UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania opłat publicznoprawnych pobieranych przez Powiat oraz sposobu dokumentowania pobieranych opłat publicznoprawnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) nie uznaje się za podatnika – Powiatu w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których został on powołany z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Powiat wykonuje zadania własne i zlecone z zakresu administracji publicznej, które zostały określone w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 595, z późn. zm.). Zgodnie z art. 11 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.) swoje zadania wykonuje przy pomocy urzędu jednostki samorządu terytorialnego – Starostwa Powiatowego. W związku z wykonywaniem czynności urzędowych z zakresu administracji publicznej Powiat pobiera opłaty, których sposób poboru, wysokość i termin płatności regulowane są na podstawie obowiązujących przepisów prawa.

Opłatami pobieranymi w związku z realizacją zadań, do których powołany został Powiat są m. in.:

1. Opłaty komunikacyjne. Na podstawie ustawy Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137) i ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2004 r., Nr 204, poz. 2088 z późn. zm.) wydawane są prawa jazdy, karty pojazdu, dowody rejestracyjne, tablice rejestracyjne, pozwolenia czasowe, międzynarodowe prawo jazdy, licencje na wykonywanie transportu krajowego osób i rzeczy, zezwolenia na przejazd pojazdów nienormatywnych itp. W związku z tym pobierane są opłaty. Opłaty są określone w rozporządzeniach wykonawczych do ww. ustaw i pobierane za wykonywanie zadań własnych, są dochodem własnym Powiatu. Wymienione opłaty zaliczane są do usług z zakresu administracji publicznej.
2. Opłata za karty wędkarskie. Karty wędkarskie wydawane są na podstawie art. 7 ust. 5 ustawy z 18 kwietnia 1985 r. o rybołówstwie śródlądowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 189 poz.1471, z późn. zm.), za co, zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 listopada 2001 r. w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie (Dz. U. Nr 138 poz.1559, z późn. zm.), pobierane są opłaty, które są dochodem własnym Powiatu i pobierane za wykonywanie zadań własnych. Wymienione opłaty zaliczane są do usług z zakresu administracji publicznej.
3. Opłaty za karty parkingowe dla niepełnosprawnych. Ww. opłaty pobierane są na podstawie art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.).
4. Opłaty za czynności geodezyjne i kartograficzne. Starostwo Powiatowe wykonuje zadania publiczne polegające na udostępnianiu danych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, udzielaniu informacji, wykonywaniu wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego oraz sprzedaży kopii map. Za ww. usługi na podstawie art. 40 ust. 3c oraz art. 41b ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, z późn. zm.) oraz przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego (Dz. U. Nr 37, poz. 333) pobierane są opłaty, które są dochodami własnymi Powiatu i zaliczane do usług z zakresu administracji publicznej. Do tych opłat doliczany jest koszt sporządzenia wydruków i kopii dokumentów wg cen umownych zatwierdzonych zarządzeniem Starosty. Udostępnianie danych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz czynności związane z udostępnianiem tych informacji (w tym sporządzanie kopii, wydruków, nagrywanie na nośniki) tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter i stanowią jednolite świadczenie. Powyższe opłaty za informacje z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, wykonywanie wyrysów i wypisów, sprzedaż map wraz z czynnościami związanymi z udostępnieniem tych informacji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT. Powiat pobierając opłaty za czynności geodezyjne i kartograficzne realizuje zadania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.).
5. płaty za usuwanie pojazdów z drogi i ich przechowywanie. Starostwo Powiatowe, zgodnie z treścią art. 130a ust. 5c, 5f, 6, 6a, 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r, poz. 1137), pojazd usunięty z drogi w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1 lub 2 ww. ustawy umieszcza na parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłat za jego usunięcie i przechowywanie. Usuwanie pojazdów i prowadzenie parkingu strzeżonego jest zadaniem własnym powiatu co wynika z ust. 5f ww. ustawy. Usuwanie pojazdów i ich przechowywanie zostało z zachowaniem przepisów prawa zamówień publicznych zlecone zewnętrznej firmie, która zgodnie z zawartą umową otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie. Rada Powiatu, zgodnie z ust. 6 ww. ustawy ustaliła wysokość opłat i kosztów za usuwanie i przechowywanie pojazdów, które stanowią dochód własny powiatu a ponosi je osoba będąca właścicielem pojazdu. Decyzję o wysokości ww. opłat i kosztów wydaje Starosta.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opłaty komunikacyjne, opłaty za usuwanie pojazdów z drogi i ich przechowywanie, opłaty za karty wędkarskie, opłaty za karty parkingowe dla niepełnosprawnych i opłaty geodezyjne i kartograficzne wraz z czynnościami związanymi z udostępnianiem tych informacji (sporządzanie kopii, wydruków), pobierane przez Powiat, są zwolnione z podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 247, z późn. zm.), czy też na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) nie podlegają temu podatkowi i na żądanie osób zainteresowanych z tytułu ww. opłat należy wystawiać rachunki zgodnie z art. 87 ust. 1 Ordynacji podatkowej?

