Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku na podstawie art. 14b § 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) prostuje pisemną informację o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego udzieloną przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Białymstoku z dnia 04.11.2004 r. Nr II US Pb IA/1/413/58/04/BB w części dotyczącej ustalenia wartości początkowej środka trwałego do celów amortyzacji. W pozostałym zakresie w/w informacja jest prawidłowa.

Z pytania Państwa wynika, że Państwo – małżonkowie nie mający rozdzielności majątkowej, są właścicielami #189; lokalu usługowego, wykorzystywanego wspólnie w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie. W związku z nierównomiernym stopniem wykorzystania lokalu chcą Państwo wartość początkową składnika majątku ustalić w nierównych proporcjach tj. 10 % wartości lokalu przypadającej na obydwoje małżonków ustalić na Pana X, a 90% tej wartości na Panią X.

Zgodnie z art. 22g ust. 11 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) w przypadku gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.

Z niniejszego przepisu wynika, że jeżeli małżonkowie wykorzystują wspólnie składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie to wartość początkową tego środka trwałego należy ustalić w takiej proporcji, w jakiej pozostaje udział małżonków we własności tego składnika.

W ocenie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku udział małżonków we własności składnika majątku należy ustalić na podstawie art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. przyjmując, że udziały małżonków we własności są równe.

Dyrektor Izby Skarbowej uważa, że w przedmiotowej sprawie przytoczony artykuł nie może mieć zastosowania, bowiem określa on przychody ze wspólnej własności, prawo do udziału w zysku, a nie dotyczy udziałów we własności składnika majątku.

Istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, jak wskazał Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku, jest to, że w czasie jej trwania udziały małżonków w majątku wspólnym nie są określone. Każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego na zasadzie współwłasności łącznej. Zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, jak również nie może rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.Oboje małżonkowie obowiązani są współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym jednakże każdy z nich może zarząd ten wykonywać samodzielnie z zastrzeżeniem, że dla czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda drugiego małżonka w formie przewidzianej dla tej czynności prawnej ( art. 36 ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy).

Zatem skoro każdy z małżonków jest uprawniony do samodzielnego zarządzania majątkiem wspólnym to może on też, we własnym imieniu i na własny rachunek dokonywać czynności prawnych będących wykonywaniem tego zarządu.

O tym jak ustalić udziały małżonków we własności składnika majątku stanowiącego ich wspólność majątkową rozstrzyga wola tych małżonków uwarunkowana jednakże stopniem wykorzystania danego składnika przez każdego z małżonków.

Zatem Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku podziela Państwa stanowisko o możliwości ustalenia wartości początkowej środka trwałego w nierównych proporcjach w przypadku nierównomiernego stopnia wykorzystania lokalu usługowego do prowadzonych indywidualnych praktyk lekarskich przez obydwoje małżonków.