POSTANOWIENIE

W związku z wnioskiem spółki z dnia 21.02.2005 r. (data wpływu do tutejszego urzędu 22.02.2005r.) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60) w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych

postanawia

- uznać za nieprawidłowe stanowisko Podatnika.

UZASADNIENIE

Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż firma XXX Sp. z o.o. jest Spółką wchodzącą w skład międzynarodowego holdingu (dalej: Grupa). Głównym przedmiotem działalności Grupy jest produkcja i dystrybucja towarów chemicznych. W ramach Grupy tworzone będzie w Wielkiej Brytanii centrum finansowe (Centrum Nettingowe), którego zadaniem będzie dokonywanie wzajemnych rozliczeń pomiędzy Spółkami tworzącymi Grupę. Działalność Centrum Nettingowego polega na dokonywaniu kompensat (potrąceń) wzajemnych należności poszczególnych spółek z Grupy oraz zapłaty powstałej różnicy na rzecz właściwego podmiotu. Wynika z tego, iż spółka posiadająca jednocześnie wierzytelność i dług w stosunku do podmiotów z Grupy, będzie obowiązana do zapłaty do Centrum Nettingowego jedynie różnicy, która powstanie po odjęciu wartości wierzytelności od wartości długu (w przypadku gdyby wartość długu przewyższała wartość wierzytelności), lub też otrzyma różnicę wartości wierzytelności i długu (w sytuacji gdy wierzytelność przewyższa wartość długu). Rozliczenia kasowe pomiędzy Spółką a Centrum Nettingowym dokonywane będą wyłącznie w walucie polskiej przy zastosowaniu umownego kursu wymiany walut. W takiej sytuacji, w dniu dokonania kompensaty, Spółka będzie obliczać wartość różnic kursowych.

W związku z przedstawionym powyżej systemem rozliczeń Spółka wystąpiła z następującymi pytaniami:

- czy dokonywane przez Spółkę potrącenie do wysokości niższej wartości należności jest tożsame z otrzymaniem przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) oraz z zapłatą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i czy w związku z tym Spółka powinna rozliczać różnice kursowe dla celów podatkowych związane z dokonaną zapłatą zobowiązań poprzez kompensatę oraz uzyskaniem zapłaty należności – także poprzez kompensatę...

- według jakiego kursu powinno być dokonane rozliczenie różnic kursowych związane z dokonaną kompensatą...

- czy Spółka uzyskując zapłatę należności (która pozostała po dokonaniu kompensaty) albo dokonując zapłaty zobowiązania (które pozostało po kompensacie) powinna rozliczyć różnice kursowe biorąc pod uwagę kwotę otrzymaną lub zapłaconą w PLN...

W przedstawionym stanie faktycznym zastosowanie znajdują następujące przepisy:

- art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (updop), stosownie do którego, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe,

- art. 12 ust. 2 powołanej ustawy, zgodnie z którym, przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich z dnia uzyskania przychodu, ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski,

- art. 12 ust. 3 in fine updop, w którym stanowi się, że w sytuacji gdy przychody wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich uzyskania i dniem faktycznego otrzymania występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał uzyskujący przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia uzyskania przychodu,

- art. 15 ust. 1 ustawy, stosownie do którego, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich z dnia poniesienia kosztu, ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski,

- art. 15 ust. 1 in fine powołanej ustawy, wg którego w sytuacji, gdy koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztu.

Z interpretacji wyżej wymienionych przepisów wynika dla Podatnika prawo do obniżenia lub podwyższenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów o różnice wynikające z różnych kursów walut, ogłaszanych przez NBP i bank, z którego usług korzysta osoba uzyskująca przychód lub ponosząca koszt, w dniu otrzymania należności i odpowiednio zapłaty zobowiązania. Przepisy te nie uzależniają jednak prawa do korekty przychodów i kosztów z tytułu różnic kursowych jedynie od wystąpienia przychodu lub zapłaty. Wskazują także na sposób obliczania różnic powstających w wartości przychodu lub kosztu.

Kompensata polegająca na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej, zwana również potrąceniem jednej z drugiej, występuje w obrocie prawnym w postaci kompensaty u której podstaw leży umowa pomiędzy zainteresowanymi stronami (tzw. kompensata umowna) oraz kompensaty ustawowej, opartej na przepisach art. 498 – 505 ustawy z dnia 23.04.1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dokonywanej w drodze jednostronnej czynności prawnej przez jednego z wierzycieli i skutecznej o tyle, o ile zachowane zostaną przesłanki określone w tych przepisach. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Kompensaty (potrącenia) umowne nie są regulowane przez Kodeks cywilny, choć uznaje się je za dopuszczalne w ramach zasady swobody umów. Można wśród nich wyróżnić kompensaty jednorazowe i stałe.

W wyniku potrącenia nie dochodzi do efektywnej zapłaty dokonanej w pieniądzu. Pomimo iż dotyczy ono zobowiązań do świadczeń tego samego rodzaju, nie prowadzi do ich realizacji, a jedynie do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej, co w rezultacie skutkuje zaspokojeniem wierzyciela i osiągnięciem przez to celu zobowiązania.

Wobec tego przyjęta forma wykonania świadczenia jest czym innym niż spełnienie świadczenia poprzez zapłatę, ponieważ nie można uznać, iż jest ona związana z operacjami finansowymi, skutkującymi w kasowym ujęciu, utratą lub wzrostem wartości waluty w wyniku zmian kursów. Mając na uwadze przepis art. 12 ust. 3 i art. 15 ust. 1 updop, trzeba stwierdzić iż różnice kursowe powstają jedynie w przypadku płatności dokonywanych drogą faktycznych transferów pieniężnych.

Dla określenia przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów wyrażonych w walucie obcej i regulowanych na drodze kompensaty zastosowanie znajdą przepisy art. 12 ust. 2 i art. 15 ust. 1 zdanie drugie updop.

Powołane przepisy art. 12 ust. 3 i art. 15 ust. 1 ustawy zostaną natomiast uwzględnione, zgodnie z ostatnim pytaniem Podatnika, w przypadku faktycznej zapłaty należności/otrzymania zobowiązania, które nie zostały skompensowane (potrącone) przez Centrum Nettingowe.

Niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia i jest aktualna do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez pytającego. Zgodnie z art. 14b§ 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla Podatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej – do czasu jej zmiany lub uchylenia. Na niniejsze postanowienie służy stronie zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, składane w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.