Zdaniem Wnioskodawcy, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT. Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 6 ustawy).

Unormowanie to pozostaje w zgodzie z art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, ze zm.), który stwierdza, iż krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego, nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 595, z późn. zm.), powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 i pkt 15 tej ustawy, powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w tym m. in. wspierania osób niepełnosprawnych, geodezji, kartografii i katastru, gospodarki wodnej, transportu zbiorowego i dróg publicznych, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy, w celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami.

Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej (art. 6 ust. 2 cyt. ustawy).

Starostwo realizując zadania własne powiatu, nałożone określonymi powyżej przepisami, wpisuje się w dyspozycję normy zawartej w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Opłaty komunikacyjne, opłaty za usuwanie pojazdów z drogi i ich przechowywanie, opłaty za karty wędkarskie, opłaty za karty parkingowe dla niepełnosprawnych, opłaty geodezyjne i kartograficzne wraz z czynnościami związanymi z udostępnianiem tych informacji (sporządzanie kopii, wydruków), to czynności, które nie podlegają ustawie o VAT, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wobec tego, że pobierane opłaty mają charakter publicznoprawny, a nie cywilnoprawny, natomiast tryb ich pobierania jest ściśle określony w przepisach prawa, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym nie można ich kwalifikować do usług podlegających podatkowi od towarów i usług, nie ma też podstaw do wystawienia faktur VAT.

Dla udokumentowania przedmiotowych czynności należy wystawić rachunki (art. 87 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 Ordynacja podatkowa).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

• prawidłowe w zakresie wyłączenia z opodatkowania opłat publicznoprawnych pobieranych przez Powiat;
  

• nieprawidłowe w zakresie sposobu dokumentowania pobieranych opłat publicznoprawnych.
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zgodnie jednak z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2013 r., poz. 247, z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zatem, organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są wyłączone kręgu podatników podatku od towarów i usług – w zakresie czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane.

Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe i ma zastosowanie przy spełnieniu przez ten organ dwóch warunków:

• jego podmiotem jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ,
  

• odnosi się jedynie do czynności nałożonych przepisami prawa, dla których powołano te organy, z wyłączeniem czynności realizowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
  
  

Z powołanych przepisów wynika, iż organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Generalnie zatem wyłączone od opodatkowania podatkiem od towarów i usług są czynności wykonywane przez podmioty prawa publicznego (organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy) w ramach sprawowanego przez nie władztwa publicznego.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia organu władzy publicznej, jak i urzędów obsługujących te organy, odwołując się jedynie do odrębnych przepisów nakładających obowiązek realizacji zadań o charakterze publicznym na te organy.

Kwestię tą rozważał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 maja 2010 r., w sprawie o sygn. I FSK 852/09, w którym stwierdził, iż „choć Konstytucja nie zawiera wprost definicji organu władzy publicznej, to jednak z jej treści da się wywieźć, że jednostki samorządu terytorialnego takie władztwo sprawują. W art. 16 ust. 2 Konstytucji ustrojodawca wskazał bowiem, że "Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność". Z kolei w art. 163 Konstytucji wskazano, że samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Powyższe wprost dowodzi, że ustrojodawca powierzył samorządowi terytorialnemu wykonywanie zadań administracji publicznej niezastrzeżonych do kompetencji innych organów władzy państwowej. W działaniach tych organy samorządu mogą korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej”.

A zatem, w świetle sformułowań zwartych w Konstytucji RP, w szczególności, w art. 16 ust. 2 i art. 163, samorząd terytorialny należy traktować jako organ władzy publicznej. W uchwale NSA w składzie pięciu sędziów NSA z dnia 9 października z 2000 r., sygn. akt OPK 14/00, Sąd stwierdził, iż pozycja jednostek samorządu terytorialnego jest wyznaczona przez dwie kategorie prawne, a mianowicie przez kompetencję i osobowość prawną. Na podstawie określonych prawem kompetencji gmina realizuje władztwo administracyjne i działa jako organ administracji publicznej, a w postępowaniu administracyjnym zajmuje pozycję organu prowadzącego postępowanie.

