Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/415-268/13-2/MG
z 12 czerwca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 28.03.2013 r. (data wpływu 04.04.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zapewnienia przez Spółkę pracownikom powrotu z miejsca świadczenia pracy, nie będącego zgodnie z umową o pracę miejscem wykonywania pracy, do miejsca zamieszkania pracownika wynajętymi taksówkami – jest:

• nieprawidłowe – w odniesieniu do braku powstania po stronie pracowników przychodu ze stosunku pracy w związku z zapewnieniem pracownikom powrotu z miejsca świadczenia pracy do miejsca zamieszkania pracownika wynajętymi taksówkami,

• prawidłowe – w pozostałej części.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 04.04.2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zapewnienia przez Spółkę pracownikom powrotu z miejsca świadczenia pracy, nie będącego zgodnie z umową o pracę miejscem wykonywania pracy, do miejsca zamieszkania pracownika wynajętymi taksówkami.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Sp. z o.o. (Spółka) zajmuje się organizacją i urządzaniem gier liczbowych na terytorium kraju, wykonując w tej mierze monopol państwa. Losowania jednej z gier liczbowych odbywają się trzy razy w tygodniu w porze nocnej, tj. początek losowania zaczyna się o godzinie 22.15. Losowanie to jest przeprowadzane w specjalnie do tego celu zaaranżowanym studiu, zaś z samego losowania przeprowadzana jest transmisja telewizyjna przez publicznego nadawcę. Samo studio usytuowane jest w budynku położonym w niezamieszkałej, magazynowo-biurowej okolicy, w pobliżu ogródków działkowych. Wynika to stąd, że produkcja telewizyjna i zorganizowanie losowania wymaga wykorzystania na ten cel znacznej powierzchni oraz pomieszczeń o odpowiedniej wysokości i układzie. Dlatego też studio nie znajduje się np. w siedzibie Spółki znajdującej się w centralnej części miasta.

W Spółce funkcjonuje procedura, która wymusza fizyczną obecność jej pracownika w trakcie losowania oraz po jego zakończeniu przez czas około 2 godzin. Oznacza to, że pracownik Spółki pozostaje w miejscu przeprowadzonego losowania do późnych godzin nocnych i powrót do domu rozpoczyna często po godzinie 24.00. Dla pracowników delegowanych do studia, studio nie jest miejscem wykonywania przez nich pracy, tzn. pracownicy ci mają wskazane w umowach o pracę inne miejsca wykonywania pracy (np. budynek zajmowany przez Centralę Spółki). Jednocześnie należy podkreślić, że ze względu na godziny wykonywania przez pracownika obowiązków służbowych w studiu, nie ma możliwości, żeby pracownik powrócił po ich wykonaniu do pracy w swoim podstawowym miejscu wykonywania pracy, gdyż jest ono o tej porze zamknięte. Stąd też pracownik wraca po wykonaniu obowiązków w studiu do domu.

Powrót po zakończeniu pracy przez pracownika Spółki ze studia do domu za pomocą transportu miejskiego jest w praktyce bardzo ograniczony, czy wręcz niemożliwy. Wiąże się to z tym, że ostatni kurs środka transportu miejskiego odbywa się z przystanku znajdującego się w okolicy budynku studia w czasie, gdy częstokroć pracownik jeszcze wykonuje swoje obowiązki w studiu. Dodatkowo trasa tego środka transportu została ograniczona, gdyż kończy się w zajezdni, przez co nie dociera on do najlepiej skomunikowanych części miasta, co w praktyce bardzo utrudnia, czy wręcz uniemożliwia, zorganizowanie sobie przez pracownika powrotu do domu w bezpieczny i w miarę szybki sposób. Podkreślić należy, że w bezpośredniej okolicy budynku studia nie funkcjonuje publiczna komunikacja nocna, gdyż nie znajdują się w niej budynki mieszkalne, zaś okolica ta ma charakter przemysłowy (infrastruktura magazynowo -biurowa).

Trudności z powrotem pracownika ze studia do domu potęgują się szczególnie nocami, w których występują zjawiska atmosferyczne utrudniające swobodne przemieszczanie się po mieście (opady śniegu, mróz, burze, wiatr, etc). Dodatkowo, z powrotem pracownika ze studia do domu przy wykorzystaniu nocnych środków transportu miejskiego wiązałaby się konieczność przemierzania długich odcinków pieszo (nawet kilkukilometrowych), oczekiwania na przystankach na przyjazd rzadko kursujących środków nocnej komunikacji miejskiej. W trakcie takich powrotów nie można wykluczyć, że pracownik mógłby stać się ofiarą przestępstwa. Tym samym obiektywnie można przyjąć, że podróż pracownika w nocy z praktycznie niezamieszkałej okolicy do domu i związana z tym konieczność pokonywania części trasy pieszo oraz oczekiwanie na przybycie środka transportu miejskiego, może być postrzegane jako niebezpieczne i stresujące dla pracownika zdarzenie.

