Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź – Bałuty, w odpowiedzi na pismo z dnia 16 maja 2004r. stanowiące zapytanie w zakresie podatku od towarów i usług, działając na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) informuje, co następuje:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że prowadzona przez Pana działalność gospodarcza polega na realizowaniu i organizacji spektakli teatralnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Jednocześnie współpracuje Pan z telewizją w ramach umów o dzieło „ na artystyczne wykonania np. w programie 997 i innych” poza swoją działalnością.

Należy zauważyć, że dokonane przez Pana określenie świadczonych usług jest zbyt ogólne, aby organ podatkowy mógł jednoznacznie określić stawkę podatku od towarów i usług. Podstawą do ustalenia prawidłowej stawki podatku jest bowiem dokonanie klasyfikacji statystycznej wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Organy podatkowe nie dokonują klasyfikacji towarów i usług wymienionych w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, tj. wymienionych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług ( PKWiU). Obowiązek zakwalifikowania świadczonych usług do właściwego grupowania wg PKWiU ciąży na podatniku. Jeżeli Podatnik nie może prawidłowo zakwalifikować świadczonych usług zgodnie z w/w klasyfikacją, to powinien zwrócić się do organu kompetentnego w tym zakresie, tj. do Urzędu Statystycznego w Łodzi, ul. Suwalska 29.

W obowiązującej od 1 maja 2004r. ustawie z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ), tj. w art. 41 ust. 1 określono podstawową stawkę podatku w wysokości 22%. Podstawowa stawka podatku obowiązuje dla wszystkich czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za wyjątkiem tych, które zostały jednoznacznie wyłączone i opodatkowane stawkami niższymi lub zwolnione od podatku. Do wyjątków tych w myśl art. 41 ust. 2 i art. 43 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy należą także niektóre usługi objęte PKWiU 92 „ Usługi związane z rekreacją, kulturą i sportem".

Zgodnie z w/w art. 41 ust. 2 ustawy, dla towarów i usług wymienionych w załączniku Nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1. W w/w załączniku w pozycji 156 pod symbolem PKWiU ex 92.3 wymieniono „ Usługi rozrywkowe pozostałe – wyłącznie wstęp na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy:
1) w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego (PKWiU 92.31.2 ),
2) związane z funkcjonowaniem obiektów kulturalnych (PKWiU 92.32.10),
3) świadczone przez wesołe miasteczka, parki rozrywki i cyrki (PKWiU 92.33 i 92.34.11)

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4 do ustawy. W w/w załączniku zwolnieniem od podatku od towarów i usług objęto usługi wymienione w pozycji 11 pod symbolem PKWiU ex 92 - Usługi związane z kulturą, w tym również usługi twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania, usługi związane z rekreacją i sportem” – z wyłączeniem usług wymienionych w punktach 1 – 8.

I tak w punktach jak niżej wymieniono:

1. usługi związane z taśmami wideo oraz z wszelkimi filmami reklamowymi i promocyjnymi,
2. usługi związane z wyświetlaniem filmów i taśm wideo, wyświetlaniem filmów na innych nośnikach oraz filmów reklamowych i promocyjnych,
3. wstęp na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego (PKWiU 32.31.2), związane z funkcjonowaniem obiektów kulturalnych (PKWiU 92.32.10), świadczone przez wesołe miasteczka, parki rozrywki i cyrki ( PKWiU 92.33. i 92.34.11) oraz wstęp na imprezy sportowe.

Tak więc zgodnie z wymienionymi wyżej przepisami dopiero zakwalifikowanie świadczonych usług do właściwego grupowania wg PKWiU pozwoli określić prawidłową dla nich stawkę opodatkowania i stwierdzić, czy świadczone przez Pana usługi są opodatkowane, zwolnione od podatku od towarów i usług, czy też przysługuje Panu zwolnienie od podatku z uwagi na kwotę obrotu uzyskanego w związku z wykonywanymi czynnościami.