Dokonując wykładni art. 15 ust. 6 ustawy o VAT i art. 4 (5) VI Dyrektywy należy więc rozgraniczyć sferę imperium, która wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług od sfery dominium, w której stosownie do wskazanych wyżej przepisów, organy powinny być traktowane jak podatnicy tego podatku. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc również organ władzy publicznej oraz urząd obsługujący ten organ, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy. Z tego właśnie względu, ustawodawca uznał w art. 15 ust. 6 ustawy VAT, że organy (urzędy) nie są podatnikami w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilno-prawnych. Powyższy przepis nie jest samodzielną podstawą do określenia, kiedy organ władzy publicznej bądź obsługujący ten organ urząd jest podatnikiem VAT. Nie można go bowiem interpretować w oderwaniu od, wynikającej z art. 15 ust. I ustawy VAT definicji podatnika jako podmiotu wykonującego działalność gospodarczą w rozumieniu ust. 2 tego artykułu, przy czym działalność ta musi być wykonywana samodzielnie – we własnym imieniu i na własny rachunek.

Jak już wyżej wskazano, naczelną zasadą regulacji wspólnotowych, jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z kategorii podatników VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych. Stąd też w tym kontekście należy rozpatrywać, czy czynności związane z pobieraniem opłat wskazanych we wniosku są realizowane przez Powiat w ramach jego zadań z zakresu władzy publicznej.

Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 595, z późn. zm.) powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, w związku z czym przyznano mu na podstawie ust. 2 powołanego przepisu osobowość prawną.

Z kolei stosownie do art. 4 ust. 1 tej ustawy, powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie

1. edukacji publicznej;
2. promocji i ochrony zdrowia;
3. pomocy społecznej;

3a. wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;

4. polityki prorodzinnej;
5. wspierania osób niepełnosprawnych;
6. transportu zbiorowego i dróg publicznych;
7. kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
8. kultury fizycznej i turystyki;
9. geodezji, kartografii i katastru;
10. gospodarki nieruchomościami;
11. administracji architektoniczno-budowlanej;
12. gospodarki wodnej;
13. ochrony środowiska i przyrody;
14. rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;
15. porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli;
16. ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska;
17. przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy;
18. ochrony praw konsumenta;
19. utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych;
20. obronności;
21. promocji powiatu;
22. współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.);
23. działalności w zakresie telekomunikacji.
    
    

Stosownie do art. 4 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy mogą określać inne zadania powiatu.

Treść przepisów art. 2 ust. 1 cyt. ustawy o samorządzie powiatowym w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT przesądza zatem, iż w przypadku, gdy czynności opodatkowane dokonywane są w imieniu i na rzecz jednostki samorządu terytorialnego to podatnikiem podatku od towarów i usług jest ta właśnie jednostka. Przy czym, kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika VAT jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności, co jest szczególnie uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne lub bardzo zbliżone czynności bądź transakcje mogą być dokonywane przez podmioty prywatne (np. przedsiębiorców).

Jak już wyżej wskazano, naczelną zasadą regulacji wspólnotowych, jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z kategorii podatników VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych. Stąd też w tym kontekście należy rozpatrywać, czy czynności związane z pobieraniem opłat wskazanych we wniosku są realizowane przez Powiat w ramach jego zadań z zakresu władzy publicznej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Powiat wykonuje zadania własne i zlecone z zakresu administracji publicznej, które zostały określone w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. W związku z wykonywaniem czynności urzędowych z zakresu administracji publicznej Powiat pobiera opłaty, których sposób poboru, wysokość i termin płatności regulowane są na podstawie obowiązujących przepisów prawa.

