INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2011 r. (data wpływu 19 grudnia 2011 r.) uzupełnionym w dniu 26 marca 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania otrzymanych kwot z tytułu przedwczesnego zakończenia umowy leasingu (operacyjnego, finansowego), najmu i dzierżawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2011 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 26 marca 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania otrzymanych kwot z tytułu przedwczesnego zakończenia umowy leasingu (operacyjnego, finansowego), najmu i dzierżawy.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka świadczy usługi leasingu operacyjnego oraz finansowego. Umowy leasingu są zawierane na czas określony, niemniej jednak w pewnych okolicznościach Spółka jest uprawniona do wypowiedzenia umowy przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta. Przykładowo może to nastąpić, gdy leasingobiorca:

• dopuszcza się zwłoki w płatnościach wynikających z umowy,
• oddaje przedmiot leasingu do używania osobie trzeciej bez zgody Spółki,
• zaniedbuje przedmiot leasingu w sposób narażający go na utratę lub uszkodzenie,
• narusza postanowienia umowy,
• staje się podmiotem postępowania naprawczego, układowego, upadłościowego.

W przypadku rozwiązania umowy przed przewidzianym w umowie terminem Spółka może żądać od leasingobiorcy zapłaty wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych opłat leasingowych i innych należności przewidzianych w umowie lub płatności dodatkowych.

Analogiczne roszczenie może również przysługiwać Spółce w przypadku wypowiedzenia umowy przez leasingobiorcę (o ile umowa będzie przewidywać możliwość wcześniejszego jej wypowiedzenia przez leasingobiorcę), czy w przypadku wygaśnięcia umowy wskutek kradzieży, utraty, zniszczenia przedmiotu leasingu z powodów, za które Spółka nie ponosi odpowiedzialności.

Wskazane skutki przedwczesnego wypowiedzenia umowy będą również miały zastosowanie do zawieranych przez Spółkę umów najmu oraz dzierżawy.

W uzupełnieniu do wniosku doprecyzowano przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, wskazując dodatkowo, iż w ramach prowadzenia działalności gospodarczej Spółka zawierać będzie następujące typy umów:

• umowy leasingu operacyjnego oraz finansowego (art. 7091 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny),
• umowy najmu (art. 659 § 1 K.c.),
• umowy dzierżawy art. 693 § 1 K.c.).

Co do zasady przedmiotem wskazanych powyżej umów niezależnie od tytułu cywilnoprawnego (tj. niezależnie od typu umowy) jest oddanie kontrahentowi do odpłatnego używania składników majątku - w przypadku Spółki są to głównie środki transportu.

W przypadku umów leasingu operacyjnego i finansowego kontrahent ponosi koszty opłat leasingowych za poszczególne okresy leasingu. Z kolei w przypadku umów dzierżawy oraz najmu kontrahent za każdy okres dzierżawy/okres najmu zobowiązany jest zapłacić Spółce kwotę stanowiącą czynsz dzierżawy/czynsz najmu. Ponadto na mocy umowy kontrahent zobowiązuje się również do zapłaty Spółce innych należności tj. opłaty wstępnej, kaucji czy też innych opłat dodatkowych określonych w cenniku opłat dodatkowych (np. z tytułu: przygotowania porozumienia w sprawie skrócenia lub wydłużenia okresu trwania umowy, wymiany kompletu tablic rejestracyjnych, przygotowania i zawarcia aneksu umowy, wydania upoważnienia do poddzierżawienia przedmiotu leasingu osobie trzeciej, przygotowania duplikatu dokumentów dotyczących umowy, udostępnienia danych klienta w związku z postępowaniem wyjaśniającym w sprawie o wykroczenie, itp.).

Spółka wskazuje, że wskazane zdarzenia wcześniejszego wypowiedzenia czy rozwiązania umów oraz związane z tym roszczenia Spółki mogą być różnie literalnie opisane w poszczególnych typach umowach.

