Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach działając na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w odpowiedzi na pismo z dnia 28.07.2004 r. w sprawie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu zakupu lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniami przynależnymi i udziałami w częściach wspólnych budynku i gruncie na zasadach preferencyjnych przez byłego pracownika Lasów Państwowych informuje, że analiza treści art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. Nr 14 z 2000 r., poz. 176 ze zmian.) zawierającego definicję przychodu ze stosunku pracy wskazuje, że ustawodawca przyjął bardzo szerokie pojęcie przychodu, obejmujące praktycznie wszelkie przysporzenia majątkowe, które otrzymał pracownik. Nie ma przy tym znaczenia, jaką formę przybrało przysporzenie majątkowe ani z jakich źródeł zostało sfinansowane.

W świetle powyższego o tym czy świadczenie jest przychodem z tego źródła przychodów, decyduje okoliczność czy może je otrzymać wyłącznie pracownik, czy także inna osoba nie związana aktualnie i w przeszłości z pracodawcą. Mając na uwadze fakt, że zakupu lokalu mieszkalnego po cenach preferencyjnych mogą dokonać tylko pracownicy bądź byli pracownicy należy uznać, że powstały przychód z przedmiotowego tytułu stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 wymienionej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 40a ust. 9 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2000 r., Nr 56, poz. 679 ze zm.) pracownicy i byli pracownicy Lasów Państwowych nie będący najemcami lokali przeznaczonych do sprzedaży, pozostających w zarządzie Lasów Państwowych korzystają z pierwszeństwa nabycia lokali wolnych (pustostanów) lub gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie na warunkach określonych w art. 40a ust. 4-6 tej ustawy.

Wyrażona w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zasada powszechności opodatkowania dochodów osiąganych przez osoby fizyczne jednoznacznie wskazuje, że o braku podstaw do opodatkowania przychodu można mówić tylko wtedy, gdy zostanie on wymieniony w zwolnieniach przedmiotowych. Jednym z przepisów przewidującym takie zwolnienie jest art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy, zgodnie, z którym wolne od podatku są dochody uzyskane z tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych przez dotychczasowych najemców- w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych budynków lub lokali, a ceną zakupu.

Ustawodawca skierował przedmiotowe zwolnienie tylko do pewnej kategorii podatników tj. do osób będących przed zakupem najemcami zakładowych budynków lub lokali mieszkalnych.

Osoby, którym nie można nadać statusu najemców wykupywanych budynków lub lokali zakładowych, nie mają możliwości uwolnienia się od obowiązku zapłacenia podatku w przypadku, gdy w wyniku zakupu lokalu lub budynku osiągną korzyść finansową. Do osób tych zaliczyć należy również pracowników Lasów Państwowych, którzy nabywają pustostany. Zwolnienie wynikające z tego przepisu nie ma jak Pan słusznie zauważył w piśmie zastosowania w Pana przypadku - nie był Pan wcześniej najemcą zakupionego mieszkania.

Stosownie do art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2a pkt 4 i ust. 2b w/w ustawy w przypadku świadczeń w naturze, wartość tę generalnie ustala się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Jeżeli natomiast świadczenie jest częściowo odpłatne, wówczas przychodem jest różnica pomiędzy wartością tego świadczenia ustaloną w powyższy sposób, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Odnosząc te zasadę do preferencyjnego zakupu lokalu mieszkalnego, przychodem osiągniętym przez podatnika jest różnica między ceną rynkową tego lokalu, a kwotą faktycznie zapłaconą za jego nabycie.

Zgodnie z art. 40a ustawy o lasach, sprzedaż budynków lub lokali mieszkalnych przez Lasy Państwowe następuje po cenie rynkowej, jaka kształtuje się w danej miejscowości. Przy czym wysokość ceny ustalają osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości. Natomiast przy zapłacie ceny ustalonej w drodze przetargu ograniczonego stosuje się odpowiednio obniżenie ceny sprzedaży o 4% za każdy rok zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, nie więcej jednak niż o 90%.

Z przedłożonego aktu not. Rep. x wynika, że Pan Adam L. Nadleśniczy Nadleśnictwa Staszów działający w imieniu Skarbu Państwa oświadcza, że na podstawie art. 40a ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. Nr 56, poz. 679 z 2000 r.) przepisów rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 09 kwietnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także rozporządzenia z dnia 25 maja 1998 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania przetargu na sprzedaż lasów, gruntów i innych nieruchomości znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych sprzedaje małżonkom Elżbiecie i Stanisławowi S. (byłemu pracownikowi) lokal mieszkalny wraz z prawami z nim związanymi w budynku przy ul. K. w S. za cenę 1.791,50 zł. (po zastosowaniu 90% bonifikaty od wartości 17.915 zł.).

Zatem w omawianej sytuacji nabywca uzyskał przychód podlegający opodatkowaniu. Przychodem Państwa Elżbiety i Stanisława S. jest różnica pomiędzy ceną rynkową lokalu, a kwotą faktycznie zapłaconą po bonifikacie.W przypadku, w którym dochodzi do uzyskania świadczenia przez pracownika Lasów Państwowych od innej jednostki organizacyjnej niż jednostka będąca dla niego pracodawcą lub byłego pracownika, jednostka ta ma obowiązek sporządzenia informacji PIT- 8C określającej wysokość tego świadczenia.

W omawianym przypadku na dzień zakupu w/w lokalu Pan Stanisław S. nie był już pracownikiem Lasów Państwowych, zatem na w/w jednostce nie ciąży obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jednostka ta winna sporządzić informację PIT-8C za 2004 r., określając wysokość świadczenia.

Natomiast na podatnikach (świadczeniobiorcach) ciąży obowiązek wykazania uzyskanego dochodu w zeznaniu rocznym i opodatkowanie go na zasadach ogólnych w/g skali określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy podkreślić, iż w przedmiotowej sprawie bez znaczenia jest powołany w pkt 5 pisma argument, iż „lokal mieszkalny zakupiłem w celu zamieszkania, gdyż nie posiadam własnego mieszkania, domu ani innej nieruchomości oraz że akt notarialny jest umową prawnie skuteczną, więc nie podlega ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 2 pkt 4).”

Odnosząc się do kwestii wydania decyzji na zaniechanie poboru podatku dochodowego Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach informuje, że stosownie art. 22 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29.08 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 z 1997 r., poz. 926 ze zm.) jedynie minister właściwy do spraw Finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników: zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie.