Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/443-449/12/IK
z 28 listopada 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) w związku z postanowieniem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 października 2012 r., znak: IBPP4/4433-4/12/PK uchylającym postanowienie organu I instancji z dnia 4 września 2012 r., znak: IBPP2/443-449/12/IK, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2012 r. (data wpływu 11 maja 2012 r.), uzupełnionym pismami z dnia 16 lipca 2012 r. (data wpływu 18 lipca 2012 r.) oraz z dnia 12 listopada 2012 r. (data wpływu 15 listopada 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania transakcji nabycia wierzytelności.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 lipca 2012 r. (data wpływu 18 lipca 2012 r.).

Ponadto ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 listopada 2012 r. (data wpływu 15 listopada 2012 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 31 października 2012 r. znak IBPP2/443-449/12/IK.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

... Sp. z o.o. z siedzibą na terytorium Polski (dalej: „...”) zaciągnęła pożyczki od SA, spółki kapitałowej z siedzibą w Portugalii (dalej „Pierwotny Pożyczkodawca”). Zgodnie z treścią zawartych umów ... zobowiązał są do zwrotu kwot nominalnych (głównych) udzielonych pożyczek wraz z kwotami naliczonych odsetek.

W celu uproszczenia modelu finansowania w grupie kapitałowej. Pierwotny Pożyczkodawca rozważa dokonać odpłatnego zbycia swoich uprawnień przysługujących z tytułu udzielonych pożyczek wobec ... do ... SA z siedzibą w Polsce (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”). Możliwym jest, iż na moment zbycia spłacone zostaną kwoty nominalne udzielonych pożyczek, natomiast nadal wymagana będzie kwota naliczonych odsetek (dalej: „Wierzytelność”). Niewykluczonym jest również, że roszczenie Pierwotnego Pożyczkodawcy względem Spółki o zapłatę ceny z tytułu nabycia Wierzytelności zostanie zaspokojone poprzez wykorzystanie instytucji datio in solutum (tj. świadczenia w miejsce wykonania).

Wnioskodawca podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o PDOP). Cena sprzedaży przedmiotowej Wierzytelności będzie niższa od nominalnej wartości Wierzytelności, tj. ww. kwoty naliczonych odsetek od pożyczek, a wynagrodzeniem Wnioskodawcy za zrealizowane świadczenie wobec Pierwotnego Pożyczkodawcy będzie zatem różnica między nominalną wartością Wierzytelności, a uiszczoną na rzecz Pierwotnego Pożyczkodawcy kwotą (tj. dyskonto kalkulowane jako suma ustalonej przez strony umowy marży z tytułu ryzyka oraz marży finansowej).

W efekcie powyższej transakcji sprzedaży Wierzytelności, Wnioskodawca wstąpi w prawa Pierwotnego Pożyczkodawcy wynikające z posiadania Wierzytelności w stosunku do ..., uzyskując prawo żądania spłaty Wierzytelności. W efekcie sprzedaży Wierzytelności, dojdzie jedynie do zmiany wierzyciela (z Pierwotnego Pożyczkodawcy na Wnioskodawcę), natomiast sama Wierzytelność będzie istnieć nadal. Spółka, nabywając Wierzytelność od Pierwotnego Pożyczkodawcy, świadczyć będzie na jego rzecz odpłatną usługę zapewnienia finansowania jego Wierzytelności, a tym samym wyręczenia Pierwotnego Pożyczkodawcy z dochodzenia jego Wierzytelności wobec ... . W konsekwencji. Pierwotny Pożyczkodawca rozpozna jako usługobiorca import usługi finansowej, podlegający opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej w Portugalii, z zastosowaniem mechanizmu tzw. odwrotnego obciążenia, tj. tzw. reverse charge (za podstawę opodatkowania przyjmując wartość wynagrodzenia, tj. dyskonta). Pierwotny Pożyczkodawca został zidentyfikowany jako podatnik podatku od wartości dodanej w Portugalii i nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Niewykluczone, że roszczenie Pierwotnego Pożyczkodawcy względem Spółki o zapłatę ceny z tytułu zbycia na jej rzecz Wierzytelności względem ... może zostać zaspokojone poprzez skorzystanie z cywilnoprawnej instytucji datio in solutum tj. świadczenia w miejsce wykonania, przewidzianej w artykule 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.). W tym celu, w ramach datio in solutum, Spółka może przenieść na Pierwotnego Pożyczkodawcę wymagalne wierzytelności względem innych spółek (w tym wierzytelności z tytułu pożyczek) z grupy kapitałowej. Możliwe, że wierzytelności w momencie ich przeniesienia na Pierwotnego Pożyczkobiorcę stanowić będą wyłącznie naliczone odsetki, gdyż kwoty główne pożyczek zostaną spłacone do Spółki przed dokonaniem datio in solutum). W wyniku datio in solutum. Spółka przestanie być dłużnikiem Pierwotnego Pożyczkodawcy z tytułu zapłaty ceny za nabytą Wierzytelność względem ... .

W odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawca wyjaśnił co następuje:

1.Jaki jest przedmiot działalności Spółki?

Ad. 1.Przeważającym przedmiotem działalności Spółki są: roboty związane z budową dróg i autostrad (PKD 42.11.Z). Spółka udzielała też finansowania (głównie pożyczek) do podmiotów działających w jej grupie kapitałowej. Udzielane finansowanie (w tym pożyczki) nie miało charakteru sporadycznego.

2.Czy w związku z zawarciem umowy sprzedaży wierzytelności, na podstawie której Spółka uwolni wierzyciela (Pierwotnego Pożyczkodawcę) od konieczności podejmowania czynności związanych z egzekwowaniem długu, otrzyma od zbywcy wierzytelności jakiekolwiek przysporzenie majątkowe (wynagrodzenie)?

Ad. 2.Wynagrodzeniem, za zrealizowane świadczenie wobec Pierwotnego Pożyczkodawcy będzie różnica miedzy nominalną wartością Wierzytelności, a uiszczoną na rzecz Pierwotnego Pożyczkodawcy kwotą (tj. dyskonto kalkulowane, jako suma ustalonej przez strony umowy marży z tytułu ryzyka oraz marży finansowej).

3.Czy różnica między wartością nominalna wierzytelności, które Spółka planuje nabyć od Pierwotnego Pożyczkodawcy, a ceną ich sprzedaży będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Spółkę?

Ad 3.Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie drugie - wynagrodzenie będzie stanowiła różnica między nominalną wartością Wierzytelności, a uiszczoną na rzecz Pierwotnego Pożyczkodawcy kwotą uwzględniająca rzeczywistą ekonomiczną wartość, jednakże zmodyfikowaną o marżę z tytułu przejęcia ryzyka oraz marżę finansową.

4.Czy poza ceną, umowa sprzedaży wierzytelności będzie nakładać na Spółkę jakiekolwiek inne dodatkowe świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności?

Ad 4.W zamian za wyżej wskazane wynagrodzenie dyskontowe, obowiązkiem Spółki będzie samodzielna windykacja nabytych od Pierwotnego Pożyczkodawcy wierzytelności, oraz monitoring prawno-ekonomiczny przedmiotowej transakcji. Jednocześnie Wnioskodawca oferuje Pierwotnemu Pożyczkodawcy możliwość zakończenia stosunku z ..., który okazał się nieudany gospodarczo i uwalnia go od wszystkich problemów w zakresie odzyskiwania długu. Innymi słowy Wnioskodawca oferuje Pierwotnemu Pożyczkodawcy gospodarczo opłacalną możliwość zamknięcia rachunków w odniesieniu do niewywiązującej się z płatności ... .

5.Czy poza ceną zakupu wierzytelności dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy (np. premia, prowizja)?

