Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/443-661/13-2/KOM
z 30 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1.07.2013 r. (data wpływu 3.07.2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu na współwłasność nieruchomości zabudowanej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3.07.2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu na współwłasność nieruchomości zabudowanej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dnia 27.04.2012 r. Wnioskodawca wraz małżonką oraz synem nabyli nieruchomość przeznaczoną na działalność gospodarczą, stanowiącą działkę nr ... o obszarze 212 m², wraz z budynkiem mieszkalnym o powierzchni użytkowej 124,30 m² za cenę brutto 755 000,00 zł, w tym podatek VAT 8%.

Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój wspólności małżeńskiej majątkowej. Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność. Małżonkowie w udziale wynoszącym 1/2 części na zasadach wspólności ustawowej, zaś syn w udziale wynoszącym 1/2 nabyli nieruchomość. Na powyższą nieruchomość został zaciągnięty kredyt hipoteczny 600 000,00 zł, zaś pozostałą kwotę 155 000,00 zł wpłacił Wnioskodawca. W związku z faktem, że małżonkowie nie mieli zdolności kredytowej ze względu na procedury bankowe nie otrzymaliby kredytu hipotecznego na tak długi okres kredytowania, dlatego do zakupu przystąpił syn (osoba młodsza).

Firma Wnioskodawcy jest opodatkowana podatkiem liniowym. Nieruchomość w całości przeznaczona jest na działalność gospodarczą Wnioskodawcy opodatkowaną podatkiem VAT. Na fakturach zakupu, jako nabywcy widnieją małżonkowie oraz ich syn. Odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu w 100% dokonał Wnioskodawca. Nieruchomość w całości jest wykorzystywana do działalności gospodarczej przez firmę Wnioskodawcy. Nieruchomość została wniesiona do działalności gospodarczej aktem notarialnym na podstawie, którego została zakupiona - nie jest to odrębny akt notarialny. Podatek VAT wykazany na fakturach zakupu został odliczony w całości, a nie tylko w 1/4 części udziału Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w przypadku wniesienia do jednoosobowej działalności aktem notarialnym zakupionej nieruchomości można odliczyć podatek naliczony w całości? Czy Wnioskodawca może odliczyć podatek naliczony tylko w swojej części, a pozostała część żony i syna nie podlega odliczeniu?

Stanowisko Wnioskodawcy:

W przypadku wniesienia aktem notarialnym zakupionej nieruchomości do jednoosobowej działalności gospodarczej, Wnioskodawca może odliczyć podatek VAT naliczony w całości, włącznie z częścią żony i syna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie tut. Organ zaznacza, iż przedmiotowej interpretacji przepisów prawa podatkowego dokonał w odniesieniu do sytuacji prawno-podatkowej dotyczącej Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

1. z tytułu nabycia towarów i usług,
   
2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
   
3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Zatem podatnik w momencie nabycia towarów i usług powinien dokonać ich prawidłowej klasyfikacji w celu skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwzględnieniem związku tych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Ponadto wskazać należy, iż ustawodawca umożliwił podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zauważyć należy, iż w powyższym przepisie ustawodawca użył sformułowania „dane nabywcy” tj. w liczbie pojedynczej – jednakże nie może to oznaczać niestosowanie tego przepisu w przypadku nabycia tej samej rzeczy przez kilku nabywców – zatem z uwagi na fakt, iż prawodawca wymaga wpisania do faktury imienia, nazwiska lub nazwy nabywcy, to w wypadku nabycia towaru przez kilku nabywców wpisaniu podlega tych kilka podmiotów występujących jako nabywcy w danej transakcji.

Z przedstawionej treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT prowadzącym własną jednoosobową działalność gospodarczą. W dniu 27.04.2012 r. wraz z małżonką i synem Wnioskodawca nabył nieruchomość gruntową wraz z posadowionym na niej budynkiem mieszkalnym, która to nieruchomość została przeznaczona na tę właśnie działalność.

