W dniu 05.05.2004 r. złożył Pan wniosek z prośbą o udzielenie informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego dotyczące stawki podatku od towarów i usług dla usług organizacji obozów młodzieżowych, kolonii letnich, zimowisk i zielonej szkoły oraz zasad rozliczenia tego rodzaju usług.

W przedmiotowym piśmie podnosi Pan, iż nie jest jasna stawka podatku VAT w przypadku organizowania wypoczynku dzieci i młodzieży, tym bardziej iż przed 01.05.2004 r. zgodnie z katalogiem usług i towarów (55.23.11) usługi tego typu objęte były zwolnieniem z VAT.

Wątpliwości również budzi sposób rozliczania usług turystycznych dla których jak Pan podaje obowiązek powstaje po wykonaniu usługi nie później jednak niż 15 dni od jej wykonania – art. 119 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W złożonym piśmie wskazał Pan, iż stawka właściwa dla wykonywanych usług wynosi 7 %.

Naczelnik Urzędu Skarbowego we Włocławku działając na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie, o której mowa w wyżej powołanym piśmie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Określenie prawidłowej stawki podatku od towarów i usług dla wykonywanych przez podatnika usług winno być poprzedzone zakwalifikowaniem usług do właściwego grupowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Odpowiedzialność za właściwe sklasyfikowanie świadczonych usług spoczywa na podatniku. W przypadku wątpliwości do jakiego grupowania statystycznego należy zaliczyć świadczone usługi można zwrócić się do kompetentnego organu statystyki państwowej celem uzyskania wiążącej opinii w tej sprawie.

Od 1 stycznia 2003 r. kwalifikacji statystycznych wyrobów i usług dokonuje wyłącznie Ośrodek Interpretacji Standardów Kwalifikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź.

Istotne znaczenie dla prawidłowej klasyfikacji statystycznej usług, a w konsekwencji prawidłowej stawki podatku od towarów i usług , ma właściwe zdefiniowanie świadczonych usług, w szczególności zakresu czynności wchodzące w jej skład.

Z treści analizowanego wniosku wynika, że przedmiotem Pana działalności jest świadczenie usług organizowania obozów dla dzieci, młodzieży, kolonii letnich, zimowisk i zielonej szkoły.

Wobec powyższego jeżeli:

• wykonywane przez Pana czynności można zaliczyć do „Usług świadczonych przez obozowiska dla dzieci” o symbolu PKWiU 55.23.11, w skład których mogą wchodzić inne usługi związane z powyższymi usługami np. gastronomiczne, transportowe, korzystanie z obiektów sportowych, wstępy do obiektów turystycznych itp. to usługi te na mocy art. 41 ust. 2 ustawy podlegają opodatkowaniu stawką 7 %,
• przedmiotem Pana działalności będą usługi zaklasyfikowane do grupowania PKWiU 63.3 „Usługi organizatorów i pośredników turystycznych” – to usługi te na mocy art. 41 ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu stawką 22 %.

Wymienione przykładowo usługi wskazują jednoznacznie, iż decydujące znaczenie do zastosowania obniżonej stawki podatku VAT bądź zwolnienia z opodatkowania tym podatkiem ma prawidłowe zaklasyfikowanie świadczonych przez Pana usług do właściwego grupowania statystycznego.

W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług świadczenie usług turystyki zostało objęte szczególną procedurą, której zasady zostały określone w ramach art. 119 ust. 1-10.

Istotą tej szczególnej procedury jest przyjęcie, że podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Przez marżę rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowane, wyżywienie, ubezpieczenie.

Opodatkowanie marży przy usługach turystycznych, na zasadach określonych w art. 119 ustawy, bez względu na to kto nabywa usługę turystyki, może stosować jedynie agent usługi turystycznej, który:

1. ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, czyli w Polsce
2. działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek
3. przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty,
4. prowadzi ewidencję, z której wynikają kwoty wydatkowane na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, oraz posiada dokumenty, z których wynikają te kwoty.

Przy stosowaniu tej formy opodatkowania agentowi usługi turystycznej nie służy prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty.

W przypadku natomiast, gdy biuro podróży przy świadczeniu usługi turystyki obok usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, część świadczeń w ramach tej usługi będzie wykonywało we własnym zakresie, wtedy podatnik obowiązany jest odrębnie ustalić podstawę opodatkowania dla usługi i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (marża).

