Pani Witowska M. zwróciła się z zapytaniem w sprawie udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania prawa podatkowego - art. 15 oraz przepisu, poz. 4 zał. nr 4 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535). Przedstawiając stan faktyczny, informuje, iż od 18.12.2003 r. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług prawniczych i jest podatnikiem podatku od towarów i usług w tym zakresie. Dnia 3.04.2004 r. jako osoba fizyczna zawarła umowę najmu mieszkania. Wynajmowane mieszkanie stanowi odrębny majątek pochodzący ze spadku i nie jest wykorzystywane przez podatniczkę w działalności gospodarczej. Najemca w wynajętym mieszkaniu prowadzi działalność gospodarczą – sklep. Zdaniem pani W., na podstawie dotychczasowych przepisów do 30.04.2004 r. dochody osiągane z tytułu najmu nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w związku z wejściem w życie z dniem 1.05.2004 r. nowej ustawy o podatku od towarów i usług powstała wątpliwość co do opodatkowania dochodów z najmu podatkiem od towarów i usług. Pani W. podziela stanowisko, iż definicja działalności zawarta w art. 15 ust. 2 nowej ustawy o podatku od towarów i usług, która weszła w życie 1.05.2004 r. nie dotyczy umowy zawartej przed dniem jej wejścia w życie. Zwolnione są na podstawie zał. nr 4 do ustawy usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek z wyłączeniem wynajmu lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe. Zdaniem podatnika, zgodnie z dosłowną interpretacją tego przepisu, skoro mieszkanie zostało wynajęte na cele inne niż mieszkaniowe, to winno się od tego płacić podatek VAT. Przyjmując, iż czynsz najmu podlega opodatkowaniu to rodzi się problem wystawiania faktur VAT, gdyż działalność, figuruje jako kancelaria radcy prawnego a wynajmowane mieszkanie nie ma nic wspólnego z prowadzoną działalnością. Czy w tej sytuacji winno się sumować VAT z najmu mieszkania i z działalności prawniczej w kancelarii, zdaniem podatnika – nie. Drugim rozwiązaniem, zdaniem pani Marty W., jest uznanie najmu lokalu mieszkalnego za zwolniony z podatku VAT i wtedy nie będzie konieczności wystawiania faktur VAT. Pani W. wnosi o wskazanie, który wariant rozwiązań jest prawidłowy i czy od 1.05.2004 r. oznacza zwiększenie kwoty czynszu o podatek od towarów i usług.

Naczelnik Urzędu Skarbowego na podstawie art. 14a ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w związku z wniesionym zapytaniem z dnia 10.05.2004 r. dotyczącym stosowania przepisów prawa podatkowego, informuje:

Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535):

• podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności,
• działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy; działalność gospodarcza obejmuje również czynności podlegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedłożonej do wniosku kserokopii umowy wynika, że pani W. zawarła umowę o najem na czas nieokreślony, wobec czego można uważać, iż oddanie lokalu na zasadzie umowy najmu stanowi działalność gospodarczą, gdyż następuje to w sposób ciągły dla celów zarobkowych, jak podaje art. 15 ust. 2 cyt. ustawy z 11.03.2004 r.

Postanowienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług stanowią, iż opodatkowaniu tym podatkiem podlega między innymi odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie natomiast do treści obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa zarówno towary, jak i usługi identyfikowane są na podstawie przepisów o statystyce publicznej – art. 2 pkt 6 oraz art. 8 ust. 3 cyt. ustawy. Zasady określone w przepisach ustawy z dnia 11.03.2004 r. w tym zakresie nie różnią się zatem od analogicznych rozwiązań, jakie obowiązywały przez cały okres obowiązywania ustawy z dnia 8.01.1993 r.

Podstawą opodatkowania, wg art. 29 ust. 1 cyt. ustawy, jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2 - 22, art. 30 - 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Wobec powyższego w przypadku pani działalności opodatkowaniem z tytułu podatku od towarów i usług podlegać będzie zarówno działalność z tytułu świadczenia usług prawniczych, jak i usług najmu lokalu, tym bardziej, iż jak wynika z kserokopii umowy jest to najem na cele działalności gospodarczej. Zgodnie z poz. 4 załącznika nr 4 do ustawy z 11.03.2004 r. wykazu usług zwolnionych od podatku zwolnieniu podlegają ex 70.20.11 - „usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek, z wyłączeniem wynajmu lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe”.

Natomiast zasady wystawiania faktur VAT zostały określone w § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971).