INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 05 grudnia 2007 r. (data wpływu 07.12.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07 grudnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca zawarł we wrześniu 2006 r. umowę ze spółką niemiecką, na podstawie której udzielił jej wyłączności do sprzedaży swoich produktów na terenie Niemiec. Spółka dokonała następnie sprzedaży swoich produktów w Niemczech z pominięciem spółki niemieckiej w okresie obowiązywania tej umowy, skutkiem czego doszło do naruszenia zasady wyłączności. W kwietniu 2007 r. Wnioskodawca i spółka niemiecka zawarły ugodę, na podstawie której Spółka zgodziła się zapłacić spółce niemieckiej kwotę odszkodowania w wysokości 130.000 euro z tytułu tego naruszenia. Kwota ta została uiszczona na rzecz spółki niemieckiej poprzez dokonanie wzajemnej kompensaty. Podkreślić należy, iż współpraca handlowa między stronami ugody nadal będzie kontynuowana. Warto też dodać, że współpraca między Wnioskodawcą a spółką niemiecką od dnia zawartej umowy była niezwykle owocna dla Spółki. Skutkowała bowiem znacznym wzrostem jej przychodów z tytułu sprzedaży produktów na terenie Niemiec. Wartość obrotu Spółki z tytułu sprzedaży produktów do Niemiec, zrealizowanego za pośrednictwem spółki niemieckiej, do dnia zawarcia powyższej ugody była duża. Podkreślić również należy, że jest to pierwsze odszkodowanie jakie Wnioskodawca winny jest wypłacić spółce niemieckiej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota wypłaconego odszkodowania stanowi dla Spółki koszt uzyskania przychodów...

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota wypłaconego odszkodowania stanowi dla niego koszt uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1”. Aby zatem można było uznać jakiś wydatek za koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione dwa warunki:

• celem jego poniesienia powinno być osiągnięcie przychodów albo zabezpieczenie źródła przychodów,
• wydatek nie może się znajdować na liście zawartej w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowiącej katalog wydatków, które nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Powyższe sformułowania wskazują na możliwość elastycznego stosowania art. 15 ust. 1 ww. ustawy, w zależności od okoliczności faktycznych sprawy. Natomiast w art. 16 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca zawarł listę wyłączeń kosztów nie mogących stanowić kosztów uzyskania przychodów, wśród których w pkt 22 cyt. artykułu wskazano określone rodzaje odszkodowań i kar umownych, a mianowicie kary umowne i odszkodowania:

