Podatnicy w 2002r. nabyli nieruchomość. Obecnie zamierzają przenieść prawo wieczystego użytkowania gruntu i własność budynków na rzecz gminy w zamian za zwolnienie z długu (powsta-łego z powodu nie uregulowanych zobowiązań podatkowych w podatku od nieruchomości oraz opłat rocznych z tytułu wieczystego użytkowania gruntu).

Ocena prawna stanu faktycznego:

Jednym ze źródeł dochodów wskazanych przez ustawodawcę w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r., nr 14, poz. 176 ze zm.) jest - z pewnymi zastrzeżeniami – odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,
   • jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonan

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. „a” – „c”- przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpi-ło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z treści cytowanego przepisu wynika jednoznacznie, że źródłem przychodów, jest zbycie nieruchomości i praw majątkowych przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Zaś w myśl art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. przychodem z od-płatnego zbycia, w warunkach określonych w przytoczonym uprzednio przepisie, jest jej wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Na podstawie art. 28 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. przychodu z odpłatnego zbycia nieru-chomości i praw majątkowych określonych w lit. a) – c) nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł, a podatek ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przeniesienie na rzecz gminy prawa wła-sności budynków wraz z prawem użytkowania wieczystego gruntu w zamian za zwolnienie podatni-ka z długu w określonej wysokości nastąpi w formie aktu notarialnego.

Użyty zwrot „ odpłatne zbycie” oznacza, iż przedmiotem opodatkowania jest nie każde a tyl-ko odpłatne zbycie nieruchomości i praw w wyniku, którego następuje przeniesienie prawa własno-ści. W myśl art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowi-zny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły, określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, bez względu na to, czy nabycie tego prawa następuje pod tytułem odpłatnym czy darmym. Natomiast odpłatny charakter ma każdy tak ukształtowany stosunek zobowiązaniowy, w którym wartość świadczeń stron jest różna.

Jeżeli więc strony umowy uzgodniły, iż przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu i wła-sności budynków na rzecz gminy nastąpi w zamian za zwolnienie z długu (powstałego z powodu nie uregulowanych zobowiązań podatkowych w podatku od nieruchomości oraz opłat rocznych z ty-tułu wieczystego użytkowania gruntu), to tym samym różnica między wartością nieruchomości i praw a kwotą zwolnienia z długu będzie stanowiła przychód z tytułu sprzedaży tych nieruchomości i praw, co oznacza w tym przypadku kwotę zwolnienia z długu.

Zatem w niniejszych okolicznościach należy uznać, iż przeniesienie prawa własności budyn-ków wraz z prawem użytkowania wieczystego gruntu jest odpłatne, ponieważ cenę sprzedaży sta-nowi tu kwota długu powstałego z powodu nie uregulowanych zobowiązań podatkowych w podatku od nieruchomości oraz opłat rocznych z tytułu wieczystego użytkowania gruntu. Zatem do czynno-ści tej będą miały zastosowanie wyżej powołane przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991r., zgodnie z którym zryczałtowanemu 10% opodatkowaniu podlega odpłatne zbycie nieruchomości oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu nabytych przed upływem pięciu lat. Odpłatne zbycie to bowiem przeniesienie własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową, zaś zwol-nienie dłużnika z długu niewątpliwie taką korzyścią jest.

Mając powyższe na uwadze przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu i własno-ści budynków na rzecz Gminy w zamian za zwolnienie z długu przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – będzie skutkowało obowiązkiem zapłaty zryczałtowanego 10% podatku dochodowego z tyt. odpłatnego zbycia nieruchomości.