Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, po rozpatrzeniu wniosku wniesionego w dniu 1.02.2005 r. (uzupełnionego w dniu 14.02.2005 r.) w sprawie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej sposobu ustalenia wartości początkowej środka trwałego (lokalu użytkowego znajdującego się w budynku mieszkalnym), działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), postanawia stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę uznać za prawidłowe.

Co do zasady budynki lokale mieszkalne nie podlegają amortyzacji, chyba że podatnik zadecyduje o ich amortyzacji. Powyższe jednoznacznie wynika z treści art. 22c pkt 2 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), zgodnie z którymi budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu. Wartość początkową takich budynków i lokali ustala się dla celów amortyzacji podatkowej: zgodnie z zadami ogólnymi, tj. w myśl przepisów art. 22g ust. 1 - 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub według zasady szczególnej (uproszczonej) określonej w art. 22g ust. 10 ustawy z dnia 26.07.1991 r. Nabycie składników majątkowych w drodze darowizny nie stanowi przeszkody do ich amortyzacji i zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem, że składniki te mogą zostać uznane za środki trwałe. Postawę naliczania odpisów amortyzacyjnych stanowi wartość początkowa środków trwałych, której zasady ustalania zawarto w art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pojęcie środka trwałego zostało zdefiniowane w art. 22a ww. ustawy.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych amortyzacji podlegają określone składniki majątku, jeżeli:

• stanowią własność lub współwłasność podatnika,
• są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,
• przewidywany ich okres używania przekracza rok,
• są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

Powyższe zostało zawarte w treści art. 23 ust. pkt 45a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wynika, że odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i nabytych w drodze spadku lub darowizny stanowią koszty uzyskania przychodów.

Sposób ustalenia wartości początkowej środków trwałych nabytych w drodze darowizny określony został w art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 3 tej ustawy, wartość początkową środków trwałych nabytych w drodze darowizny stanowi wartość rynkowa z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny określa tę wartość w niższej wysokości, wtedy przyjmuje się wartość wynikającą z umowy darowizny. Ponadto przy ustalaniu wartości początkowej należy wziąć pod uwagę treść art. 22f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym, jeżeli tylko część nieruchomości, w tym budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej bądź wynajmowana lub wydzierżawiana - odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości, budynku lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowanej lub wydzierżawianej, do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości, budynku lub lokalu.

Należy nadmienić, że jeżeli przed przyjęciem lokalu do używania podatnik poniósł nakłady na jego adaptacje, modernizację, ulepszenie, to na wartość początkową przedmiotowego lokalu użytkowego składa się jego wartość ustalona na podstawie cen rynkowych, bądź umowy darowizny podwyższona o nakłady poniesione na lokal. Podatnik prowadzący działalność gospodarczą jest zobowiązany do gromadzenia dowodów ponoszonych wydatków, którymi są:

• faktury VAT, jeżeli kontrahent jest podatnikiem podatku od towarów i usług,
• rachunki w rozumieniu ustawy - Ordynacja podatkowa.

Zatem podatnik prowadzący działalność gospodarczą nie może ustalić wartości początkowej lokalu w oparciu o art. 22g ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że wartości tej nie może ustalić rzeczoznawca. Rzeczoznawca może ustalić wartość początkową w sytuacji braku możliwości ustalenia kosztu wytworzenia środka trwałego i tylko w szczególnych sytuacjach. Taka wyjątkowa sytuacja może mieć miejsce np. gdy podatnik wprowadza do działalności gospodarczej składnik majątku wytworzony uprzednio na własne osobiste potrzeby i nie dokumentował ponoszonych w tym celu wydatków. Z powyższego wynika, że nie można dowolnie decydować o wyborze metody ustalania wartości początkowej także w przypadku wytworzonego środka.

Jak już wyżej wskazano, poza sposobami ustalenia wartości początkowej środków trwałych określonymi w treści art. 22g ust. 1 - 9 ustawy, ustawodawca przewidział również w treści art. 22g ust. 10 ustawy z dnia 26.07.1991 r. szczególny sposób ustalenia wartości początkowej budynków i lokali mieszkalnych. W myśl tego przepisu podatnicy mogą ustalić wartość początkową budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych: wynajmowanych, wydzierżawianych albo używanych przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, przyjmując w każdym roku podatkowym wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej lub używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego budynku lub lokalu i kwoty 988 zł, przy czym za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości. Wyliczenie to można przedstawić wg wzoru:

Wp = p x 988,

gdzie: Wp - wartość początkowa, P - powierzchnia użytkowa w m² wykorzystywana przez podatnika dla celów działalności gospodarczej.

Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, których wartość początkową ustala się we wskazany wyżej uproszczony sposób nie podlegają objęciu ewidencją środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując wartość początkową lokalu użytkowego może pani ustalić w oparciu o ww. dwie metody.

Powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia. Przedstawiona interpretacja jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej dokonania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę. Na podstawie art. 14b § 1 i § 2 ordynacji podatkowej niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla Wnioskodawcy, jednakże wiąże właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia. Organ podatkowy dokonujący interpretacji nie jest uprawniony ani zobowiązany do badania, czy przedstawione we wniosku zaszłości są zgodne ze stanem faktycznym.