Opłatami pobieranymi w związku z realizacją zadań, do których powołany został Powiat są m. in.:

1. Opłaty komunikacyjne – na podstawie ustawy Prawo o ruchu drogowym i ustawy o transporcie drogowym wydawane są prawa jazdy, karty pojazdu, dowody rejestracyjne, tablice rejestracyjne, pozwolenia czasowe, międzynarodowe prawo jazdy, licencje na wykonywanie transportu krajowego osób i rzeczy, zezwolenia na przejazd pojazdów nienormatywnych itp. Opłaty są określone w rozporządzeniach wykonawczych do ww. ustaw i pobierane za wykonywanie zadań własnych, są dochodem własnym Powiatu.
2. Opłata za karty wędkarskie – karty wędkarskie wydawane są na podstawie art. 7 ust. 5 ustawy o rybołówstwie śródlądowym, za co, zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie, pobierane są opłaty, które są dochodem własnym Powiatu i pobierane za wykonywanie zadań własnych.
3. Opłaty za karty parkingowe dla niepełnosprawnych – ww. opłaty pobierane są na podstawie art. 8 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
4. Opłaty za czynności geodezyjne i kartograficzne – na podstawie art. 40 ust. 3c oraz art. 41b ust. 2 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego pobierane są opłaty, które są dochodami własnymi Powiatu. Do tych opłat doliczany jest koszt sporządzenia wydruków i kopii dokumentów wg cen umownych zatwierdzonych zarządzeniem Starosty.
5. płaty za usuwanie pojazdów z drogi i ich przechowywanie – Starostwo Powiatowe, zgodnie z treścią art. 130a ust. 5c, 5f, 6, 6a, 7 ustawy Prawo o ruchu drogowym, pojazd usunięty z drogi w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1 lub 2 ww. ustawy umieszcza na parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłat za jego usunięcie i przechowywanie. Usuwanie pojazdów i prowadzenie parkingu strzeżonego jest zadaniem własnym powiatu co wynika z ust. 5f ww. ustawy. Usuwanie pojazdów i ich przechowywanie zostało z zachowaniem przepisów prawa zamówień publicznych zlecone zewnętrznej firmie, która zgodnie z zawartą umową otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie.
   
   

Pobieranie wskazanych we wniosku opłat nie wynika z zawartych przez Powiat umów cywilnoprawnych, a stanowi wymóg nałożony przez przepisy prawa. Wątpliwość jaka się pojawia w przypadku ww. opłat dotyczy ich traktowania na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a mianowicie czy czynności w związku z którymi pobierane są ww. opłaty są czynnościami wyłączonymi z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, czy też korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2013 r., poz. 247, z późn. zm.).

Istota problemu sprowadza się zatem do ustalenia, czy Wnioskodawca pobierając ww. opłaty, spełnia obie wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy przesłanki, tj. czy jest organem władzy publicznej oraz czy pobieranie tych opłat jest czynnością ze sfery cywilnoprawnej czy publicznoprawnej.

W odniesieniu do czynności z zakresu opłat komunikacyjnych. tj. opłat za wydawanie praw jazdy, kart pojazdu, dowodów rejestracyjnych, tablic rejestracyjnych, pozwoleń czasowych, międzynarodowych praw jazdy, licencji na wykonywanie transportu krajowego osób i rzeczy, zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych, itp. oraz opłat za wydawanie kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych wskazać należy, że pobór tych opłat regulowany jest przez ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137, z późn. zm.), z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2011 r. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.) oraz z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1265, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami, prawo jazdy jest wydawane przez starostę, na wniosek osoby zainteresowanej, za opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej.

Stosownie natomiast do ust. 2 powołanego wyżej przepisu, międzynarodowe prawo jady jest wydawane przez każdego starostę, na wniosek osoby zainteresowanej, za opłatą na podstawie krajowego prawa jazdy. Międzynarodowe prawo jazdy jest wydawane na okres 3 lat, nie dłużej jednak niż na okres ważności krajowego prawa jazdy.

W myśl natomiast art. 10 ust. 6 omawianej ustawy, opłata, o której mowa w ust. 1 i 2, z wyjątkiem opłaty ewidencyjnej, stanowi dochód powiatu.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 4 cyt. ustawy, kartę parkingową, za opłatą, wydaje starosta.

Na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, ruch pojazdu nienormatywnego jest dozwolony pod warunkiem uzyskania zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego odpowiedniej kategorii, wydawanego, w drodze decyzji administracyjnej, przez właściwy organ, a w przypadku pojazdu nienormatywnego należącego do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej pod warunkiem uzyskania zezwolenia wojskowego na przejazd drogowy, wydawanego przez właściwy organ wojskowy.

Zezwolenie kategorii I, zgodnie z art. 64a ust 3 cyt. ustawy, wydaje zarządca drogi właściwy dla drogi, po której ruch ma być wykonywany. Zezwolenie wydaje się, po uiszczeniu opłaty, w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o jego wydanie.