Z aktu notarialnego wynika, że udział poszczególnych nabywców w tej nieruchomości wynosi odpowiednio: małżonkowie posiadają udział wynoszący ½ części na zasadach wspólności ustawowej, zaś syn posiada udział wynoszący 1/2. Zakup nieruchomości został udokumentowany fakturami VAT, na których jako nabywcy widnieją małżonkowie i ich syn.

W tym miejscu należy wskazać, że z przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) wynika, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 Kodeksu cywilnego współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

W niniejszych okolicznościach jednym ze współwłaścicieli nieruchomości jest małżeństwo (tj. Wnioskodawca i jego żona), którzy posiadają udział w przedmiotowej nieruchomości wynoszący 1/2 części na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej, a drugim współwłaścicielem jest ich syn, którego udział w nieruchomości również wynosi 1/2 . Faktury dotyczące nabycia nieruchomości wystawione są na małżeństwo i ich syna. Nieruchomość jest wykorzystywana wyłącznie w działalności opodatkowanej podatkiem VAT, którą prowadzi Wnioskodawca.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy tego, czy mógł On dokonać odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu w 100%.

Należy w tym miejscu wskazać, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 tego Kodeksu, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 powołanego Kodeksu, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna, m.in., do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Na mocy art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa (jak wynika z treści wniosku w przedmiotowej sprawie między małżonkami istnieje wspólność majątkowa). Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Na mocy zapisu zawartego w powołanym art. 43 § 1 Kodeksu, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, iż w przypadku, gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej jednego z nich, nie ma przeszkód aby małżonek ten skorzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy jego zakupie pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionym wydatkiem, a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności, czynnościami opodatkowanymi.

Należy jednak zaznaczyć, iż autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Podstawową zasadą obowiązującą w podatku od towarów i usług, określoną w powołanym art. 86 ust. 1 ustawy, jest prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zasada ta ma na celu zapewnienie neutralności podatku od towarów i usług dla czynnych podatników podatku od towarów i usług.

Jeśli z faktury VAT wynika, iż nabywcą danej usługi czy towaru jest szczególnego rodzaju podmiot, jakim jest małżeństwo, które samo nie ma przymiotu podatnika – to pozbawienie Wnioskodawcy prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z niej wynikającego, naruszałoby fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą. Pozostaje we wspólności majątkowej z żoną, która nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, nabył wraz z żoną i synem nieruchomość gruntową przeznaczoną na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Transakcja zakupu została potwierdzona fakturami VAT wystawionymi na dwóch nabywców, tj. imiona i nazwiska obojga małżonków (w tym Wnioskodawcę) oraz imię i nazwisko ich syna.

Mając na uwadze powyższe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro wyłącznie czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług jest Wnioskodawca, jako prowadzący działalność gospodarczą, a nabyta nieruchomość – jak wskazano we wniosku – służy jego działalności opodatkowanej, to przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej jej nabycie tylko w części odnoszącej się do posiadanego wraz z małżonką udziału w nieruchomości, czyli w ½, gdyż jak wskazano wyżej, tylko między Wnioskodawcą a jego małżonką istnieje wspólność majątkowa małżeńska. Nie będzie natomiast przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej nabycie nieruchomości w części, w jakiej jest ona własnością syna, gdyż syn jest odrębnym od ojca (Wnioskodawcy) nabywcą nieruchomości wskazanym na fakturze jej zakupu, którego z Wnioskodawcą nie łączy wspólność majątkowa małżeńska, tylko tzw. współwłasność ułamkowa, która powoduje, że syn jako współwłaściciel (odrębny podmiot prawa) ma względem swego udziału w nieruchomości pozycję wyłącznego właściciela i może nim samodzielnie rozporządzać.

Tak więc stanowisko Wnioskodawcy, iż w przypadku całkowitego wykorzystania nieruchomości do jego działalności gospodarczej mógł On odliczyć podatek VAT w całości, włącznie z częścią żony i syna, należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. jedn. Dz. U. z 2012, poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.