Zgodnie z art. 14a § 1 wyżej cytowanej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Wnoszący zapytanie przedstawił stan faktyczny, z którego wynika, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa usługowo – handlowego. Swoją działalność wykonuje poza swoją siedzibą.

Na tle takich okoliczności faktycznych podatnik formułuje stanowisko, iż przepisy prawa podatkowego skutkują tym, iż ma prawo ująć w koszty uzyskania przychodu wartości diet za czas podróży służbowych do wysokości nie przekraczającej wysokości diet przysługujących pracownikom, bowiem jest to jedyne ograniczenie wartości diet z tytułu podróży służbowej, jakie odnosi się do osób prowadzących działalność gospodarczą, zgodnie z przepisami art. 775 § 1 Kodeksu pracy i art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Koszalinie stwierdza, że stanowisko to jest nieprawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego:

• art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 52 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• art. 775 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem oceny prawnej stanowiska podatnika, uzasadnionej w sposób następujący:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Art. 23 ust. 1 pkt 52 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za koszt uzyskania przychodu nie uznaje się wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących – w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra.

Tymi odrębnymi przepisami są dwa rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r.:

1. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.),
2. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.).

Definicja podróży służbowej została zawarta w art. 775 ww. ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. W przepisie tym pojęcie podróży służbowej zostało określone jako wykonywanie zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy.

Ogólnie pod pojęciem miejsca pracy rozumie się bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić dopełnienie świadczenia.

Jednakże w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa usługowo - handlowego brak jest uzasadnienia dla przyjęcia, iż wykonywanie przez te osoby zadań poza miejscowością podaną w zgłoszeniu o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, wiąże się z odbyciem podróży służbowej, uprawniającej do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wartości diet, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 52 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy bowiem przyjąć, że w sytuacji, w której wykonywane usługi – ich rodzaj i charakter stanowią przedmiot działalności gospodarczej, co występuje u podatnika to przemieszczanie się w celu ich realizacji nie może być traktowane jako podróż służbowa. Wykonywanie czynności stanowiących istotę świadczonych usług, nie wiąże się z odbywaniem podróży służbowej. Cechą zaś podróży służbowej jest wykonywanie pojedynczego zadania poza miejscowością, w której znajduje się siedziba podatnika lub jego stałe miejsce pracy.

Uwzględniając powyższe, podróżami służbowymi u osób prowadzących działalność gospodarczą będą np. podróże odbywane do kontrahentów w celu omówienia warunków świadczenia usług, zawarcia umowy (kontraktu), uczestnictwa w targach, dokonania zakupu środka trwałego dla potrzeb prowadzonej działalności itp. tylko w takich przypadkach będą przysługiwały diety w wysokości określonej w art. 23 ust. 1 pkt 52 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest podstawy do uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków osób prowadzących działalność w zakresie przedstawionym przez podatnika, z tytułu wartości diet za czas podróży odbywanej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Kosztem uzyskania przychodów w pełnej wysokości będą natomiast inne poniesione w podróży i prawidłowo udokumentowane przez przedsiębiorcę wydatki (np. rachunki za pobyt w hotelu, opłaty za przejazd płatną autostradą).