Stosownie do art. 64a ust. 6 ustawy Prawo o ruchu drogowym, opłatę za wydanie zezwolenia ustala się w kwocie stanowiącej iloczyn liczby wypisów i odpowiedniej stawki opłaty za zezwolenie w tej kategorii.

Zezwolenie kategorii II, zgodnie z art. 64b ust. 3 cyt. ustawy, wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę wnioskodawcy albo miejsce rozpoczęcia przejazdu. Zezwolenie wydaje się po uiszczeniu opłaty, w terminie 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o jego wydanie.

Zezwolenia kategorii III na przejazd pojazdu nienormatywnego, stosownie do treści art. 64c ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy, wydaje właściwy ze względu na siedzibę wnioskodawcy albo miejsce rozpoczęcia przejazdu starosta.

W myśl natomiast ust. 7 cyt. przepisu, zezwolenie wydaje się po uiszczeniu opłaty, w terminie 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o jego wydanie. W przypadku niewydania zezwolenia zwraca się wniesioną opłatę.

Zgodnie z art. 73 ust. 1. ustawy Prawo o ruchu drogowym, rejestracji pojazdu dokonuje, na wniosek właściciela, starosta właściwy ze względu na miejsce jego zamieszkania (siedzibę), wydając dowód rejestracyjny i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, jeżeli jest wymagana, z zastrzeżeniem ust. 2-5.

Natomiast czasowej rejestracji pojazdu dokonuje, w przypadkach określonych w ust. 2, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) właściciela pojazdu, wydając pozwolenie czasowe i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne (art. 74 ust. 1 cyt. ustawy).

W myśl art. 75 ust. 2 omawianej ustawy, dowód rejestracyjny, pozwolenie czasowe, zalegalizowane tablice (tablica) rejestracyjne i nalepka kontrolna są wydawane za opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej. Opłatę oraz opłatę ewidencyjną pobiera organ dokonujący rejestracji.

Stosownie do treści art. 77 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym, kartę pojazdu dla pojazdu samochodowego, innego niż określony w ust. 1, wydaje, za opłatą i po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, właściwy w sprawach rejestracji starosta przy pierwszej rejestracji pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem pojazdów zabytkowych i pojazdów, o których mowa w art. 73 ust. 2a, 2b i 4.

Kwestie związane z wydawaniem licencji na wykonywanie transportu krajowego osób i rzeczy zostały uregulowane w ustawie o transporcie drogowym.

Zgodnie z art. 5b ust. 1 powołanej ustawy, podjęcie i wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób:

1. samochodem osobowym;
2. pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą;
3. taksówką;

– wymaga uzyskania odpowiedniej licencji.

Stosownie natomiast do art. 5b ust. 2 cyt. ustawy, podjęcie i wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy wymaga uzyskania odpowiedniej licencji.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, licencji, o których mowa w art. 5b ust. 1 i 2, udziela się na wniosek przedsiębiorcy złożony na piśmie lub w postaci dokumentu elektronicznego, po uiszczeniu opłaty, o której mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1.

Opłaty za czynności administracyjne pobiera się z tytułu udzielenia licencji, zmiany licencji, przedłużenia ważności licencji, wydania wypisu z licencji, wydania wtórnika licencji oraz przeniesienia uprawnień wynikających z licencji (art. 41 ust. 1. pkt 1 ustawy o transporcie drogowym).

Zgodnie natomiast z art. 41 ust. 2 cyt. ustawy, opłaty, o których mowa w ust. 1, pobierają organy dokonujące tych czynności.

W odniesieniu do czynności, polegających na wydawaniu kart wędkarskich zauważyć należy, że na podstawie art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2009 r., Nr 189, poz. 1471, z późn. zm.) określono, iż kartę wędkarską oraz kartę łowiectwa podwodnego wydaje starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania zainteresowanej osoby, która złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin ze znajomości zasad i warunków ochrony i połowu ryb przed komisją egzaminacyjną, o której mowa w ust. 7a. Z obowiązku składania egzaminu są zwolnione osoby posiadające średnie lub wyższe wykształcenie z zakresu rybactwa.

Stosownie do treści art. 7 ust. 7 powołanej ustawy, za wydanie karty wędkarskiej i karty łowiectwa podwodnego pobiera się opłatę, której wysokość powinna odpowiadać kosztom jej wydania.

