Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/443-307/13-2/IZ
z 14 czerwca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 03.04.2013 r. (data wpływu 08.04.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzenia uzyskiwanego od dłużnika - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08.04.2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzenia uzyskiwanego od dłużnika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką, będącą instytucją finansową, zajmującą się świadczeniem usług finansowych w formie usług factoringu. Wnioskodawca na podstawie zawartej ze spółką F. Sp. z o.o. (dalej jako „Poprzedni Wierzyciel”) umowy factoringu nabywa w sposób ciągły wierzytelności pieniężne, stanowiące cenę pojazdów, wobec autoryzowanych dealerów firmy F. (dalej jako „Dealerzy”) z tytułu sprzedaży pojazdów, dostarczonych Dealerom na podstawie Umów o dostawę pojazdów, zawieranych wyłącznie z Poprzednim Wierzycielem. Na podstawie tych umów Dealerzy dokonują zapłaty za pojazdy bezpośrednio na rachunek bankowy Wnioskodawcy, a nie Poprzedniego Wierzyciela. Umowy te regulują także kwestię płatności, zaliczeń zapłaty i potrąceń związanych ze spłatą nabywanych przez Wnioskodawcę wierzytelności oraz ustalają, że z racji nabycia wierzytelności, Wnioskodawca jest uprawniony do przyjmowania płatności ceny za pojazdy sprzedane Dealerom. Na podstawie tych Umów o dostawę pojazdów Wnioskodawca uprawniony jest także do określania wysokości stopy procentowej za opóźnienie w płatnościach ceny sprzedaży, wystawiania Dealerom w miesięcznych okresach not z tytułu odsetek za to opóźnienie w zapłacie tj. po przekroczeniu umownych terminów zapłaty, kontroli posiadania przez Dealerów samochodów, za które Dealer nie dokonał jeszcze zapłaty. Natomiast Wnioskodawca nie zawiera żadnych odrębnych umów, czy porozumień z Dealerami, które kreowałyby uprawnienia, czy obowiązki zarówno dla Dealerów jak i Wnioskodawcy, w sposób odmienny niż ten, który wynika z Umów o dostawę pojazdów. Wynika to z tego, że na podstawie umowy faktoringu Wnioskodawca nabywa wierzytelności wobec Dealerów oraz wszelkie prawa, tytuły prawne i odsetki od wierzytelności. Podstawą prawną nabycia są art. 509 i następne Kodeksu cywilnego oraz Umowy o dostawę pojazdów. Nadto, Wnioskodawca nabywa wierzytelności na własne ryzyko tj. bez możliwości roszczeń regresowych wobec Poprzedniego Wierzyciela i przyjmując tym samym ryzyko wypłacalności Dealerów (a contrario art. 516 zdanie 2 Kodeksu cywilnego).

