Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-1595/12/MM
z 12 marca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 12 grudnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 grudnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 16 lipca 2009 r. zmarła M.M., pozostawiając po sobie nieruchomość lokalową. W dniu 15 grudnia 2010 r. Sąd Rejonowy, Wydział i Cywilny postanowieniem stwierdził nabycie spadku na podstawie ustawy, tj. nieruchomości lokalowej po zmarłej M.M., przez J. M., R. M., I. B. i wnioskodawcę po 1 /4 części spadku.

W międzyczasie J. M. oraz I. B. znieśli współwłasność swoich części spadku na rzecz R.M., w wyniku czego jedynymi współwłaścicielami tej nieruchomości był R. M. w 3/4 oraz wnioskodawca w 1/4. W związku z faktem, iż R. M. posiadał w sumie 3/4 własności przedmiotowej nieruchomości lokalowej oraz zamieszkiwał w tej nieruchomości wraz z żoną, zasadnym było znieść współwłasność tej nieruchomości poprzez przyznanie własności R.M., za spłatą wnioskodawcy. Pozwoliło to na pełne i swobodne korzystanie z nieruchomości przez R. M. Zniesienie współwłasności nastąpiło na rozprawie w dniu 10 października 2012 r. W wyniku zawarcia ugody, w ramach której ustalono wartość nieruchomości poniżej jej rynkowej wartości, przyznano wyłączną własność nieruchomości R. M. w zamian za spłatę kwoty 20.000 zł rozłożonych na 60 równych miesięcznych rat.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od kwoty, którą będzie otrzymywać w zamian za zniesienie współwłasności odziedziczonej nieruchomości?

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie a w przypadku innych rzeczy pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zdaniem wnioskodawcy, zniesienie współwłasności nieruchomości między spadkobiercami za spłatą, nie wyczerpuje cech odpłatnego zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ:

1. przedmiotowe zniesienie nieruchomości dokonane zostało protokołem ugody zawartej przed sądem, a nie aktem notarialnym, jak tego wymagają przepisy prawa w odniesieniu do zbywania nieruchomości,
2. wnioskodawca nie zbył swojej części nieruchomości osobie trzeciej, a jedynie zniósł współwłasność na rzecz drugiego spadkobiercy, doprowadzając tym samym do sytuacji, której współwłasność, jako stan przejściowy, niekorzystny dla obojga spadkobierców został zlikwidowany,
3. w wyniku zniesienia współwłasności na rzecz drugiego spadkobiercy, wnioskodawca nie wzbogacił się, a jedynie zamienił swoją część spadku z formy materialnej (1/4 nieruchomości) na środki pieniężne i to w ilości nieadekwatnej do rzeczywistej wartości nieruchomości,
4. w związku z faktem iż należność za zniesienie nieruchomości będzie wypłacana przez następne 5 lat w miesięcznych ratach, nie można zastosować w praktyce przepisów o rozliczaniu przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, ponieważ w tym roku kalendarzowym przychód wyniósłby w sumie 999,99 zł a w latach 2013-2016, po 3.999,96 zł a roku 2017 - 3.000,17 zł,
5. nie jest możliwym także skorzystanie z ulgi mieszkaniowej, gdyż na jej rozliczenie podatnicy mają 2 lata, a wnioskodawca pełną sumę za zniesienie współwłasności uzyska dopiero za 5 lat i to pod warunkiem, że nie zmienią się żadne okoliczności zarówno gospodarcze (np. wysoka inflacja) jak i faktyczne (ciężka choroba, problemy finansowe, a nawet śmierć spłacającego spadkobiercy).
   
   

W związku z powyższym wnioskodawca stoi na stanowisku, że zniesienie przez niego współwłasności odziedziczonej nieruchomości nie wyczerpuje przesłanek pozwalających na zakwalifikowanie tej czynności do zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym uważa, iż nie jest zobowiązany do jego uiszczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw do dnia sprzedaży upłynęło 5 lat, sprzedaż nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 924 i 925 ww. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Celem natomiast postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność polega na tym, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca nabył 1/4 części spadku po zmarłym w dniu 16 lipca 2009 r. spadkodawcy. W skład spadku wchodziła nieruchomość lokalowa. W dniu 10 października 2012 r. wnioskodawca wraz z drugim spadkobiercą zawarł ugodę, w ramach której nieruchomość przyznano na wyłączną własność drugiemu spadkobiercy w zamian za spłatę kwoty 20.000 zł na rzecz wnioskodawcy.

We własnym stanowisku wnioskodawca pokreślił, że w wyniku zniesienia współwłasności na rzecz drugiego spadkobiercy, wnioskodawca zamienił swoją część spadku z formy materialnej (1/4 nieruchomości) na środki pieniężne.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż otrzymanie przez wnioskodawcę w wyniku zawartej ugody, której celem był dział spadku i zniesienie współwłasności kwoty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczyła wartości przysługującego wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna została dokonana wyłącznie między spadkobiercami.

W konsekwencji na wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymywania spłaty w zamian za udział w odziedziczonej nieruchomości.

Reasumując, stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym zawarcie ugody, której celem był dział spadku i zniesienie współwłasności odziedziczonej nieruchomości nie wyczerpuje przesłanek pozwalających na zakwalifikowanie tej czynności do zbycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznano za prawidłowe.

Organ nadmienia jednak, że nie podziela argumentacji, na jakiej własne stanowisko oparł wnioskodawca. Organ wyjaśnia, że przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości powstaje w dniu odpłatnego przeniesienia prawa własności do nieruchomości i nie ma znaczenia moment faktycznego otrzymania środków pieniężnych. Tym samym w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymywanie w ratach zapłaty za zbytą nieruchomość nie ma wpływu na rozliczenie przychodu, który w całości należy rozpoznać w dniu odpłatnego zbycia. Podobnie jak nie ma wpływu na warunki korzystania ze zwolnienia podatkowego. Powstanie obowiązku podatkowego nie jest także uzależnione od tego czy odpłatnego zbycia dokonuje się na drodze sądowej, czy umownej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.