Uwzględniając opisane wyżej ograniczone funkcjonowanie komunikacji miejskiej w godzinach nocnych w okolicy budynku studia oraz kierując się względami bezpieczeństwa pracowników, którzy wykonują w studiu pracę na polecenie Spółki w godzinach nocnych, Spółka zapewnia im powrót ze studia do miejsca ich zamieszkania wynajętymi w tym celu taksówkami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku ze zorganizowaniem przez Spółkę powrotów nocnych dla pracowników ze studia do ich miejsc zamieszkania powstanie u nich przychód ze stosunku pracy?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku ze zorganizowaniem przez Spółkę powrotów nocnych dla pracowników ze studia do ich miejsc zamieszkania nie powstanie u tych pracowników przychód ze stosunku pracy, a przemawiają za tym następujące argumenty.

Pracodawca, do grona których zalicza się Spółka, ma obowiązek organizować pracownikowi pracę w sposób jak najmniej uciążliwy dla pracownika oraz zapewnić pracownikowi bezpieczne warunki jej wykonywania. W opinii Spółki oznacza to, że pracodawca powinien zorganizować takie warunki świadczenia pracy, które pozwolą pracownikowi wykonać ją w sposób optymalny, tzn. w związku z wykonywaną pracą nie będą powstawały (choćby pośrednio) nadmierne uciążliwości dla pracownika, zaś jakość samej pracy nie będzie odbiegała od przewidzianych dla niej standardów.

W trakcie wykonywania pracy pracownik nie powinien się spieszyć i redukować wykonywane czynności należące do jego obowiązków pracowniczych w obawie przed tym, że np. ucieknie mu ostatni autobus. Pracownik nie może także rozpraszać się zastanawiając, czy bezpiecznie dotrze do domu ze względu na np. występujące trudne zjawiska atmosferyczne. Nie powinien także pozostawać w stresie, że w związku z pracą w studiu narażony będzie np. na fizyczną napaść w związku z powrotem do domu. Wszystkie te czynniki mają bezpośredni wpływ na jakość, komfort oraz poziom świadczonej przez pracownika pracy.

W opinii Spółki należy zagwarantować pracownikowi takie warunki pracy, które w pełni zapewnią mu komfort skupienia się na jego obowiązkach i poświęcenia im całej uwagi. Na taki komfort pracy wpłynie niewątpliwie m.in. to, że pracownik wie, że pracodawca zorganizował mu bezpieczny powrót do domu.

W przypadku, gdy pracownik został oddelegowany do wykonania pracy w miejscu wskazanym przez pracodawcę (nie będącym dla tego pracownika podstawowym miejscem wykonywania pracy), to na pracodawcy spoczywa obowiązek pokrycia kosztów jakie są związane z jej świadczeniem. W specyficznej sytuacji, opisanej w stanie faktycznym sprawy, jeżeli pracownik wykonuje na żądanie Spółki pracę w godzinach nocnych w miejscu, z którego powrót pracownika do domu komunikacją miejską jest bardzo utrudniony, czy wręcz niemożliwy bez pokonywania pieszo znacznych dystansów, po np. niezamieszkałej okolicy, zaś próba podjęcia przez pracownika ryzyka powrotu do domu na własną rękę może być postrzegane jako źródło potencjalnych choćby niebezpieczeństw dla jego zdrowia i mienia, to pracodawca zobowiązany jest zapewnić pracownikowi bezpieczny powrót do domu. Jest to obowiązek pracodawcy, gdyż nocny powrót pracownika do jego miejsca zamieszkania jest bezpośrednią konsekwencją, następstwem skierowania pracownika przez Spółkę do pracy w studiu w godzinach nocnych.

Dodatkowo można wskazać, że na podstawie art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy „Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe (…) poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową”. Formą spełnienia przez pracodawcę obowiązku określonego w cytowanym przepisie jest m.in. bezpośrednie pokrycie przez niego kosztów przejazdu pracownika. Uwzględniając zaś tę okoliczność, że ze względu na wykonywanie przez pracownika pracy w godzinach nocnych nie ma możliwości, żeby powrócił on po jej wykonaniu do podstawowego miejsca wykonywania przez niego pracy (jest ono zamknięte w porze nocnej), to naturalnym jest przyjęcie, że następstwem zakończenia przez pracownika tej pracy jest jego późniejszy powrót do domu. Stąd też także i z tej perspektywy można przyjąć, że Spółka jako pracodawca powinna zapewnić pracownikowi transport na tej trasie. W tym kontekście, nawet jeżeli przyjęłoby się, że u pracownika wystąpił przychód podatkowy z tytułu pokrycia przez Spółkę kosztów jego przejazdu taksówką do domu, to będzie to przychód zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) updof.