Z uwagi na zmianę przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dalej jako ustawa o VAT, co miało miejsce ustawą z dnia 16 listopada 2012 roku o redukcji niektórych obciążeń administracyjnoprawnych w gospodarce, obecnie Poprzedni Wierzyciel i Dealerzy chcą zmienić tytuł prawny do otrzymywania przez Wnioskodawcę odsetek od nabytych wierzytelności pieniężnych. Co do zasady, nie będzie już nim fakt opóźnienia w zapłacie (art. 481 Kodeksu cywilnego), ale odroczenie płatności za zapłatą odsetek (kredyt kupiecki) z uwagi na korzystanie z kapitału Wnioskodawcy przez Dealerów przez okres do 365 dni. Powyższa kwestia będzie uregulowana jedynie w Umowie o dostawę pojazdów, która zawierana jest wyłącznie pomiędzy Dealerami a Poprzednim Wierzycielem i na podstawie której Wnioskodawca, po nabyciu wierzytelności na podstawie umowy factoringu, zawartej z Poprzednim Wierzycielem, będzie uprawniony do otrzymywania odsetek za odroczenie Dealerom zapłaty ceny za nabyte samochody. Żadne dodatkowe umowy czy porozumienia w tym przedmiocie nie będą zawierane pomiędzy Dealerami i Wnioskodawcą. Wynika to z tego, że nabywając wierzytelność pieniężną stanowiącą cenę sprzedaży Wnioskodawca staje się uprawniony do otrzymania tej ceny, tj. otrzymania świadczenia będącego przedmiotem tej wierzytelności od Dealera. Nadto, Wnioskodawca będzie dalej uprawniony do kształtowania wysokości stopy odsetkowej, wystawiania Dealerom not odsetkowych, kontroli posiadania przez Dealerów samochodów, za które Dealer nie dokonał jeszcze zapłaty. W związku z powyższym z chwilą nabycia wierzytelności wobec Dealerów, na podstawie Umowy o dostawę pojazdów w związku z umową factoringu, Wnioskodawcy w zakresie tych wierzytelności przysługują uprawnienia takie, jakie miał Poprzedni Wierzyciel względem Dealerów na podstawie Umów o dostawę pojazdów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy naliczanie i pobieranie odsetek od ceny pojazdów, ustalanie stopy oprocentowania odsetek i informowanie o tym Dealerów, co wynika z Umów o dostawę pojazdów, zawieranych wyłącznie pomiędzy Dealerami a Poprzednim Wierzycielem korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Spółka wyjaśniła że z racji nabycia wierzytelności stanowiących cenę sprzedaży pojazdów od Poprzedniego Wierzyciela, Wnioskodawca jako cesjonariusz ma prawo to wykonywać, co wynika z art. 509 następnych Kodeksu cywilnego oraz treści Umowy o dostawę pojazdów. Natomiast odsetki stanowią dochód Wnioskodawcy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie Dealerom przez Poprzedniego Wierzyciela na podstawie Umowy o dostawę pojazdów, zawartej pomiędzy Dealerami a Poprzednim Wierzycielem, odroczenia spłaty wierzytelności, nabytych następnie przez Wnioskodawcę na podstawie odrębnej umowy factoringu zawartej pomiędzy Wnioskodawcą i Poprzednim Wierzycielem stanowi rodzaj kredytowania, zwany kredytem kupieckim. Mamy tutaj bowiem do czynienia z sytuacją, gdzie Dealerzy kupując nowe samochody od Poprzedniego Wierzyciela, otrzymują odroczenie zapłaty ceny za te samochody w zamian za zapłatę odsetek na rzecz Poprzedniego Wierzyciela, a następnie na rzecz Wnioskodawcy, gdyż co do zasady wierzytelności te nabywane są w sposób ciągły od Poprzedniego Wierzyciela kilka dni po ich powstaniu. Przy czym koszt finansowania tego odroczenia płatności i ryzyko niewypłacalności dłużnika, którym jest Dealer ponosi wyłącznie Wnioskodawca, W związku z tym czynności, które wykonuje najpierw Poprzedni Wierzyciel, a następnie — po nabyciu wierzytelności - Wnioskodawca stanowią kredyt kupiecki polegający na odroczeniu w spłacie wierzytelności pieniężnych. Natomiast kredyt kupiecki mieści się w zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Wskutek tego odsetki otrzymywane od Dealerów w zamian za odroczenie spłaty wierzytelności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT zwolnienie przewidziane dla usług finansowych z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, nie ma zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

Jak z powyżej przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, Wnioskodawca nie zamierza zawrzeć z Dealerami odrębnej umowy, czy porozumienia regulujących kwestię świadczenia na rzecz Dealerów usługi kredytu kupieckiego w postaci odroczenia terminu płatności, za którą to usługę otrzymywałby odsetki naliczane od ceny pojazdów nabywanych przez Dealerów od Poprzedniego Wierzyciela. Kwestie te będą uregulowane w Umowach o dostawę pojazdów, które zawierane są pomiędzy Poprzednim Wierzycielem i poszczególnym Dealerem. Natomiast Wnioskodawca będzie w sposób ciągły nabywał te wierzytelności od Poprzedniego Wierzyciela przejmując ryzyko niewypłacalności Dealerów, tak jak to czyni do tej pory. W ocenie Wnioskodawcy, pomimo tego, że Wnioskodawca nie będzie zawierał z Dealerami odrębnej umowy, to nabywając wierzytelności od Poprzedniego Wierzyciela Wnioskodawca staje się uprawnionym do otrzymania zapłaty oraz wykonania innych czynności, szczegółowo określonych w Umowie o dostawę pojazdów (np. ustalania wysokości stopy procentowej odraczanej płatności, badania sytuacji finansowej Dealerów, kontrolowania stanu posiadania przez Dealera niezapłaconych na rzecz Wnioskodawcy samochodów. Wynika to z tego, że nabywając wierzytelności pieniężne Wnioskodawca będzie także wstępował w prawa Poprzedniego Wierzyciela uprawnionego do otrzymania zapłaty ceny sprzedaży samochodów oraz odsetek narosłych z tytułu odroczenia terminów spłaty tych wierzytelności do 365 dni. Usługa kredytu kupieckiego, której wykonywanie wobec Dealerów będzie kontynuował Wnioskodawca jest odrębna od opodatkowanej podatkiem VAT usługi factoringu wykonywanej przez Wnioskodawcę, ale na rzecz Poprzedniego Wierzyciela.