Niemniej jednak w każdym ze wskazanych powyżej typów umów powinny być zawarte zapisy, na mocy których Spółka będzie uprawniona do wypowiedzenia umowy przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta. Może to nastąpić m.in. w sytuacji, gdy leasingobiorca/dzierżawca/najemca:

• dopuści się zwłoki w płatnościach wynikających z umowy,
• odda przedmiot do używania osobie trzeciej bez zgody Spółki,
• zaniedba przedmiot w sposób narażający go na utratę lub uszkodzenie,
• naruszy postanowienia umowy (np. używa przedmiotu niezgodnie z przeznaczeniem),
• stanie się podmiotem postępowania naprawczego, układowego, upadłościowego,
• nie zawiadomi niezwłocznie Spółki o zmianie adresu siedziby/miejsca zamieszkania,
• nie dokona odbioru przedmiotu leasingu/ najmu/dzierżawy w ustalonym terminie,
• jeżeli stwierdzone zastanie, że dokumenty złożone przez kontrahenta w związku z ubieganiem się o zawarcie umowy są nieprawdziwe.

W przypadku natomiast stwierdzenia przez Spółkę utraty, w tym kradzieży, całkowitego zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu/najmu/dzierżawy, a także uznania szkody za całkowitą, które powodują, że przedmiot nie może być używany zgodnie z jego przeznaczeniem umowa wygaśnie.

W przypadku rozwiązania umowy przed przewidzianym w umowie terminem Spółka może żądać od leasingobiorcy/dzierżawcy/najemcy zapłaty wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych opłat leasingowych (kwot czynszu), a także jeśli konkretna umowa tak stanowi również innych należności przewidzianych w umowie lub też płatności dodatkowych, jeżeli były należne (przykładowe płatności o charakterze dodatkowym wskazano powyżej).

Analogiczne roszczenia mogą również przysługiwać Spółce w przypadku wypowiedzenia umowy przez kontrahenta (o ile umowa będzie przewidywać możliwość wcześniejszego jej wypowiedzenia przez kontrahenta), czy też w przypadku wygaśnięcia umowy wskutek kradzieży, utraty, zniszczenia, nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu z powodów, za które Spółka nie ponosi odpowiedzialności.

Jak już wskazano powyżej, Spółka na mocy omawianych umów ma prawo żądać od kontrahenta kwot wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych należności jedynie w sytuacji rozwiązania lub wygaśnięcia danej umowy w wyniku zaistnienia określonych zdarzeń o charakterze nadzwyczajnym i niezależnym od działań Spółki.

Prawo żądania od kontrahenta określonych kwot w przypadku, gdy zaistnieją określone zdarzenia od niej niezależne ma na celu zabezpieczenie interesów Spółki i zrekompensowanie jej straty z tytułu utraty korzyści, które mogłaby uzyskać wskutek trwania umowy, a których nie uzyska, gdyż doszło do jej wcześniejszego zakończenia. Powyższe wskazuje więc na odszkodowawczy charakter przedmiotowych kwot. Prawo do żądania opłat leasingowych (kwot czynszu) i innych należności, które byłyby Spółce należne, gdyby nie doszło do rozwiązania umowy wypełnia funkcję rekompensaty z tytułu utraconych korzyści.

W sytuacji zakończenia umowy z przyczyn wskazanych powyżej, przedmiot leasingu/najmu/dzierżawy powinien być co do zasady niezwłocznie Spółce zwrócony, co dodatkowo wskazuje, iż otrzymane tytułem rekompenstaty kwoty nie stanowią elementu wynagrodzenia/płatności z tytułu świadczenia usług leasingu, najmu czy dzierżawy (bądź innego świadczenia ze strony Spółki, np. przeniesienia własności czy prawa do rozporządzania przedmiotem), a są to płatności o charakterze odszkodowawczym (niezależnym od jakiejkolwiek aktywności Spółki). W szczególności z dniem wygaśnięcia umowy wskutek utraty (w tym kradzieży) przedmiotu korzystający jest zobowiązany bezzwłocznie zwrócić przedmiot ze wszystkimi dokumentami i kompletnym fabrycznym wyposażeniem.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie.

Czy otrzymane kwoty wynikające z przedwczesnego zakończenia umów leasingu (operacyjnego, finansowego), najmu i dzierżawy powinny zostać udokumentowane notą księgową, jako płatność niestanowiąca wynagrodzenia za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie powinno zostać udokumentowane notą księgową, jako płatność niestanowiąca wynagrodzenia za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. W ocenie Spółki, kwoty płatności otrzymane od korzystającego, mające charakter odszkodowawczy nie stanowią bowiem wynagrodzenia za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca cytując art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt. 2, art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje, iż aby doszło do świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o VAT, konieczne jest co do zasady, aby jedna strona dokonała określonego świadczenia, uzyskując w zamian odpowiednie świadczenie zwrotne (np. wynagrodzenie pieniężne).

