P O S T A N O W I E N I E

Naczelnik Urzędu Skarbowego działając na podstawie art. 14a par. 1 oraz par. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. nr 8 poz 60 ze. zm.) po rozpatrzeniu Pana wniosku z dnia 9 maja 2005 r. w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych stwierdza, iż przedstawione we wniosku stanowisko nie jest prawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Przedstawiając we wniosku stan faktyczny opisuje Pan, że od 1 maja 2005 r. wykonuje społecznie (bez wynagrodzenia) obowiązki strażnika łowieckiego określone w art. 36 pkt 2 ustawy Prawo Łowieckie. Koło łowieckie wypłaca Panu zwrot kosztów w kwocie 235 zł miesięcznie za używanie własnego samochodu do wykonywanych społecznie obowiązków strażnika. Zwrot kosztów określony jest w formie ryczałtu na podstawie art. 34a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, a na warunkach określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r.
W sformułowanym stanowisku twierdzi Pan, że gdy praca wykonywana jest społecznie bez wynagrodzenia to od ryczałtu, który stanowi zwrot kosztów używania własnego samochodu, nie płaci się podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z powołanym art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm. - zwanej w dalszej części updof) wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywa ne przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł. Z treści tego przepisu wynika, że wyłączenie z opodatkowania, w ramach limitu, dotyczy tylko niektórych przychodów uzyskiwanych przez określone osoby. Updof nie określa, co należy rozumieć przez „obowiązki społeczne i obywatelskie”, wobec tego, w celu trafnego zdefiniowania tych pojęć najwłaściwsze jest przywołanie wykładni dokonanej przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 25 listopada 1997 r., sygn. akt (...), publ. (...), dotyczącej właśnie omawianego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 17 updof. W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż: (...) „obowiązki” w rozumieniu wykładanego przepisu muszą mieć charakter obowiązków wykonywanych na podstawie ustawy w tym sensie, że funkcja, z pełnieniem której obowiązki te się wiążą, jest funkcją unormowaną ustawowo. Do określenie, iż chodzi o obowiązki o charakterze „obywatelskim” bądź „społecznym”, wprowadza kryterium dodatkowe, sytuujące daną funkcję w płaszczyźnie relacji państwo – obywatel państwa albo społeczność – członek tej społeczności. O pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi jak obywatel, zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych (a nie np. osoba odpłatnie świadcząca usługi eksperckie czy jako pracownik wykonujący swe obowiązki zawodowe). Z pełnieniem obowiązków społecznych mamy zaś do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie (tego rodzaju funkcje należy odróżnić od usług świadczonych w celach zarobkowych). Tak rozumiane obowiązki społeczne czy obywatelskie można pełnić nie tylko na podstawie wyboru lecz także w wyniku powołania przez właściwy organ, wyznaczenia przez upoważnioną organizację społeczną lub na skutek podobnych prawem określonych zdarzeń (...). Przedmiotem analizy i wykładni Trybunału Konstytucyjnego w powołanym wyroku było również to, jakie konkretnie przychody mieszczą się w zakresie omawianego zwolnienia od podatku dochodowego: (...) nieprecyzyjna redakcja art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy podatkowej, zamieszczanie w nim pojęć nie zdefiniowanych ani w tej ustawie, ani w innych ustawach, nie ułatwia takiej wykładni. Aby uniknąć dowolności i wykładni za szerokiej, należy przyjąć zasadę, że kryteria rozumienia powyższych pojęć muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych, a tylko pomocniczo (w kwestiach nierozstrzygniętych przez ustawy) mogą odwoływać się do znaczeń pozaprawnych. Po pierwsze więc, do uznania określonego świadczenia za „dietę” bądź „kwotę stanowiącą zwrot kosztów” nie wystarczy takie nazwanie tego świadczenia przez świadczeniobiorcę lub stronę świadczącą, lecz konieczne jest, aby świadczenie było w taki właśnie sposób nazwane przez ustawę i następowało w wykonaniu ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia. Po drugie, „obowiązki” w rozumieniu wykładanego przepisu muszą mieć charakter obowiązków wykonywanych na podstawie ustawy w tym sensie, że funkcja, z pełnieniem której obowiązki te się wiążą, jest funkcją unormowaną ustawowo. (...)” Powyższa wykładnia Trybunału Konstytucyjnego nakazuje za „dietę” bądź „kwotę stanowiącą zwrot kosztów” w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 17 uznawać świadczenie w taki właśnie sposób nazwane przez ustawę.

W świetle powyższego wykonywane przez Pana obowiązki strażnika łowieckiego mają charakter obowiązków społecznych. Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 r. - Prawo Łowieckie (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 42 poz. 372 ze zm. - zwaną dalej upł) strażnicy łowieccy oraz strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej (umundurowanej, uzbrojonej i wyposażonej w terenowe środki transportu formacji podległej wojewodzie) stanowią straż łowiecką (art. 36 ust. 3 upł), która powołana jest do realizacji ustawowych zadań w zakresie łowiectwa jako elementu ochrony środowiska przyrodniczego (ochrona zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. Strażnicy łowieccy powoływani lub zatrudniani są przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich (np. koła łowieckie) w wykonaniu obowiązku zawartego w art. 36 ust. 2 upł. Jednakże powołana upł nie zawiera ani bezpośrednich unormowań ani odesłań do innych aktów prawnych co do świadczeń pieniężnych przysługujących osobie wykonującej zadania strażnika łowieckiego. Brak jest więc podstawy, by uzyskiwane przez Pana świadczenie uznać za zwrot kosztów.
Należy uznać je za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 5 updof, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek. Przychody z tego tytułu nie zostały wymienione w przepisach art. 21, 52, 52a i 52c updof (określających dochody wolne i zwolnione od podatku), zatem podlegają podatkowi dochodowemu. Obowiązki związane z pobieraniem i przekazywaniem zaliczek na podatek dochodowy od należności z tego tytułu, stosownie do przepisów art. 41 ust. 1 updof, ciążą na wypłacających te należności. Zasady obliczania zaliczki zostały zawarte w ust. 1 i 1a art. 41 updof.

Powyższa interpretacja:
- dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę, traci swoją moc z chwilą zmiany przepisów jej dotyczących;
- nie jest wiążąca dla podatnika, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej.
Ustalono, iż w dacie wydania niniejszego postanowienia nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa lub postępowanie przed sądem administracyjnym.

Na niniejsze postanowienie słuzy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie za pośrednictwem Naczelnika tut. Urzędu, w terminie 7 dni od daty jego doręczenia.