). W przedmiotowej sprawie zdarzeniem przyszłym i niepewnym jest uszkodzenie, zagubienie, zniszczenie bądź po prostu nie zwrócenie w wyznaczonym terminie szalunków budowlanych. Dodatkowo należy zauważyć, iż w przypadku wypłaty przez Najemcę odszkodowania prawo własności szalunków nadal przysługiwałoby Spółce. Mogłaby więc ona korzystać z uprawnień właściciela np. żądać wydania tych towarów od każdej osoby, która faktycznie by nimi władała (art. 222 w/w ustawy). Natomiast w przypadku sprzedaży prawo własności (i związane z tym uprawnienia) przechodzi na Najemcę. Z wniosku Spółki nie wynika w sposób jednoznaczny, komu po zakończeniu rozliczeń między Spółką a Najemcą przysługiwało prawo własności przedmiotowych szalunków –nie wynika np. czy w przypadku odnalezienia wcześniej zgubionych szalunków Najemca zwracał je Spółce otrzymując z powrotem kwotę, którą wcześniej wpłacił z tytułu ich nie zwrócenia w terminie, czy też szalunki zatrzymywał sobie. Jednocześnie należy zauważyć, iż zgodnie z przepisem art. 108 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku, gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Spółka wystawiała faktury, na których wykazywała kwoty podatku należnego – jest więc, zgodnie z w/w przepisem, zobowiązana do zapłaty tego podatku.

Odnosząc się natomiast do kwestii zawierania w przyszłości przez Spółkę umów o zmienionej treści należy stwierdzić, co następuje.

Przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Definicję świadczenia usług zawiera przepis art. 8 ust. 1 w/w ustawy, który brzmi: „1. Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.”

Definicja świadczenia usług, zawarta w wyż. cyt. przepisie, ma charakter uzupełniający w stosunku do definicji świadczenia towarów zawartej w art. 7 w/w ustawy. Powyższe brzmienie definicji świadczenia usług ma na celu zapewnienie realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług wszelkich transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Należy zauważyć, iż do uznania danej czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi, beneficjenta danej czynności.

„U podstaw odszkodowania leży fakt powstania szkody po stronie podmiotu uprawnionego do odszkodowania. Samo powstanie szkody również nie jest czynnością ani zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu. W wielu sytuacjach jednak uprawnieni do odszkodowania zgadzają się, czy też dopuszczają do powstania po swojej stronie szkody. Właśnie to zachowanie – na mocy którego powstaje szkoda – może stanowić czynność opodatkowaną VAT. Czynnością opodatkowaną jest wówczas świadome dopuszczenie do powstania szkody po swojej stronie, w wyniku czego podmiot zobowiązany do odszkodowania uzyskuje jakieś korzyści. W takiej właśnie sytuacji możemy mówić o czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Kwota odszkodowania – które na gruncie podatku od towarów i usług musi być uznane za wynagrodzenie za tę czynność opodatkowaną – stanowi obrót.” (Zagadnienia ogólne do komentarza do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. 04.54.535/ A. Bartosiewicz, R. Kubacki, „VAT. Komentarz. Aneks.”, Zakamycze 2005 /LEX Administracja/).

Zatem, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego. Zgodnie ze stanem faktycznym opisanym we wniosku Najemca będzie zobowiązany do zapłaty odszkodowania za wszystkie nie zwrócone Spółce w terminie szalunki budowlane – czyli również za te, które Najemca pozostawi sobie w celu dalszego z nich korzystania. W takiej sytuacji Najemca uzyska bezpośrednią korzyść, mogąc nadal korzystać z tych szalunków np. przy kolejnej budowie, bez ponoszenia stałych opłat. Tym samym Spółka, zgadzając się na takie postępowanie, poniesie szkodę (np. brak możliwości dalszego dysponowania szalunkami na rzecz innych Najemców, za którą otrzyma odszkodowanie, będące w tym wypadku formą wynagrodzenia za świadczoną usługę. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W takiej sytuacji Spółka będzie zobowiązana do udokumentowania powyższej czynności fakturą VAT. Jednakże zauważyć należy, iż w przypadku wypłaty odszkodowania za zniszczone szalunki Najemca nie uzyska żadnej korzyści wiążącej się z możliwością dalszego z nich korzystania. Tym samym wypłata odszkodowania z tego tytułu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie będzie dokumentowana fakturą VAT.

Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie orzekł jak powyżej.

Niniejsza interpretacja dokonana została dla konkretnego stanu faktycznego zawartego we wniosku z zastrzeżeniami wynikającymi z art. 14a, 14b oraz 14c ustawy Ordynacja podatkowa.

Na postanowienie – na podstawie art. 236 § 2 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa służy Stronie prawo wniesienia zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, za pośrednictwem Naczelnika tut. Urzędu, w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego postanowienia. Zażalenie na postanowienie organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu oraz uzasadnienie przyczyn uznania interpretacji zawartej w niniejszym postanowieniu za niewłaściwą.