Godząc się na odroczenie (prolongatę) spłaty wierzytelności, czyli kredyt kupiecki na rzecz Dealerów, Wnioskodawca czyni to odpłatnie, bowiem w zamian będzie uprawniony, na podstawie Umowy o dostawę pojazdów, do otrzymania odsetek stanowiących wynagrodzenie z tytułu odroczenia spłaty nabytych wierzytelności wobec Dealerów. Innymi słowy, Wnioskodawca będzie przez cały czas tego odroczenia kredytował Dealerów, czyli świadczyć będzie na ich rzecz usługę w zakresie kredytowania, która na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT. Natomiast z uwagi na to, że będzie to usługa odrębna od usługi factoringu świadczonej na rzecz Poprzedniego Wierzyciela, nie będzie miało tu, w ocenie Wnioskodawcy, zastosowania wyłączenie zwolnienia z art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

Prezentowane powyżej przez Wnioskodawcę stanowisko, znajduje również potwierdzenie w wydawanych przez organy podatkowe, na gruncie zbliżonych stanów faktycznych, interpretacjach indywidualnych (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25.05.2011 roku, sygn. IPPP2/443-229/11-4/MM i z dnia 29.06.2011 roku, sygn. IPPP2-443-393/11-5/IZ).

Ponadto, należy wskazać, że fakt świadczenia usługi w zakresie kredytowania przez podmiot nie będący bankiem, nie ma wpływu na możliwość skorzystania ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. W komentarzu do tego przepisu wskazuje się, że „nie ulega wątpliwości, że omawiane zwolnienie dotyczy usług wykonywanych przez każdy podmiot niezależnie od tego, czy ma on status instytucji finansowej” (Mariusz Chudzik, Podatek od towarów i usług. Komentarz do zmiany art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzonej przez Dz. U. z 2011 roku Nr 64, poz. 332).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Natomiast z art. 43 ust. 15 ustawy wynika, iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37 -41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu,
2. usług doradztwa,
   