• z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,
• z tytułu zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
• z tytułu zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Unormowania zawarte wyżej stanowią, że kary umowne i odszkodowania związane z prowadzoną działalnością, co do zasady, są kosztem uzyskania przychodu, z wyjątkiem kar umownych i odszkodowań określonych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W ocenie Spółki, odszkodowanie wypłacone Spółce niemieckiej z tytułu naruszenia zasady wyłączności, nie mieści się w art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy. Pogląd ten wspiera stanowisko przedstawione w piśmie Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 listopada 2004 r., znak PD-005U-684/04/MB, opublikowane w Internetowym Systemie Informacji Podatkowej Ministerstwa Finansów, w którym organ ten odniósł się do podobnej sytuacji związanej z naruszeniem zasady poufności i stwierdził, że „nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczanych towarów, wykonywanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczaniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług. Katalog wyżej przytoczonych przypadków nie obejmuje jednak sytuacji, w której na skutek naruszenia zasady poufności umów sprzedaży udziałów przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, sąd orzekł, iż podmiot ten zobowiązany jest do płacenia na rzecz osoby poszkodowanej w następstwie zaistniałej sytuacji – kary umownej. W tym przypadku więc wydatki te podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów”. Zatem rozstrzygając, czy wydatki poniesione przez Spółkę na wypłatę tego odszkodowania są kosztem uzyskania przychodu dla Spółki należy – w ocenie Wnioskodawcy - odwołać się do ogólnej reguły zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czyli rozstrzygnąć, czy są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów (lub zabezpieczenia źródła przychodów) oraz, że pomiędzy tym wydatkiem a osiągniętym przychodem zachodzi związek przyczynowy, a wydatek ten ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Z brzmienia art. 15 ust. 1 ww. ustawy nie wynika, iż warunkiem sine qua non uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest wykazanie jego bezpośredniego związku z przychodem. Co więcej, z przepisu tego nie wynika również zasada, ze przychód musi zostać faktycznie osiągnięty, aby poniesiony wydatek (odszkodowanie) mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem Spółki, wykładnia ww. przepisu prowadzi do wniosku, że wydatek wtedy jest poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, gdy wiąże się z przychodem i spowodował lub mógł spowodować jego osiągnięcie (powstanie, zwiększenie), nawet jeśli ten przychód w rzeczywistości nie wystąpił. Przykładowo, w wyroku z dnia 2 grudnia 2005 r., sygn. akt II FSK 11/05 Naczelny Sąd Administracyjny zauważył: „ Do kosztów uzyskania przychodów zakwalifikowane mogą być koszty poniesione przez podatnika w przypadku, gdy stwierdzono uzyskanie przychodów w rozmiarze nie odpowiadającym gospodarczej istocie przedsięwzięcia, w tym np. przychodów w wysokości mniejszej, a nawet niewspółmiernie mniejszej, od poniesionych nakładów. Zasadniczo błędne byłoby odtwarzanie związku pomiędzy wydatkami a rzeczywiście uzyskanymi przychodami, istotny jest związek pomiędzy kosztem poniesionym a celem (projekcją) uzyskania przychodu”. W świetle powyższego, biorąc pod uwagę skalę obrotów wypracowanych w toku wzajemnej współpracy handlowej Stron, fakt dalszej kontynuacji tej współpracy po zawarciu ww. ugody, incydentalność wypłacenia tego odszkodowania – zdaniem Wnioskodawcy – wydatki związane z wypłatą odszkodowania spółce niemieckiej są dla Spółki kosztem uzyskania przychodu, z punktu widzenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2006 r. (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…) ustawy (w brzmieniu obowiązującym do końca roku 2006 r.). Od 01.01.2007 r. zmieniła się definicja kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie ze znowelizowanym art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ostatnia zmiana: Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…). W tym miejscu należy podkreślić, że zmiana ta ma jedynie charakter doprecyzowujący, niepowodujący zmian merytorycznych.

Ustawodawca nie definiuje jednak co należy rozumieć pod pojęciami „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN pojęcie:

1. „zabezpieczyć” oznacza:

        - „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”,
        - „uczynienie bezpiecznym”,
        - „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”,
        - „zapewnienie komuś środków do życia”,
        - „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”.

2. „zachować” oznacza:

        - „pozostać w posiadaniu czegoś”,
        - „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”,
        - „uchronić przed zapomnieniem”.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Aby wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów, należy zatem ocenić jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz możliwość osiągnięcia przychodu. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu – w okresie ponoszenia kosztów lub w przyszłości. W związku z powyższym, kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim.

Ponadto zaliczenie danego wydatku do kosztów podatkowych uzależnione jest od tego, czy nie mieści się on w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, tj. w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.).

Na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu:

• wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,
• zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
• zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Stosownie do treści art. 483 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) kara umowna to określona w umowie suma, której zapłata stanowi naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Najistotniejszą cechą kary umownej jest to, że należy się ona wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 § 1 Kodeksu cywilnego). Natomiast w myśl art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego odszkodowanie to świadczenie, które wyrównuje straty poniesione przez poszkodowanego oraz utracone przez niego korzyści.

Należy zauważyć, iż przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 nie odnosi się do wszelkich odszkodowań i kar umownych, lecz dotyczy zdarzeń spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług, będących przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z powyższym uznać należy, że ww. przepis nie dotyczy odszkodowań z tytułu naruszenia zasady wyłączności sprzedaży.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, że wypłata odszkodowania na rzecz spółki niemieckiej ma na celu zabezpieczenie źródła przychodów, których – bez poniesienia ww. odszkodowania – Spółka by nie uzyskała.

W związku z powyższym, przedmiotowe odszkodowanie może stanowić koszt uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pod warunkiem wykazania celowości poniesienia takiego wydatku. Należy jednocześnie zaznaczyć, że wykazanie związku poniesionych kosztów z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiąganych przychodów obciąża Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie tut. Organ wyjaśnia, iż w zakresie stanu faktycznego dotyczącego podatku dochodowego od towarów i usług wydana została odrębna interpretacja z dnia 07 marca 2008 r. nr ILPP2/443-210/07-4/MN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.