Na zakończenie Spółka powoła się na przykład, który jej zdaniem potwierdza prawidłowość zaprezentowanego przez Spółkę stanowiska. Otóż nie powinno być wątpliwości, że gdyby pracownik pracował w studio w porze dziennej np. w godzinach od 10.00 do 13.00, zaś Spółka zapewniła mu transport ze stałego miejsca świadczenia pracy do studia i z powrotem, to wówczas nie byłoby mowy o uzyskaniu przez tego pracownika przychodu ze stosunku pracy. Uwzględniając specyfikę stanu faktycznego zaprezentowanego przez Spółkę należy dojść do analogicznego wniosku w przypadku, gdy Spółka organizuje powrót pracownika ze studia do jego miejsca zamieszkania w godzinach nocnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe w odniesieniu do braku powstania po stronie pracowników przychodu ze stosunku pracy w związku z zapewnieniem pracownikom powrotu z miejsca świadczenia pracy do miejsca zamieszkania pracownika wynajętymi taksówkami, natomiast prawidłowe w pozostałej części.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 12 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółka zajmująca się organizacją i urządzaniem gier liczbowych na terytorium kraju, przeprowadza losowanie jednej z gier liczbowych w porze nocnej. Losowanie przeprowadzane jest w specjalnie do tego celu zaaranżowanym studiu, które usytuowane jest w budynku położonym w niezamieszkałej, magazynowo-biurowej okolicy. W Spółce funkcjonuje procedura, która wymusza fizyczną obecność pracownika w trakcie losowania oraz po jego zakończeniu przez czas około 2 godzin, w związku z czym pracownik Spółki pozostaje w miejscu przeprowadzonego losowania do późnych godzin nocnych i powrót do domu rozpoczyna często po godzinie 24:00. Dla pracowników delegowanych przez Spółkę do studia, studio nie jest miejscem wykonywania przez nich pracy, tzn. pracownicy ci mają wskazane w umowach o pracę inne miejsca wykonywania pracy (np. budynek Centrali Spółki). Ze względu na godziny wykonywania przez pracownika obowiązków służbowych w studiu, nie ma możliwości, aby pracownik powrócił po ich wykonaniu do pracy w swoim podstawowym miejscu wykonywania pracy. Pracownik wraca po wykonaniu obowiązków służbowych w studiu do domu, gdzie powrót ten za pomocą transportu miejskiego jest wręcz niemożliwy. W bezpośredniej okolicy budynku studia nie funkcjonuje publiczna komunikacja nocna. Uwzględniając ograniczone funkcjonowanie komunikacji miejskiej w godzinach nocnych oraz kierując się względami bezpieczeństwa pracowników, wykonujących w studiu pracę na polecenie Spółki w godzinach nocnych, Spółka zapewnia pracownikom powrót ze studia do miejsca ich zamieszkania wynajętymi w tym celu taksówkami.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej, w odniesieniu do podróży służbowych na obszarze kraju, w stanie prawnym obowiązującym do dnia 28 lutego 2013 r. jest przepis rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. z 2002r. Nr 236, poz. 1990 ze zm.), natomiast w stanie prawnym od dnia 1 marca 2013 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 167).

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju z tytułu podróży odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę pracownikowi przysługują diety oraz zwrot kosztów:

1. przejazdów;
   
2. noclegów;
   
3. dojazdów środkami komunikacji miejscowej;
   
4. innych udokumentowanych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
   
   

Natomiast w myśl § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, z tytułu m.in. podróży krajowej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

1. diety;
   
2. zwrot kosztów:
   1. przejazdów,
      
   2. dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
      
   3. noclegów,
      
   4. innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
      
      

Zatem przysługujące pracownikowi z tytułu odbytej podróży służbowej, w terminie i w miejscu określonym przez pracodawcę inne wydatki określone lub uznane przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb, podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie powołanego art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do tej sytuacji należy uznać, iż przepisy ww. rozporządzeń nie wymieniają o jakie inne udokumentowane wydatki chodzi, nie ograniczają również ich wysokości, pozostawiając to w gestii pracodawcy. To pracodawca decyduje o zwrocie faktycznie poniesionych przez pracownika wydatków, które nie są limitowane i które muszą mieć związek z wykonaną podróżą.

Warunkiem niezbędnym dla skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odbycie przez pracownika podróży służbowej.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji podróży służbowej, dlatego też w tej kwestii należy posłużyć się definicją zawartą w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

Zgodnie z art. 77⁵ § 1 ustawy Kodeks pracy, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Zatem podróżą służbową jest każdy wyjazd pracownika na polecenie pracodawcy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza miejsce pracy - w celu wykonania zadania służbowego.

Należy zauważyć, że zwolnienie z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika uzależnione jest od określenia w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy.

Odnosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy w opisanym stanie faktycznym delegowany przez Spółkę pracownik do wykonania pracy w miejscu wskazanym przez pracodawcę, tj. w miejscu innym niż wskazano w umowie o pracę, jest w podróży służbowej w rozumieniu powołanego art. 77⁵ Kodeksu pracy, to ponoszone przez Spółkę koszty przejazdu ze studia do miejsca zamieszkania pracownika wynajętymi w tym celu taksówkami stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych korzystający ze zwolnienia z opodatkowania określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.