Stan faktyczny:

Podatniczka - będąca wraz z mężem właścicielem budynku mieszkalnego – udostępniła bezpłatnie jeden z lokali położony w tym budynku na cele prowadzonej przez córkę działalności gospodarczej.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z treścią art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nie oznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Z powyższego przepisu wynika, że cechą charakterystyczną umowy użyczenia jest nieodpłatność.

W świetle przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r., nr 14, poz. 176 ze zm.) bezpłatne udostępnienie przez osobę fizyczną nieruchomości do używania osobie fizycznej prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą powoduje – co do zasady - skutki podatkowe w tym podatku zarówno po stronie użyczającego, jak i po stronie otrzymującego.

Jak bowiem wynika z zapisu art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są nieruchomości lub ich części, do których zalicza się m.in. przychody z tytułu nieruchomości udostępnianych w całości lub w części do używania innym osobom, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z 26.07.1991r..

W myśl postanowień art. 16 ust. 1 ww. ustawy za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub w części do używania innym osobom fizycznym i prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nie mającym osobowości prawnej uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Nie jest jednak przychodem wartość czynszowa lokali lub budynków mieszkalnych udostępnionych osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi ona nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1.

Jeżeli jednak właściciel nieruchomości:

• używa jej na własne potrzeby lub potrzeby członków rodziny albo
• oddał bezpłatnie nieruchomość lub jej część do użytku na cele działalności naukowej, naukowo-technicznej, oświatowej, oświatowo-wychowawczej, kulturalnej, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, kultu religijnego oraz związkom zawodowym,

to ustawodawca postanowił, że w takich przypadkach nie będzie ustalało się wartości czynszowej tej nieruchomości lub jej części; natomiast wydatki związane z tą nieruchomością nie będą stanowić kosztu uzyskania przychodów (art. 16 ust. 2 ww. ustawy).

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest m.in. pozarolnicza działalność gospodarcza. Za przychód z tego źródła - w myśl art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy z 26.07.1991r. - wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń.

Do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się jedynie wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

W myśl przepisu art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997r., nr 16, poz. 89 ze zm.) do I i II grupy podatkowej zalicza się:

• małżonków, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów (grupa I),
• zstępnych rodzeństwa, rodzeństwa rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonk

córce, nie powoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ani po stronie Podatniczki (użyczającej) ani po stronie jej córki (biorącej w używanie).