Z kolei, w odniesieniu do opłat za czynności geodezyjnych i kartograficznych wskazać należy, że zgodnie z art. 6a ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, z późn. zm.), Służbę Geodezyjną i Kartograficzną stanowią organy administracji geodezyjnej i kartograficznej, w tym starosta wykonujący zadania przy pomocy geodety powiatowego wchodzącego w skład starostwa powiatowego.

Zadania organów określonych w ust. 1 pkt 2 wykonywane są jako zadania z zakresu administracji rządowej (art. 6a ust. 3 cyt. ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne).

Zgodnie z art. 40 ust. 3c powołanego artykułu, udostępnianie danych i informacji zgromadzonych w bazach danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a i 1b, standardowych opracowań kartograficznych, o których mowa w art. 4 ust. 1e, oraz innych materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, a także wykonywanie czynności związanych z udostępnianiem tych informacji, opracowań i materiałów zgromadzonych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym oraz wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego jest odpłatne (…).

Wysokość tych opłat jest ściśle określona w przepisach i wynika z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji a także za wykonanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego (Dz. U. Nr 37, poz. 333), wydanego na podstawie art. 40 ust. 5 pkt 1 lit. b ww. ustawy.

W odniesieniu do pobierania opłat za czynności przechowywania pojazdów usuniętych z drogi wskazać należy, iż stosownie do przepisu art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1137, z późn. zm.), pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela.

Zgodnie z art. 130a ust. 5c ustawy Prawo o ruchu drogowym, pojazd usunięty z drogi w przypadkach określonych w ust. 1–2, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie.

W świetle art. 130a ust. 5f ww. ustawy, usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1–2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

Biorąc pod uwagę powyższe należy więc stwierdzić, że pobieranie ww. opłat (a więc danin publicznych) jest formą sprawowania władztwa publicznego, a zatem Powiat pobierając wskazane opłaty korzysta z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W konsekwencji, rozważanie zwolnienia z podatku VAT, o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, stało się bezprzedmiotowe.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl postanowień § 17 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360, z późn. zm.), za fakturę uznaje się również rachunki, o których mowa w art. 87 i art. 88 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), wystawiane przez podatników niezarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, z wyjątkiem gdy do wystawienia faktury obowiązani są podatnicy, o których mowa w art. 16 ustawy.

Stosownie do art. 87 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

W świetle § 3 ww. artykułu, podatnicy wymienieni w § 1, od których zażądano rachunku przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru, wystawiają rachunek nie później niż w terminie 7 dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru. Jeżeli jednak żądanie wystawienia rachunku zostało zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru, wystawienie rachunku następuje w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania.

Podatnik nie ma obowiązku wystawienia rachunku, jeżeli żądanie zostało zgłoszone po upływie 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 87 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powiat, jako organ władzy publicznej, w zakresie, w jakim realizuje zadania z zakresu administracji publicznej, nałożone odrębnymi przepisami prawa, jest objęty regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem czynności te nie podlegają przepisom tej ustawy. Wobec tego nie jest zobowiązany do dokumentowania tych czynności za pomocą faktur, o których mowa w art. 106 ust. 1 ustawy. Ponadto, skoro nie jest podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie ww. czynności, to nie ma również obowiązku wystawiania rachunków potwierdzających ich wykonanie. Czynności te winny być zatem udokumentowane innym dokumentem księgowym przewidzianym w odrębnych przepisach, w tym ustawy o rachunkowości (dowód wpłaty, przelew itp.). Wobec tego stanowisko Powiatu, że może wystawiać rachunki, należało uznać za nieprawidłowe.

Reasumując, opłaty komunikacyjne, opłaty za usuwanie pojazdów z drogi i ich przechowywanie, opłaty za karty wędkarskie, opłaty za karty parkingowe dla niepełnosprawnych i opłaty geodezyjne i kartograficzne wraz z czynnościami związanymi z udostępnianiem tych informacji (sporządzanie kopii, wydruków), będące dochodami jednostki samorządu terytorialnego (Powiatu) są świadczeniami o charakterze publicznoprawnym i pobierane są przez Powiat w zakresie jego władztwa publicznego. Opłaty te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż w tym zakresie Powiat działa jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Tym samym pobierane opłaty winny być udokumentowane innym dokumentem księgowym przewidzianym w odrębnych przepisach.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.