INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 25 września 2012 r. (data wpływu 17 października 2012 r.), uzupełniony pismem z dnia 31 października 2012 r. (data wpływu 6 listopada 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy dotyczących niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawarciem umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2012 r. został złożony wniosek, uzupełniony pismem z dnia 31 października 2012 r. (data wpływu 6 listopada 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy dotyczących niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawarciem umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka planuje zawarcie z Bankiem AG z siedzibą w Niemczech (dalej „ AG” bądź „Bankiem”) umowę kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash pooling; zwanej dalej „Umową db-CashSweep”), opartej na następującej strukturze:

• półka, wchodząca w skład międzynarodowej grupy „…” posiadająca już rachunek w Bank Polska S.A. (zwany dalej „… Polska”) otwiera rachunek w Bank AG z siedzibą w Niemczech,

• rachunek Spółki otwarty w AG z siedzibą w Niemczech wykorzystywany będzie również dla celów bieżącej działalności, a klienci Spółki będą mogli wykorzystywać go dla regulowania swoich zobowiązań wobec Spółki,

• zagraniczne i krajowe spółki międzynarodowej grupy „….”, także uczestniczące w systemie cash polingu, otwierają swoje rachunki w AG lub w innym banku zagranicznym,

• w ramach Umowy Cash Poolingu, „A. P. I. B.V.” spółka będąca nierezydentem oraz podmiotem holenderskim, została wybrana Agentem, który wobec AG reprezentuje spółki z grupy „….”,

• dla celów realizacji niniejszej umowy AG prowadzi na rzecz i w imieniu Agenta rachunek docelowy, na którym dokonywana jest konsolidacja środków z rachunków Spółki i pozostałych spółek z grupy kapitałowej „…” posiadanych przez te podmioty w AG,

• za świadczenie na rzecz spółek przedmiotowej usługi AG pobiera miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji.
  
  

Cash pooling wykonywany jest w dwóch etapach:

Etap 1

• w pierwszym etapie struktury cash pooling Polska dokonuje dziennych przelewów środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Spółki założonym w Polska, a Rachunkiem Spółki założonym w AG, w taki sposób, aby na koniec danego dnia Rachunek Spółki w Polska wykazywał saldo zerowe;

• oznacza to, iż w przypadku, gdy przed końcem danego dnia Rachunek Spółki w …Polska wykazuje saldo dodatnie, kwota ta zostaje przez AG przelana z tego rachunku na Rachunek Spółki w AG, w celu wyzerowania konta posiadanego w… Polska;

• natomiast w przypadku, gdy przed końcem dnia Rachunek Spółki w …Polska wykazuje saldo ujemne, w celu wyzerowania tego konta, AG transferuje na Rachunek Spółki w …Polska środki odpowiadające wysokości salda ujemnego powstałego na Rachunku Spółki w ….Polska;

• analogicznie transfery przebiegają dla innych spółek z grupy.
  
  

Etap 2

• w drugim etapie, saldo na Rachunku Spółki prowadzonym w AG zostaje przeniesione na Rachunek Agenta (środki nie będą przekazywane pomiędzy uczestnikami cash pooling bezpośrednio, ale zawsze przez Rachunek Agenta),

• oznacza to, iż w przypadku, gdy Rachunek Spółki w AG wykazuje saldo dodatnie, kwota ta może zostać odpowiednio przelana przez AG na Rachunek Agenta,

• natomiast w przypadku, gdy Rachunek Spółki w AG wykazuje saldo ujemne, AG przelewa odpowiednio środki z Rachunku Agenta.
  
  

W konsekwencji, na koniec dnia roboczego w każdym przypadku, zarówno na Rachunku Spółki w AG, jak i w … Polska saldo jest równe zeru.

Kalkulacja odsetek.

Po zakończeniu danego miesiąca Bank dostarcza informacje dotyczące przepływów pieniężnych z tytułu wykonania umowy, umożliwiając tym samym spółkom biorącym udział w umowie na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania. Natomiast odsetki są przelewane między rachunkami danego uczestnika cash poolingu w AG, w tym Rachunkiem Spółki, a Rachunkiem Agenta. Na wniosek klienta Bank może również rozliczać te odsetki na zasadach zlecenia stałego (tj. przyjąć stałą dyspozycję dokonywania przeksięgowań z tytułu odsetek pomiędzy kontami uczestników umowy – z rachunku danego uczestnika cash poolingu w AG, w tym z Rachunku Spółki, na Rachunek Agenta i odwrotnie).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z dnia 31 października 2012 r.):

Czy odsetki wypłacane przez Spółkę w ramach umowy db-CashSweep nie będą podlegać przepisom o niedostatecznej kapitalizacji, tj. nie ma do nich zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, konstrukcja cash poolingu polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto. W konsekwencji, sama umowa cash poolingu zawiera co prawda w sobie pewne elementy umowy pożyczki, jednak nie wyczerpuje równocześnie pewnych jej znamion.