Ad 5.NIE - jak wskazano wyżej, cena zakupu Wierzytelności uwzględniać będzie dyskonto, z wkalkulowaną marżą z tytułu ryzyka oraz marżą finansową, które to stanowić będą jedyną formę wynagrodzenia dla Wnioskodawcy.

6.Czy cena nabycia wierzytelności jest skalkulowana w taki sposób, że zawiera wynagrodzenie?

Ad 6.TAK, ponieważ rzeczywista ekonomiczną wartość Wierzytelności będzie dodatkowo modyfikowana poprzez uwzględnienie marży z tytułu ryzyka oraz marży finansowej

7.Czy Spółka będzie miała możliwość powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności na rzecz zbywcy wierzytelności?

Ad 7.NIE, z uwagi, iż w zamian za wynagrodzenie kalkulowane jako dyskonto, Spółka przejmie na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika.

8.Czy w jakichkolwiek umowach zostaną zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności?

Ad. 8.NIE

9.Czy pomiędzy zbywcą wierzytelności a Spółką będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki (w) związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności?

Ad 9.NIE

10.Czy umowa sprzedaży wierzytelności będzie ustanawiać upoważnienie dla Spółki do występowania wobec dłużnika, po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek Zbywcy Wierzytelności?

Ad 10.Niewykluczone, że umowa sprzedaży wierzytelności będzie zawierać taką klauzulę.

11.Czy Spółka będzie nabywać wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek, oraz na własne ryzyko?

Ad 11.TAK

12.Czy nabyte wierzytelności stanowią w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne?

Ad 12.TAK

13.Czego dotyczą ww. wierzytelności, jak też czy np. w związku z upływem terminu wymagalności było prowadzone postępowanie egzekucyjne, upadłościowe, inne?

Ad 13.Przedmiotowe wierzytelności wynikają z umów pożyczek zawartych pomiędzy ... a Pierwotnym Pożyczkodawcą. W związku z upływem terminu wymagalności Wierzytelności nie prowadzono wobec ... postępowań egzekucyjnych, upadłościowych i innych o podobnym charakterze.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy realizowana za wynagrodzeniem transakcja sprzedaży Wierzytelności, w ramach której Wnioskodawca zapewnia Pierwotnemu Pożyczkodawcy finansowanie jego Wierzytelności, w związku z czym Wnioskodawca nabywa na własne ryzyko Wierzytelności od Pierwotnego Pożyczkodawcy, stanowi odpłatną usługę, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej „VAT”)?

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego, zapewnienie przez Spółkę finansowania Pierwotnemu Pożyczkodawcy jako zbywcy Wierzytelności, stanowi świadczenie usług za wynagrodzeniem, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Pierwotny Pożyczkodawca dokona zatem przelewu na nabywcę ogółu praw wynikających z Wierzytelności. Jego Świadczenie polegać więc będzie na zbyciu prawa.

Zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Na gruncie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towaru, w rozumieniu art. 7 ustawy VAT. Ponieważ jest niewątpliwe, że prawo nie jest towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zatem świadczenie Wnioskodawcy na rzecz Pierwotnego Pożyczkodawcy stanowić będzie usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Za traktowaniem odpłatnego zbycia Wierzytelności jako usługi przemawia fakt, iż jego istotą jest świadczenie w postaci uwolnienia Pierwotnego Pożyczkodawcy od konieczności ściągania przysługującej mu Wierzytelności (należności) wobec ... i jednocześnie od związanego z nią ryzyka (w szczególności ryzyka niewypłacalności). Wraz z przeniesieniem Wierzytelności dochodzi bowiem do przeniesienia na Spółkę ciężarów ewentualnego dochodzenia należności oraz związanego z nią ryzyka. Wnioskodawca finansując Wierzytelność nabędzie ją, stając się tym samym jej pełnym „dysponentem”, co oznacza, że dalsze losy Wierzytelności nie będą przedmiotem stosunku prawnego wiążącego Pierwotnego Pożyczkodawcę i ... . Dalsze losy Wierzytelności będą dla Pierwotnego Pożyczkodawcę obojętne, podobnie jak i to, czy Wierzytelność zostanie ściągnięta od ... . W podobny sposób wypowiedział się m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 1 grudnia 2011 r. sygn. ILPP2/443-1274/11-2/AD.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, od podatku co do zasady zwalnia się m.in. usługi w zakresie długów oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Zwolnienie to ma również zastosowanie do usługi stanowiącej element usługi w zakresie długów, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi głównej – art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Należy jednak zauważyć, iż zgodnie z dyspozycją art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, powyższe zwolnienia nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu. W związku z powyższym, sprzedaż Wierzytelności będzie objęta zakresem przedmiotowym podatku od wartości dodanej jako usługa pośrednictwa finansowego.