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Ze złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca zajmuje się świadczeniem usług finansowych w formie usług factoringu. Wnioskodawca na podstawie zawartej ze spółką F. P. Sp. z o.o. („Poprzedni Wierzyciel”) umowy factoringu nabywa w sposób ciągły wierzytelności pieniężne, stanowiące cenę pojazdów, wobec autoryzowanych dealerów firmy F. („Dealerzy”) z tytułu sprzedaży pojazdów, dostarczonych Dealerom na podstawie Umów o dostawę pojazdów, zawieranych wyłącznie z Poprzednim Wierzycielem. Na podstawie tych umów Dealerzy dokonują zapłaty za pojazdy bezpośrednio na rachunek bankowy Wnioskodawcy, a nie Poprzedniego Wierzyciela. Umowy te regulują także kwestię płatności, zaliczeń zapłaty i potrąceń związanych ze spłatą nabywanych przez Wnioskodawcę wierzytelności oraz ustalają, że z racji nabycia wierzytelności, Wnioskodawca jest uprawniony do przyjmowania płatności ceny za pojazdy sprzedane Dealerom. Na podstawie tych Umów o dostawę pojazdów Wnioskodawca uprawniony jest także do określania wysokości stopy procentowej za opóźnienie w płatnościach ceny sprzedaży, wystawiania Dealerom w miesięcznych okresach not z tytułu odsetek za to opóźnienie w zapłacie tj. po przekroczeniu umownych terminów zapłaty, kontroli posiadania przez Dealerów samochodów, za które Dealer nie dokonał jeszcze zapłaty. Natomiast Wnioskodawca nie zawiera żadnych odrębnych umów, czy porozumień z Dealerami, które kreowałyby uprawnienia, czy obowiązki zarówno dla Dealerów jak i Wnioskodawcy, w sposób odmienny niż ten, który wynika z Umów o dostawę pojazdów. Wynika to z tego, że na podstawie umowy faktoringu Wnioskodawca nabywa wierzytelności wobec Dealerów oraz wszelkie prawa, tytuły prawne i odsetki od wierzytelności. Podstawą prawną nabycia są art. 509 i następne Kodeksu cywilnego oraz Umowy o dostawę pojazdów. Nadto, Wnioskodawca nabywa wierzytelności na własne ryzyko tj. bez możliwości roszczeń regresowych wobec Poprzedniego Wierzyciela i przyjmując tym samym ryzyko wypłacalności Dealerów (a contrario art. 516 zdanie 2 Kodeksu cywilnego). Obecnie Poprzedni Wierzyciel i Dealerzy chcą zmienić tytuł prawny do otrzymywania przez Wnioskodawcę odsetek od nabytych wierzytelności pieniężnych. Co do zasady, nie będzie już nim fakt opóźnienia w zapłacie (art. 481 Kodeksu cywilnego), ale odroczenie płatności za zapłatą odsetek (kredyt kupiecki) z uwagi na korzystanie z kapitału Wnioskodawcy przez Dealerów przez okres do 365 dni. Powyższa kwestia będzie uregulowana jedynie w Umowie o dostawę pojazdów, która zawierana jest wyłącznie pomiędzy Dealerami a Poprzednim Wierzycielem i na podstawie której Wnioskodawca, po nabyciu wierzytelności na podstawie umowy factoringu, zawartej z Poprzednim Wierzycielem, będzie uprawniony do otrzymywania odsetek za odroczenie Dealerom zapłaty ceny za nabyte samochody. żadne dodatkowe umowy czy porozumienia w tym przedmiocie nie będą zawierane pomiędzy Dealerami i Wnioskodawcą.

Z opisu sprawy wynika więc, że Wnioskodawca świadczy na rzecz Pierwotnego Wierzyciela usługę faktoringu.

Celem usługi factoringowej jest wykup wierzytelności, ewentualne uwolnienie wierzyciela od ryzyka nieściągalności związanego z długiem, bądź zapewnienie otrzymania wartości wierzytelności przed terminem wymagalności. Wynagrodzenie za tą usługę może składać się z różnych elementów. Podstawowym elementem wynagrodzenia jest wynagrodzenie za nabycie wierzytelności. Dodatkowo może, ale nie musi, zawierać wynagrodzenia za korzystanie z pieniądza w czasie (finansowanie). W przypadku, gdy usługa factoringowa zawiera te dwa elementy, traktowana jest jako usługa kompleksowa (wykup wierzytelności i finansowanie). Jako usługa kompleksowa podlega opodatkowaniu VAT jak usługa factoringu.

Ze złożonego wniosku wynika jednak, że Wnioskodawca nie będzie świadczył usługi finansowania na rzecz Poprzedniego Wierzyciela lecz na rzecz Dealerów, stąd też czynności finansowania nie można zaliczyć do jednej z usług wchodzących w skład usługi factoringu. W konsekwencji powinna być ona rozpatrywania w zakresie opodatkowania VAT odrębnie od usługi factoringu. Celem tej usługi jest bowiem udzielenie dodatkowego finansowania dłużnikowi, a nie wierzycielowi.

Z powyższego wynika zatem, że Wnioskodawca będzie wykonywał dwie odrębne usługi na rzecz dwóch różnych podmiotów. Jedną z nich będzie usługa faktoringu, w ramach której nabywając wierzytelności Poprzedniego Wierzyciela uwolni go od ryzyka niewypłacalności Dealerów, drugą natomiast usługa finansowania wykonywana na rzecz Dealerów, dłużników.

Poprzez odroczenie terminu płatności Wnioskodawca przez cały czas tego odroczenia kredytuje dłużnika, Dealera. W konsekwencji, w ocenie tut. Organu podatkowego, w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca odraczając dłużnikowi termin płatności świadczy na jego rzecz usługi w zakresie kredytowania, które są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że czynność naliczania i pobierania odsetek, ustalanie stopy stanowi usługę udzielenia kredytów w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek. Transakcja powyższa korzysta ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie uznać należy za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.