POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 roku nr 8, poz 60 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10.01.2006 r., uzupełnionego pismem, które wpłynęło do tut. organu podatkowego 20.01.2006 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie zasad opodatkowania przychodów z nieodpłatnego użyczenia lokalu użytkowego

stwierdzam, że

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż podatnik jest właścicielem budynku, w którym znajduje się lokal użytkowy. W związku z tym, że działalność gospodarcza prowadzona przez podatnika (sklep spożywczy) nie przynosiła dochodów, podatnik zamierza użyczyć sklep w zamian za ponoszenie wszelkich opłat związanych z utrzymaniem budynku. Zdaniem podatnika, nie jest on zobowiązany rozliczać się z umowy użyczenia, gdyż dochody z tego tytułu nie podlegają opodatkowaniu.

Według art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 roku nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Źródłem przychodów, określonym w art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są między innymi nieruchomości lub ich części.

Podstawowym zagadnieniem w przedstawionym stanie faktycznym jest okoliczność, czy podatnik otrzymał przychód z tytułu nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub w części. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub w części do używania innym osobom fizycznym i prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nie mającym osobowości prawnej uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Nie jest jednak przychodem wartość czynszowa lokali lub budynków mieszkalnych udostępnionych osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi ona nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1. Z treści w/w przepisu wynika, że w razie udostępnienia nieruchomości w całości lub w części bezpłatnie do używania innym osobom powstaje przychód z nieruchomości w wysokości czynszowej podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W sytuacji jednak, gdy właściciel nieruchomości używa jej na własne potrzeby lub potrzeby członków rodziny albo oddał bezpłatnie nieruchomość lub jej część do użytku na cele działalności naukowej, naukowo-technicznej, oświatowej, oświatowo-wychowawczej, kulturalnej, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, kultu religijnego oraz związkom zawodowym, nie ustala się wartości czynszowej tej nieruchomości lub jej części, a wydatki związane z nieruchomością nie stanowią kosztu uzyskania przychodów (art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ponieważ ustawa podatkowa nie definiuje pojęcia członka rodziny, uzasadnione jest w tym przypadku zastosowanie wykładni systemowej i posłużenie się legalną definicją sformułowaną w części ogólnej polskiego prawa podatkowego, a mianowicie w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 roku nr 8, poz 60 z późn. zm.). Zgodnie z art. 111 § 3 przywołanej wyżej ustawy za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu. Ze złożonego wniosku i uzupełnienia do niego nie wynika jednak, by lokal miał być używany na potrzeby członka rodziny Wnioskodawcy.

Jednakże ustawodawca, stanowiąc o wartości przychodu z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie, jako o przychodzie kształtującym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, nie sprecyzował bliżej, co należy rozumieć przez "przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie". Zatem konieczne jest odwołanie się w tym zakresie do rozumienia tego pojęcia w prawie cywilnym.

W myśl art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy w zakresie przewidzianym umową i przepisami prawa. Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej (art. 713 zdanie pierwsze ustawy Kodeks cywilny).

Dla celów podatkowych nie ma znaczenia nazwanie umowy nieodpłatną, lecz jej charakter, tzn. czy rzeczywiście dotyczy otrzymania przez podatnika nieodpłatnych świadczeń. Jak wynika bowiem z ww. przepisów Kodeksu cywilnego, w ramach umowy użyczenia, u otrzymującego rzecz nie powstaje obowiązek dokonania jakichkolwiek świadczeń na rzecz dającego. Przy czym za świadczenie na rzecz dającego nie uznaje się zwykłych kosztów utrzymania rzeczy użyczonej, czyli kosztów ponoszonych w celu używania rzeczy.

Reasumując – w przypadku, gdy nastąpi nieodpłatnie przekazanie nieruchomość innym osobom, a nie znajdą zastosowania okoliczności wyłączające ustalanie przychodu z nieruchomości, wymienione w art. 16 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u osoby oddającej nieruchomość w bezpłatne używanie wystąpi przychód równy wartości czynszowej, czyli wartości czynszu jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy.