Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, podatnik jest współwłaścicielem kamienicy, a jego udział w całości wynosi 10,625%. Z tytułu uzyskiwania przychodów z tytułu najmu lokali znajdujących się w powyższej nieruchomości oraz z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej (sklep spożywczo – rolny) jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług podatnik jest zobowiązany do wystawianiem faktur VAT wszystkim podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w ww. nieruchomości. Ponieważ w nieruchomości tej znajduje się lokal, w którym podatnik prowadzi działalność gospodarczą (sklep) to wystawia on fakturę VAT dotyczącą najmu tego lokalu (którego jest współwłaścicielem). W związku z tym Pani (...) występuje zarówno w roli wystawcy faktury (z powodu współwłasności nieruchomości, w której znajduje się sklep) jak i jako jej odbiorca (jako właściciel sklepu).

Podatnik zwrócił się z zapytaniem:
czy poprawne jest wystawianie faktur VAT przez współudziałowca nieruchomości dla tego samego współudziałowca będącego właścicielem sklepu w ww. nieruchomości, a także czy jest możliwe odliczanie podatku wynikającego z tak wystawionej faktury VAT dotyczącej czynszu najmu lokalu?
Podatnik stoi na stanowisku, że zgodnie z art. 86 ust. 2 i 10 ustawy o podatku od towarów i usług zgodnie z zasadą neutralności tego podatku prawidłowe jest odliczanie podatku naliczonego wykazanego na fakturze z tytułu najmu lokalu sklepu. Ta sama kwota podatku jest jednocześnie ujęta jako podatek należny z tytułu najmu. Ponieważ obie kwoty rozliczone zostają na jednej deklaracji VAT-7 powoduje to zachowanie neutralności tego podatku.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tarnowskich Górach dokonał następującej oceny prawnej przedstawionego przez podatnika stanowiska:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Unormowanie to zalicza jednoznacznie do działalności gospodarczej dla potrzeb VAT także takie przejawy aktywności podatnika w stosunku do towarów oraz wartości niematerialnych, jak najem, dzierżawa – o ile są:

• realizowane w sposób ciągły,
• dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlega:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Pojęcie “świadczenie” - składające się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Świadczenie zakłada istnienie podmiotu będącego jego odbiorcą (konsumentem usługi). Musi to być podmiot inny niż wykonujący usługę. Świadczenie na własną rzecz nie jest usługą, gdyż nie występuje wówczas konsument usługi (odbiorca świadczenia). O tym, że usługa musi być wykonywana na rzecz podmiotu innego niż świadczący usługę, przekonuje również brzmienie regulacji art. 6 (3) VI dyrektywy, który tylko wyjątkowo i to pod warunkiem konsultacji z ciałami doradczymi Unii (komitetem ds. Podatku od wartości dodanej) dopuszcza możliwość uznania za usługę usług świadczonych dla samego siebie, a i to tylko wówczas, gdyby w przypadku kupna takich usług od innego podmiotu podatek nie podlegałby odliczeniu. Skoro brak takich wyjątkowych regulacji w ustawie, to dokonywanie świadczeń na rzecz swojej własnej działalności nie stanowi usługi. Nie dotyczy to oczywiście przypadków, gdy usługa bądź towar zostały przekazane na potrzeby osobiste, o których mowa w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Fakt istnienia bezpośredniego konsumenta (odbiorcy świadczenia) potwierdza także konstrukcja umowy najmu. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz, o czym stanowi art. 659 § 1 ustawyz dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z używaniem części nieruchomości przez współwłaściciela na potrzeby prowadzonej w niej działalności gospodarczej. Współwłasność jest odmianą prawa własności. Współwłasność jest prawem zespolonym, składającym się z udziału poszczególnych współwłaścicieli. Ustawowy model współposiadania został określony w art. 206 Kodeksu cywilnego. Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Możliwe jest także zastosowanie indywidualnego, umownego modelu dotyczącego współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej. Zgodne oświadczenie woli współwłaścicieli stanowi wiążącą regulację sposobu korzystania z rzeczy wspólnej. Treść zawieranej umowy zależy od inwencji stron. Przykładem może być taki podział nieruchomości, w którym współwłaściciele przyznają prawo do korzystania z lokalu jednemu ze współwłaścicieliz zastrzeżeniem oddawania pozostałym odpowiedniej części pożytków w naturze (lub ich równowartości).

Z pisma podatnika wynika, że jest współwłaścicielem kamienicy, gdzie jego udział w całości wynosi 10,625%. Z tytułu najmu lokali znajdujących się w tej kamienicy podatniczka wystawia faktury VAT (w zakresie swojego udziału) wszystkim podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w tej kamienicy, w tym także sobie jako osobie prowadzącej działalność gospodarczą. Wystawianie faktur “dla siebie samego” jest postępowaniem niewłaściwym. Jak wcześniej wykazano świadczenie na własną rzecz nie jest usługą. Świadczenie usług nie może mieć miejsca bez ustalenia konsumenta, tj. podmiotu będącego beneficjentem danej usługi. Tym samym w sytuacji będącej przedmiotem zapytania nie występuje czynność podlegająca opodatkowaniu a w konsekwencji dokumentowaniufakturą VAT.

W związku z powyższym stanowisko podatnika zajęte we wniosku należy uznać za nieprawidłowe.