Stosownie do art.113 ust.1 i 2 w/w ustawy o VAT zwolnieni od podatku są podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro tj. 45.700 zł . Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku i odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Na podstawie art.168 ust.3 w/w ustawy do obliczenia wartości sprzedaży opodatkowanej, o której mowa w art. 113 za rok 2003 oraz za okres od 1 stycznia do 30 kwietnia 2004r. przyjmuje się wartość sprzedaży towarów w rozumieniu ustawy wymienionej w art.175 tj. ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym ( Dz.U. Nr 11, poz.50 ze zm.).

W związku z tym jeżeli za 2003r. lub za okres od 1 stycznia do 30 kwietnia 2004r. wartość sprzedaży łącznie opodatkowanej i zwolnionej od podatku ( w Pana przypadku tylko zwolnionej od podatku), przekroczyła kwotę 45.700 zł , to od 1 maja 2004r. - w przypadku sprzedaży usług opodatkowanych – zwolnienie o którym mowa w w/w art. 113 ust.1 ustawy Pana nie obejmuje i z tym dniem staje się Pan czynnym podatnikiem podatku VAT.

Podatnik zwolniony od podatku na podstawie art.113 ust.1 i 9 obowiązany jest prowadzić ewidencję, o której mowa w w/w art.109 ust.1 ustawy, natomiast podatnik VAT czynny jest obowiązany prowadzić ewidencje, o których mowa w art.109 ust.3 ustawy. Podatnicy VAT czynni są obowiązani składać deklaracje podatkowe zgodnie z art. 99 ustawy o podatku VAT.

Natomiast podstawą opodatkowania jest obrót, którym w świetle art.29 ustawy jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług umów zleceń i umów o dzieło niezależnie od tego czy dotyczą one umów zawartych przez osobę fizyczną jako usługodawcę, czy jako usługobiorcę z pracownikami oraz osobami nie będącymi pracownikami - od dnia 1 maja 2004r., czynności wykonywane przez osoby fizyczne, z tytułu których przychody są wymienione w art. 13 pkt 2 - 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), czyli działalności wykonywanej osobiście, w tym również realizowane w ramach umów zlecenia lub umów o dzieło – objęte są zakresem przedmiotowym ustawy o VAT, jako świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust.1 w/w ustawy. Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust.1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art.7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.

Opodatkowanie zatem tych umów uzależnione jest od faktu, czy wykonujący te czynności usługodawca jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1, tzn. czy są one wykonywane przez niego w ramach samodzielnej działalności gospodarczej.

Z przepisu art. 15 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT – nie uznaje się czynności:

1. wykonywanych przez osobę fizyczną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy
2. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2 – 8 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

Tak więc, w świetle w/w art. 15 ust. 3 pkt 2 i 3 – w przypadku, gdy umowa zlecenia, lub umowa o dzieło nie jest zawarta przez usługodawcę z jego pracodawcą, ani nie jest wykonywana na rzecz pracodawcy, a także, gdy w tak nazwanych umowach nie określono cech istotnych dla umowy o pracę – co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia, a przede wszystkim odpowiedzialności zatrudniającego za czynności zatrudnianego – podlegają one opodatkowaniu VAT z tytułu samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej, gdyż wykonujący te czynności usługodawca, nie jest wówczas pozbawiony cech samodzielności przy realizacji tych umów na własny rachunek i ryzyko.

Z uwagi na powyższe w składanych deklaracjach podatkowych VAT-7 wykazywany obrót powinien obejmować wartość sprzedaży wynikającą z realizacji i organizacji spektakli teatralnych oraz z umów o dzieło

Odnośnie obowiązku instalacji kas rejestrujących należy stwierdzić, że - zgodnie z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2002r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2002r. Nr 234, poz. 1971 ze zm.), które nadal obowiązuje na mocy art. 165 w/w ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. – zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2004r. czynności wymienione w załączniku nr 1 do rozporządzenia. W załączniku tym stanowiącym wykaz czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania w pozycji 40 wymienione są „Usługi związane z rekreacją, kulturą i sportem"„ o symbolu PKWiU 92.