Jak już wcześniej wskazano, kwoty otrzymywane przez Spółkę od leasingobiorców po zaistnieniu określonych okoliczności, mają charakter rekompensaty. Okoliczności, w jakich Spółka jest uprawniona do tej rekompensaty określone są w Ogólnych Warunkach Umowy Leasingu (OWUL), a także w odpowiednich przepisach K.c.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Spółki, w przypadku wystąpienia okoliczności powodujących konieczność zapłaty kwoty odszkodowania przez korzystającego, nie dochodzi do świadczenia jakiejkolwiek usługi ze strony Spółki. Spółka w zamian za otrzymane płatności nie dokonuje bowiem żadnego świadczenia, a płatności te przyznawane są na podstawie OWUL jako rekompensata z tytułu niedotrzymania przez korzystającego warunków umowy.

Wobec powyższego, w ocenie Spółki, w celu zaewidencjonowania przedmiotowych płatności należy wystawić notę księgową. Wystawienie faktury w tej sytuacji byłoby błędem, gdyż nie dochodzi do świadczenia usług, a w konsekwencji regulacje ustawy o VAT nie znajdą zastosowania. Nota księgowa stanowi natomiast dokument księgowy służący dokumentowaniu transakcji, dla których nie zostały co do zasady przewidziane inne formy dokumentacji.

Wskazane stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 listopada 2010 r. znak IPPP3/443-775/09-3/MM oraz z dnia 4 marca 2011 r. znak IPPP3/443-1173/10-5/JK, a także w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 1 kwietnia 2011 r. znak ITPP1/4441-11/11/MS.

Wskazane indywidualne interpretacje podatkowe, które jakkolwiek nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego, to wpływają jednak na praktykę wykładni prawa podatkowego i jego stosowanie w indywidualnych sprawach podatników. Uwzględnianie treści indywidualnych interpretacji podatkowych w rozstrzyganiu indywidualnych spraw o zbliżonych stanach faktycznych prowadzi bowiem do ujednolicenia stosowania prawa podatkowego, co z kolei jest zgodne z konstytucyjną zasadą równości podatników wobec prawa i zasadą zaufania do organów państwa.

Reasumując zdaniem Spółki, jako że kwoty płatności otrzymane od korzystającego mające charakter odszkodowawczy nie stanowią wynagrodzenia za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, właściwą formą ich dokumentowania jest nota księgowa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów – stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast przez świadczenie usług – stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Także art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L. 347 ze zm.) wskazuje, że „świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Jak stanowi art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Uwzględniając powołane wyżej przepisy art. 5 i art. 8 cyt. ustawy, wskazać należy, iż każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu mieści się w definicji usługi. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU. Usługa w rozumieniu ust. 1 powołanego wyżej artykułu oraz art. 24 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, to transakcja gospodarcza, co oznacza, iż stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. Zatem odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług winno być opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem istnieje jawny lub choćby dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne, natomiast świadczenia nie oparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia - nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Z opisanych we wniosku okoliczności wynika, iż Spółka planuje zawieranie umów leasingu operacyjnego, leasingu finansowego, najmu oraz dzierżawy. Przedmiotem tych umów są głównie środki transportu.

W każdym ze wskazanych powyżej typów umów powinny być zawarte zapisy, na mocy których Spółka będzie uprawniona do wypowiedzenia umowy przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta. Może to nastąpić m.in. w sytuacji, gdy leasingobiorca/dzierżawca/najemca:

• dopuści się zwłoki w płatnościach wynikających z umowy,
• odda przedmiot do używania osobie trzeciej bez zgody Spółki,
• zaniedba przedmiot w sposób narażający go na utratę lub uszkodzenie,
• naruszy postanowienia umowy (np. używa przedmiotu niezgodnie z przeznaczeniem),
• stanie się podmiotem postępowania naprawczego, układowego, upadłościowego,
• nie zawiadomi niezwłocznie Spółki o zmianie adresu siedziby/miejsca zamieszkania,
• nie dokona odbioru przedmiotu leasingu/ najmu/dzierżawy w ustalonym terminie,
• jeżeli stwierdzone zastanie, że dokumenty złożone przez kontrahenta w związku z ubieganiem się o zawarcie umowy są nieprawdziwe.

W przypadku natomiast stwierdzenia przez Spółkę utraty, w tym kradzieży, całkowitego zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu/najmu/dzierżawy, a także uznania szkody za całkowitą, które powodują że przedmiot nie może być używany zgodnie z jego przeznaczeniem, umowa wygaśnie.