W przypadku wykonywania usługi turystycznej częściowo we własnym zakresie podatnik jest obowiązany do wykazania w prowadzonej ewidencji jaka część należności za usługę przypada na usługi nabyte od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, a jaka na usługi własne.

Jednocześnie zgodnie z art. 119 ust. 5 ustawy w przypadku gdy przy świadczeniu usługi turystyki podatnik oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty część świadczeń w ramach tej usługi wykonuje we własnym zakresie, zwanych dalej „usługami własnymi”, odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. W celu określenia podstawy opodatkowania dla usług własnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 29 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego wykonywane w ramach świadczonej usługi turystyki, usługi własne podatnika podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Z dniem 01.05.2004 r. organizowanie imprez i świadczenie usług turystycznych w Polsce opodatkowane jest według stawki określonej w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług tj. 22 %. Natomiast usługi hoteli ( PKWiU 55.1), usługi świadczone prze obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania (PKWiU ex 55.2), z wyłączeniem usług zakwaterowania w bursach, internatach i domach studenckich (PKWiU ex 55.23.15), podlegają opodatkowaniu stawką 7 % - art. 41 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jeśli jednak usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści nabywcy są świadczone poza terytorium Wspólnoty, usługi turystyki świadczone przez krajowego agenta - podlegają opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 0 % - art. 119 ust. 7 ustawy.

Stosownie do art. 119 ust. 10 ustawy faktury podatnika świadczącego usługi turystyczne, korzystającego ze szczególnej procedury opodatkowania marży, wbrew wymogowi określonemu w art. 106 ust. 1 – nie zawierają wyszczególnionej kwoty podatku.

W § 12 ust. 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971) zostały określone elementy, które winna zawierać faktura wystawiona przez podatnika świadczącego usługi turystyki:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy,
3. dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako „FAKTURA VAT”, podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym
4. nazwę towaru lub usługi,
5. jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług,
6. kwotę należności ogółem, wraz z należnym podatkiem, wyrażona cyframi i słownie
7. wyrazy „VAT marża”.

Jeżeli usługa turystyczna podlega opodatkowaniu według stawki 0 % usługodawca w wystawionej fakturze oprócz kwoty należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wykazuje odrębnie tę cześć kwoty należności, do której ma zastosowanie stawka 0 %.

Jako zasadę w podatku od towarów i usług przyjęto, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi – art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednocześnie zastrzeżono, że od zasady tej istnieje szereg wyjątków określających w sposób odmienny szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, w zależności m.in. od formy wydania towaru, rodzaju transakcji, momentu wystawienia faktury, otrzymania zapłaty.

Zgodnie natomiast z art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług , jeżeli przed wydaniem towarów lub wykonaniem usługi otrzymano część należności w szczególności przedpłatę, zaliczkę zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

W art. 19 ust. 22 ustawy ustawodawca zawarł jednak delegację dla Ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia w drodze rozporządzenia, późniejszych niż wymienione

w ust. 1 – 21 oraz w art. 20 i art. 21 terminów powstania obowiązku podatkowego, uwzględniając specyfikę wykonywania niektórych czynności, uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami oraz przepisy Wspólnoty Europejskiej.

Wykonując powyższą delegację w § 3 rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970) obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu świadczenia usług turystyki powstaje z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż 15 dnia od dnia wykonania usługi.

A zatem w świetle powyższych przepisów obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług turystyki objętych szczególną procedurą, gdzie opodatkowaniu podlega marża powstaje nie wcześniej niż z chwila ustalenia marży i nie później jednak niż 15 dnia od wykonania usługi.

Natomiast w zakresie ewidencjonowania obrotu z tytułu świadczenia usług turystycznych informuje się, iż nie uległy zmianie zasady ewidencjonowania powyższych usług przy pomocy kas rejestrujących.

Zasady te zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym musza odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz.U. Nr 108, po. 948 z 2002 r. ze zm.). Zgodnie z § 5 ust. 5 w/w rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym od 29 kwietnia 2004 r., podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących, u których podstawą opodatkowania jest kwota prowizji lub inna postać wynagrodzenia za wykonywane usługi w ramach umowy agencyjnej, zlecenia, pośrednictwa lub innych umów o podobnym charakterze albo też marża, ewidencjonują na potrzeby obliczenia osiąganego przez nich obrotu oraz kwot podatku należnego całą wartość sprzedaży własnej oraz prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników.