Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży i zamiany rzeczy lub praw majątkowych.

W myśl art. 9 pkt 2 cytowanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku od czynności cywilnoprawnych przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwo rolnego będącego własnością nabywcy.

Definicję gospodarstwa rolnego, przyjmowaną dla potrzeb podatku od czynności cywilnoprawnych, znajdziemy w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tj. Dz. U z 1993 r. Nr 94, poz. 431, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Cechą konstytutywną gospodarstwa rolnego, w brzmieniu nadanym ustawą o podatku rolnym, jest rodzaj gruntów oraz ich powierzchnia. Budynki i budowle nie mają znaczenia dla istnienia lub nie gospodarstwa rolnego.

Jednakże w omawianej sprawie zasadniczą kwestią jest sposób posiadania opisanego gospodarstwa rolnego przez wnioskodawcę, będącego sprzedającym. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wyraźnie wskazuje, iż zwolnieniem obejmuje się przeniesienie własności nieruchomości lub ich części.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego przez podatnika wynika, iż nie jest on właścicielem nieruchomości rolnej, ale jej posiadaczem na zasadzie użytkowania wieczystego, bowiem grunty posiadane są własnością Skarbu Państwa.

Zatem pomimo, że ustawa o podatku rolnym dopuszcza uznanie za gospodarstwo rolne gruntów znajdujących się w posiadaniu (między innymi w użytkowaniu wieczystym) to na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych od nabycia takiego gospodarstwa zwolnienie przedmiotowe nie przysługuje.

Z powyższych wywodów wynika również, że budynki i budowle posadowione na gruncie korzystają ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych tylko w sytuacji, gdy są częścią składową tego gruntu, bowiem zwolnieniu podlega nie tylko przeniesienie własności nieruchomości, ale także ich części składowych. Zgodnie z art. 47 § 1 k. c. część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Jeżeli zatem budynki i budowle posadowione na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym wnioskodawcy stanowią odrębny przedmiot własności to nie są one częścią składową przedmiotowej nieruchomości rolnej. Wobec powyższego do przeniesienia własności budynków i budowli nie znajduje zastosowania zwolnienie określone art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynność prawna obejmująca przeniesienie własności budynków i budowli podlega zatem ogólnym zasadom opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.