W przypadku rozwiązania umowy przed przewidzianym w umowie terminem Spółka może żądać od leasingobiorcy/dzierżawcy/najemcy zapłaty wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych opłat leasingowych (kwot czynszu), a także jeśli konkretna umowa tak stanowi również innych należności przewidzianych w umowie lub też płatności dodatkowych, jeżeli były należne (przykładowe płatności o charakterze dodatkowym wskazano powyżej).

Analogiczne roszczenia mogą również przysługiwać Spółce w przypadku wypowiedzenia umowy przez kontrahenta (o ile umowa będzie przewidywać możliwość wcześniejszego jej wypowiedzenia przez kontrahenta), czy też w przypadku wygaśnięcia umowy wskutek kradzieży, utraty, zniszczenia, nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu z powodów, za które Spółka nie ponosi odpowiedzialności.

Prawo żądania od kontrahenta określonych kwot w przypadku, gdy zaistnieją określone zdarzenia od niej niezależne ma na celu zabezpieczenie interesów Spółki i zrekompensowanie jej straty z tytułu utraty korzyści, które mogłaby uzyskać wskutek trwania umowy, a których nie uzyska, gdyż doszło do jej wcześniejszego zakończenia. Powyższe wskazuje na odszkodowawczy charakter przedmiotowych kwot. Prawo do żądania opłat leasingowych (kwot czynszu) i innych należności, które byłyby Spółce należne, gdyby nie doszło do rozwiązania umowy wypełnia funkcję rekompensaty z tytułu utraconych korzyści.

W sytuacji zakończenia umowy z przyczyn wskazanych powyżej, przedmiot leasingu/najmu/dzierżawy powinien być co do zasady niezwłocznie Spółce zwrócony, co dodatkowo wskazuje, iż otrzymane tytułem rekompenstaty kwoty nie stanowią elementu wynagrodzenia/płatności z tytułu świadczenia usług leasingu, najmu czy dzierżawy (bądź innego świadczenia ze strony Spółki, np. przeniesienia własności czy prawa do rozporządzania przedmiotem), a są to płatności o charakterze odszkodowawczym (niezależnym od jakiejkolwiek aktywności Spółki). W szczególności z dniem wygaśnięcia umowy wskutek utraty (w tym kradzieży) przedmiotu korzystający jest zobowiązany bezzwłocznie zwrócić przedmiot ze wszystkimi dokumentami i kompletnym fabrycznym wyposażeniem.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności na tle przedstawionych uregulowań prawnych prowadzi do wniosku, iż w przypadku przedwczesnego rozwiązania umowy leasingu (operacyjnego/finansowego), umowy najmu lub umowy dzierżawy Spółka nie będzie świadczyć żadnej usługi na rzecz leasingobiorcy/najemcy/dzierżawcy, związanej z roszczeniem związanym z przedwczesnym rozwiązaniem umowy.

Skoro, jak wynika z wniosku, roszczenia Spółki związane z przedwczesnym rozwiązaniem umowy leasingu operacyjnego/finansowego, najmu lub dzierżawy posiada charakter odszkodowawczy - ma na celu zabezpieczenie interesów Spółki i zrekompensowanie jej straty z tytułu utraty korzyści, pozostają one poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i konsekwentnie nie powinny być dokumentowane przez Spółkę fakturą VAT, bowiem – jak wynika z powołanego wyżej przepisu art. 106 ust. 1 ustawy - faktury są dowodem dokumentującym sprzedaż objętą zakresem opodatkowania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Opisana czynność może być zatem udokumentowana dokumentem przewidzianym w przepisach ustawy o rachunkowości np. notą księgową.

Końcowo podkreślić należy, że analiza umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Tak więc niniejsze rozstrzygnięcie zostało wydane przy założeniu, że należne świadczenie związane z przedwczesnym rozwiązaniem umowy leasingu (finansowego i operacyjnego), najmu lub dzierżawy posiada charakter odszkodowawczy. Ewentualna ocena charakteru czynności będzie mogła być dokonana jedynie w toku przeprowadzonego postępowania przez właściwy organ pierwszej instancji stosownie do treści art. 199a § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, bowiem tutejszy organ w postępowaniu o wydanie interpretacji, przepisy postępowania jurysdykcyjnego, w tym między innymi działu IV Ordynacji podatkowej, stosuje w ograniczonym zakresie – art. 14 h Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.