Wnioskodawca podkreśla, iż w operacjach cash poolingu występują podmioty, wśród których, pewne podmioty posiadają wolne środki finansowe, pewne podmioty posiadają niedobór tych środków oraz podmioty występujące w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash pooling posiadający wolne środki nie posiada bowiem wiedzy czy środki te zostaną w ogóle wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostaje zasilony rachunek o saldzie debetowym jest rachunek zbiorczy banku, na którym bank gromadzi wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu, dokonując następnie odpowiednich przelewów.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku od osób prawnych przepisom o niedostatecznej kapitalizacji podlegają odsetki od pożyczek udzielonych pożyczkobiorcy przez następujących pożyczkodawców: udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) Spółki, dwóch lub więcej udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż po 25% udziałów (akcji) Spółki oraz spółkę siostrzaną, tzn. jeśli ten sam podmiot posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji) spółki udzielającej i otrzymującej pożyczkę (kredyt).

Wynika z tego, że przepisy o niedostatecznej kapitalizacji dotyczą tych spółek, których wartość całkowitego zadłużenia, rozumianego jako zadłużenie wobec wymienionych powyżej pożyczkodawców oraz podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takich pożyczkodawców, przekracza łącznie trzykrotność odpowiednio określonego kapitału zakładowego.

Zgodnie z zapisami cytowanego powyżej artykułu, powyższy stosunek określa się na dzień zapłaty odsetek. Natomiast, w ramach przedmiotowej struktury cash pooling, płatności odsetek dokonywane są po zakończeniu danego miesiąca. W konsekwencji, w dniu zapłaty odsetek nie istnieje już dług, którego te odsetki dotyczą. Wobec powyższego, odsetki wypłacane w ramach umowy db-CashSweep nie podlegają przepisom o niedostatecznej kapitalizacji.

W odniesieniu do opodatkowania dochodów w ramach struktur cash pooling, Spółka zwraca uwagę na interpretacje potwierdzające stanowisko Spółki wydane przez:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, postanowienie z dnia 6 czerwca 2008 r., sygn. IP-PB3-423-470/08-2/MK,

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, postanowienie z dnia 6 czerwca 2008 r., sygn. IP-PB3-423-469/08-2/MK,

• Pierwszy Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście z dnia 29 marca 2007 r., sygn. 1435/DP1/423-60/06/EF.
  
  

W świetle powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym, odsetki wypłacane w ramach Umowy db-CashSweep, nie podlegają, zdaniem Spółki, ograniczeniom wynikającym z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, zwartym w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera (Agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b ww. ustawy, przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Umowa cash poolingu nie jest formą tradycyjnej pożyczki udzielanej sobie nawzajem przez podmioty powiązane, lecz ma charakter bieżącego wyrównywania sald w drodze wielostronnych i wielokrotnych świadczeń konsolidacyjnych o charakterze zwrotnym.

W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

W konsekwencji powołane przepisy dotyczące niedostatecznej kapitalizacji w opisanej strukturze nie powinny mieć zastosowania, z uwagi na niespełnienie jednej z przesłanek wskazanej w tych przepisach: podstawą dokonywanych transferów w ramach struktury nie będą bowiem pożyczki, o których mowa w tych przepisach. Uczestnicy zobowiązują się do konsolidowania swoich środków ze środkami innych podmiotów uczestniczących w Systemie, a nie do pożyczenia ich konkretnemu „Uczestnikowi”. Spółka uczestnicząc w Systemie nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz określonego podmiotu, lecz udostępnia lub pobiera środki w zależności od swojej sytuacji finansowej.

W kontekście powyższego, odsetki płacone przez Spółkę w związku z uczestnictwem w oferowanej przez Bank strukturze zarządzania płynnością finansową cash poolingu nie będą podlegały ograniczeniom wynikającym z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Odsetki te mogą zostać w całości uznane jako koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na marginesie sprawy podnieść należy, że uzyskanie niezbędnych i koniecznych informacji, istotnych z punktu widzenia prawidłowego opodatkowania powinno stanowić element organizacji cash poolingu i umożliwić prawidłowe stosowanie przepisów podatkowych.

Należy jednocześnie dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę zawartej umowy cash poolingu. Ocena ta może zostać poddana badaniu w prowadzonych przez organy skarbowe postępowaniach kontrolnych, podatkowych oraz w toku czynności sprawdzających.

Tym samym, jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.