Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 11 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności - z tytułu czynności wykonywanych na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, członków spółdzielni będących właścicielami lokali lub na rzecz właścicieli lokali, niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177).

Jednocześnie w art. 43 ust. 1 pkt 11 wyżej cyt. ustawy postanowiono, że zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Ponadto zgodnie z art. 109 ust. 3 wyżej cyt. ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej. Na podstawie art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ww. ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielnia za czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, członków spółdzielni będących właścicielami lokali lub na rzecz właścicieli lokali, niebędących członkami spółdzielni, na podstawie statutu pobiera opłaty tzw. czynszowe min.: za eksploatację i utrzymanie ich lokali, eksploatację i utrzymanie nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni lub nieruchomości wspólnych, za zobowiązania spółdzielni z innych tytułów, fundusz remontowy oraz za działalność społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię.

Zatem na podstawie wyżej przytoczonych przepisów przychody uzyskiwane od członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych, niebędących członkami spółdzielni z opłat czynszowych są zwolnione od podatku i winny być uwzględniane w prowadzonej zgodnie z art. 109 ustawy o podatku od towarów i usług ewidencji.

Ponadto informuje się, że zgodnie z art. 43 ust. 1 wyżej cyt ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku czynności wymienione w załączniku Nr 4 do ww. ustawy. W poz. 4 załącznika Nr 4 zostały ujęte jako zwolnione od podatku VAT usługi zaklasyfikowane do symbolu ex 70.20.11 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług tj. wyłącznie usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek, z wyłączeniem wynajmu lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe. Wobec powyższego jeżeli usługi w zakresie najmu lokali mieszkalnych na podstawie umów najmu zawartych lokatorami nie będącymi członkami spółdzielni zaliczone są do symbolu 70.20.11 PKWiU, podlegają zwolnieniu od podatku VAT.

Jednocześnie nadmienia się, że organami uprawnionymi do wydawania wiążących opinii klasyfikacyjnych są stosowne organy GUS. Na mocy ust. 2 Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 5.11.2002 r. w sprawie trybu wydawania opinii interpretacyjnych według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 12, poz. 87) w przypadku pojawienia się trudności w ustalaniu właściwego grupowania za interesowny podmiot może zwrócić się o wydanie w tym zakresie opinii interpretacyjnej do Urzędu Statystycznego w Łodzi – Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych ul. Suwalska 29. Jednakże do końca 2004 r. wniosek o wydanie opinii interpretacyjnej może być złożony w Urzędzie Statystycznym w Katowicach.

Odnośnie wniosku dotyczącego ustalenia wskaźnika służącego do rozliczania podatku naliczonego od zakupów służących sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej w okresie od maja do grudnia 2004 r. należy, zgodnie z art. 163 wyżej cyt. ustawy o podatku od towarów i usług przyjąć wskaźnik wyliczony na podstawie obrotów osiągniętych w 2003 r. Dla zapewnienia jednak warunków porównywalności ustawodawca nakazuje, aby przy wyliczaniu kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu zgodnie z art. 90 uwzględnić zakres prawa do obniżenia kwoty podatku należnego, jaki wynika z ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Innymi słowy, obroty osiągnięte w 2003 r. należy sklasyfikować pod kątem przepisów obowiązujących od 1 maja 2004 r. Jedynie w przypadku, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota osiągniętego w 2003 r. obrotu byłaby niereprezentatywna, to stosuje przepisy art. 90 ust. 9. W przedstawionym przypadku, zdaniem tut. Urzędu Spółdzielnia ma możliwość prawidłowego ustalenia wyżej wspominanego wskaźnika w oparciu o przepis art. 163 oraz art. 90.