Zgodnie z art. 28 b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika, jest miejsce w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Z uwagi na fakt iż nabywcą usługi będzie Pierwotny Pożyczkodawca zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w Portugalii (a więc podatnik), zgodnie z art. 28 b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług zbycia Wierzytelności będzie Portugalia. W związku z tym, Pierwotny Pożyczkodawca zamierza ująć przedmiotowe dyskonto jako podstawę opodatkowania podatkiem od wartości dodanej i zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia (tzw. reverse charge).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Dostawą towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast przez świadczenie usług, zgodnie art. 8 ust. 1 ustawy, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej lub prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.

Należy zauważyć, iż świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem.

Przedmiotem wniosku jest opodatkowanie usług związanych z nabyciem wierzytelności. Zatem przy rozstrzygnięciu ww. problemu należy zwrócić uwagę na specyfikę tej działalności.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje – w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego – na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

W kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

O ile więc ustalona przez strony umowy cesji cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

TSUE w wyroku z dnia 27 października 2011 r. już w punkcie wyjścia zastrzegł, że opodatkowaniu w ramach systemu VAT podlegają tylko takie transakcje, które przewidują zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie (pkt 17 wyroku z dnia 27 października 2011 r.).

Natomiast NSA w wyroku z dnia 19 marca 2012 r. sygn. akt I FPS 5/11 rozważał okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę, ustalając, czy po stronie kupującego-cesjonariusza wystąpiło wynagrodzenie bezpośrednio związane z nabyciem wierzytelności, rzeczywiście otrzymane (bądź należne), jako świadczenie wzajemne za wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę, stającą się tym samym usługą odpłatną czyli czynnością opodatkowaną. Wyraził w tym zakresie pogląd, że „poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy". Stwierdził zarazem, że trzeba odpowiedzieć na pytanie, „czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę". W jego ocenie przy tym w „sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi".

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Pierwotny Pożyczkodawca rozważa dokonanie odpłatnego zbycia swoich uprawnień przysługujących z tytułu udzielonych pożyczek wobec ... do ... SA z siedzibą w Polsce czyli Wnioskodawcy.

Wynagrodzeniem, za zrealizowane świadczenie wobec Pierwotnego Pożyczkodawcy będzie różnica między nominalną wartością Wierzytelności, a uiszczoną na rzecz Pierwotnego Pożyczkodawcy kwotą (tj. dyskonto kalkulowane, jako suma ustalonej przez strony umowy marży z tytułu ryzyka oraz marży finansowej). Wynagrodzenie będzie stanowiła różnica między nominalną wartością Wierzytelności, a uiszczoną na rzecz Pierwotnego Pożyczkodawcy kwotą uwzględniająca rzeczywistą ekonomiczną wartość, jednakże zmodyfikowaną o marżę z tytułu przejęcia ryzyka oraz marżę finansową.

W zamian za wyżej wskazane wynagrodzenie dyskontowe, obowiązkiem Spółki będzie samodzielna windykacja nabytych od Pierwotnego Pożyczkodawcy wierzytelności, oraz monitoring prawno-ekonomiczny przedmiotowej transakcji. Jednocześnie Wnioskodawca oferuje Pierwotnemu Pożyczkodawcy możliwość zakończenia stosunku z ..., który okazał się nieudany gospodarczo i uwalnia go od wszystkich problemów w zakresie odzyskiwania długu. Innymi słowy Wnioskodawca oferuje Pierwotnemu Pożyczkodawcy gospodarczo opłacalną możliwość zamknięcia rachunków w odniesieniu do niewywiązującej się z płatności ... .

Poza ceną zakupu wierzytelności nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy. Cena zakupu Wierzytelności uwzględniać będzie dyskonto, z wkalkulowaną marżą z tytułu ryzyka oraz marżą finansową, które to stanowić będą jedyną formę wynagrodzenia dla Wnioskodawcy. Cena nabycia wierzytelności jest skalkulowana w taki sposób, że zawiera wynagrodzenie.

Biorąc pod uwagę powyższe, treść powołanych przepisów oraz powołanego wyżej wyroku TSUE należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku, skoro – jak wskazał Wnioskodawca – cena nabycia wierzytelności jest tak skalkulowana, że zawiera wynagrodzenie, a rzeczywista ekonomiczna wartość wierzytelności będzie dodatkowo modyfikowana poprzez uwzględnienie marży z tytułu ryzyka oraz marży finansowej, a w zamian za wynagrodzenie dyskontowe, obowiązkiem Wnioskodawcy będzie samodzielna windykacja nabytych od Pierwotnego Pożyczkodawcy wierzytelności oraz monitoring prawno-ekonomiczny przedmiotowej transakcji, to w przedmiotowej sprawie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

Opisana w zdarzeniu przyszłym wniosku transakcja przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, zostanie dokonana za odpłatnością skoro Wnioskodawca wyraźnie wskazał, iż nabywając wierzytelność dokona za nią zapłaty, w której mieścić się będzie wynagrodzenie.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca dokona czynności, które na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlegają opodatkowaniu.

W przypadku świadczenia usług istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług, jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania Rozdziału 3 „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”:

1.ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
3. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2.podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

W przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT zastrzeżenia nie będą miały zastosowania, a miejsce świadczenia usług będących przedmiotem pytania, ustalane będzie na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie.

Zatem miejscem opodatkowania usług związanych z nabyciem przez Wnioskodawcę wierzytelności, świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta z Portugalii – Pierwotnego Pożyczkodawcy tj. podatnika podatku od wartości dodanej, zidentyfikowanego na terytorium Portugalii, nieposiadającego na terytorium kraju stałego miejsca prowadzenia działalności, będzie miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej, czyli w przedmiotowej sprawie terytorium Portugalii. Tym samym usługa związana ze sprzedażą wierzytelności przez Pierwotnego Pożyczkodawcę, a ze strony Wnioskodawcy związana z nabyciem tychże wierzytelności, gdzie Wnioskodawca świadczy odpłatna usługę, nie będzie podlegała opodatkowaniu na terytorium kraju, lecz na terytorium Portugalii, zgodnie z obowiązującymi tam przepisami.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, iż w przedmiotowej interpretacji nie dokonano oceny w kwestii ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od wartości dodanej przez podatnika, od którego Wnioskodawca nabywa wierzytelności, mającego siedzibę w Portugalii, bowiem powyższe dotyczy kontrahenta Wnioskodawcy – usługobiorcy, a ponadto czynności opodatkowane podatkiem od wartości dodanej na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium kraju, pozostają poza zakresem regulacji ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Ponadto należy również podkreślić, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga w zakresie konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w związku z przeniesieniem na Pierwotnego Pożyczkodawcę przez Wnioskodawcę wymagalnych wierzytelności względem innych Spółek gdyż nie było to przedmiotem wniosku, jak również Wnioskodawca nie przedstawił w tym zakresie stanowiska.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie należy wyjaśnić, iż ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych, została zawarta w odrębnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. , poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.